Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 lipca 2020r.

Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu 31 lipca 2020r. w W.

na rozprawie

sprawy z powództwa L. O.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w K.

o naprawienie szkody

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej 3 600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia SR Joanna Heda – Adamczyk

I C. 4/19

UZASADNIENIE

Powódka L. O. wniosła o zobowiązanie pozwanej (...) SA w K. do naprawienia szkody w stanowiącej jej własność nieruchomości położonej w R. przy ulicy (...) /KW (...)/ poprzez zasądzenie na jej rzecz odszkodowania równowartego kosztom remontu budynku mieszkalnego i garażu oraz zasądzenie od pozwanej kosztów procesu. Wartość szkody wyceniła powódka na (...),-pln.

W uzasadnieniu podłą, że jest właścicielką nieruchomości jw. Budynek mieszkalny i garaż uszkodzone zostały na skutek eksploatacji górniczej prowadzonej przez zakład pozwanej, głownie wstrząsów pochodzenia górniczego. Uszkodzenia polegają na pęknięciach ścian zewnętrznych i wewnętrznych, zwichrowaniach stolarki okiennej i drzwiowej. Pozwana odmówiła naprawy szkód, stwierdzając brak negatywnych wpływów eksploatacji górniczej na budynki. zdaniem powódki nieruchomość pozostaje nadal pod wpływem eksploatacji górniczej; w szczególności nasiliło się występowanie wstrząsów poeksploatacyjnych; występują częściej i mają większą siłę. Na wypadek kwestionowania przez pozwaną związku przyczynowego pomiędzy eksploatacją górniczą a szkodami w nieruchomości powódki, wniosła powódka o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu górnictwa, geologii i sejsmologii celem ustalenia ww. okoliczności. Dochodzona kwota to równowartość kosztów przywrócenia obiektów do stanu poprzedniego. Na wypadek kwestionowania przez pozwaną wartości żądanego odszkodowania powódka wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego zakresu budownictwa celem ustalenia kosztów remontu oraz kosztów zabezpieczenia garażu przed wpływami eksploatacji górniczej.

Pozwana (...) SA w K. wniosła o oddalenie powódki kosztów procesu.

Zarzuciła pozwana, że brak związku przyczynowego pomiędzy eksploatacją górniczą prowadzoną przez zakład pozwanej a opisanymi w pozwie uszkodzeniami obiektów budowlanych. Podtrzymała zatem pozwana stanowisko zawarte w piśmie z dnia 10/09/2018 stanowiącym odpowiedź na wezwanie powódki w postępowaniu przesądowym. Pozwana nie sprzeciwiła się zoczonemu przez powódkę wnioskowi dowodowemu o dopuszczenie dowodu z opinii geologa i sejsmologa celem ustalenia wpływu działalności górniczej pozwanej na nieruchomość powódki. Podała też pozwana, że w e własnym zakresie zleciła sporządzenie opinii biegłemu mierniczemu górniczemu i na tej opinii opiera swe stanowisko. W toku ostatniej rozprawy pełnomocnik pozwanej podniósł z ostrożności procesowej zarzut przedawnienia roszczenia na wypadek, gdyby powódka dochodziła naprawy szkód powstałych wcześniej, to jest przed eksploatacją z lat 2010 -2012.

Na dalszym etapie postępowania strony podtrzymywały swe stanowiska. Pełnomocnik powódki – po podniesieniu przez pełnomocnika pozwanej ewentualnego zarzutu przedawnienia roszczenia - nie wskazał, by dochodził naprawy uszkodzeń powstałych przed 2010 rokiem.

Sąd ustalił.

Powódka jest właścicielką nieruchomości położonej w R. przy ulicy (...) opisanej w KW (...) SR w Wodzisławiu Śląskim działki (...).

