Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 sierpnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga

Sędziowie: SA Ryszard Marchwicki /spr./

SA Małgorzata Kaźmierczak

Protokolant: st. sekr. sądowy Ewa Gadomska

po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2018 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością D. Sp.k. we W.

przeciwko K. G.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 10 sierpnia 2017 r. sygn. akt I C 1317/16

1.  oddala apelacje;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 4.050 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Ryszard Marchwicki Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga Małgorzata Kaźmierczak

Sygn. akt I ACa 1490/17

UZASADNIENIE

Powódka - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) spółka komandytowa z siedzibą we W. wniosła o zasądzenie od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J. i K. G. kwoty 93.660,98 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Dnia 10 maja 2016 r. Sąd, uwzględniając żądanie pozwu, wydał w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym.

Pozwany K. G. w zarzutach od nakazu zapłaty wniósł o uchylenie względem niego nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w całości.

Na wypadek uznania przez Sąd, że powództwo jest zasadne, pozwany podniósł zarzut sprzeczności żądania z zasadami współżycia społecznego, a także wniósł o rozłożenia świadczenia na raty.

Nakaz zapłaty w stosunku do pozwanej spółki uprawomocnił się dnia 12 lipca 2016 r.

Wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2017 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu:

1.  uchylił nakaz zapłaty wydany w dniu 10 maja 2016 w sprawie I.Nc 329/16 stosunku do pozwanego K. G. w części dotyczącej zasądzonych odsetek za opóźnienie od kwoty 93660,98 zł za okres od 9 kwietnia 2016 r. do dnia 27 czerwca 2016 r., i w tym zakresie powództwo oddalił.

2.  W pozostałej części nakaz zapłaty utrzymał w mocy.

3.  Kosztami postępowania wywołanymi wniesieniem zarzutów od nakazu zapłaty obciążył w całości pozwanego i z tego tytułu:

- zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

- nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Poznaniu kwotę 192 zł (sto dziewięćdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu wydatków wyłożonych tymczasowo ze Skarbu Państwa.

Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia i wnioski Sądu Okręgowego;

Przez kilka lat powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialności (...) Spółka komandytowa z siedzibą we W. utrzymywała współpracę handlową z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J.. Spółka (...) kupowała u powódki materiały budowlane koniecznie do prowadzonych przez siebie inwestycji. Z biegiem czasu zamówienia dokonywane przez spółkę (...) były coraz większe, wobec czego powódka zaproponowała by podpisać umowę regulującą zasady współpracy. Od tego uzależniła możliwość dokonywania zamówień towarów z odroczonym terminem płatności na większą wartość.

Dnia 21 stycznia 2014 r. powodowa spółka (...) zawarła ze spółką (...) umowę handlową w zakresie sprzedaży towarów z odroczonym terminem płatności. Umowa miała charakter ramowy - z nią (w tym ogólnymi warunkami sprzedaży, stanowiącymi jej integralną część) miały być zgodne wszelkie transakcje handlowe zawierane między stronami w zakresie sprzedaży i dystrybucji towarów.

W imieniu powódki powyższą umowę podpisał P. M. (1), zaś w imieniu spółki (...) pozwany pełniący funkcję prezesa zarządu spółki. Z P. M. (1) pozwany kontaktował się już wcześniej, za każdym razem gdy chciał zakupić towar od powódki. On też realizował w imieniu powódki wszystkie zamówienia dla spółki (...). P. M. (1) był kierownikiem hurtowni w J. należącej do powódki. Pozwany nie zgłaszał zarówno przy zawarciu umowy ani tez później, żadnych zastrzeżeń co do braku umocowania P. M. (1) do reprezentowania powódki przy zawieraniu umowy. Takie zarzuty zostały dopiero przedstawione w zarzutach od nakazu zapłaty.

Powyższa umowa była jedyną umowa zawartą przez strony, która regulowała zasady współpracy.

