Pełny tekst orzeczenia

pUZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 318/19

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

M.

L.

w okresie od dnia 14 lutego 2018 roku do dnia 19 grudnia 2018 roku w W. uchylał się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy obowiązku alimentacyjnego poprzez niepłacenie na rzecz małoletnich dzieci: D. L. alimentów w kwocie 550 złotych miesięcznie, A. L. alimentów w kwocie 500 złotych miesięcznie, W. L. alimentów w kwocie 450 złotych miesięcznie, zasądzonych przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W. z dnia 22 września 2017r., sygn. akt V RC 505/17, a łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi co najmniej trzech świadczeń okresowych

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Postanowieniem z dn. 22.09.2017r. o sygn. V RC 505/17 Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa zobowiązał oskarżonego M. L. (1) do łożenia na utrzymanie małoletnich dzieci: D. L. poprzez płatność alimentów w kwocie 550 złotych miesięcznie, A. L. - alimentów w kwocie 500 złotych miesięcznie i W. L. - alimentów w kwocie 450 miesięcznie (k. 6). Do grudnia 2017r. oskarżony wywiązywał się z nałożonego na niego obowiązku, jednak w styczniu i lutym 2018r. zapłacił jedynie część należnych alimentów, tj. odpowiednio 350 i 250 PLN, następnie zaś zaniechał płatności (k. 9), co skutkowało wszczęciem postępowania komorniczego. W okresie od 01 czerwca do 27 grudnia 2018r. komornik wyegzekwował od oskarżonego łącznie kwotę 5.745,36 PLN (k. 29). W efekcie z należności za okres od lutego do grudnia, wynoszącej 15.000 PLN, oskarżony uiścił kwotę 5.995,36 PLN. Jednocześnie oskarżony od dn. 13.10.2017r. opłacał samodzielnie składki w ZUS jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą (k. 32), z której osiągał miesięczny dochód w kwocie ok. 2.000 PLN (k. 35). W okresie od lipca do grudnia 2018r. podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne została zadeklarowana w kwocie 2.665,80 PLN (k. 2). W okresie zarzutu oskarżony zamieszkiwał osobno, w 2-pokojowym mieszkaniu, stanowiącym jego własność. Nieruchomość powyższa pozostawała wolna od obciążeń (k. 105-106).

Powołany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie”

- zawiadomienia z załącznikami (k. 1-6)

- dokumentacji komorniczej (k. 13, 25-35

- pisma ZUS (k. 41

- zaświadczenia z załącznikiem (k, 96-97)

- wypisu z księgi wieczystej (k. 105-106)

- wydruków (k. 112-114)

- dokumentów złożonych przez oskarżonego (k. 117-121)

- informacji urzędu skarbowego (k. 124-125, 128-131, 134-135)

- informacji mBank (k. 137-152)

- zeznań M. L. (2) (k. 9, 100-101)

- częściowo na podstawie wyjaśnień oskarżonego M. L. (1) (k. 40, 99, 122-123)

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

1.OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

wyjaśnienia oskarżonego M. L. (1)

(k. 40, 99, 122-123)

Sąd obdarzył wyjaśnienia oskarżonego wiarą co opisanych w nich okoliczności rozstania z żoną, ograniczenia kontaktu z córkami, a także co do faktu osiągania w okresie zarzutu wynagrodzenia w kwocie ok. 2.000 PLN – w powyższym zakresie wyjaśnienia oskarżonego korespondują z całością pozostałych dowodów, z tych też przyczyn Sąd nie znalazł podstaw, by odmówić im wiary. Za niewiarygodne natomiast Sąd uznał twierdzenie oskarżonego, że nie był on w stanie płacić alimentów; z jednej bowiem strony dochód oskarżonego, wskazany w złożonych wyjaśnieniach, przewyższał zasądzoną kwotę alimentów, z drugiej zaś oskarżony pozostawał właścicielem nieruchomości – dwupokojowego mieszkania, w którym zamieszkiwał samotnie. W tym stanie rzeczy Sąd stanął na stanowisku, że oskarżony miał możliwość uzyskania środków na zaspokojenie kierowanych wobec niego roszczeń alimentacyjnych, choćby poprzez sprzedaż mieszkania, zamianę go na mniejsze czy też wynajęcie jednego pokoju. W końcu zaś skoro oskarżony był przedsiębiorcą, prowadzącym własną działalność gospodarczą, miał on możliwość wykonywania większej liczby kursów, względnie podjęcia kursów u innego przewoźnika bądź w innej formule. W tym stanie rzeczy wyjaśnienia oskarżonego w zakresie, w jakim wskazywały na niemożność wywiązania się z obowiązku alimentacyjnego, Sąd uznał za wynik realizowanej linii obrony.