(...) geologiczny w rejonie nieruchomości powódki tworzą utwory nadkładu i karbonu. W utworach karbonu znajduje się strefa tektoniczna zrzucająca warstwy na zachód Czwartorzędowe piętro wodonośne wiązane jest z zalegającymi warstwami piasków różnoziarnistych i żwirów podścielonych glinami i iłami. Piętro to tworzy warstwa wodonośna zasilana drogą infiltracji z powierzchni. Istotne dla wyjaśnienia wpływów podziemnych robót górniczych na wody poziomu wodonośnego mają pomiary głębokości zalegania zwierciadła wody w studniach reperowych położonych najbliżej posesji powódki – studnia nr 564 przy ul. (...), studnia 841 przy ul. (...). Głębokość zwierciadła wody w studniach jw. mierzona od 2011r. do ostatniego pomiaru w sierpniu 2014r uległa zmianom o kilka centymetrów. Zmiany te były zróżnicowane i nie miały tendencji do jednoznacznego obniżenia lub podwyższeni w miarę upływu czasu. Mogą zatem wynikać ze zmiennego zasilania poziomu wodonośnego opadami atmosferycznymi. Eksploatacja górnicza prowadzona w warstwach karbońskich w tym rejonie nie spowodowała zaniku wody w tych studniach.

Eksploatacja górnicza w rejonie jw. prowadzona była w latach 1989-1993 i 1998-2012/ Ostatnia w pokładzie 702/2 ; wyeksploatowano 4 ściany w odległości 194-465m w kierunku SW, W i NW od nieruchomości systemem z likwidacją przestrzeni wybranej na zawał. Wskaźniki ciągłych deformacji powierzchni wskazują na 0-wą kategorię terenu górniczego. Eksploatacja została zakończona w 2012r. i w roku 2015 nie występowały jej wpływy bezpośrednie /osiadania terenu/. Projektowana jest w rejonie posesji powódki eksploatacja w latach 2021-2026 systemem na zawał stropu w pokładach 703/1-2, 707/2 i 712/1-2 z wskaźnikami także na I kategorię terenu górniczego.

Dla oceny wpływów parametrów drgań gruntu na obiekty budowlane, liniowe obiekty infrastruktury podziemnej oraz ludzi do zarejestrowanych wstrząsów zastosowano Górniczą Skalę Intensywności (...)2017. Skala została zalecona w styczniu 2018r. do stosowania w kopalniach przez Komisję ds. Ochrony Powierzchni przy GIG. W wersji prędkościowej jest to skala podstawowa. Dokonano analizy 116 wstrząsów. W tej liczbie 87 charakteryzowało się energią rzędu E+05J , 26 wstrząsów miało energię rzędu E+06J, a 3 wstrząsy były o energii E+07J. Odległość epicentralna analizowanych wstrząsów od miejsca położeni budynków powódki wyniosła 0,949 do 3,469 km. Zakres wartości prędkości drgań gruntu dla ww. wstrząsów z okresu 01.01.2015r. do 18.06.2019r. wynosi od 0, (...) do 0,01 m/s. Maksymalną wartością charakteryzował się wstrząs z 9/12/2016 o energii 2,6E+06J, który wystąpił od posesji w odległości epicentralnej 1,126m o średnim czasie trwania równym 1,5s. Drgania gruntu od tego wstrząsu charakteryzowały się I stopniem intensywności. Wstrząs z 8/09/2015 wystąpił w odległości epicentralnej od nieruchomości powódki 4,120 km z oddziaływaniem o zerowym stopniu intensywności. Budynki powódki spełniają kryteria budynków należących do grupy budynków o konstrukcji tradycyjnej i tradycyjnej ulepszonej w dobrym stanie technicznym. Drgania o I stopniu intensywności nie mogły spowodować ich bezpośredniego uszkodzenia. Wstrząsy te mogły być odczuwalne przez powódkę i innych mieszkańców. Wstrząsy powodują uszkodzenia bezpośrednio po ich zaistnieniu i nie maja pośredniego oddziaływania.

Przed wytoczeniem powództwa powódka dochodziła naprawy szkody w postępowaniu przesądowym. Telefonicznie wskazała przedstawicielom pozwanej, że szkody powstały po wstrząsie z 28/02/2015. Pozwana w piśmie 10/09/2018 odmówiła uznania roszczeń powódki z uwagi na brak związku przyczynowego pomiędzy eksploatacją górnicza prowadzona przez pozwaną a szkodami w nieruchomości powódki. Podała pozwana, że ostatni remont z tytułu naprawy szkód górniczych wykonała u powódki w roku 2003. Od tego czasu nie stwierdzono negatywnych wpływów działalności górniczej na nieruchomość jw., co stwierdzono w pismach stanowiących odpowiedzi na kolejno składane przez powódkę wnioski /z 7/10/2015, 12/09/2016, 4/10/2016, 14/02/2018/.

dowód: wydruk z KW, korespondencja dotycząca postępowania przesądowego, opinie biegłej sądowej z zakresu sejsmologii, górnictwa i geologii dr inż. K. S. – główna i kolejne uzupełniające

Sąd zważył.