Dla zabezpieczenia należności powódki z tytułu dostaw objętych powyższą umową dnia 21 kwietnia 2014 r. spółka (...) wystawiła weksel własny in blanco, za który poręczył pozwany K. G. pełniący funkcję prezesa zarządu spółki. Powódka była upoważniona do wypełnienia weksla według własnego uznania co do miejsca i daty płatności, do wysokości kwoty niezapłaconych w terminie wierzytelności, powiększonych o odsetki ustawowe, stopę redyskonta i inne poniesione dodatkowo koszty związane z realizacją weksla oraz dochodzenia swoich należności.

Po zawarciu umowy pomiędzy powódką a spółką (...) nadal, na takich samych zasadach jak wcześniej, utrzymywała się stała współpraca polegająca na dostarczaniu zamówionych towarów. T.., iż po zamówieniu towaru przez pozwaną spółkę, towar był dostarczany, na okoliczność czego był wystawiany dokument „ wz”,, następnie była wystawiana faktura za zakupiony towar.

Spółka (...) była zobowiązana do zapłaty należności w terminie określonym w fakturach wystawianych w związku z dostawą kolejnych partii towarów.

Wobec faktu, że spółka (...) nie regulowała należności za dostarczone towary powódka wypełniła weksel na kwotę 93.660,98 zł określając termin płatności na 8 kwietnia 2016 r. Jednocześnie, pismami z 29 marca 2016 r. powódka poinformowała o powyższym zarówno spółkę jak i pozwanego - poręczyciela wzywając do zapłaty sumy wekslowej w oznaczonym terminie. Wezwanie to zostało wysłane spółce (...) na adres: Stara (...), (...)-(...) S.. Nie był to ówczesny adres siedziby spółki - postanowieniem z dnia 29 października 2014 r. do Krajowego Rejestru Sądowego wpisano bowiem nowy adres: ul. (...), J..

Na dzień wypełnienia weksla zadłużenie spółki (...) wynikające z dostarczonych przez powódkę towarów wynosiło 93.660,98 zł.

Dotychczas powyższe świadczenie nie zostało spełnione ani przez spółkę (...) ani przez pozwanego.

Spełnienie powyższego świadczenia było objęte ubezpieczeniem udzielonym przez Towarzystwo (...) S.A. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel wypłacił powódce kwotę 82.746,37 zł.

Z dniem wypłaty tej kwoty na ubezpieczyciela przeszło prawo dochodzenia od spółki (...) roszczeń do wysokości wypłaconego odszkodowania. Dnia 6 czerwca 2017 r. powódka zawarła z T.U. (...) S.A. umowę powierniczego przelewu wierzytelności, na podstawie której ubezpieczyciel przeniósł na powódkę należność wobec poręczyciela w łącznej kwocie 82.746,37 zł wraz z należnymi odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia następnego po dniu wypłaty odszkodowania.

W maju 2016 r. wszczęte zostało przeciwko spółce (...) postępowanie układowe, które nie zakończyło się zawarciem układu. W jego trakcie zgłoszona została, jako bezsporna, wierzytelność powódki dochodzona w niniejszym postępowaniu. W trakcie tego postępowania spółkę (...) reprezentował prezes zarządu - pozwany K. G..

Spółka (...) znajduje się obecnie w stanie upadłości. W trakcie tego postępowania, prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze, V Wydział Gospodarczy, powódka nie dokonała zgłoszenia wierzytelności przeciwko spółce dochodzonej w niniejszej sprawie. Zgłoszenia wierzytelności dokonało natomiast dnia 18 kwietnia 2017 r. Towarzystwo (...) S.A.

W tak ustalonym stanie faktycznym opartym na zgromadzonych w aktach dokumentach oraz zeznaniach świadków Sąd Okręgowy uznał , że roszczenie powoda jest w przeważającej części uzasadnione.

Na wstępie sąd I instancji wskazał , ze należy odróżnić zobowiązanie wekslowe oparte na wystawionym przez spółkę (...) wekslu in blanco z poręczeniem wekslowym pozwanego, od zobowiązania kontraktowego wynikającego z umów dostaw zawartych między spółkami. Elementem łączącym obydwa stosunki prawne jest fakt, iż weksel in blanco został wystawiony celem zabezpieczenia roszczeń strony powodowej wynikających właśnie z tych umów dostaw. Co prawda sąd zwrócił uwagę , że pozwany twierdził, iż weksel został wystawiony dla zabezpieczenia jedynie umowy z dnia 21 stycznia 2014 r., a nie poszczególnych umów dostaw, to jednak Sąd Okręgowy stanowiska tego nie podzielił. Sąd podkreślił , że wspomniana umowa miała charakter jedynie ramowy – określała jedynie zasady współpracy, ale nie stanowiła sama w sobie dla żadnej ze stron źródła zobowiązań.

