Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 35/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie w sprawie III K 161/20.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca zaskarżył wyrok w całości. Na podstawie art. 427§1 i 2 kpk oraz art. 438 pkt 2 kpk zarzucił mu obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na jego treść, a mianowicie:

- art. 7 kpk, art. 4 kpk poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wyjaśnień złożonych przez oskarżonego M. M. (1) i uznanie ich za wiarygodne jedynie w części odnoszącej się do przyjętej przez sąd I instancji wersji zdarzeń w sytuacji gdy wyjaśnienia oskarżonego od pierwszego przesłuchania są logiczne, stanowcze, konsekwentne i wiarygodne,

- art. 7 kpk poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zeznań świadków D. W. (2) i Ł. T. (1) i obdarzenie wiarą zeznań złożonych przez tych świadków w całości w postępowaniu sądowym, w sytuacji gdy w postępowaniu przygotowawczym świadkowie ci zeznawali odmiennie,

- art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zeznań świadka W. L. (1) i pominięcie tej okoliczności, a która wynika z zeznań świadka złożonych na rozprawie 6 października 2020 r., że to oskarżony został słownie i fizycznie zaatakowany przez grupę mężczyzn,

- art. 4 kpk, art. 5 § 2 kpk, art. 7 kpk i art. 410 kpk poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego, tj. wyjaśnień oskarżonego, zeznań świadków, załączonych do akt sprawy zdjęć z obrażeniami na ciele oskarżonego, w oparciu o zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego,

- art. 7 kpk i art. 5 § 2 kpk przez dowolną, a nie swobodną ocenę pisemnej oraz ustnej opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej M. P., a nadto rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego, poprzez nieprawidłowe uznanie przez Sąd I instancji, że istnieje związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem z 30 sierpnia 2019 r. a skutkiem w postaci śmierci pokrzywdzonego 17 kwietnia 2020 r. na skutek powikłań ze strony układu oddechowego i krążenia, w przebiegu odoskrzelowego zapalenia płuc, w sytuacji gdy biegły w swojej opinii ustnej złożonej przed sądem wskazał mm, że: „nie mogę tu jednoznacznie kategorycznie powiedzieć, że zapalenie płuc nastąpiło jako powikłanie, o którym mówię. Nie ma takiej naukowej możliwości, żebym wyraził się kategorycznie. O takim związku przekonuje mnie jednak doświadczenie kliniczne i medyczne. Ja chce wyjaśnić, że w tego typu sprawach nigdy nie można na 100 % kategorycznie stwierdzić, że dana jednostka choroba rozwinęła się z tego, a nie innego powodu (…)”

w konsekwencji obrazy ww. przepisów postępowania zarzucam także:

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na treść tego orzeczenia przez przyjęcie, że pokrzywdzony D. W. (1) nie brał udziału w jakimkolwiek agresywnym zachowaniu wobec oskarżonego, niczym go nie prowokował a nadto, że został przez oskarżonego znienacka, bez powodu uderzony, jeden raz pięścią w głowę, w wyniku czego stracił równowagę i bezwładnie upadł na ziemię z całym impetem swego ciała, uderzając głową o twarde betonowe podłoże, przy jednoczesnym pominięciu faktu, że zachowanie oskarżonego podjęte zostało w obronie koniecznej w celu odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na jego zdrowie i życie, jakim był atak na jego osobę grupy mężczyzn w której to grupie znajdował się również D. W. (1),

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na treść tego orzeczenia przez przyjęcie, że Ł. T. (1) dopiero po zadaniu ciosu D. W. (1) zaatakował oskarżonego zadając mu ciosy pięściami,

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na treść tego orzeczenia przez przyjęcie, że zachodzi związek przyczynowy między zdarzeniem z 30 sierpnia 2019 r., a skutkiem w postaci śmierci D. W. (1) 17 kwietnia 2020 r. w sytuacji gdy obrażenia u D. W. (1) powstały w wyniku nieszczęśliwego upadku głową na twarde podłoże, a nie były wywołane przez sam cios oskarżonego,

