Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 43/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia

5 września 2013r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący

SSO Ireneusz Płowaś

Sędziowie

SO Irena Dobosiewicz (spr.)

SO Wojciech Borodziuk

Protokolant

sekr. sądowy Tomasz Rapacewicz

po rozpoznaniu w dniu 5 września 2013r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej

przy ulicy (...) w B.

przeciwko H. G. i M. G.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 23 października 2012r. sygn. akt. I C 3701/12

I/ zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie 1 (pierwszy) w ten sposób, że od zasądzonej kwoty 2.426,48 zł zasądza ustawowe odsetki liczone od dnia 1 czerwca 2012 roku do dnia zapłaty,

b)  w punkcie 2 (drugim) w ten sposób, że zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki dalszą kwotę 1.394, 29 (jeden tysiąc trzysta dziewięćdziesiąt cztery 29/100) z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2012 roku do dnia zapłaty,

c)  w punkcie 3 (trzecim) w ten sposób, że zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 809 zł (osiemset dziewięć) tytułem zwrotu kosztów procesu,

II/ zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 160 zł (sto

sześćdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego,

III/ przyznaje radcy prawnemu P. T. od Skarbu Państwa Sądu

Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 110,70 zł (sto dziesięć 70/100) tytułem

kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanym z urzędu w

postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt II Ca 43/13

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 13 lipca 2012 r. Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. (...) w B. wniosła o zasądzenie od M. G. i H. G. solidarnie kwoty 3.820,77 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2012r. do dnia zapłaty. Ponadto wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu podała, że pozwani są właścicielami lokalu mieszkalnego nr (...) stanowiącego odrębną nieruchomość, położonego przy ul. (...) i są zobowiązani do ponoszenia kosztów utrzymania własnego lokalu oraz kosztów zarządu nieruchomością wspólną w tym do uiszczania do 10 dnia każdego miesiąca zaliczek na pokrycie tych kosztów w wysokości ustalonej uchwałą właścicieli lokali. Pozwani nie regulowali swoich zaległości, które na dzień 31 maja 2012r. wynosiły 3.820,77 zł z tytułu kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej i kosztów eksploatacji ich lokalu. Na prośbę pozwanych powódka wyraziła zgodę na spłatę zaległości w ratach, pozwani jednak ustalonych rat nie spłacają i nie uiszczają dalszych bieżących opłat.

Pozwani na rozprawie nie kwestionowali zadłużenia co do zasady i wysokości, przyznali, że mieli je spłacać na podstawie ugody, ale nie są w stanie. Chcieliby płacić niższe raty niż te przewidziane w ugodzie.

Z ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd wynikało, że pozwani są właścicielami lokalu mieszkalnego nr (...) stanowiącego odrębną nieruchomość, położonego przy ul. (...) i są zobowiązani do ponoszenia kosztów utrzymania własnego lokalu oraz kosztów zarządu nieruchomością wspólną w tym do uiszczania do 10 dnia każdego miesiąca zaliczek na pokrycie tych kosztów w wysokości ustalonej uchwałą właścicieli lokali. Pozwani nie regulowali swoich zaległości. Na prośbę pozwanych powódka wyraziła zgodę na spłatę zaległości w ratach, dlatego w dniu 19 marca 2012r. strony zawarły ugodę, w której należność w kwocie 3.119,76 zł została pozwanym rozłożona na 9 równych rat po 346,64 zł każda, płatnych od kwietnia do grudnia 2012r., do 15 dnia każdego miesiąca. W ugodzie wskazano nadto ,że brak jakiejkolwiek wpłaty należnej raty spowoduje skierowanie sprawy do sądu.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 23 października 2012 r. zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 2.426,48 zł z odsetkami ustawowymi od kwot:

-

346,64 zł od dnia 16 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty,

-

346,64 zł od dnia 16 maja 2012 r. do dnia zapłaty,

-

346,64 zł od dnia 16 czerwca 2012 r. do dnia zapłaty,

1

-

346,64 zł od dnia 16 lipca 2012 r. do dnia zapłaty,

-

346,64 zł od dnia 16 sierpnia 2012 r. do dnia zapłaty,

-

346,64 zł od dnia 16 września 2012 r. do dnia zapłaty,

-

346,64 zł od dnia 15 października 2012 r. do dnia zapłaty,

oddalił powództwo w pozostałym zakresie i nie obciążył pozwanych kosztami procesu.

