Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

17 grudnia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Płocku, IV Wydział Cywilny – Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodnicząca Sędzia Renata Wanecka (spr.)

Sędzia Joanna Świerczakowska

Sędzia Jarosław Pejta

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 17 grudnia 2020r.

sprawy z wniosku Gminy M. P.

z udziałem Przedsiębiorstwa (...) S.A., Przedsiębiorstwa (...) S.A. w G. i B. W.

o zezwolenie na złożenie do depozytu sądowego

na skutek apelacji uczestnika Przedsiębiorstwa (...) S.A. w G.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Płocku z 12 lutego 2020r.,

sygn. akt I Ns 593/19

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie i oddalić wniosek oraz zasądzić od Gminy M. P. na rzecz Przedsiębiorstwa (...) S.A. w G. kwotę 257 zł (dwieście pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

2.  zasądzić od Gminy M. P. na rzecz Przedsiębiorstwa (...) S.A. w G. kwotę 220 zł (dwieście dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania za II instancję.

sygn. akt IV Ca 604/20

UZASADNIENIE

We wniosku złożonym 5 sierpnia 2019 r. Gmina M. P. wniosła o zezwolenie na złożenie kwoty 719.056 zł do depozytu sądowego, ponieważ wobec wydania przez Prezydenta Miasta P. decyzji nr (...). (...).24.2018.AK.(2) z 28 czerwca 2018r., ustalającej odszkodowanie w kwocie 719.056 zł na rzecz Przedsiębiorstwa (...) S.A. i nakazującej wypłatę tego odszkodowania Przedsiębiorstwu (...) z siedzibą w G. oraz w związku z zajęciem przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Płocku M. C., działającego na zlecenie wierzyciela B. W. w sprawie Km 927/15 wierzytelności, przysługującej Przedsiębiorstwu (...) S.A. z tytułu odszkodowania objętego wyżej wymienioną decyzją, powstał spór, kto jest wierzycielem oraz o wypłatę kwoty depozytu na rzecz Przedsiębiorstwa (...) z siedzibą w G. lub na rzecz B. W., bądź na rzecz podmiotów prawa tych osób reprezentujących, po okazaniu prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego, ustalającego prawo jednego z tych podmiotów do kwoty objętej odszkodowaniem z tytułu w/w decyzji.

Uczestnik postępowania Przedsiębiorstwo (...) w G. wniósł o oddalenie wniosku oraz o zasądzenie od wnioskodawcy na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania.

Sąd Rejonowy w Płocku w postanowieniu z 12 lutego 2020 r. zezwolił wnioskodawcy Gminie M. P. na złożenie do depozytu sądowego kwoty 719.056 zł tytułem odszkodowania na rzecz byłego użytkownika wieczystego Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w P. za prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, położnej w P. w obrębie Nr 2 (...), oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr (...) o powierzchni 0,0457 ha, nr (...)o powierzchni 0,2981 ha, nr (...)o powierzchni 0,0152 ha, nr (...) o powierzchni 1,0076 ha, które stały się z mocy prawa własnością Gminy P. decyzją Prezydenta Miasta P. nr (...) z 30 listopada 2017 r., znak (...).6740.4.12.2017.MJ, o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, polegającej na budowie drogi powiatowej 1 (...) od węzła (...) obwodnicy północno - zachodniej miasta P. do drogi powiatowej nr (...) na odcinku od km. do km.: 0+000,00 – 1+684,39, o długości |=1684,39 mb; budowie drogi gminnej 3 (...) ulicy (...) na odcinku od km. do km.: 0+513,55 – 0+790,79, o długości |=277,24 mb; budowie drogi wewnętrznej na odcinkach od km. do km.: 0+000,00 – 0+331,00; 0+000,00 – 0+122,44, o łącznej długości |=453,44 mb wraz z budową i przebudową infrastruktury sanitarnej, elektrycznej, telekomunikacyjnej, urządzeń wodnych – wylotów służących do wprowadzania wód do rzeki B. i rowu przydrożnego, budowę rowu przydrożnego oraz rozbiórkę i konserwację sieci elektroenergetycznych, w ramach zadania inwestycyjnego, pn.: „Budowa Nowej (...) na odcinku od węzła (...) w P. do skrzyżowania z drogą powiatową (...) wraz z uzbrojeniem terenów inwestycyjnych na terenie osiedla (...) w P.” – Etap 1 – budowa Nowej (...) na odcinku od węzła (...) obwodnicy północno-zachodniej miasta P. do drogi powiatowej nr (...) i zatwierdzającą na potrzeby powyższej inwestycji podziału nieruchomości, zmienioną decyzją Prezydenta Miasta P. nr (...) z dnia 26 czerwca 2018 r., znak (...).6740.4.3.2018.MJ o zmianie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, która to kwota ma być wydana uczestnikowi postępowania Przedsiębiorstwu (...) S.A. z siedzibą w G. lub B. W., po przedłożeniu prawomocnego orzeczenia sądowego ustalającego prawo jednego z tych podmiotów do kwoty objętej powyższym odszkodowaniem (punkt 1) oraz stwierdził, że wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (punkt 2).