Zobowiązania stron aktualizowały się dopiero z chwilą zawarcia umowy dostawy na konkretne towary. Wówczas to dopiero znaczenia nabierała umowa ramowa, której postanowienia stanowiły treść konkretnych umów dostaw. Oczywistym jest zatem, że wolą stron było zabezpieczenie wykonania w formie weksla umów dostaw, bowiem to z nich, a nie z samej tylko umowy ramowej, płynął obowiązek świadczenia. Powyższa wola wprost wynika też z treści deklaracji wekslowej, w której wskazano, że weksel wystawiony został dla zabezpieczenia należności powódki z tytułu dostaw, a nie umowy ramowej.

Dalej Sąd wskazał , że bezprzedmiotowy był zarzut pozwanego, że weksel nie został skutecznie przedstawiony do wykupu, bowiem wezwanie wysłano na adres nieprawidłowy. O ile prawdą jest, że spółka (...) zmieniła adres siedziby, a powódka wysłała wezwanie na adres nieaktualny, to okoliczność ta , może mieć to jedynie znaczenie dla terminu wymagalności zobowiązania, a co jest z tym związane, kwestii dotyczącej odsetek. Należy bowiem uznać, że weksel został skutecznie przedstawiony najpóźniej w momencie doręczenia spółce (...) odpisu nakazu zapłaty wydanego w sprawie. Wtedy też najpóźniej roszczenie stało się wymagalne i może być dochodzone. Dla pozwanego kwestia ta ma tym mniejsze znaczenie, że wezwanie do zapłaty skierowane do niego zostało doręczone prawidłowo.

Sąd Okręgowy nie podzielił również zarzutów pozwanego, że umowa handlowa (ramowa) z dnia 21 stycznia 2014 r. została podpisana przez osobę nieuprawnioną do reprezentowania powódki, a przez to jest nieważna.

Sąd podkreślił , że :

- pozwany, działając również jako prezes zarządu spółki ELEAR, nigdy nie miał wątpliwości co do umocowania P. M. (2), który reprezentował powódkę przy zawieraniu umowy z 21 stycznia 2014 r. Pozwany i jego pracownicy za każdym razem kontaktowali się z tą osobą gdy chcieli złożyć zamówienie u powódki. Zamówienia te były bezproblemowo realizowane, a faktury je potwierdzające wystawiała powódka. Oczywistym jest zatem, że akceptowała ona działalność P. M. (2) i takie przeświadczenie musiała mieć również strona pozwana. Również w toku niniejszego procesu powódka przyznawała, że P. M. (2) miał umocowanie do reprezentowania jej przy zawarciu powyższej umowy, chociażby w formie pełnomocnictwa ogólnego udzielonego ustnie, czy nawet w sposób dorozumiany (art. 99 § 2 K.c. a contrario);

- zgodnie z art. 103 § 1 K.c. jeżeli zawierający umowę pełnomocnik nie ma umocowania lub je przekroczy ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. Nawet zatem gdyby P. M. (2) nie miał pełnomocnictwa do zawarcia umowy z 21 stycznia 2014 r. to i tak nie prowadziłoby to do jej nieważności. Z okoliczności sprawy bezspornie wynika, że umowa ta była wykonywana- jej postanowienia wiązały strony przy każdych kolejnych dostawach. Tym samym powódka potwierdziła zawarcie umowy, co wyłączyło możliwość uznania ją za nieważną;

- ważność umowy wynika również z art. 97 k.c .zgodnie z którym . osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Skoro, jak wynika z zeznań świadków, P. M. (2) był kierownikiem hurtowni powódki, to należy uznać go za osobą czynną w lokalu przedsiębiorcy, z czego wynika domniemanie jego umocowania.