zeznania M. L. (2) (k. 9, 100-101)

Powołane zeznania Sąd obdarzył wiarą w całości – pozostają one spójne na obu etapach postępowania, nadto korespondują z dokumentacją komorniczą, dokumentacją ZUS oraz odpisem księgi wieczystej. W tym stanie rzeczy Sąd nie znalazł podstaw, by zeznaniom tym odmówić wiary. Faktem jest, że świadek jest dla oskarżonego osobą najbliższą, jednak Sąd nie stwierdził, by okoliczność ta miała wpływ na treść złożonych przez świadka zeznań. Tym samym Sąd uznał zeznania te za pełnowartościowy materiał dowodowy, przydatny do poczynienia na tej podstawie ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

Sąd obdarzył wiarą w całości pozostałe dowody i dokumenty, zgormadzone w aktach sprawy – w ocenie Sądu dowody te zostały pozyskane zgodnie z obowiązującymi przepisami, dokumenty zaś sporządzone przez osoby do tego uprawnione, stosownie do regulacji, określających ich formę i treść, stanowiąc tym samym wierne odzwierciedlenie okoliczności w nich opisanych. W tym stanie rzeczy Sąd nie znalazł podstaw, by odmówić im wiary.

W odniesieniu do przedłożonej przez oskarżonego dokumentacji, obrazującej jego wizyty u psychologów, Sąd nie powziął wątpliwości, że dokumentacja ta obrazuje prawdziwe okoliczności, jednocześnie jednak ani nie skutkowały one powzięciem przez Sąd wątpliwości co do poczytalności oskarżonego, ani też nie zmieniły one oceny Sądu w zakresie zdolności oskarżonego do wywiązywania się z ciążących na nim zobowiązań alimentacyjnych. Z jednej bowiem strony Sąd za zgodne ze wskazaniami wiedzy i logicznego rozumowania uznał, że nieporozumienia rodzinne nawet najlżejszego rodzaju mogą skutkować obniżeniem nastroju i pogorszeniem kondycji psychicznej, z drugiej zaś – że wobec oskarżonego nie zaszła konieczność wdrożenia leczenia psychiatrycznego, w tym farmakologicznego, ani też hospitalizacji.

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Nowelizacja, obowiązująca od dn. 31.05.2017r., nadała przepisowi art. 209 §1 kk odmienne niż wcześniej brzmienie, stanowiąc, iż ten, kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Nowe brzmienie powołanego przepisu jest więc oderwane od wcześniejszych znamion w postaci «uporczywości» uchylania się od obowiązku alimentacyjnego i skutku w postaci «narażenia osoby uprawnionej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych». W aktualnym stanie prawnym dla bytu przestępstwa z art. 209 §1 kk konieczne jest, aby łączna wysokość zaległości powstałych wskutek uchylania się od wykonania obowiązku alimentacyjnego stanowiła równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące.

Strona przedmiotowa przestępstwa stypizowanego w §1 znowelizowanego przepisu wyraża się w uchylaniu się od ciążącego na sprawcy wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości (vide Mozgawa M. Komentarz, Lex/el 2018).

W realiach niniejszej sprawy Sąd doszedł do wniosku, że oskarżony zrealizował znamiona zarzuconego mu przestępstwa.

W pierwszej kolejności Sąd nie powziął wątpliwości, że oskarżony miał świadomość ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego – wynika to wprost z wyjaśnień samego oskarżonego, jak i dokumentacji komorniczej. Podobnie Sąd nie powziął wątpliwości, że oskarżony miał świadomość, iż obowiązku tego nie wypełnia, co wynika wprost z wyjaśnień oskarżonego. Jednocześnie jednak, jak była o tym mowa powyżej, oskarżony wyjaśnił, że w powyższym okresie miał dochód w kwocie ok. 2.000 PLN, wystarczający na pokrycie zobowiązań alimentacyjnych, nadto dysponował 2-pokojowym mieszkaniem, w którym zamieszkiwał samotnie. Tym samym Sąd uznał za udowodnione, że oskarżony nie wypełniał obowiązku alimentacyjnego, pomimo że obiektywnie miał ku temu możliwość, choćby poprzez wynajęcie jednego pokoju, zamianę mieszkania na mniejsze czy też zwiększenie liczby kursów taksówkarskich, względnie podjęcie dodatkowej działalności przewozowej.

