Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z 31 marca 2021 r.

Pozwem wniesionym 9 października 2020 roku strona powodowa (...) S.A. we W. domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 492 złote z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29.09.2020 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 2532,89 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 23.11.2020 roku do dnia zapłaty.

Na dochodzone pozwem roszczenie składa się dalsze odszkodowanie z tytułu uszkodzenia pojazdu marki M. nr rej (...) wskutek kolizji, do której doszło 4.10.2019 r. Pozwany przed dokonaniem cesji wierzytelności wypłacił na rzecz poszkodowanego tytułem odszkodowania kwotę 1729,61 złotych. Poszkodowany na podstawie umowy cesji zbył na rzecz powoda wierzytelność przysługującą mu tytułem odszkodowania za uszkodzenie pojazdu od pozwanego. Odpowiedzialność pozwanego wynikała z tego, że był on ubezpieczycielem z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego sprawcy kolizji. (k. 2-8)

Nakazem zapłaty wydanym 23 listopada 2020 roku, sygn.. akt I Nc 2364/20, w całości uwzględniono żądanie pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany (...) S.A. w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na swoją rzecz od kosztów procesu. Pozwany nie zakwestionował swojej odpowiedzialności co do zasady, zaprzeczył jedynie wysokości obowiązku odszkodowawczego przyjętego w kalkulacji przedstawionej przez powoda, wskazując, że dotychczas wypłacone odszkodowanie stanowi wyrównanie szkody i dalsze roszczenia są nieuzasadnione. Zdaniem strony pozwanej konieczne jest uwzględnienie rzeczywistych kosztów naprawy pojazdu, co wymaga przedłożenia przez powoda faktur za naprawę. Pozwany podniósł ponadto, że umowa cesji jest nieskuteczna, ponieważ nie zawiera wszystkich elementów przedmiotowo istotnych (k. 59-65).

W piśmie procesowym z 25 lutego 2021 roku pozwany poinformował o dokonaniu na rzecz powoda wypłaty 800,23 złotych tytułem należności głównej oraz kwoty 11,54 złotych tytułem ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia 23.11.2020 roku do dnia zapłaty (k. 136). Pismem z dnia 2.03.2021 roku zawierającym częściowe cofnięcie pozwu z uwagi na spełnienie świadczenia w toku sprawy pełnomocnik powoda ostatecznie wniósł o zasądzenie na rzecz powoda kwoty 492 złote z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20.09.2020 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 1721,12 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23.11.2020 roku do dnia zapłaty, odsetek ustawowych od kwoty 811,77 złotych od dnia 23.11.2020 roku do dnia 23.02.2021 roku (k. 139).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 4.10.2019 roku, na skutek kolizji spowodowanej przez sprawcę prowadzącego pojazd objęty przez (...) S.A. z siedzibą w W. ochroną w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, uszkodzeniu uległ pojazd marki M. nr rej. (...) stanowiący własność J. D.. W chwili kolizji samochód miał 10 lat.

(okoliczność bezsporna)

W dniu .03.2020 r. zgłoszono szkodę w (...) S.A. w S. jako u ubezpieczyciela uszkodzonego pojazdu. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel decyzją z dnia 22.11.2019 roku przyznał odszkodowanie w wysokości 1729,61 zł wyliczone w oparciu o kalkulację naprawy. Uszkodzeniu w samochodzie uległy: zderzak tylni, lampa tylna, pokrywa tylna, emblemat, ramię wycieraczki tylnej. Kalkulację wykonano z uwzględnieniem kosztów części oryginalnych (O), części zamiennych o takiej samej jakości, jak części oryginalne (Q) oraz części zamiennych porównywalnej jakości (P). Samochód poszkodowanego nie został naprawiony i został sprzedany w stanie uszkodzonym.

( Dowód: akta szkody – płyta CD – k.66)

W dniu 9.09.2020 roku J. D. zawarł z (...) sp. z o.o. w O., a następnie 9.09.2020 roku (...) sp. z o.o. z powodem umowę cesji wierzytelności z tytułu odszkodowania za szkodę powstałą w pojeździe marki M. nr rej (...) jako bezpośredni skutek zdarzenia, które jest przedmiotem postępowania likwidacyjnego zarejestrowanego w (...) S.A. Cena sprzedaży wierzytelności została określona odrębnie (§ 1 umowy).

( Dowód: umowy cesji – k. 40-46)

Z kosztorysu naprawy sporządzonego na potrzeby powoda w systemie E. wynikało, że całkowity koszt naprawy samochody marki M. (...) wyniósł 4262,50 złotych brutto. Za kosztorys naprawy pojazdu powód zapłacił wykonawcy Biuru (...) sp. z o.o. we W. kwotę 492 złote.