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na treść tego orzeczenia i wymiar kary przez przyjęcie, że oskarżony uciekł z miejsca zdarzenia i po 30 sierpnia 2019 r. ukrywał się po powzięciu informacji o ewentualnych skutkach swego zachowania, aż do ujęcia, w sytuacji, gdy oskarżony był zmuszony uciekać przed agresywną grupą atakujących go osób, a nadto wyjechał za granicę nie z powodu ukrywania się przed organami ścigania, a z chęci zarobienia pieniędzy na opłacenie pomocy prawnej.

Ewentualnie na podstawie art. 438 pkt 1 kpk zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego:

- art. 25 § 1 kk poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji, w której działanie oskarżonego zakwalifikować należało jako działanie w ramach obrony koniecznej, w celu odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na własne zdrowie i życie ze strony pokrzywdzonego i pozostałej grupy osób;

Z ostrożności procesowej gdyby Sąd nie uznał powyższych zarzutów za zasadne, na podstawie art. 438 pkt 4 kpk oraz art. 427 § 2 kpk wyrokowi zarzucił rażącą surowość i tym samym niewspółmierność orzeczonej kary oraz środka kompensacyjnego (nawiązek) w stosunku do stopnia winy oraz właściwości osobistych oskarżonego, a także mając na uwadze przyczynienie się D. W. (1) do powstania szkody i jej zakres oraz brak dowodów określających sytuację życiową matki i córki pokrzywdzonego po śmierci pokrzywdzonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wszystkie zarzuty dotyczące rozstrzygnięć o odpowiedzialności karnej oskarżonego są bezzasadne. Za słuszne Sąd odwoławczy uznał natomiast zakwestionowanie przez prokuratora i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego ustalenia dotyczące strony podmiotowej, zamiaru oskarżonego, kwalifikacji prawnej czynu i, mając na względzie argumentację oskarżycieli, zaskarżony wyrok w tym zakresie zmienił. Nie zgodził się tylko częsciowo z wnioskiem prokuratora i motywacją dotyczącą kary. Uznał, że podniesione przez prokuratora w apelacji okoliczności obciążające nie są wystarczające do wymierzenia takiej surowej kary, jakiej żąda prokurator, a kary 8 lat pozbawienia wolności. Dostrzec należy to, iż oskarżony zadał pokrzywdzonemu tylko 1 cios, a skutek w postaci śmierci obejmował lżejszą postacią nieumyślności. M. M. przyznał częściowo do popełnienia czynu, przeprosił rodzinę pokrzywdzonego, wyraził skruchę, w ostatnim okresie ustabilizował swoją sytuację rodzinną. Te okoliczności łagodzące przemawiają za miarkowaniem kary, która i tak stanowi ponad 1,5 krotność dolnej granicy zagrożenia.

Przychylenie się do apelacji oskarżycieli oznacza jednocześnie odrzucenie przez Sąd Apelacyjny zastrzeżeń obrońcy dotyczących oceny materiału dowodowego i ustaleń faktycznych, w tym i co do działania w ramach kontratypu oraz krytyki kary co do jej rażącej surowości.

Należy zgodzić się z oceną dowodów przedstawioną przez Sąd pierwszej instancji. Zasadnie Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom świadków Ł. T. (1) i D. W. (2) z rozprawy, a nie z postępowania przygotowawczego w zakresie tego co widzieli i w jakiej części zdarzenia uczestniczyli. Świadkowie w śledztwie, nie chcąc mieszać siebie w przebieg zdarzenia i dla uniknięcia zeznawania w sądzie, pomijali w nim swój udział. Takie wytłumaczenie świadków co do zmiany swoich zeznań należy uznać za przekonujące, a tym samym za prawidłowe przyjąć należy ustalenia Sądu Okręgowego dotyczące przebiegu zdarzenia, za wyjątkiem oczywiście zamiaru oskarżonego.