Sąd Rejonowy ustalił:

Decyzją z 28 czerwca 2019 r. Prezydent Miasta P. ustalił odszkodowanie na rzecz byłego użytkownika wieczystego Przedsiębiorstwa (...) S.A. w P. w wysokości 718.056 zł za prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, położonej w P. w obrębie nr 2 (...), oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr (...), które z mocy prawa stały się własnością Gminy P.. W decyzji wskazano, iż odszkodowanie zostanie wypłacone przez Prezydenta Miasta P. na rzecz wierzyciela hipotecznego Przedsiębiorstwa (...) S.A. w G. w trybie art. 18 ust. 1c ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Płocku M. C. działając na zlecenie wierzyciela B. W. w sprawie egzekucyjnej Km 927/15 przeciwko dłużnikowi Przedsiębiorstwu (...) S.A. w P. dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej dłużnikowi z tytułu odszkodowania objętego w/w decyzją Prezydenta Miasta P..

Dokonując oceny prawnej, Sąd I instancji wskazał, że w postępowaniu w sprawach depozytowych kognicja sądu jest ograniczona, gdyż nie podlega badaniu prawdziwość twierdzeń dłużnika zawartych we wniosku, lecz dokonuje się jedynie oceny, czy według przytoczonych w tym wniosku okoliczności złożenie do depozytu jest prawnie uzasadnione. Sąd w tym postępowaniu nie jest uprawniony do badania, kto jest wierzycielem, tak aby usunąć stan niepewności komu ma dłużnik świadczyć, jedynie bada czy według twierdzeń dłużnika taki stan występuje, co uprawnia dłużnika do złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu. W żadnym więc razie rozpatrując wniosek o złożenie do depozytu, Sąd nie może rozstrzygać o zasadności roszczeń między stronami, a jedynie powody złożenia.

Sąd Rejonowy powołał się na treść art. 467 kc, art. 12 ust. 4, 4c, 4d, 4f oraz art. 18 ust. 1c, 1d ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji z zakresie dróg publicznych.

Zdaniem Sądu Rejonowego zaistniała przesłanka uzasadniająca złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego, ponieważ do przedmiotowej wierzytelności prawo roszczą sobie dwa podmioty, tj. wierzyciel byłego użytkownika wieczystego Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w P., na rzecz którego przyznano odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości, jak również wierzyciel hipoteczny, na którego rzecz przedmiotowe odszkodowanie miało zostać wypłacone w związku z wygaśnięciem na skutek ostateczności decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, ustanowionego na nieruchomości ograniczonego prawa rzeczowego w postaci hipoteki. Wnioskodawca, który nie kwestionuje istnienia wierzytelności, nie wie, komu winien przedmiotowe świadczenie spełnić. Albowiem spornym jest czy odszkodowanie przyznane decyzją Prezydenta Miasta P. stanowi wierzytelność przysługującą Przedsiębiorstwu (...) S.A. w P., czy Przedsiębiorstwu (...) S.A. w G.. W sytuacji ustalenia, iż przedmiotowa wierzytelność przysługuje Przedsiębiorstwu (...) S.A. w P., a spółka w G. jest jedynie podmiotem trzecim, na rzecz którego miałaby zostać dokonana wypłata, podlegałaby ona możności zajęcia, w sytuacji natomiast ustalenia, iż wierzytelność ta wprost przysługuje Przedsiębiorstwu (...) S.A. w G. dokonanie zajęcia przez wierzyciela Przedsiębiorstwa (...) S.A. w P. byłoby bezzasadne. W ocenie Sądu I instancji zasadna jest wątpliwość komu przedmiotowa wierzytelność przysługuje.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 520 § 1 kpc.