( Dowód: kosztorys naprawy – k. 47-51, faktura za kosztorys – k. 52)

Technicznie i ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy samochodu marki M. nr rej (...) po kolizji z 4.10.2019 r., przy zastosowaniu nowych, oryginalnych części i z uwzględnieniem stawek w wysokości mieszczącej się w granicach średnich stawek obowiązujących na rynku lokalnym za roboczogodzinę prac blacharsko-mechanicznych i lakierniczych (90 zł/rbg), wynosi 3797,83 złotych. Z użyciem części od dostawców alternatywnych koszt naprawy tego pojazdu wyniósłby 2529,84 złotych.

( Dowód: opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego – k. 102-119)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów, których prawdziwość i treść nie budziła wątpliwości Sądu i nie była kwestionowana przez strony. Odnośnie złożonej przez powódkę prywatnej kalkulacji naprawy, Sąd uwzględnił ją wyłącznie jako dowód tego, że została ona, w toku przedprocesowym, sporządzona. Nie stanowiła ona natomiast dowodu na wysokość uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu. Wiarygodnym dowodem na tą okoliczność była opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego mgr. inż. S. K., która jednak zasadniczo potwierdziła stanowisko powoda i kalkulację stanowiącą dokument prywatny. Sąd podzielił opinię biegłego w zakresie, w jakim wskazywała, że koszt naprawy uszkodzonego pojazdu zgodnie z technologią producenta oraz przy użyciu oryginalnych części wynosi 3797,83 zł. Ponadto z opinii wynika, że wypłacona przez (...) S.A. przed procesem kwota 1729,61 zł nie pozwalała na naprawę pojazdu nawet z zastosowaniem części od producentów alternatywnych. Sąd nie podzielił natomiast tych wniosków z opinii biegłego, które wskazywały, że naprawa przedmiotowego pojazdu z uwagi na jego wiek powinna zostać dokonana przy użyciu części alternatywnych bądź oryginalnych używanych w powodów, o których mowa niżej.

Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. pominął dowód z opinii innego biegłego gdyż opinia biegłego S. K. była kompletna, wskazywała wariantowe wyliczenie kosztów naprawy pojazdu, a ocena prawna należała w tym zakresie do Sądu. Z tego powodu prowadzenie ponownego dowodu z opinii innego biegłego było zbędne i prowadziłoby jedynie do przewlekłości postępowania. Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. pominął dowód zeznań świadka S. D. na okoliczność wskazaną w sprzeciwie od nakazu zapłaty uznając, że fakty, które miały być wykazane za pomocą tego środka dowodowego nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia z powodów, o których mowa niżej.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało w przeważającej części na uwzględnienie.

W zakresie kwoty 811,77 złotych powództwo zostało cofnięte ze zrzeczeniem się roszczenia w związku z czym w pkt I Sąd postępowanie umorzył na podstawie art. 355 k.p.c. W związku z cofnięciem pozwu w zakresie kwoty 811,77 złotych, przedmiotem żądania pozostała kwota 1721,12 złotych z tytułu dopłaty za naprawę samochodu oraz kwota 492 złote tytułem kosztów sporządzenia ekspertyzy. .

Roszczenie powoda oparte jest na art. art. 822 § 1 k.c. i art. 34 ust. 1 oraz 36 ust. 1 ustawy 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2214 ze zm.) w zw. z art. 415 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych regulują przepisy ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2214 ze zm.). Zgodnie z art. 34 ust. 1 i 36 ust. 1 ustawy z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia, a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Ustalenie odszkodowania z ubezpieczenia OC następuje według ogólnych zasad, określonych w art. 361-363 k.c., z tym jedynie zastrzeżeniem, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest tylko do świadczenia pieniężnego, ograniczonego do wysokości, ustalonej w umowie, sumy gwarancyjnej (art. 822 § 1 k.c. i art. 36 ust. 1 ustawy). Stosownie zaś do treści art. 19 ust. 1 ustawy poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Przytoczone przepisy łączą więc odpowiedzialność ubezpieczyciela z obowiązkiem odszkodowania, do którego zobowiązany jest posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym, który to obowiązek wynika z art. 415 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c. Powódka w przedmiotowej sprawie powinna więc wykazać przesłanki, od których zależy odpowiedzialność posiadacza mechanicznego środka komunikacji, tj. 1) fakt posiadania mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody; 2) szkodę; 3) związek przyczynowy pomiędzy ruchem mechanicznego środka komunikacji, a powstałą szkodą; 4) winę sprawcy. Ponadto kierując roszczenie w stosunku do ubezpieczyciela, powódka powinna wykazać, że zakład ubezpieczeń zawarł ze sprawcą szkody umowę ubezpieczenia obowiązkowego OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Na gruncie przedmiotowej sprawy wstępna likwidacja szkody została przeprowadzona przez ubezpieczyciela poszkodowanego, a następnie roszczenie dopłaty odszkodowania zostało skierowane do ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia tj do strony pozwanej. Pozwany nie kwestionował co do zasady swojej odpowiedzialności jako ubezpieczającego za szkodę spowodowaną przez sprawcę. Sporna była jedynie legitymacja procesowa powoda do dochodzenia odszkodowania oraz wysokość odszkodowania.

Odnosząc się do pierwszego z zarzutów, tj. braku legitymacji procesowej z uwagi na nieważność umowy cesji z 9.09.2019 r., na podstawie której powód nabył wierzytelność w stosunku do pozwanego, wskazać należy, że nie ma racji strona pozwana twierdząc, że w umowie tej brak elementów przedmiotowo istotnych. Z § 1 tej umowy wynika, że miała ona charakter odpłatny, a cena sprzedaży określona została w dokumencie odrębnym. Tym samym zarzut pozwanego jest nietrafny – umowa cesji jest ważna, a powód posiada legitymację procesową do dochodzenia roszczenia. Na ostateczne uznanie ważności umowy cesji wskazuje także wypłata zrealizowana przez pozwanego w toku sprawy na rzecz strony powodowej.

Przechodząc do oceny wysokości dochodzonej pozwem kwoty Sąd przyjął, że odszkodowanie w takiej wysokości, jakiej pierwotnie domagała się strona powodowa jest częściowo zasadne. Oś sporu koncentrowała się w niniejszej sprawie wokół kwestii jaki rodzaj części powinien być wzięty pod uwagę przy obliczeniu odszkodowania należnego powódce. Powódka dokonując wyliczenia wysokości odszkodowania uwzględniła koszt części oryginalnych. Z kolei strona pozwana stała na stanowisku, że powód powinien przedłożyć faktury dokumentujące faktyczne koszty naprawy pojazdu, a nadto że przywrócenie pojazdu do stanu poprzedniego powinno nastąpić przy użyciu części zamiennych bądź oryginalnych używanych.

Za punkt wyjścia należy przyjąć, że zasadą powinno być ustalanie odszkodowania według części oryginalnych. Nie budzi wątpliwości, że z założenia wykorzystanie właśnie takich części zapewnia przywrócenie pojazdowi stanu poprzedniego pod wszystkimi istotnymi względami. W konsekwencji, w sprawie o odszkodowanie za szkodę w pojeździe mechanicznym, gdy w następstwie kolizji uszkodzeniu uległy części oryginalne i zachodzi konieczność ich wymiany na nowe, poszkodowanemu co do zasady powinno przysługiwać prawo do odszkodowania ustalonego według cen części oryginalnych pochodzących bezpośrednio od producenta i opatrzonych jego logo. Uprawnienie to, w ocenie Sądu, jest niezależne od wieku pojazdu, stanu jego wyeksploatowania i faktu, że w obrocie dostępne są również tzw. części alternatywne, nie będące częściami oryginalnymi, w tym tzw. części o jakości porównywalnej do oryginalnych (oznaczone symbolem „Q”). Dzięki bowiem naprawie dokonanej z wykorzystaniem części oryginalnych stan pojazdu jest pod względem technicznym, użytkowym i estetycznym najbardziej zbliżony do jego stanu sprzed kolizji, co odpowiada zasadzie pełnego odszkodowania. Stanowisko to jest zbieżne z wyrażonym w orzecznictwie SN poglądem, że „ poszkodowany ma prawo oczekiwać, iż otrzyma od ubezpieczyciela kwotę, która obejmuje także wartość nowych części, których zamontowanie jest potrzebne, aby pojazd został przywrócony do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę; obowiązkiem zakładu ubezpieczeń jest ustalenie i wypłacenie odszkodowania w takiej właśnie wysokości.” (por. chwała SN(7) z 12.04.2012 r., III CZP 80/11, OSNC 2012, nr 10, poz. 112). Prezentując ten pogląd Sąd Najwyższy jednocześnie zaznaczył, że nie jest wykluczona sytuacja, w której montaż części nowych doprowadzi do zwiększenia wartości pojazdu w stosunku do stanu sprzed wystąpienia szkody. Niemniej jednak ciężar dowodu obciąża w tym zakresie pozwanego ubezpieczyciela.