Właściwie także Sąd Okręgowy ocenił wyjaśnienia oskarżonego nie dając im wiary w tej części, w której pozostają one w niezgodzie z zeznaniami świadków Ł. T. i D. W. o spięciu pomiędzy oskarżonym oraz świadkami i sposobie zadania ciosu pokrzywdzonemu przez M. M.. Z tych dowodów (zeznań świadków) wynika, iż D. W. (1) nie był uczestnikiem przepychanki i utarczki słownej pomiędzy świadkami i oskarżonym. Nie zamierzał się też włączyć się do niego przeciwko M. M.. Znajdując się blisko koło oskarżonego został przez M. M. całkowicie bezzasadnie uderzony mocno pięścią w głowę, co skutkowało dalszymi następstwami szczegółowo opisanymi w wyroku. Świadek Ł. T. mówi, iż pokrzywdzony przesuwał się tak jakby chciał odsunąć się z miejsca zdarzenia. Zasadnie zatem Sąd pierwszej instancji uznał wyjaśnienia oskarżonego w części dotyczące przebiegu zdarzenia za niewiarygodne. Zresztą wyjaśnienia oskarżonego dotyczące pobicia oskarżonego przez wiele osób, o powaleniu go na ziemię i przypadkowym ciosie wyprowadzonym do D. W., który miał być jednym z napastników, nie znajdują też potwierdzenia w zeznaniach świadka W. L. (1), który mówi jedynie o wyzywaniu i szarpaniu się pomiędzy oskarżonym, a dwiema osobami (k. 516v.-517). Tak przedstawiony przebieg zdarzenia przez tego świadka potwierdza przecież to co o nim mówią Ł. T. i D. W. o szarpaniu oraz wymianie zdań, jak również potwierdza prawidłowość ustaleń faktycznych w tym zakresie. Ponadto świadek Ł. T. na rozprawie nie zaprzecza, że po tym, jak oskarżony uderzył D. W. on zadał oskarżonemu kilka ciosów (k. 507v.-508). Wprawdzie drugi z bezpośrednich uczestników starcia D. W. (2) zeznaje, iż nikt z ich czwórki, bo była jeszcze jedna osoba, która się szybko oddaliła, nie zadał ciosu oskarżonemu, ale w tym zakresie wypowiedź świadka nie można uznać za prawdziwą, co nie podważa wiarygodności jego wypowiedzi z rozprawy w pozostałym zakresie. Świadek ten, po upadku D. W. mógł w pierwszej kolejności zajmować się nim i nie obserwował tego co robił Ł. T.. Nawet gdyby uczestniczył w dalszym ciągu w pobiciu oskarżonego i do tego na rozprawie nie chciał się przyznać, to przecież i tak tego przeinaczenia nie można uznać jako przesądzającego o niewiarygodności całej jego wypowiedzi, która poza tym pozostaje w zgodzie tak z zeznaniami D. W., jak i W. L.. Dodać trzeba, iż znajomość świadków z pokrzywdzonym nie oznacza, iż z założenia są nieobiektywni i złożą z tego powodu zeznania fałszywe, obciążające oskarżonego. Okoliczności sprawy nie wskazują, aby świadkowie tak zrobili. W pierwszych przesłuchaniach nawet zeznali mniej niż wiedzieli o przedmiotowym zdarzeniu, chroniąc przy tym oskarżonego. Świadek L. mówi o swojej ucieczce z miejsca zdarzenia ze strachu przed napastnikami (grupa mężczyzn) i o tym, że nie widział całego zajścia, jednakże takie wypowiedzi nie sprawiają, iż wyjaśnienia oskarżonego należy uznać za wiarygodne, bo przecież świadkowie D. W. i Ł. T. nie wypierają się tego, że byli agresywni wobec M. M..