Ponadto Sąd wskazał , że nawet gdyby przyjąć odmienne stanowisko, to i tak nie prowadziłoby to do podważenia istnienia stosunku podstawowego. Jak już bowiem wspomniano wyżej, stosunek ten zawiązywał się nie poprzez zawarcie umowy z 21 stycznia 2014 r., lecz poprzez zawarcie konkretnych umów dostaw, które zabezpieczał weksel. Ewentualna nieważność umowy ramowej nie powodowała zatem nieważności konkretnych umów dostaw.

W ocenie Sądu Okręgowego , bez znaczenia dla zasadności powództwa było i to , że roszczenie powódki zostało w części zaspokojone przez ubezpieczyciela, który swoją ochroną objął spełnienie świadczenia przez pozwanego.

Powódka nadal bowiem była legitymowana w tym procesie ponieważ zawarła z ubezpieczycielem umowę powierniczego przelewu wierzytelności. Na jej podstawie ubezpieczyciel zbył na rzecz powódki przysługującą mu wierzytelność powstałą na skutek spełnienia świadczenia.

Dalej Sąd podniósł , iż tego rodzaju umowa uznawana jest za przelew wierzytelności (art. 509 KC) z osłabionymi skutkami prawnymi w stosunku do przelewu w pełni rozporządzającego, ponieważ związanie powiernika (nabywcy) stosunkiem wewnętrznym jest ściśle określone do czynności mających na celu odzyskanie wierzytelności od dłużnika i przekazanie jej powierzającemu (zbywcy). Nie ma podstaw do przyjęcia, że czynności prawne powiernicze są czynnościami pozornymi, ponieważ składane oświadczenia woli co do przeniesienia prawa (wierzytelności) i powstania zobowiązania między stronami umowy odpowiadają rzeczywiście podjętym przez nie decyzjom (tak SN w wyroku z 8 września 2011 r., III CSK 349/10, L.). Powódka może zatem w ocenie Sądu I Instancji w dalszym ciągu dochodzić całości świadczenia.

Sąd nie dopatrzył się również w działaniu powódki naruszenia jakichkolwiek zasad współżycia społecznego. Pozwany nie wskazał przy tym nawet jakie konkretnie zasady miałyby być naruszone i jakim konkretnie działaniem powódki.

Nie zasługiwał również zdaniem Sądu Okręgowego na uwzględnienie wniosek pozwanego o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty.

Za słuszny Sąd Okręgowy uznał zarzut pozwanego, że weksel nie został skutecznie przedstawiony spółce do wykupu, bowiem wezwanie o wykup weksla wysłano na nieprawidłowy adres spółki.

Nie przedstawienie weksla do zapłaty przed wytoczeniem powództwa nie zwalnia jednak wystawcy weksla z obowiązku zapłaty sumy wekslowej, lecz rodzi skutek w postaci utraty możliwości dochodzenia odsetek za okres do dnia doręczenia głównemu dłużnikowi wekslowemu odpisu pozwu. Jedynie bowiem przy spełnieniu wymogu określonego art. 38 Prawa wekslowego niezapłacenie sumy wekslowej powoduje opóźnienie po stronie dłużnika od dnia płatności weksla. W przeciwnym razie opóźnienie powstaje dopiero po dacie przedstawienia weksla do zapłaty. Weksel powinien być przedstawiony wystawcy, a zaniechanie tej czynności wobec wystawcy wywiera skutki także wobec poręczycieli, gdyż ich odpowiedzialność jest taka sama jak osób, za które udzielono poręczenia.

Sąd podzielił stanowisko, że przedstawienie weksla w rozumieniu art. 38 Prawa wekslowego może nastąpić w postępowaniu sądowym, gdyż złożenie w nim weksla umożliwia dłużnikowi uzyskanie takich samych informacji jak okazanie mu weksla przez jego posiadacza. Za datę przedstawienia weksla nie może być jednak uznana data wniesienia pozwu czy samego zawiadomienia dłużnika o toczącym się postępowaniu. Decydować powinna chwila, kiedy dłużnik miał faktycznie możliwość zapoznania się ze złożonym wekslem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 210 r. V CSK 461/09), zaś chwilą ta jest data doręczenia odpisu pozwu pozwanej Spółce jako wystawcy weksla (por. również wyrok SA w Warszawie z 15.11.2012 r., VI ACa 747/12, L.).

