Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 71/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

12 maja 2021r.

Sąd Okręgowy w Koninie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Agata Wilczewska

Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Sobieraj

przy udziale Joanny Dopierały Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Koninie

po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2021r.

sprawy Z. D.

oskarżonego z art.284§2k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Koninie

z dnia 25 stycznia 2021r., sygn. akt II K 1450/18,

uchyla zaskarżony wyrok w całości i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu
w K. do ponownego rozpoznania.

Agata Wilczewska

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 71/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 25 stycznia 2021 r., sygn. akt II K 1450/18.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1. zarzut obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny następujących dowodów:

- wyjaśnień oskarżonego złożonych w toku niniejszego postępowania poprzez uznanie, iż nie należy dać wiary wyjaśnieniom oskarżonego z których wynika, że nie przywłaszczył on pieniędzy z konta prowadzonego dla Wspólnoty Mieszkaniowej, z uwagi na fakt, że oskarżony był osobą upoważnioną do dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku bankowym prowadzonym dla Wspólnoty, a zatem wszelkich wypłat dokonywał w sposób zgodny z prawem i ich przeznaczeniem, co potwierdził zgromadzony w postępowaniu materiał dowodowy; mając na uwadze, że oskarżony nigdy bezzasadnie nie przywłaszczył sobie żadnych środków pieniężnych Wspólnoty Mieszkaniowej w G. nie może on obecnie ponosić odpowiedzialności karnej w niniejszej sprawie;

- opinii biegłej M. M. w części, w jakiej dotyczyła ona zapłaty czynszu przez oskarżonego dwukrotnie, w kwocie 564,68 zł, podczas gdy jak wynika z dokumentów załączonych do niniejszej apelacji jedna kwota w ww. wysokości od razu została przeksięgowana z powrotem na konto Wspólnoty, czego Sąd I instancji z niewiadomych względów nie dostrzegł; Sąd błędnie zinterpretował opinię ww. biegłej także w zakresie rzekomo nienależnie pobranego przez oskarżonego wynagrodzenia i kwot wynikających z tego tytułu, podczas gdy w rzeczywistości w oparciu o pozostały materiał dowodowy, w tym wyjaśnienia oskarżonego oraz zeznania świadków należało uznać, iż oskarżony rzeczywiście wykonywał we Wspólnocie prace palacza.

2. zarzut obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść wyroku, tj. art. 5 § 2 k.p.k. poprzez przyznanie przez Sąd I instancji, iż należało uznać, że wypłacona przez oskarżonego w dniu 09 lutego 2017 r. kwota 3000 zł z tytułu zaliczki z niewiadomego tytułu stanowi kwotę nienależnie wypłaconą, podczas gdy w tej sytuacji, tj. przy istnieniu wątpliwości co do pochodzenia i przeznaczenia ww. kwoty Sąd winien rozstrzygnąć powstałe niejasności na korzyść oskarżonego i nie obciążać go obowiązkiem zwrotu ww. kwoty pieniężnej.

3.zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony Z. D. dokonał zarzucanego mu czynu i wypłacił pieniądze na łączną kwotę 15.471,53 zł, a następnie rzekomo wydał je niezgodnie z przeznaczeniem, podczas gdy ani z wyjaśnień oskarżonego, ani z zeznań świadków powołanych na gruncie niniejszego postępowania, ani ze zgromadzonej dokumentacji nie wynika w sposób jednoznaczny, żeby oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanych mu czynów, co w konsekwencji doprowadziło do bezzasadnego skazania oskarżonego Z. D. za zarzucane mu czyny.

4.zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku poprzez ustalenie, że w okresie od 11 sierpnia 2015 r. do 07 czerwca 2016 r. oraz od 14 lipca 2016 r. do 16 września 2016 r. oskarżony nie pracował we Wspólnocie Mieszkaniowej w charakterze palacza, podczas gdy z zeznań świadka K. K., złożonych na rozprawie w dniu 23 czerwca 2020 r. wynika, iż oskarżony funkcję palacza pełnił ok. 5 lat, a jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sąd I instancji nie kwestionował zeznań ww. świadka w żadnej części i nie uznał ich za dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów mających znaczenie dla przedmiotowej sprawy, z uwagi na co mając na względzie pozostały materiał dowodowy, w tym wyjaśnienia oskarżonego Sąd I instancji nie powinien obciążać oskarżonego obowiązkiem zwrotu rzekomo nienależnie pobranego wynagrodzenia za pracę za okres 11 sierpnia 2015 r. - 07 czerwca 2016 r. oraz od 14 lipca 2016 r. do 16 września 2016 r., albowiem pobrane w tych okresach wynagrodzenie było wynagrodzeniem należnym za wykonaną przez oskarżonego pracę, co potwierdzają także dokumenty przedłożone do apelacji.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się celowa i doprowadziła do wydania orzeczenia o charakterze kasatoryjnym. Ustosunkowanie się do zarzutów zawartych w apelacji okazało się jednak przedwczesne, gdyż Sąd I instancji przy rozpatrywaniu niniejszej sprawy dopuści się błędów w ustaleniach faktycznych mających postać zarówno błędów braku jak i błędów dowolności. Jak słusznie wskazał Sąd I instancji w zarzucie aktu oskarżenia ograniczono się do wskazania jedynie łącznej kwoty sprzeniewierzonego mienia, stąd nie wiadomym było w których działaniach oskarżonego oskarżyciel upatrywał nieprawidłowości przy dysponowaniu środkami pieniężnymi wspólnoty. Wnioski co do tego, wbrew stanowisku Sądu I instancji trudno również było wyciągnąć z opinii biegłej M. M..