Sąd uznał za okoliczność bezsporną, że strony zawarły ugodę dotyczącą spłaty zaległości, która wynosiła według treści ugody 3.119,76 zł. W ocenie Sądu brak jest natomiast jakiegokolwiek dowodu na istnienie zaległości w wysokości określonej w pozwie, poza kopią wezwania do zapłaty. Sąd podkreślił, że podstawą żądania udzielenia ochrony sądowej dochodzenia zasądzenia należności jest istnienie wymagalnej wierzytelności, a skoro strony umówiły się, że świadczenie będzie uiszczane w ratach, co miesiąc, należności przypadające po dniu zamknięcia rozprawy nie są jeszcze wymagalne, bowiem termin ich zapłaty nie nadszedł. W tym zakresie, tj. co do rat płatnych w listopadzie i grudniu 2012r. powództwo jest zatem przedwczesne. Zasadne jest tylko żądanie zapłaty kwoty stanowiącej iloczyn kwoty 346,64 zł i ilości miesięcy począwszy od kwietnia 2012r. do października 2012r. z odsetkami ustawowymi od poszczególnych rat liczonymi od dnia następnego po dniu płatności raty.

Sąd podkreślił, że podstawą rozłożenia zasądzonego w wyroku świadczenia na raty może być jedynie przepis art. 320 kpc, który stanowi wyraz prawa sędziowskiego i ma charakter wyjątkowy. Godzi bowiem w uzasadniony interes majątkowy wierzyciela, który i tak długo oczekiwał na realizację swojego roszczenia i sam już raz rozłożył zadłużenie na raty.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 13 ustawy o własności lokali, orzeczono, jak w punktach 1 i 2 wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie 3 na podstawie art. 102 kpc.

Powódka zaskarżyła powyższy wyrok w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w pkt 2 i 3, a także w pkt 1 w części dotyczącej orzeczenia o odsetkach. Orzeczeniu temu zarzuciła naruszenie prawa materialnego tj. art. 65 kc poprzez przyjęcie, że strony zawarły ugodę dotyczącą spłaty zaległości, z której treści „nie wynika umowne uprawnienie do rozwiązania umowy ugody i bez względu na umówione terminy spłat rat w niej ustalonych, możliwość postawienia należności w stan natychmiastowej wykonalności". Zarzuciła także sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz naruszenie art. 102 kpc poprzez przyjęcie, że w sprawie mamy do czynienia ze szczególnie

2

uzasadnionym wypadkiem umożliwiającym nie obciążania strony przegrywającej spór kosztami postępowania.

Skarżąca wniosła o zmianę tego wyroku poprzez zasądzenie odsetek od całej przyznanej przez Sąd I instancji kwoty 2.426,48 zł od dnia 1 czerwca 2012 r. do dnia zapłaty. Domagała się także zasądzenia dalszej kwoty 1.394,29 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2012 r. Zwróciła się również o zasądzenie kosztów postępowania za I i II instancję według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skarżąca wyjaśniła, że do zawarcia ugody pomiędzy stronami doszło w ten sposób, że pozwani przedstawili na piśmie swoją propozycję spłat zadłużenia, a powódka ją zaakceptowała. W jej ocenie Sąd Rejonowy dokonał błędnej wykładni treści tego porozumienia, gdyż nie przyjął, iż wolą stron było, aby w przypadku zaległości małżonków G. z zapłatą którejkolwiek z rat, wymagalny stał się cały dług, który miał być dochodzony na drodze sądowej. Za przyjęciem takiego stanowiska przemawiać winna również postawa pozwanych, którzy podczas rozprawy nie zaprzeczyli, że wymagalny stał się cały dług. Z tego względu nieuzasadnione było oddalenie powództwa w zakresie kwoty 693,28 zł

Ponadto powódka podniosła, że wbrew stanowisku Sądu przedstawiła ona dowód na istnienie po stronie pozwanych zaległości w zapłacie czynszu. Jest nim wypis z ich konta. Podkreśliła, że małżonkowie G. na żadnym etapie postępowania nie zakwestionowali wysokości dochodzonej od nich kwoty.

Skarżąca zarzuciła również Sądowi, że odniósł się w wyroku wyłącznie do części jej żądania zapłaty, a dotyczącej zawartej pomiędzy stronami ugody. Nie orzekł natomiast o należnościach pozwanych za okres do 31 maja 2012 r., czego domagano się w pozwie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki jest zasadna.

Nie miał racji Sąd Rejonowy przyjmując, że w niniejszej sprawie jedynym dowodem, na którym można było się oprzeć orzekając o roszczeniu powódki była przedłożona przez nią ugoda z dnia 19 marca 2012 r. W ocenie Sądu Okręgowego także załączony do pozwu (k. 9 akt) wypis z konta lokalu nr (...) prowadzonego przez Wspólnotę, w sposób wiarygodny przedstawia jak kształtowały się dokonywane przez pozwanych wpłaty z tytułu opłat eksploatacyjnych oraz jak zmieniała się wysokość ich zadłużenia z tego tytułu. W oparciu o

3

ten dowód należy przyjąć, że wierzytelność powódki na dzień 31 maja 2012 r. wynosiła 3.820,78 zł.

Także należy podzielić stanowisko skarżącej, że z treści zawartej przez strony ugody należy wyprowadzić odmienny wniosek niż to uczynił Sąd I instancji, a mianowicie, że po tym jak pozwani zalegali z zapłatą chociażby jednej raty długu, Wspólnota miała prawo wypowiedzieć ugodę również co do rat, które miały być płatne w przyszłości. Trzeba przyjąć, że celem zawarcia wspomnianego porozumienia było zobowiązanie się przez małżonków G. do spłacenia częściami w określonych odstępach czasu całości długu. Skoro dłużnicy nie uiścili którejś z rat, to oznaczało, że nie wywiązują się ze zobowiązania. Ponadto należy zauważyć, że w ostatnim zdaniu ugody zostało podane, że „brak jakiejkolwiek należnej wpłaty spowoduje oddanie sprawy do Sądu o wydanie nakazu zapłaty bez jakiegokolwiek zawiadomienia z naszej strony". Wobec powyższego nie można zakładać, że wymagalne były jedynie raty określone jako płatne do października 2012 r., jako miesiąca w którym Sąd Rejonowy wydał wyrok w sprawie.

Jako okoliczność przemawiającą za zasądzeniem od pozwanych całej dochodzonej kwoty, przemawia również fakt, że należność ta nie była przez nich nigdy kwestionowana zarówno co do zasady, jak i wysokości. Zauważyć należy, że małżonkowie G. w odpowiedzi na pozew podali jedynie, że nie byli w stanie dokonywać uzgodnionych spłat zadłużenia i dlatego chcieliby uiszczać je w niższych ratach/Podnieść należy że na rozprawie apelacyjnej pozwani reprezentowani przewz fachowego pełnomocnika podnosili fakt spłaty części należności ale nie potrafili w żaden sposób tego wykazać.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok. Punkt 1 orzeczenia został zreformowany w ten sposób, że od zasądzonej kwoty 2.426,48 zł zasądzono ustawowe odsetki liczone od dnia 1 czerwca 2012 r. do dnia zapłaty. Ze względu na uznanie, że cały dług był wymagalny z momentem uchybienia przez pozwanych z zapłatą raty za maj 2012 r. Należało uwzględnić wniosek powódki i przyznać jej odsetki ustawowe od dochodzonej kwoty za okres od wskazanego w pozwie dnia 1 czerwca 2012 r. do dnia zapłaty.

Zmieniony został również punkt 2 wyroku w ten sposób, ze zasądzono od pozwanych na rzecz powódki dalszą kwotę 1.394,29 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2012 r. do dnia zapłaty. Powyższa kwota stanowi różnicę pomiędzy tym, czego domagano się w pozwie (3.820,77 zł), a tym co zostało przyznane powódce przez Sąd I instancji (2.426,48 zł).

4

Należało uwzględnić apelację Wspólnoty także w zakresie uchylenia rozstrzygnięcia w przedmiocie zwolnienia pozwanych z obowiązku zwrotu kosztów procesu poniesionych przez powódkę. W związku z tym w punkcie 3 wyroku zasądzono z tego tytułu na rzecz skarżącej kwotę 809 zł.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 kpc i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.) oraz § 6 pkt 2 w zw. z § 12 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z dnia 3 października 2002r.).

Na podstawie § 6 pkt 2 w zw. z § 12 ust. 2 pkt 1 i § 2 ust. 3 w/w rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. przyznano radcy prawnemu P. T. od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 110,70 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanym z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Na oryginale właściwe podpisy

Za zgodność z oryginałem