Wobec powyższego należało uznać, że w niniejszej sprawie skuteczne przedstawienie weksla do zapłaty spółce-wystawcy nastąpiło dnia 27 czerwca 2016 r. (k. 45), gdy doręczono jej odpis wydanego w sprawie nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu, wobec czego oddaleniu podlegało żądanie zasądzenia odsetek za okres od 9 kwietnia do 18 maja 2016 r.

O kosztach Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z art. 98 § 1 i 3 K.p.c. obciążając nimi w całości pozwanego jako przegrywającego proces. W nakazie zapłaty zasądzono już na rzecz powódki kwotę 6588 zł, na którą składały się: czwarta część opłaty od pozwu oraz koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu nakazowym równe 75% stawki minimalnej. Zgodnie natomiast z § 3 zd.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (w wersji obowiązującej w dacie wniesienia pozwu w sprawie) w przypadku skutecznego wniesienia sprzeciwu lub zarzutów opłatę (stawkę zastępstwa procesowego) ustala się na zasadach ogólnych. W sprawie o wartości przedmiotu sporu pomiędzy 50.000 a 200.000 zł opłata ta wynosi natomiast 7200 zł. Wobec tego należało zasądzić tylko od pozwanego na rzecz powódki różnicę pomiędzy stawką należną, a tą wynikającą z nakazu zapłaty, tj. 1800 zł. W pozostałym zakresie co do kosztów postepowania odpowiedzialność pozwanego jest solidarna z pozwana spółką

W toku procesu Skarb Państwa poniósł koszty w kwocie 192 zł z tytułu zwrotu kosztów stawiennictwa jednego ze świadków. Zgodnie zatem z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych kwotą tą należało obciążyć pozwanego.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany .

Zaskarżył wyrok w punktach 2 i 3 i wniósł o :

1.  Zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie w całości nakazu zapłat)' wydanego w dniu 10 maja 2016 r. w sprawie I Nc 329/16 w stosunku do pozwanego K. G. i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od Powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) spółki komandytowej z siedzibą we W. na rzecz Pozwanego K. G. kosztów procesu, w tym opłaty sądowej od wniesionych zarzutów od nakazu zapłaty, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 zł) oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

2.  Zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego w tym opłaty od apelacji oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych ;

3.  Względnie - uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 10.08.2017 r. w punkcie 2 i 3 i przekazanie sprawy w tym zakresie temu Sądowi do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia;

4.  Zwrócenie się przez Sąd do Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze V Wydział Gospodarczy u. Bankowa 18, (...)-(...) J. o nadesłanie akt postępowania upadłościowego o sygnaturze V GUp 8/17 toczącego się wobec spółki (...) spółka zoo z siedzibą w J. w celu załączenia znajdujących się w tych aktach dokumentów dotyczących zgłoszeń wierzytelności dokonywanych przez Powoda - H. spółka zoo (...) spółka komandytowa oraz Towarzystwo (...) SA i przeprowadzenia dowodów z tych dokumentów (w razie takiej potrzeby Pozwany wskaże poszczególne numery kart po załączeniu akt postępowania upadłościowego) na okoliczność tego, iż Powód nie posiada legitymacji czynnej w niniejszej procesie i nie jest wierzycielem, jest nim bowiem Towarzystwo (...) SA,

Pozwany zarzucił wyrokowi :

I.  W ramach pierwszej grupy zarzutów:

Naruszenie prawa materialnego poprzez niedostrzeżenie, iż powód nie miał legitymacji czynnej, to jest naruszenie:

a)  58§1 k.c., 353(1) w zw. z art. 509 §1 i 2 kodeksu cywilnego , poprzez jego błędną wykładnię i tym samym niezastosowanie i uznanie, iż zawarta pomiędzy Powódką a ubezpieczycielem T. E. H. umowa „powierniczego przelewu wierzytelności” z dnia 6 czerwca 2017 r. której to treść znajduje się na kartach 249-250v. jest umową ważną, co doprowadziło Sąd do błędnego wniosku, iż Powódka H. spółka zoo (...) spółka komandytowa zachowała legitymację czynną w niniejszym postępowaniu;

b)  art. 828 §1 kodeksu cywilnego w zw. z art. 10 i 32 ustawy - Prawo wekslowe przez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, iż przejście na ubezpieczyciela (...) SA wierzytelności Powódki przeciwko Pozwanemu K. G. nie spowodowało wygaśnięcia zobowiązania wekslowego pozwanego.