W postępowaniu przed Sądem I instancji obrona oskarżonego z tego powodu mogła być utrudniona. Sąd I instancji w postepowaniu dowodowym nie skupiał się też i nie próbował jednoznacznie wyjaśnić czy oskarżony w okresie poprzedzającym podpisanie umowy o pracę pełnił funkcję palacza, jeżeli tak to na podstawie jakiej umowy czy istniej na potwierdzenie tego, oprócz złożonych z apelacją deklaracji ZUS inne dowody. Należało na ta okoliczność szczegółowo wypytać przed wszystkim księgową A. K.. Zwłaszcza, że jak wynika z zeznań świadka K. K. oskarżony pracował już wcześniej jako palacz w kotłowni, a Sąd I instancji tym zeznaniom dał wiarę. Przeciwne ustalenie w tych okolicznościach jawi się jako dowolne.

Również świadka A. K. należało rozpytać na okoliczność wypłaty dla nie zaliczki w kwocie 3.000zł, skoro Sąd I instancji przyjął, że wypłata ta była przeznaczona dla niej a była nieuzasadniona.

Na podstawie opinii biegłej, którą w ocenie sądu odwoławczego, nota bene trudno uznać za jasną i pełna, Sąd I instancji ustalił kwoty, które w jego ocenie należy uznać za sprzeniewierzone. Przy czy należy wskazać, że kwoty nieprawidłowości wynikające z przedmiotowej opinii były o wiele wyższe niż te które Sąd I instancji przyjął jako sprzeniewierzone, a Sąd I instancji w żadnym miejscu nie ustosunkował się do opinii biegłej w zakresie w jakim nie przyjął jej za podstawę do czynienia ustaleń faktycznych.

W ocenie Sądu odwoławczego Sąd I instancji nie ustalił w sposób niewątpliwy, że oskarżony przywłaszczył sobie pieniądze tytułem nienależnego mu wynagrodzenia palacza, Sąd nie wyjaśnił w sposób nie budzący wątpliwości, że oskarżony nie wykonywał pracy palacza w zarzucanym okresie. Sam fakt, że oskarżony nie miał podpisanej umowy o pracę we wcześniejszym okresie nie może przesadzać o tym, że oskarżony takiej pracy nie wykonywał i że nie należało mu się umowne wynagrodzenie. Zwłaszcza, że jak przyjmuje Sąd I instancji koszt zatrudnienia palacza za okres grzewczy zarówno w sezonie(...)jak i (...) wynosił 12.000zł, przy czym jednocześnie czyni niejako zarzut oskarżonemu, że ewentualne pobrane przez niego wynagrodzenie za tą pracę było niższe.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji poczyni wyczerpujące ustalenia na okoliczność tego czy pobrane przez oskarżonego wynagrodzenie z tytułu palacza było wypłacone rzeczywiście za wykonana pracę, czy też nie, uwzględniając przy tym dokumenty przedłożone z apelacją, a dopiero wtedy będzie można ustalić czy w tym zakresie oskarżony dopuścił się sprzeniewierzenia mienia.

Sąd I instancji musi też wyjaśnić czego dotyczyła wypłata dla księgowej kwoty 3.000zł i czy za ewentualne przywłaszczenie tej kwoty odpowiadać może oskarżony.

Sąd I instancji wyjaśni też i ustosunkuje się przy tym do zarzutów zawartych w apelacji a dotyczących wypłat dokonywanych z konta wspólnoty tytułem zapłaty za czynsz należny od oskarżonego, czy rzeczywiście kwoty te przelewane były omyłkowo. Sąd wyjaśni też kwestię zapłaty kwoty 142,17zł za energię elektryczną w imieniu A. K., w szczególności czy rachunek ten dotyczył zobowiązania wspólnoty za energię elektryczną czy tez osobistego zobowiązania A. K..

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na powyżej wskazane błędy w ustaleniach faktycznych i konieczność przeprowadzenia w tej sprawie przewodu w całości, Sąd odwoławczy uchylił wyrok Sądu I instancji w całości i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Koninie do ponownego rozpoznania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Sąd odwoławczy na podstawie art.437§2k.p.k. uchylił wyrok Sądu I instancji w całości i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Koninie do ponownego rozpoznania, gdyż w tej sprawie konieczne jest przeprowadzenie na nowo przewodu w całości.

I.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji poczyni wyczerpujące ustalenia na okoliczność tego czy pobrane przez oskarżonego wynagrodzenie z tytułu palacza było wypłacone rzeczywiście za wykonana pracę, czy też nie, uwzględniając przy tym dokumenty przedłożone z apelacją, a dopiero wtedy będzie można ustalić czy w tym zakresie oskarżony dopuścił się sprzeniewierzenia mienia.

Sąd I instancji musi też wyjaśnić czego dotyczyła wypłata dla księgowej kwoty 3.000zł i czy za ewentualne przywłaszczenie tej kwoty odpowiadać może oskarżony.

Sąd I instancji wyjaśni też i ustosunkuje się przy tym do zarzutów zawartych w apelacji, a dotyczących wypłat dokonywanych z konta wspólnoty tytułem zapłaty za czynsz należny od oskarżonego, czy rzeczywiście kwoty te przelewane były omyłkowo. Sąd wyjaśni też kwestię zapłaty kwoty 142,17zł za energię elektryczną w imieniu A. K., w szczególności czy rachunek ten dotyczył zobowiązania wspólnoty za energię elektryczną czy tez osobistego zobowiązania A. K..

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

Agata Wilczewska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina oskarżonego.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana