Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodnicząca – SSO Ewa Malinowska

Protokolant – stażysta Joanna Nande

po rozpoznaniu 21 maja 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.

przeciwko Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowego

o nałożenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z 9 listopada 2017 r. znak: (...)

1)  oddala odwołanie;

2)  zasądza od powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. na rzecz pozwanego Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego kwotę 720 (siedemset dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Ewa Malinowska

Sygn. akt XVII AmK 4/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 9 listopada 2017 r., wydaną na podstawie art. 104 § 1 k.p.a. w związku z art. 16 ustawy z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw, art. 66 ust. 2aa pkt 1 oraz art. 13a ust. 1 ustawy z 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (dalej: utk) - po przeprowadzeniu, wszczętego z urzędu, postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia kary pieniężnej za zwłokę w wykonaniu decyzji Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z 29 października 2015 r., sygnatura: (...), w przedmiocie wyłączenia z eksploatacji pojazdu kolejowego: 4-osiowego wagonu węglarki typu (...) serii E., o nr fabrycznym (...) - Prezes Urzędu Transportu Kolejowego nałożył na (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. karę pieniężną w wysokości 258 630 zł, co stanowi równowartość 61 948,80 euro - za 576 dni zwłoki w wykonaniu ww. decyzji Prezesa UTK z 29 października 2015 r., liczonych od 4 listopada 2015 r. do 2 czerwca 2017 r., co stanowi 107 euro i 55 eurocentów - za każdy dzień zwłoki.

(decyzja, k. 6-11).

Odwołanie od powyższej decyzji wywiodła Spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. (dalej: Spółka (...), (...)), zaskarżając decyzję w całości i wnosząc o:

1)  uchylenie decyzji w całości i umorzenie postępowania,

ewentualnie

2)  uchylenie decyzji w całości i przekazanie sprawy Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowego do ponownego rozpoznania,

ewentualnie

3)  zmianę decyzji w ten sposób, że ilość dni zwłoki w wykonaniu decyzji Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z 29 października 2015 r., sygnatura: (...), w przedmiocie wyłączenia z eksploatacji pojazdu kolejowego: 4-osiowego wagonu węglarki typu (...) serii E., o nr fabrycznym (...), zostanie zmniejszona z kwoty 107 euro i 55 centów co najmniej o połowę, czyli co najmniej o 53 euro i 77 centów.

Strona powodowa wniosła również o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie przepisów postępowania oraz prawa materialnego, mających istotny wpływ na wynik sprawy, a to naruszenie:

1)  art. 105 k.p.a., poprzez jego niezastosowanie i odmówienie umorzenia postępowania przez Prezesa UTK. Według powoda, jest to zarzut najdalej idący, a jedynie z ostrożności procesowej, na wypadek jego nieuwzględnienia, powód podniósł dalsze zarzuty.

2)  art. 75 § 1 k.p.a., art. 78 k.p.a. i art. 80 k.p.a., poprzez ich niezastosowanie i błędną interpretację, przejawiające się w braku uwzględnienia przy wydawaniu zaskarżonej decyzji istotnych dowodów przemawiających na korzyść powoda, a w szczególności wyciągu z systemu informatycznego prowadzonego przez powoda (pismo powoda z 3.08.2017 r. do Prezesa UTK), z którego to pisma wynika, że przez co najmniej 166 dni wagon węglarki typu (...) serii E., o nr fabrycznym (...) był wyłączony z ruchu, a w konsekwencji wadliwe przyjęcie przez Prezesa UTK, że zwłoka w wykonaniu decyzji wyniosła aż 576 dni.

3)  art. 66 ust. 2b utk, poprzez wymierzenie kary w wysokości rażąco wysokiej.

(odwołanie, k. 13-17).

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes UTK stwierdził, że zarzuty przywołane na uzasadnienie wniesionego odwołania od zaskarżonej decyzji są nieuzasadnione i jako takie nie mogą zostać uznane za usprawiedliwiające uchylenie bądź zmianę zaskarżonej decyzji. Wobec tego, uznając odwołanie za oczywiście niezasadne, pozwany wniósł o jego oddalenie w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

(odpowiedź na odwołanie, k. 72-86).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 października 2015 r. Prezes Urzędu Transportu Kolejowego wydał w stosunku do (...) Sp. z o.o. decyzję (znak: (...)), na mocy której wyłączył z eksploatacji pojazd kolejowy: 4-osiowy wagon węglarkę typu (...) serii E., nr fabryczny (...), z uwagi na to, że pojazd ten nie był oznaczony europejskim numerem pojazdu ( (...)) oraz nie figurował w krajowym rejestrze pojazdów kolejowych ( (...)). Decyzja ta podlegała natychmiastowej wykonalności i została doręczona Spółce (...) 3 listopada 2015 r. Przedmiotowa decyzja nie została zaskarżona, jest prawomocna i ostateczna.

dowód: okoliczności bezsporne; decyzja z 29.10.2015 r. znak: (...), k. 677-681 akt admin.; zwrotne potwierdzenie odbioru, k. 683 akt admin.

Pomiędzy 5 marca a 5 kwietnia 2017 r., z upoważnienia Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, u Spółki (...) została przeprowadzona kontrola w zakresie nadzoru nad funkcjonowaniem Systemu Zarządzania Utrzymaniem w procesie recertyfikacji. W ramach tej kontroli stwierdzono, że pojazd kolejowy wyłączony z eksploatacji ww. decyzją z 29 października 2015 r., pozostaje nadal w eksploatacji, mimo nieusunięcia przyczyny jego wyłączenia, co oznacza niewykonanie decyzji administracyjnej Prezesa UTK. Spółka (...) otrzymała Protokół kontroli 17 maja 2017 r. i podpisała go bez zastrzeżeń.

dowód: okoliczności bezsporne; Protokół kontroli z 11.05.2017 r., k. 20-43 akt admin.; pismo powoda z 22.05.2017 r., k. 19 akt admin.

Pismem z 18 maja 2017 r., sygnatura: (...), Prezes UTK wszczął z urzędu wobec (...), postępowanie administracyjne w sprawie nałożenia kary pieniężnej za zwłokę w wykonaniu decyzji Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z 29 października 2015 r., sygnatura: (...), w przedmiocie wyłączenia z eksploatacji pojazdu kolejowego: 4-osiowego wagonu węglarki typu (...) serii E., o nr fabrycznym (...).

dowód: Zawiadomienie, k. 13-15 akt admin.

W wystąpieniu pokontrolnym z 31 maja 2017 r. Prezes UTK zobowiązał Spółkę (...) do usunięcia nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli w terminie natychmiastowym z chwilą doręczenia przedmiotowego wystąpienia jednostce kontrolowanej.

W odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne w piśmie z 8 czerwca 2017 r., odnośnie do nieprawidłowości, polegającej na eksploatacji wagonu towarowego wyłączonego z użytkowania na mocy decyzji Prezesa 29 października 2015 r., Spółka (...) oświadczyła, że po kilku miesiącach postoju wagonu w rejonie S. (...) (tj. od 13 września 2015 r. do 19 kwietnia 2016 r.), spowodowanego ww. decyzją Prezesa UTK, wagon ten został ponownie włączony do eksploatacji. Według przedsiębiorcy, zaistniała sytuacja mogła być wynikiem braku przepływu informacji w wewnętrznej komunikacji systemu informatycznego logistyka funkcjonującego w grupie (...) i emitowanych wykazów wagonów wyłączonych z eksploatacji. Spółka oświadczyła, że przedmiotowa nieprawidłowość została poddana szczegółowej analizie w kontekście przyczyn jej powstania, odpowiedzialności, środków zaradczych mających na celu wyeliminowanie podobnych przypadków w przyszłości, a wagon, którego dotyczyła decyzja Prezesa UTK z 29 października 2015 r., został wyłączony i odstawiony na bocznicy (...), dokonano także unieważnienia dokumentu „Potwierdzenie przywrócenia do eksploatacji”. Na potwierdzenie swego stanowiska Spółka przedstawiła wykaz wagonów wyłączonych z miejscem ich odstawienia oraz zrzut z ewidencji wagonów wyłączonych z ruchu na bocznicy (...).

dowód: Wystąpienie pokontrolne, k. 713-717 akt admin.; pismo powoda z 8.06.2017 r. wraz z załącznikami nr 9 i nr 12, k. 719-729, 763, 783 akt admin.;

Na wezwanie Prezesa UTK z 26 lipca 2017 r., wraz z pismem z 3 sierpnia 2017 r. Spółka (...) przedstawiła zrzut z ekranu Systemu Informatycznego Logistyka Moduł Wagonowy (zakładka „praca wagonu”), przedstawiający eksploatację wagonu węglarki typu (...) serii E., o nr fabrycznym (...), w okresie od 3 listopada 2015 r. do dnia otrzymania wezwania (tj. do 31 lipca 2017 r.)

dowód: Wezwanie, k. 857-859 akt admin.; pismo powoda z 3.08.2017 r. wraz z załącznikiem, k. 961-966 akt admin.

W roku 2016 Spółka (...) uzyskała przychód w wysokości (...) złotych.

dowód: Zeznanie CIT-8 za rok podatkowy 2016, k. 692-696 akt admin.

W dniu 9 listopada 2017 r. Prezes UTK wydał decyzję, na mocy której nałożył na Spółkę (...) karę pieniężną zwłokę w wykonaniu decyzji Prezesa UTK z 29 października 2015 r. Decyzja ta została zaskarżona w ramach niniejszego postępowania sądowego.

Powyżej opisany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej wskazane dowody, zgromadzone w toku postępowania sądowego i administracyjnego oraz twierdzenia stron. Sąd przyznał moc dowodową wszystkim zebranym w sprawie dokumentom, które nie były kwestionowane przez strony, a i Sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić im mocy dowodowej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Odwołanie podlegało oddaleniu, wobec braku podstaw do jego uwzględnienia.

Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy istotny był przepis art. 66 ust. 2aa pkt 1 ustawy z 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, zgodnie z którym Prezes UTK, uwzględniając zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu oraz jego możliwości finansowe, może nałożyć, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 5000 euro za każdy dzień zwłoki w wykonaniu, określonych w ustawie, decyzji tego organu.

W rozpatrywanej sprawie poza sporem jest, że na mocy decyzji Prezesa UTK z 29 października 2015 r., Spółka (...) była zobligowana do natychmiastowego wycofania z eksploatacji pojazdu kolejowego: 4-osiowego wagonu węglarki typu (...) serii E., nr fabryczny (...), z powodu nie oznaczenia tego pojazdu europejskim numerem pojazdu ( (...)) oraz nie figurowania w krajowym rejestrze pojazdów kolejowych ( (...)). Decyzja ta została doręczona Spółce 3 listopada 2015 r., zatem – jako podlegająca natychmiastowej wykonalności - winna być wykonana tego właśnie dnia.

Nie stanowiło przedmiotu sporu także to, że powodowa Spółka nie wykonała w wyznaczonym terminie obowiązku, wynikającego z decyzji Prezesa UTK z 29 października 2015 r. Z przedstawionego przez powoda zrzutu z ekranu Systemu Informatycznego Logistyka Moduł Wagonowy, obrazującego eksploatację wagonu węglarki typu (...) serii E., o nr fabrycznym (...), w okresie 4 listopada 2015 r. do 31 lipca 2017 r. wynika bowiem jednoznacznie, że po 3 listopada 2015 r. dany pojazd był eksploatowany. Okoliczność tę potwierdzają również Protokół kontroli z 11 maja 2017 r., czy Wystąpienie pokontrolne z 31 maja 2017 r., jak i przyznaje ją sam powód w pismach z 8 czerwca i z 3 sierpnia 2017 r. Zatem pozwany prawidłowo ustalił, że od 4 listopada 2015 r. powód pozostawał w zwłoce w wykonaniu decyzji, a stan ten trwał do 2 czerwca 2017 r., co daje 576 dni zwłoki (k. 961-966 akt admin.).

Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy istotne jest, że decyzja Prezesa UTK z 29 października 2015 r. nie została zaskarżona i korzysta z waloru ostateczności oraz prawomocności. Wobec tego, w niniejszym postępowaniu cywilnym Sąd jest związany tą decyzją i w konsekwencji jest zobowiązany uwzględniać stan prawny, wynikający z osnowy tej ostatecznej decyzji administracyjnej, który stanowi element stanu faktycznego sprawy, nie może go pominąć, ani inaczej odnieść się do tego stanu, niż uczynił to organ administracji. Z powyższych względów, podnoszone w odwołaniu twierdzenia i zarzuty, dotyczące rzekomo bezzasadnego wyłączenia przez pozwanego z eksploatacji, nie tylko węglarki, której dotyczyła zaskarżona decyzja z 29 października 2015 r., ale też pozostałych dwudziestu węglarek 408 Wb użytkowanych przez powoda, nie mogły odnieść jakiegokolwiek skutku. Wobec związania Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów decyzją z 29 października 2015 r., okoliczności te pozostają bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Skoro zatem - wbrew rozstrzygnięciu zawartemu w tej decyzji - powód po 3 listopada 2015 r. użytkował wagon węglarki typu (...) serii E., o nr fabrycznym (...), to Prezes UTK był uprawniony do nałożenia na powoda kary pieniężnej za to uchybienie w trybie art. 66 ust. 2aa pkt 1 utk.

W ocenie Sądu - wskazany w odwołaniu - fakt nieużytkowania ww. pojazdu kolejowego przez okres 166 dni (tj. między 4 listopada 2015 r. a 18 kwietnia 2016 r.) - co rzeczywiście wynika z załączonemu do akt sprawy Systemu Informatycznego Logistyka Moduł Wagonowy – nie może świadczyć o wykonaniu decyzji z 29 października 2015 r., skoro od 19 kwietnia 2016 r. pojazd ten ponownie był używany do wykonywania przewozów towarowych, pomimo nieusunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Przemawia to zatem za przyjęciem, że pojazd ten przez wskazany okres był pozostawiony przez powoda w gotowości do prowadzenia przewozów, a nie definitywnie wyłączony z ruchu. Tym samym, zdaniem Sądu, okoliczność nieużytkowania wagonu węglarki przez 166 dni nie może stanowić podstawy do przyjęcia krótszego okresu pozostawiania przez Spółkę (...) w zwłoce w wykonaniu decyzji Prezesa UTK, a w konsekwencji do zmniejszenia wymiaru nałożonej na powoda kary pieniężnej.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy uznał, że w niniejszej sprawie istniały podstawy do nałożenia na powodową Spółkę kary pieniężnej, w oparciu o art. 66 ust. 2aa pkt 1 utk. Odnosząc się natomiast do wysokości kary orzeczonej w zaskarżonej decyzji, zdaniem Sądu, kara ta została prawidłowo wyliczona w tym sensie, że jej wysokość (tj. 258.630 zł, stanowiąca równowartość 107 euro i 55 eurocentów za każdy dzień zwłoki w wykonaniu decyzji, przy zastosowaniu kursu euro 4,1749 zł) mieści się w granicach określonych w ustawie, skoro stanowi 2,15% maksymalnego wymiaru kary, jaka mogła być wymierzona w danym przypadku (tj. równowartość do 5.000 euro za każdy dzień zwłoki w wykonaniu decyzji). Prezes UTK prawidłowo uwzględnił, jako okoliczności mające wpływ na wymiar kary, zakres naruszenia przepisu ustawy (istotne naruszenie obowiązków ustawowych), dotychczasową działalność powoda (brak uprzedniego ukarania powodowej Spółki przez Prezesa UTK w omawianym zakresie) oraz jego możliwości finansowe, w tym przychód wynoszący w 2016 r. (...) zł oraz stratę rzędu 26.130.958,62 zł. Wbrew sugestiom strony powodowej, miarkując wysokość kary organ uwzględnił również czynny udział strony w postępowaniu administracyjnym, co miało wpływ na obniżenie wysokości kary (str. 6 uzasadnienia decyzji). W ocenie Sądu, kara w wysokości ustalonej w zaskarżonej decyzji jest adekwatna do zakresu naruszenia przez powoda przepisów prawa i pozwoli ona na osiągniecie przypisywanych jej funkcji.

W świetle powyższych ustaleń, zarzuty i twierdzenia odwołania, podniesione w stosunku do zaskarżonej decyzji, nie zasługiwały na uwzględnienie. Zdaniem Sądu, stanowią one jedynie polemikę z rozstrzygnięciem Prezesa UTK, niepopartą argumentami i dowodami, które pozwoliłyby na przyjęcie oceny odmiennej od oceny dokonanej przez organ regulacyjny.

Z tych wszystkich względów, na podstawie art. 479 ⁷⁵ § 1 k.p.c., Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto, zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c., zasadą odpowiedzialności za wynik procesu przyjmując, że powód - jako przegrywający sprawę – zobowiązany jest do zwrotu pozwanemu Prezesowi UTK kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 720 zł, ustalone w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Ewa Malinowska