Powództwo jest nieuzasadnione.

Podstawę prawną, w oparciu o którą rozpatrywać można słuszność roszczenia powodów, są przepisy ustawy z dnia 9.06.2011r. Prawo geologiczne i górnicze. Zgodnie z art. 144 ust. 1 ugg właściciel może żądać naprawienia szkody wyrządzonej ruchem zakładu górniczego. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej do naprawienia szkód górniczych stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (art. 145 ugg). W świetle art. 435 kc prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego przedsiębiorstwa lub zakładu chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Powódka w pozwie jako przyczynę szkód wskazywała wstrząsy pochodzenia górniczego. Wskazywała też /także w toku oględzin/ datę powstania szkód – około 2015r. , generalnie po wstrząsie z 28.02.2015r./. Nie ulega więc wątpliwości co ustawy, której przepisy w sprawie należy stosować /nie zachodzi w sprawie konieczność stosowania ustawy Prawo geologiczne i górnicze z 1994roku/.

Poza sporem jest, że w roku 2003 poprzedniczka prawna pozwanej wykonała u powódki remont tytułu naprawy szkód górniczych. W sprawie dopuszczono dowód z opinii biegłej sądowej z zakresu geologii oraz sejsmologii dr inż. K. S. w celu ustalenia, czy istnieje wiązek przyczynowy pomiędzy działaniem zakładu górniczego pozwanej a szkodami, których naprawy domaga się powódka, a to wobec kwestionowania tego związku przez stronę pozwaną. Z opinii tej jasno wynika, że takie związku brak. obiekty budowlane na nieruchomości powódki podlegała bezpośrednim wpływom eksploatacji górniczej w latach 1998-2012, przy wpływach O kategorii terenu górniczego po eksploatacji z lat 2010-2012. Eksploatacja mogąca mieć szkodliwe oddziaływanie na rejon nieruchomości powódki zakończona została w 2012r. sumaryczne obniżenie terenu od eksploatacji z lat 1990-2012 wyniosło 0, 058 m. Sumaryczne wpływy dla tej eksploatacji bez zmniejszenia upływu czasu wyrażone wskaźnikami ciągłych deformacji powierzchni wskazująca O kategorię terenu górniczego. Wpływy eksploatacji dokonanej wygasły, a w roku 2015 nieruchomość pozostawała w obrębie zerowych wpływów kategorii terenu górniczego. Zatem szkody nie mogły powstać w wyniku eksploatacji prowadzonej w latach 2010-2012. Parametry, na których oparta została analiza oddziaływania drgań na budynek to prędkość i czas trwania oraz intensywność obliczone dla miejsca nieruchomości. Zakres wartości dla wstrząsów z okresu 1/01/2015 – 18/06/2019 wynosi od 0, (...) do 0,01 m/s. Maksymalną wartością charakteryzował się wstrząs z 9/12/2016 wartości prędkości i czas trwania tego wstrząsu wskazują na I stopień intensywności. Jeszcze nadto tylko 4 inne wstrząsy wykazywały I stopień intensywności. Wszystkie pozostałe wykazywały stopień O. Nie mogły zatem wstrząsy w rejonie opisanej nieruchomości spowodować uszkodzeń budynku ani mieszkalnego, ani garażowego. Szkody, które opisuje powódka w pozwie musiały powstać przed zaistnieniem wstrząsów z 28/02/2015 /generalnie nie mogły powstać w roku 2015/ a to z uwagi na zestawienie wartości prędkości drgań gruntu oraz stopnia intensywności dla wstrząsów z 28/02/2015, które zarejestrowano na stanowisku pomiarowym w M. przy ul. (...) oraz przeliczone dla miejsca położenia nieruchomości powódki. Wstrząsy I stopnia intensywności mogą powodować szkody w budynkach o złym stanie technicznym, do których budynek powódki nie należy. Ogniska wstrząsów nie są położone w rejonie nieruchomości czyli w rejonie uskoków, a w odległości od miejsca położenia budynków powódki wynoszącej od 0,949 do 3,469 km i dlatego uskoki nie wpływają na wzmocnienie drgań.