II.  W ramach drugiej grupy zarzutów

Naruszenie art. 233 §1 k.p.c. poprzez błędną ocenę zeznań świadka M. P., w szczególności poprzez bardzo wybiórcze przytoczenie jego wypowiedzi z dnia 25 maja 2017 r. na rozprawie w sposób całkowicie oderwany od kontekstu: Sąd wskazuje, iż Pan M. wskazał, iż nigdy nie miał podobnie jak Pozwany, wątpliwości co do ważności i skuteczności umowy zawartej z Powódką, w tym do umocowania P. M., podczas gdv świadek (minuty 22-24 protokołu) :stwierdził nikt nie dyskutował na temat, czy ma umocowanie czy też nie.

Co miało istotny wpływ na wynik sprawy, ponieważ doprowadziło Sąd do błędnego przekonania, iż umowa z dnia 21 stycznia 2014 r. z której to należności zabezpieczał weksel, a zatem kreująca stosunek podstawowy jest ważna.

1.  Naruszenie art. 328 §2 k.p.c. poprzez dokonanie sprzecznych ustaleń co do tego, czy weksel zabezpieczał zobowiązania spółki (...) wynikające z umowy ramowej z dnia 21 stycznia 2014 r. czy też nie, zjednej strony na str, 3 Sąd wskazuje, iż dła zabezpieczenia należności powódki z tytułu dostaw objętych powyższą umową dnia 21 kwietnia 2014 r. spółka (...) wystawiła wesel własny in blanco”., z drugiej na str. 6-7 Sąd wskazuje, iż wspomniana umowa miała charakter jedynie umowy - określała jedynie zasady współpracy, ałe nie stanowiła sama w sobie dła żadnej ze stron źródła zobowiązań. Skoro tak, nie istniała potrzeba jakiegokolwiek zabezpieczenia wykonania tejże umowy.

Co uniemożliwia lub przynajmniej utrudnia kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia, gdyż nie ma możliwości odtworzenia toku rozumowania Sądu w zakresie tego, jaki byl stosunek podstawowy będący źródłem stosunku wekslowego.

I.  Naruszenie prawa materialnego, tj,

1.  art. 58 §1 k.c. w zw. z 99 §2 k.c., art. 103 §1 k.c., 97 k.c. poprzez uznanie, iż Pan P. M. (1) miał umocowanie do zawarcia umowy ramowej z 21 stycznia 2014 r. i tym samym umowa ta była ważna

2.  art. 10 i 32 prawa wekslowego poprzez uznanie w zw. z art. 56 i 65 §1 k.c. poprzez uznanie, iż ewentualna nieważność umowy ramowej nie powodowała nieważności konkretnych umów dostaw, a weksel zabezpieczał należności z tytułu dostaw a nie z tytułu umowy ramowej.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje :

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd II Instancji w całości podziela ustalenia i wnioski Sądu Okręgowego.

Na rozprawie w dniu 16 marca 2017 r pełnomocnik pozwanego wniósł o zobowiązanie powoda do wskazania czy otrzymał jakieś odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia , ponowił ten wniosek na rozprawie w dniu 25 maja 2017 r.

Na to zobowiązanie pełnomocnik powoda przedłożył pismo w którym przyznał , że powodowa spółka otrzymała kwotę 82.746,37 zł , ale została zawarta w dniu 6 czerwca 2017 r ramowa umowa powierniczego przelewu wierzytelności ( k.249- i następne )

Skarżący w apelacji podniósł w ramach pierwszej grupy zarzutów to, iż jego zdaniem zawarta pomiędzy powódką a ubezpieczycielem T. E. H. umowa „powierniczego przelewu wierzytelności” z dnia 6 czerwca 2017 r jest umową nieważną i twierdził , że w związku z tym przejście na ubezpieczyciela wierzytelności powódki przeciwko K. G. spowodowało wygaśnięcie zobowiązania wekslowego pozwanego.