Zresztą sposób zachowania oskarżonego w miejscu zdarzenia, załatwianie się, wulgaryzmy, agresywność wobec świadków, natarczywe dopytywanie się „o szefa”, posiadanie przy sobie noża również przemawiają za tym, iż nie sposób mówić o agresywności jedynie świadków wobec oskarżonego, a również o takim też nastawieniu oskarżonego wobec nich. Te okoliczności, a przede wszystkim jednoznaczna wymowa zeznań świadka Ł. T. o nieuczestniczeniu D. W. w starciu stanowią o braku jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że zachowanie pokrzywdzonego wobec M. M. było zamachem na oskarżonego i miał on podstawy do zastosowania wobec D. W. obrony koniecznej.

Nawet jeśliby przyjąć, że oskarżony został zaatakowany przez D. W. i Ł. T., to oskarżony nie miał uprawnień do takiego potraktowania D. W., który w tym zamachu na M. M. na pewno nie uczestniczył. Przebieg zdarzenia opisywany przez świadków wyklucza także i działanie w błędzie przez oskarżonego co do intencji D. W., który przecież od początku w utarczce z oskarżonym nie uczestniczył i jego zachowanie w chwili zadawania mu ciosu przez oskarżonego na to nie wskazywało. Za taką oceną sytuacji przemawia również i to co o usposobieniu pokrzywdzonego mówi jego matka, iż był spokojnym człowiekiem.

Obrońca powyższym dowodom przeciwstawia wyjaśnienia oskarżonego, które jego zdaniem są logiczne stanowcze, konsekwentne i wiarygodne, a mają je potwierdzać również zdjęcia z obrażeń ciała.

Nie sposób uznać przedstawionych zdjęć za podważających zeznania świadków o sposobie uderzenia D. W. przez M. M. i zarazem przesądzających o wiarygodności wyjaśnień oskarżonego o przebiegu zdarzenia, w sytuacji, kiedy świadek Ł. T. mówi o tym, iż zadał kilka ciosów oskarżonemu po tym, jak ten uderzył pokrzywdzonego i żaden inny dowód nie potwierdza tego co mówi M. M. na swoją obronę. Oskarżony nie przedstawia też dokumentacji lekarskiej pobytu w szpitalu. Nawet, gdyby tak było, że z pobicia M. M. przez świadków, wynikły u niego takie następstwa, o jakich mówi i obrazują zdjęcia, to przecież, skoro nastąpiły po uderzeniu pokrzywdzonego przez oskarżonego, to nie mają one wpływu na ocenę postąpienia M. M. wobec D. W..

Obrońca powołuje się na logiczność, stanowczość i konsekwencję wyjaśnień oskarżonego, chociaż żadnego z tych przymiotów jego wypowiedzi nie posiadają. Trudno bowiem przyjąć, aby przy takim jego zachowaniu w rzeczywistości, jakie przedstawia w wyjaśnieniach, świadkowie od razu rzucili się na niego i pobili go. Oskarżony mówi o grupie napastników, a przecież nawet z zeznań świadka obrony wynika, iż było ich dwóch. Skoro napastnicy byliby tak agresywni, jak mówi, to przecież nie byłby w stanie wyprowadzić takiego ciosu jak to zrobił i do tego w stosunku do osoby, która nie brała udziału w atakowaniu go. Oskarżony w jednych wyjaśnieniach mówi o tym, iż pytał o (...), a w innych, o tym nie wspomina. Ponadto nie sposób zgodzić się z obrońcą i uznać za wiarygodne wyjaśnienia oskarżonego co do celu wyjazdu za granicę, skoro oskarżony nie ustanowił obrońcy z wyboru, zatem tę okoliczność trafnie Sąd pierwszej instancji potraktował jako ukrywanie się. Gdyby oskarżony po powrocie do kraju sam zgłosił się do organów ścigania, wtedy można by jego postawę oceniać inaczej niż utrudnianie postępowania.