Wysokość zaległości alimentacyjnej, spełniającej warunki z art. 209 §1 kk, wynika wprost z załączonej do akt dokumentacji komorniczej oraz zeznań M. L. (2).

W konsekwencji Sąd uznał, że oskarżony działaniem swoim wyczerpał znamiona zarzuconego mu przestępstwa.

☐

1.4.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

1.5.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

1.6.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

1.7.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

I

II

Sąd uznał stopień winy oskarżonego za znaczny – oskarżony świadomie zaniechał wypełnienia ciążących na nim obowiązków alimentacyjnych, pomimo że miał ku temu obiektywną możliwość. Działanie oskarżonego nosiło znamiona działania w pełni umyślnego.

Podobnie jako znaczny Sąd ocenił stopień społecznej szkodliwości zarzuconego oskarżonemu czynu – działaniem swoim oskarżony spowodował przeniesienie ciężaru utrzymania córek na Skarb Państwa, samemu się od obowiązku powyższego odcinając.

Znaczny stopień winy i znaczny stopień społecznej szkodliwości czynu Sąd poczytał z okoliczności obciążające oskarżonego.

Jako okoliczność łagodzącą Sąd poczytał złożenie przez oskarżonego wyjaśnień, z których wynika częściowe przyznanie się jego do popełnienia zarzuconego mu czynu.

Sąd uznał, że w realiach niniejszej sprawy orzeczenie o karze winno zostać ukształtowane w taki sposób, by nie tylko umożliwiło osiągnięcie celów stawianych wymiarowi kary w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej, ale również umożliwiło oskarżonemu wywiązywanie się z ciążącego na nim obowiązku. W tym stanie rzeczy Sąd doszedł do przekonania, że oskarżonemu winna zostać wymierzona kara ograniczenia wolności, a to znacznie powyżej dolnego progu, sformułowanego przez ustawodawcę dla tego rodzaju kary. Sąd uznał, że niezasadnym byłoby orzeczenie wobec oskarżonego kary grzywny, bowiem w pierwszej kolejności oskarżony winien przeznaczyć środki finansowe na realizację swych zobowiązań alimentacyjnych i zabezpieczenie zaspokojenia potrzeb życiowych dzieci. Jednocześnie Sąd uznał, że wymierzenie kary pozbawienia wolności byłoby karą zbyt surową, a do orzeczenia warunkowego zawieszenia jej wykonania Sąd nie znalazł podstaw. Z tych też przyczyn Sąd wymierzył oskarżonemu karę 6 miesięcy graniczenia wolności, połączoną z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy w wymiarze 20 godzin miesięcznie. Nie bez znaczenia dla wyboru rodzaju kary pozostała też dyrektywa wyrażona w art. 53 § 1 kkw, zgodnie z którą wykonanie kary ograniczenia wolności ma na celu wzbudzenie w skazanym woli kształtowania jego społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania porządku prawnego.

W oparciu o przepis art. 34 §3 kk w zw. z art. 72 §1 pkt 3 kk Sąd zobowiązał oskarżonego do bieżącego wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie córek.

Sąd stanął na stanowisku, że ukształtowane w powyższy sposób orzeczenie o karze uświadomi oskarżonemu, że czyn jego spotkał się z wyraźnym potępieniem ze strony wymiaru sprawiedliwości, powstrzymując go w efekcie od podjęcia alogicznych działań w przyszłości; jednocześnie Sąd uznał, że orzeczona kara będzie także w stanie zrealizować potrzeby związane z kształtowaniem świadomości prawnej społeczeństwa poprzez wskazanie, iż popełnienie przestępstw jest nieopłacalne i każdorazowo spotka się z nieuchronną karą.

W efekcie Sąd, kształtując całość orzeczenia o karze, miał na uwadze zarówno elementy przedmiotowe, jak i podmiotowe czynu, uwzględniając, aby wymiar kary spełnił poczucie społecznej sprawiedliwości, był adekwatny do stopnia winy i stopnia społecznej szkodliwości czynu, a także osiągnął cele zapobiegawcze i wychowawcze. W ocenie Sądu kara ukształtowana wobec oskarżonego we wskazany powyżej sposób czyni zadość dyrektywom wymiaru kary, sformułowanym w art. 53 kk, nie czyniąc kary tej ani niewspółmiernie rażąco surową, ani też niewspółmiernie łagodną.

1.1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Orzekając o kosztach sądowych Sąd miał na uwadze, by oskarżony – jak była już o tym mowa powyżej – w pierwszej kolejności uczynił zadość ciążącemu na nim obowiązkowi alimentacyjnemu, dlatego też zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych.

1.1Podpis