Opinie biegłej sądowej K. S. stanowią wystarczające dowody w sprawie na potwierdzenie braku związku przyczynowego nie tylko pomiędzy wpływami eksploatacji górniczej prowadzonej przez pozwaną, ale także wstrząsami pochodzenia górniczego. Biegła będąc a uznanym autorytetem w dziedzinie sejsmologii jak i geologii sporządziła, a których wynikają jasne i konkretne wnioski poparte rzeczowymi argumentami wynikającymi w fachowej wiedzy autorki opinii. W celu stwierdzenia istnienia związku przyczynowego /a którego występowanie pozwana konsekwentnie negowała/ dopuszczalnym a w sprawie koniecznym było dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ww. specjalności. Jedynie bowiem geolog czy sejsmolog /w zależności od stawianych zarzutów i wniosków/ jest w stanie ustalić, czy istnieje związek przyczynowy pomiędzy wpływami bezpośrednimi /eksploatacja/ czy pośrednimi /wstrząsy/ działalności górniczej zakładu pozwanej. I dopiero w wypadku pozytywnych wniosków takich opinii możliwe i dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa. Tymczasem w piśmie z 17/01.2020 powódka wnosiła o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa celem ustalenia zakresu szkód pochodzenia górniczego w obiektach budowlanych /…/. Powyższe nie było dopuszczalne, a to z powodu braku związku przyczynowego między działalnością górniczą a opisanymi szkodami. Rola biegłego budowlanego jest zupełnie inna i ograniczona jedynie do sytuacji istnienia związku przyczynowego jw. Zatem w sytuacji, gdyby stwierdzono istnienie tego związku tj. wpływów pośrednich lub bezpośrednich, biegły budowlany powinien się wypowiedzieć, czy dana szkoda opisana w pozwie /o ile faktycznie istnieje/ jest szkodą górniczą, czy też jej geneza jest inna /pozagórnicza/. I w sytuacji stwierdzenia dopiero, że przy pozytywnym związku przyczynowym dana szkoda faktycznie powstała z przyczyn górniczych, biegły budowlany obowiązany jest wskazać sposób naprawy szkody i koszt. W sprawie stwierdzono brak związku przyczynowego – jak już wyżej podano- zatem dopuszczenie dowodu z opinii budowlanej było niedopuszczalne. Odmienna decyzja w sprawie stanowiłaby o niezrozumieniu kwestii objętej pozwem o naprawę szkody górniczej przez sąd.

Zresztą dodać należy, że samo niezadowolenie strony z treści sporządzonej w sprawie opinii nie może skutkować dalszym generowaniem zbędnych czy wręcz niedopuszczalnych czynności procesowych i samo w sobie nie może stanowić podstawy do bezcelowej kontynuacji postępowania dowodowego.

Także należy zauważyć, że w pozwie powódka reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika sama jasno wskazywała fakty, które miałyby być dowodzone opinią geologiczną i sejsmologiczna oraz opinia budowlaną. Wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii budowlanej złożyła w celu ustalenia kosztów remontu oraz kosztów zabezpieczenia garażu przed wpływami eksploatacji górniczej, lecz jedynie na wypadek kwestionowania przez pozwaną wartości dochodzonego odszkodowania. Oznacza to, że już co najmniej na etapie wytoczenia powództwa miała powódka doskonałą świadomość tego, jakie fakty jakimi dowodami mogą być dowodzone, a co za tym idzie, że niedopuszczalnym jest prowadzenie dowodu z opinii budowlanej w celu ustalenia związku przyczynowego pomiędzy działalnością górniczą zakładu pozwanej, a powstaniem szkód w określonym obiekcie budowlanym. Dlatego powództwo – jako bezzasadne – należało oddalić.

Orzeczenie o kosztach procesu zapadło w oparciu o art. 98kpc. Powódka co prawda była z ustawy zwolniona od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, co jednak nie zwalnia jej z obowiązku zwrotu kosztów zastępstwa procesowego stronie przeciwnej /która proces wygrała/ - art. 108 uksc.

Sędzia SR Joanna Heda – Adamczyk

Z.

1.  odnotować zwrot akt

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć r.pr. A. M.

17/08/2020 Sędzia