W niniejszej sprawie pozwany nie wykazał, by naprawa nowymi częściami oryginalnymi doprowadzić miała do zwiększenia ogólnej wartości samochodu. Nie jest także trafny zarzut strony pozwanej, która zarzucała, że powód powinien przedstawić faktury, z których rzeczywisty koszt naprawy. W tym zakresie podzielić należy stanowisko powoda, zgodnie z którym roszczenie o naprawienie szkody nie jest zależne od tego, czy poszkodowany w ogóle naprawił powstałą w jego majątku szkodę, jak również przy użyciu jakich metod tego dokonał, tj. czy naprawił swój samochód w autoryzowanym warsztacie samochodowym, czy też w innym miejscu, przy użyciu jakich części, czy poniósł koszt stawki roboczogodzin, czy też naprawę wykonał naprawę przy pomocy rodziny lub znajomych. Istotne dla ustalenia wysokości odszkodowania jest jedynie ocena wielkości uszczerbku majątkowego w prawnie chronionych dobrach poszkodowanego. (por. wyrok SN z 16 kwietnia 2002 r., V CKN 980/00). Tym samym wykazanie w niniejszej sprawie za pomocą dowodu z zeznań świadka M. J. zakresu i kosztów naprawy pojazdu pozostaje bez znaczenia dla wysokości należnego odszkodowania.

Podsumowując Sąd uznał, że konieczne i uzasadnione koszty naprawy pojazdu w niniejszej sprawie wynoszą 3797,83 zł. Ubezpieczyciel przed wytoczeniem pozwu wypłacił poszkodowanemu kwotę 1729,61 złotych. Stąd powodowi należałoby się jeszcze odszkodowanie w kwocie 2068,22 złotych. W toku sprawy pozwany wypłacił powodowi jeszcze tytułem odszkodowania kwotę 800,23 złotych, stąd do wypłaty pozostała kwota 1267,99 złotych i taką kwotę z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23.11.2020 roku (zgodnie z żądaniem pozwu) uwzględniono jako zasadna i wykazaną w zakresie kosztów należnego odszkodowania. Żądanie kwoty wyższej tytułem odszkodowania nie znajdowało pokrycia w materiale dowodowym i w ocenie Sadu nie było uzasadnione.

Zasądzeniu podlegał także koszt sporządzonego przed postępowaniem na zlecenie powoda kosztorysu prywatnego w kwocie 492 złote z odsetkami od dnia 20.09.2020 roku (termin zapłaty określony w fakturze to 18.09.2020 roku – k. 52). Ekspertyza ta była wydatkiem niezbędnym do wystąpienia z powództwem o dalszą kwotę odszkodowania z uwag na konieczność oszacowania rzeczywistej wysokości szkody i prawidłowego sformułowania żądania pozwu. Zasadność takich roszczeń przesądził Sąd Najwyższy w uchwale składu 7 sędziów z dnia 29 maja 2019 roku sygn. akt III CZP 68/18.

Dodatkowo w toku sprawy pozwany wypłacił także kwotę 11,54 złotych tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty 800,23 złote za okres od 23.11.2020 roku do dnia 23.02.2021 roku, stąd żądanie zasądzenia ponownie tych odsetek było nieuzasadnione.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w pkt II – III.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt IV wyroku na podstawie art. 100 k.p.c.. Powództwo okazało się uzasadnione w 85% (kwota zasądzona 1759,99 złotych plus kwota wypłacona w toku sprawy 800,23 złotych). Na koszty procesu poniesione przez powoda złożył się koszt wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 900 złotych, opłaty od pozwu w kwocie 200 złotych i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych. Łącznie koszty powoda wyniosły 1117 złotych. Pozwany poniósł koszty wynagrodzenia pełnomocnika oraz koszt opłaty skarbowej – łącznie 917 złotych. Powodowi stosownie do stopnia w jakim wygrał proces należał się zwrot kosztów w kwocie 949,45 złotych (85% z 1117 złotych), pozwanemu zaś w kwocie 137,55 złotych (15% z 917 złotych). Stąd po skompensowaniu kwot do zapłaty od pozwanego na rzecz powoda pozostała kwota 811,90 złotych, którą zasądzono w pkt IV wyroku.

Jednocześnie, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c., Sąd w pkt V i VI wyroku nakazał ściągnąć od stron wydatki na opinię biegłego w stosunku w jakim strony uległy w procesie. Koszt opinii wyniósł 655,83 złotych. Stąd 85% z 655,83 złotych wyniosło 557,45 złotych, i ta kwota obciążała pozwanego, zaś 15% z 655,83 złotych wyniosło 98,37 złotych, i ta kwota obciążała powoda (k. 124).

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować uzasadnienie,

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego

3.  K.. 14 dni

19 kwietnia 2021 roku