Powyższe uwagi prowadzą do wniosku, iż całokształt okoliczności ujawnionych na rozprawie przemawia za bezzasadnością zarzutów i wniosków obrońcy dotyczących oceny dowodów, ustaleń faktycznych oraz zaproponowanej przez skarżącego oceny prawnej, a mianowicie działania w warunkach obrony koniecznej i wniosków o uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu czy też domaganie się uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Szczecinie.

Nieprzekonujące jest także kwestionowanie oceny biegłego. Sąd Apelacyjny podziela w pełni uwagi biegłego dotyczące związku przyczynowego, a stopień pewności wypowiedzi biegłego dotyczącej wystąpienia powikłania w pełni uprawniał Sąd pierwszej instancji do poczynienia ustaleń faktycznych w tym zakresie z oparciem się właśnie na opinii biegłego. Wiedza i doświadczenie biegłego, jak również zasady doświadczenia życiowego dają podstawy do uznania, iż wniosek biegłego co do związku przyczynowo skutkowego pomiędzy działaniem oskarżonego, a śmiercią D. W. istnieje i śmierć pokrzywdzonego nie jest wynikiem jedynie nieszczęśliwego upadku i uderzenia głową o twarde podłoże po popchnięciu pokrzywdzonego przez oskarżonego, jak stara się to wykazać obrońca, lecz po mocnym uderzeniu pięścią w głowę osoby znajdującej się pod wpływem alkoholu. Jak zasadnie wywodzili to oskarżyciele w swoich apelacjach, a i biegły stwierdził to na rozprawie, oskarżony mógł przewidzieć ostateczne następstwa swojego mocnego uderzenia w postaci śmierci na skutek nie tylko złamania kości czaszki czy krwiaków naczyń mózgowych, ale i dalsze jakie wystąpiły u D. W., a mianowicie zmiany psychoorganiczne i zapalenie płuc. Jak przekonująco wykazał to biegły, i co zresztą wynika z doświadczenia życiowego oraz sądowego, są one częstym powikłaniem i przyczyną zgonów, a skoro tak jest, to są podstawy do przyjęcia, że oskarżony mógł je przewidzieć i do przypisania mu nieumyślności spowodowania najdalej idącego skutku. Jeżeli chodzi o umyślność w spowodowaniu ciężkich obrażeń ciała, to Sąd Apelacyjny w pełni podziela stanowisko pozostałych skarżących i odsyła do argumentacji zawartej w uzasadnieniach ich apelacji o tym, że oskarżony przewidywał i godził się na to, że uderzając mocno pięścią w głowę D. W., który był pod wpływem alkoholu, spowoduje jego ciężkie obrażenia. Takie obrażenia mogą powstać od samego uderzenia oraz od upadku na twarde podłoże, a ich powstanie, gdy jeszcze weźmiemy pod uwagę nietrzeźwość pokrzywdzonego, jest bardzo wysoko prawdopodobne, co wiadomo także z doświadczenia życiowego. Zatem są podstawy do przypisania oskarżonemu w tym zakresie przewidywania i godzenia się na taki ciężki uszczerbek na zdrowiu, tym bardziej, że ma też doświadczenie przestępne w tym zakresie. Godzenie na taki skutek potwierdza również zachowanie oskarżonego po zdarzeniu. O ile mógł się obawiać świadków, z którymi wdał się w starcie i np. z tego powodu odstąpił od udzielania pomocy pobitemu i oddalił się z miejsca zdarzenia, o tyle uciekając nawet z miejsca przestępstwa, w sytuacji, gdyby nie godził się ze skutkiem, mógł o konieczności udzielenia pomocy pobitemu i w celu zapobiegnięcia poważnym jego skutkom, zawiadomić policję czy pogotowie. Tymczasem oskarżony uciekł z miejsca zdarzenia i przez kilka miesięcy ukrywał się, a więc godził się z tym co zrobił i jeszcze unikał przez kilka miesięcy odpowiedzialności karnej, co też jest przejawem aprobaty ciężkich obrażeń ciała wywołanych u pokrzywdzonego.