Pozwany podniósł w apelacji , że umowa ta jest nieważna ponieważ :

1.  umowa została ujawniona i podpisana dopiero 7 czerwca 2017 r

2.  umowa została podpisana przez nieuprawnione osoby; Stosownie do danych z (...) SA reprezentuje dwóch członków zarządu łącznie albo jeden członek zarządu łącznie z prokurentem. Z informacji uzyskanych przeze mnie nie wynika, aby sposób reprezentacji był inny niż w dniu zawarcia umowy cesji (6 czerwca 2017 r.)

Tymczasem ze strony (...) umowa została podpisana przez dwóch pełnomocników, tj. M. B. - starszego specjalistę ds. Likwidacji S. oraz pełnomocnika S. K.--zastępcę Dyrektora Biura (...). Osoby te nie miały prawa do podpisania takiej umowy za Spółkę.

Zarzut w ocenie Sądu Apelacyjnego nieuzasadniony .

Po pierwsze zawieranie umów przez spółki prawa handlowego poprzez swoich pełnomocników jest dopuszczalne i praktyka jest dość powszechnie stosowane . Nie ulega wątpliwości , że fakt iż w KRS określony został sposób reprezentacji spółki nie musi powodować nieważności tej czynności albowiem reprezentacja przez pełnomocników może wynikać ze statutu spółki.

Pozwany nie kwestionował tej okoliczności tzn nie zarzucał , iż umowa jest nieważna ponieważ została podpisana przez nieuprawnione osoby, a podniósł ją dopiero w apelacji .

W ocenie Sądu Apelacyjnego ten zarzut jest spóźniony . Sąd Odwoławczy bierze bowiem pod uwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania sądowego , a nie ewentualną nieważność jednej z czynności prawnych objętych stanem faktycznym którego to zarzutu nie podniesiono przed Sądem I Instancji .

Bez znaczenia jest w ocenie sądu Apelacyjnego to, że taka umowa została sporządzona dopiero w dniu 6 czerwca 2017 r. Istotne jest bowiem , że w dniu orzekania przez Sąd I Instancji powódka ponownie na podstawie umowy uzyskała legitymację do domagania się całej dochodzonej pozwem kwoty.

I w reszcie nie ma dla ważności umowy „powierniczego przelewu wierzytelności” fakt , że powódka nie zgłosiła przedmiotowej wierzytelności w postępowaniu upadłościowym toczącym się przeciwko pozwanej spółce (...) spółka z o.o. , a taką wierzytelność w tym postępowaniu zgłosił ubezpieczyciel.

Odpowiedzialność poręczyciela jest samoistna i wynika z innej podstawy prawnej , a więc nawet gdyby roszczenie było zgłoszone przez ubezpieczyciela do masy upadłości to nie zmienia to faktu , że powód może dochodzić całej kwoty od poręczyciela

Nieuzasadnione jest również kwestionowanie ważności umowy z dnia 6 czerwca 2017 r w świetle OWU przez pozwanego który nie był stroną tej umowy . Z zapisu § 13 ust.1 pkt.1 OWU wynika , że „ w przypadku gdy na dzień zgłoszenia szkody prowadzone jest przez Ubezpieczającego postępowanie sądowe/egzekucyjne przeciwko klientowi o zapłatę należności objętych odszkodowaniem lub gdy w ocenie ubezpieczyciela zachodzi konieczność wszczęcia przez Ubezpieczającego takiego postępowania Ubezpieczający obowiązany jest na żądanie ubezpieczyciela kontynuować lub też wszcząć to postępowanie również po wypłacie odszkodowania na kwotę należności obejmujących wypłacone odszkodowanie. Podstawą kontynuowania /wszczęcia postępowania jest zawarcie przez Ubezpieczającego z ubezpieczycielem przed wypłatą odszkodowania umowy cesji powierniczej której przedmiotem będzie przyznane Ubezpieczającemu odszkodowanie oraz określenie zasad partycypacji Ubezpieczyciela w kosztach tego postępowania uwzględniających postanowienia §8 punkt 4 OWU. Zawarcie umowy cesji powierniczej następuje jedynie w przypadku wcześniejszej zgody Ubezpieczającego , ale po pierwsze pozwany dołączył jedynie kserokopie jednej strony w/ w OWU. Brak dowodu , że w dacie dokonywania cesji te warunki obowiązywały i czy dotyczyły stron umowy. Ponadto w ocenie sądu nawet gdyby przyjąć , że ten zapis obowiązuje , to z niego nie wynika , , że dokonanie takiej cesji po wypłaceniu odszkodowania jest niedopuszczalne i rodzi skutek w postaci nieważności umowy . Skoro strony tej umowy ją akceptowały.

Wreszcie podobnie jak w przypadku zarzutu wyżej zarzut spóźniony ponieważ został zgłoszony dopiero w apelacji .

Nieuzasadniony jest również zarzut naruszenia art. 328§ 2 k.p.c.

Skarżący zarzuca naruszenie art. 328 §2 k.p.c. poprzez dokonanie sprzecznych ustaleń sądu.

Zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. powinien być uznany za uzasadniony jedynie w przypadkach wyjątkowych, kiedy treść uzasadnienia całkowicie uniemożliwia sądowi drugiej instancji dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia (V ACa 481/15, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 stycznia 2016 r., LEX nr 1993042). Naruszenie art. § 2 k.p.c. z reguły nie ma wpływu na treść wyroku, gdyż uzasadnienie sporządzane jest po jego wydaniu.

Uzasadnienie zaskarżonego wyroku w ocenie Sądu Apelacyjnego w pełni pozwala na kontrolę prawidłowości zastosowania przepisów prawa materialne i procesowego.

Nieuzasadniony jest również zarzut kwestionujący uprawnienie P. M. (1) do podpisania w dniu 21 stycznia 2014 r ramowej umowy o współpracy i tym samym uznaniu , że umowa ta jest nieważna i tym samym nieważne jest poręczenie wekslowe które w ocenie pozwanego miało zabezpieczać tą właśnie umowę.

W tym zakresie sąd Apelacyjny w całej rozciągłości akceptuje pogląd i stanowisko Sądu Okręgowego .

Pozwany i jego pracownicy za każdym razem kontaktowali się z tą osobą gdy chcieli złożyć zamówienie u powódki. Zamówienia te były bezproblemowo realizowane, a faktury je potwierdzające wystawiała powódka. Oczywistym jest zatem, że akceptowała ona działalność P. M. (2) i takie przeświadczenie musiała mieć również strona pozwana.

Co prawda rację ma skarżący , że w toku procesu powódka nie przyznała wprost , że P. M. (2) miał umocowanie do reprezentowania jej przy zawieraniu powyższej umowy to jednak całokształt okoliczności ujawnionych w niniejszej sprawie , zachowanie się strony powodowej wskazują na to , że P. M. (2) miał umocowanie do reprezentowania jej przy zawarciu powyższej umowy, chociażby w formie pełnomocnictwa ogólnego udzielonego ustnie, czy nawet w sposób dorozumiany (art. 99 § 2 K.c. a contrario).

Sąd Apelacyjny podziela również i to , że w sprawie można przyjąć , że umowa została potwierdzona przez powódkę. Zgodnie z art. 103 § 1 K.c. jeżeli zawierający umowę pełnomocnik nie ma umocowania lub je przekroczy ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. Z okoliczności sprawy bezspornie wynika, że umowa ta była wykonywana- jej postanowienia wiązały strony przy każdych kolejnych dostawach. Tym samym powódka potwierdziła zawarcie umowy, co wyłączyło możliwość uznania ją za nieważną.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny uznając apelację za nieuzasadniona oddalił ją na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postepowania apelacyjnego Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108§ 1 k.p.c. oraz § 2 ust.6 w zw. z § 10 ust.1 pkt.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. ( Dz.U. z 2015 r poz. 1800).

Ryszard Marchwicki Małgorzata Mazurkiewicz- Talaga Małgorzata Kaźmierczak