Apelację od postanowienia złożył uczestnik Przedsiębiorstwo (...) S.A. w G., zaskarżając je w całości i zarzucił naruszenie prawa materialnego, to jest art. 467 pkt 3) kc poprzez jego bezzasadne zastosowanie, podczas gdy Sąd meriti powinien uznać, iż w niniejszej sprawie brak jest sporu co do wierzyciela, co skutkowałoby niezaistnieniem przesłanki powstania sporu w zakresie, kto jest wierzycielem, a tym samym nie mógłby zostać zastosowany art. 467 pkt 3) kc, a w konsekwencji wniosek o złożenie sumy pieniężnej do depozytu sądowego, zostałby oddalony.

Mając na uwadze powyższy zarzut, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i oddalenie wniosku o zezwolenie na wpłacenie do depozytu i zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Płocku do ponownego rozpoznania wraz z pozostawieniem mu do rozstrzygnięcia kosztów postępowania za II instancję.

W uzupełnieniu apelacji (...) S.A. w G. podniósł, że jego zdaniem postanowienie jest niesprawiedliwe, narusza przepisy prawa materialnego i procesowego, albowiem dokonano niewłaściwej oceny dowodów i ustalenia stanu faktycznego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Sąd I instancji błędnie zastosował art. 467 pkt. 3) kc, albowiem nie zachodzi przesłanka sporu co do osoby wierzyciela. Decyzja Prezydenta Miasta P. w sprawie (...). (...).24.2018.AK(2) jednoznacznie wskazuje w punkcie 1, że odszkodowanie zostało ustalone na rzecz byłego użytkownika wieczystego – Przedsiębiorstwa (...) S.A. – w wysokości 719.056 zł, natomiast w punkcie 2 stanowi, że powyższe odszkodowanie zostanie wypłacone przez Prezydenta Miasta P. na rzecz wierzyciela hipotecznego – Przedsiębiorstwa (...) S.A. w G.. W ocenie Sądu Okręgowego, nie ma zatem wątpliwości, kto jest wierzycielem, ponieważ powołana wyżej treść decyzji jest jednoznaczna i wskazuje wprost na podmiot, któremu ma zostać wypłacone odszkodowanie, tj. Przedsiębiorstwo (...) S.A. w G..

W razie wątpliwości interpretacyjnych, Gmina M. P. mogła wystąpić o wykładnię wspomnianej decyzji, choć wydaje się jasne, że jej pierwszy punkt o ustaleniu odszkodowania ma charakter wyłącznie deklaratoryjny, zaś punkt 2 wyraźnie nakłada obowiązek wypłaty odszkodowania innemu podmiotowi niż ten, który został wskazany w punkcie 1. Sformułowanie, że „odszkodowanie, o którym mowa w pkt. 1 zostanie wypłacone przez Prezydenta Miasta P. (…) na rzecz wierzyciela hipotecznego Przedsiębiorstwa (...) S.A. w G.”, nie powinna wzbudzać wątpliwości, kto jest w tym wypadku wierzycielem. Skoro decyzja jest ostateczna, nie jest też rolą stron analizowanie podstaw prawnych takiego rozstrzygnięcia.

Fakt, że w postępowaniu egzekucyjnym, prowadzonym przez Komornika Sądowego M. C. w sprawie Km 927/15, które toczy się z wniosku B. W. przeciwko Przedsiębiorstwu (...) S.A., dokonano zajęcia rzekomej wierzytelności dłużnika, która miałaby wynikać z decyzji, o której mowa wyżej, nie świadczy o istnieniu sporu, kto jest wierzycielem. Nie było przecież żadnych przeszkód, aby Gmina M. P. złożyła komornikowi wyjaśnienia czy dłużnikowi, czyli Przedsiębiorstwu (...) S.A. rzeczywiście przysługuje wierzytelność.

Z tych przyczyn, wniosek o zezwolenie na złożenie do depozytu sądowego należało oddalić w całości. Następstwem takiego rozstrzygnięcia jest zmiana orzeczenia także w części dotyczącej kosztów postępowania i w tym zakresie Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 520 § 2 kpc, albowiem interesy uczestników były sprzeczne. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika uczestnika Przedsiębiorstwa (...) S.A. w G. ustalono na podstawie § 8 ust. 1 pkt 3) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz uwzględniono opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie na podstawie art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.

O kosztach postępowania za II instancję Sąd Okręgowy orzekł również na podstawie art. 520 § 2 kpc. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika uczestnika Przedsiębiorstwa (...) S.A. w G. została ustalona zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 1) w zw. z § 8 ust. 1 pkt 3) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz uwzględniono poniesioną przez uczestnika opłatę w wysokości 100 zł.