Zmiana ustaleń faktycznych przez Sąd Apelacyjny w zakresie umyślności ciężkich obrażeń ciała spowodowała nieaktualność zarzutu i argumentacji dotyczącej surowości kary pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonemu za inaczej przypisany czyn, postać kwalifikowaną przestępstwa spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, stanowiący zbrodnię zagrożoną nawet karą dożywotniego pozbawienia wolności. Stopień winy i społecznej szkodliwości tego czynu wespół z właściwościami i warunkami osobistymi oskarżonego przy uwzględnieniu celów prewencyjnych przemawiają za wymierzeniem kary 8 lat pozbawienia wolności. Przywołane przez obrońcę okoliczności łagodzące przemawiają właśnie za tym, aby nie wymierzać mu kary tak surowej, jak domagał się tego prokurator czy oskarżyciel posiłkowy.

Jeżeli chodzi natomiast o zasądzoną nawiązki na rzecz M. W. i Z. W., to nie przekonują argumenty skarżącego, iż wysokość nawiązek jest nieadekwatna do stopnia winy i skutków przestępstwa popełnionego przez M. M., bo przecież przypisane przestępstwo należy do najpoważniejszych, zagrożone jest bowiem najsurowsza karą, gdy zaś chodzi o jego skutek, to jest on najdotkliwszy dla osób najbliższych - matki jak i córki, a poziom krzywdy na najwyższym poziomie. Nie sposób też twierdzić, iż kwota 200 000 zł nie jest rozsądną sumą za spowodowanie najtragiczniejszego skutku w postaci śmierci osoby najbliższej. Zresztą taką sumę ustawodawca przewidział w art. 46§2 kk, a skoro tak uregulował treść tej instytucji, to nie przekonuje argument, iż jest ona niedostosowana do aktualnych warunków i poziomu życia, przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa. Nie powinna i nie będzie też stanowić źródła wzbogacenia uprawnionych, zważywszy chociażby na to, iż uposażeni mogli liczyć na wsparcie pokrzywdzonego. Córka z racji obowiązku łożenia na jej utrzymanie, a matka nie może już liczyć na wsparcie syna tak materialne, jak i osobiste w przypadku pojawienia się takiej potrzeby w przyszłości. Tak więc bezdyskusyjne sytuacja życiowa matki i córki uległa znacznemu pogorszeniu, zatem wątpliwości w tym zakresie zgłaszane przez obronę są nieuzasadnione. Za niewątpliwe należy uznać także doznanie przez osoby uprawnione głębokich przeżyć w związku ze śmiercią osoby najbliższej. Dlatego też Sąd Apelacyjny nie znalazł powodów do obniżenia tego świadczenia, tym bardziej przecież, że zmienił wyrok na niekorzyść oskarżonego i to w sposób zasadniczy.

Wniosek

W oparciu o tak skonstruowane zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

Z ostrożności procesowej gdyby Sąd nie uznał powyższych zarzutów za zasadne, na podstawie art. 438 pkt 4 kpk oraz art. 427 § 2 kpk wyrokowi zarzucił rażącą surowość i tym samym niewspółmierność orzeczonej kary oraz środka kompensacyjnego (nawiązek) w stosunku do stopnia winy oraz właściwości osobistych oskarżonego, a także mając na uwadze przyczynienie się D. W. (1) do powstania szkody i jej zakres oraz brak dowodów określających sytuację życiową matki i córki pokrzywdzonego po śmierci pokrzywdzonego wniósł o:

- złagodzenie orzeczonej wobec oskarżonego kary,

- uchylenie, względnie obniżenie zasądzonych środków kompensacyjnych (nawiązek),

- zwolnienie oskarżonego z ponoszenia kosztów postępowania;

Na podstawie art. 105 § 2 kpk wniósł o sprostowanie oczywistych omyłek pisarskich znajdujących się w pkt. V zaskarżonego wyroku w ten sposób, że:

a) w miejsce słownego zapisu przyznanej obrońcy kwoty tytułem poniesionych kosztów nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu tj.: „Jednego tysiąca dwóch złotych i 20/100 wpisać „jednego tysiąca czterystu dwóch złotych i 20/100",

b) w miejsce należnego podatku VAT tj.: „dwieście sześćdziesiąt złotych i 20/100" wpisać „dwustu sześćdziesięciu dwóch złotych i 20/100",

co będzie odpowiadać zawartemu w tym punkcie zapisowi liczbowemu w/w kwot.

Z najdalej posuniętej ostrożności procesowej na wypadek gdyby Sąd nie podzielił stanowiska obrońcy, że są to oczywiste omyłki pisarskie, zaskarżył również punkt V. przedmiotowego wyroku i wniósł o jego zmianę i zasądzenie na rzecz obrońcy kwoty 1402,20 zł (jednego tysiąca czterystu dwóch złotych 20/100) w tym 262,20 zł (dwieście sześćdziesiąt dwa złote 20/100) należnego podatku VAT tytułem poniesionych kosztów nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu; nadto wniósł o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu za postępowanie odwoławcze i oświadczył, że koszty te nie zostały pokryte w całości ani w części.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uwzględnienie apelacji oskarżycieli sprawiło, iż wszystkie wniosku obrońcy dotyczące meritum sprawy nie zasługiwały na uwzględnienie. Wniosek dotyczący oczywiste omyłki pisarskiej w zakresie kosztów zasługiwał w całości na uwzględnienie. Jego aprobata spowodował nieaktualność zarzutu dotyczącego nieprawidłowego wyliczenia kosztów zastępstwa procesowego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie dostrzeżono.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Co do nawiązki, zaliczenia tymczasowego aresztowania, dowodów rzeczowych.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W tym zakresie wyrok był prawidłowy, co wykazano wyżej odnośnie nawiązki, a pozostałe orzeczenia są następstwem stosowania tymczasowego aresztowania i zabezpieczenia dowodów rzeczowych do sprawy.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wina, kwalifikacja i kara oraz oczywiste omyłki w zapisach dotyczących kwoty zasądzonego wynagrodzenia dla obrońcy.

Zwięźle o powodach zmiany

Przedstawione wyżej przy omawianiu zarzutów apelacji obrońcy.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

Nie dotyczy.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie zaistniała.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy.

5.3.1.4.1.

Nie dotyczy.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie zaistniały.

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie było podstaw do ich formułowania.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie wystąpiły.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie było podstaw do zwolnienia oskarżonego od kosztów sądowych i opłaty. Z uwagi na to, iż trzy podmioty zaskarżyły wyrok, apelacje oskarżycieli Sąd uwzględnił w znacznej części, ale nie w całości należało oskarżonego w połowie obciążyć kosztami postępowania odwoławczego (art. 636§1 kpk). Zasady słuszności przemawiają za tym, aby nie obciążać nimi oskarżyciela posiłkowego. O opłacie orzeczono na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.).

O wynagrodzeniu obrońcy z urzędu Sąd orzekł na zasadzie art. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. prawo o adwokaturze (tj. z dnia 16 września 2020 r. Dz.U. z 2020 r. poz. 1651) i § 17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tj. z dnia 30 listopada 2018 r. Dz.U. z 2019 r. poz. 18 ze zm.).

7.  PODPIS

SSO del. Robert Mąka SSA Maciej Żelazowski SSA Stanisław Kucharczyk

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Pkt. I wyroku.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana