Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II A Ka 311/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2021r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Apelacyjnego Ewa Gregajtys (spr.)

Sędziowie Sądu Apelacyjnego Ewa Leszczyńska-Furtak

Sądu Apelacyjnego Katarzyna Capałowska

Protokolant Marta Kamińska

przy udziale Prokuratora Michała Kucharczyka

po rozpoznaniu na rozprawie sprawy:

W. M. syna J. i H., urodzonego (...) w W.

oskarżonego z art. 258 § 2 kk i in.

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 18 maja 2020r. sygn. akt XII K 10/20

I. wyrok w zaskarżonej części wobec oskarżonego W. M. zmienia w ten sposób, że:

- z podstawy skazania za czyn z art. 258 § 2 kk przypisany w pkt. I eliminuje art. 65 § 2 kk,

- w zakresie czynu przypisanego w pkt. II przyjmuje, że działał on wbrew przepisom art. 33-35 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii a w podstawie skazania i wymiaru kary w miejsce art. 65 § 2 kk przyjmuje art. 65 § 1 kk,

- w zakresie czynu przypisanego w pkt. III w podstawie skazania i wymiaru kary w miejsce art. 65 § 2 kk przyjmuje art. 65 § 1 kk,

II. wyrok w pozostałej części utrzymuje w mocy,

III. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania apelacyjnego przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Sygnatura akt

II AKa 311/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 18 maja 2020r. w sprawie XII K 10/20.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ prokurator

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------------------------------------------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------------------------------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-----------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja obrońcy oskarżonego.

1. Obraza art. 65 § 2 kk co do czynu z pkt. I wyroku polegająca na jego zastosowaniu i uznaniu, że oskarżony wyczerpał jego dyspozycję, w sytuacji, gdy przepis ten nie miał zastosowania w sprawie i nie powinien być wskazany jako podstawa wymiaru kary.

2. Obraza art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w brzmieniu obowiązującym do dnia 9 grudnia 2011r. w zw. z art. 4 § 1 kk poprzez jego zastosowania i uznanie, że oskarżony popełnił powyższe przestępstwo, w sytuacji gdy aktem prawnym obowiązującym w chwili popełnienia czynu była inna ustawa przez co należy dojść do przekonania, że czyn oskarżonego powinien zostać zakwalifikowany z art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 4 § 1 kk.

Apelacja prokuratora.

Obraza przepisów postępowania:

- art. 413 § 2 pkt 1 kpk polegająca na niedokładnym określeniu czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. II wyroku i pominięciu znamienia, że oskarżony działał wbrew przepisom art. 33-35 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii, gdy z ustaleń poczynionych przez Sąd wynika, że zrealizował wszystkie znamiona zarzuconego mu przestępstwa,

- art. 413 § 1 pkt 6 kpk polegającego na niedokładnym wskazaniu w podstawie wymiaru kary orzeczonej za czyny przypisane oskarżonemu w pkt. II i III zastosowanych przepisów ustawy karnej w szczególności wskazanie, że czyny te zostały popełnione w warunkach art. 65 § 2 kk, gdy prawidłową podstawę rozstrzygnięcia powinien stanowić przepis art. 65 § 1 kk,

- art. 413 § 1 pkt 6 kpk polegającą na niezasadnym wskazaniu art. 65 § 2 kk jako podstawy wymiaru kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego za przestępstwo z art. 258 § 2 kk, gdy przepis ten nie miał zastosowania jako podstawa wymiaru kary pozbawienia wolności.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☒ zasadne

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skarżący słusznie podnieśli, że w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. I wyroku, Sąd Okręgowy nieprawidłowo w podstawie prawnej skazania obok art. 258 § 2 kk przyjął art. 65 § 2 kk, niezależnie od tego, w ramach której podstawy odwoławczej z art. 438 kpk autorzy apelacji zakwalifikowali stwierdzone uchybienie.

Warunki, jakie powinien spełniać wyrok skazujący określa art. 413 § 1 i 2 kpk, przy czym w § 2 pkt 1 tego przepisu, ustawodawca wprowadził wymóg dokładnego określenia przypisanego oskarżonemu czynu oraz jego kwalifikacji prawnej. Opis czynu obejmuje te fakty i okoliczności, które należą do jego istoty a tym samym mają znaczenie dla kwalifikacji prawnej, która determinuje podstawę wymiaru kary. Tymczasem przepis art. 65 § 2 kk, choć zrównuje sytuację sprawcy przestępstwa z art. 258 kk ze sprawcą odpowiadającym w warunkach art. 64 § 2 kk, to jednocześnie wobec sprawcy czynu z art. 258 kk wprost wyklucza zaostrzenie kary przewidziane dla recydywistów wielokrotnych. W efekcie, przepis art. 65 § 2 kk nie zawiera ani elementów mających znaczenie dla kwalifikacji prawnej czynu, ani nie modyfikuje granic kary określonych w sankcjach art. 258 kk, co powoduje, że nie podlega on uwzględnieniu w kwalifikacji prawnej, jak i podstawie wymiaru kary.

Wobec powyższego, uznając zasadność argumentów skarżących w tym zakresie, Sąd Apelacyjny zmienił pkt I zaskarżonego wyroku w ten sposób, że z podstawy skazania oskarżonego za przestępstwo z art. 258 § 2 kk wyeliminował art. 65 § 2 kk.

Rację ma także prokurator zarzucając, że Sąd wadliwie przyjął art. 65 § 2 kk w podstawach skazania oskarżonego za czyny ujęte w pkt. II i III wyroku. Okoliczności sprawy, odzwierciedlone w dokonanych przez Sąd Okręgowy ustaleniach faktycznych i opisach obu czynów wskazują, że oskarżony czynów tych dopuścił się działając w zorganizowanej grupie przestępczej, co sprawia, że w podstawie skazania za każdy z nich Sąd powinien zawrzeć art. 65 § 1 kk. Sąd w uzasadnieniu wyroku wprost wskazał na ten przepis jako element oceny prawnej przywołanych czynów, co jednak nie znalazło odzwierciedlenia w treści wyroku, gdzie zamiast art. 65 § 1 kk przyjął § 2 tego przepisu. Stwierdzając zatem zasadność apelacji prokuratora także w tej części, Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w zakresie czynów przypisanych oskarżonemu w pkt. II i III, w podstawie skazania i wymiaru kary, w miejsce art. 65 § 2 kk przyjął art. 65 § 1 kk.

Nie można odmówić racji prokuratorowi, gdy zarzuca, że wyrok Sądu Okręgowego co do czynu z art. 56 ust. 3 ustawy z 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (zarzut II) zapadł z obrazą art. 413 § 2 pkt 1 kpk. Do znamion stypizowanego tam przestępstwa udziału w obrocie (i wprowadzania do obrotu) znaczną ilością środków odurzających, substancji psychotropowych lub słomy makowej należy działanie wbrew przepisom art. 33-35 przywołanej ustawy, gdy tymczasem Sąd przypisując oskarżonemu to przestępstwo, uznał go za winnego popełnienia czynu zarzucanego. Tymczasem w opisie czynu przyjętym przez prokuratora, wobec braku przywołanego elementu, znamiona przestępstwa zostały zdekompletowane, co pozostało poza uwagą Sądu i wymagało korekty wyroku także w tej części zgodnie z zarzutem apelacji.

Bezzasadny jest natomiast zarzut apelacji obrońcy, by Sąd uchybił regulacji art. 4 § 1 kk

przyjmując za podstawę skazania oskarżonego za czyn z pkt. II aktu oskarżenia przepisy ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii zamiast obowiązującej w dacie czynu ustawy z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Sąd Okręgowy słusznie zastosował wobec oskarżonego przepisy ustawy z dnia 29 lipca 2005r. w brzmieniu obowiązującym do dnia 8 czerwca 2010r. a zatem do daty wejścia w życie ustawy z dnia 5 listopada 2009r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2009.206.1589), którą istotnie podwyższono – zaostrzono – granice kary grzywny. Przed tą datą, co dostrzega także skarżący, zagrożenie ustawowe karami za przestępstwo udziału w obrocie substancjami psychotropowymi w obu ustawach było tożsame, w szczególności granice kary pozbawienia wolności kształtowały się od roku do lat 10. Podnieść jedynie należy, że aktualne obowiązujące granice kary pozbawienia wolności za ten występek (kara od 2 do 12) zostały ukształtowane w wyniku nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 1 kwietnia 2011r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2011.117.678), która weszła w życie w dniu 9 grudnia 2011r. a zatem w czasie późniejszym, aniżeli stan prawny przyjęty przez Sąd Okręgowy.

Zgodnie z art. 4 § 1 kk, jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązująca poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. Tym samym, w razie zmiany stanu prawnego, ustawodawca nadaje prymat ustawie nowej, natomiast zastosowanie poprzednio obowiązującej jest obligatoryjne wówczas, gdy jest dla sprawcy względniejsza. Skoro w sprawie rozpoznawanej ustawa obowiązująca poprzednio nie była dla oskarżonego korzystniejsza, co dostrzega także skarżący, to pozbawione podstawy prawnej jest oczekiwanie, by Sąd zastosował ustawę obowiązującą w dacie czynu. Takie rozstrzygnięcie pozostawałoby w oczywistej sprzeczności z treścią art. 4 § 1 kk.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez:

- wyeliminowanie art. 65 § 2 kk z podstawy prawnej skazania za czyn z art. 258 § 2 kk,

- wskazanie art. 65 § 1 kk w podstawie skazania za czyny z pkt. II i III zamiast art. 65 § 2 kk.,

- uzupełnienie opisu czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. II o działanie wbrew przepisom art. 33-35 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii.

O zmianę wyroku co do czynu z pkt. II poprzez przyjęcie, w miejsce zastosowanych przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii ustawy z 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii.

☒ zasadne

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Omówiono przy zarzutach.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-----------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość nie objęta zmianą.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Prawidłowość rozstrzygnięcia.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

- co do czynów I-III – podstawa prawna skazania,

- co do czynu II – uzupełniono znamiona.

Zwięźle o powodach zmiany

Zasadność zarzutów.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

----------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

--------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania apelacyjnego, przypadające na niego wydatki przejmując na rachunek Skarbu Państwa – art. 624 § 1 kpk. Takie rozstrzygnięcie jest uzasadnione względami słusznościowymi – uchybieniami Sądu Okręgowego zasadniczo w sferze materialno-prawnej.

PODPIS

Ewa Leszczyńska-Furtak Ewa Gregajtys Katarzyna Capałowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Zastosowane przepisy prawa materialnego, dekompletacja znamion

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Prawidłowość zastosowania przepisów prawno-materialnych.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana