Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 września 2020 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: sędzia SA Marcin Ciepiela

Protokolant: Ewelina Polok

po rozpoznaniu w sprawie Z. P. (P.), J. K. (K.), A. K. (1) (K.), D. P. (P.), J. Ł. ( (...)), H. M. (M.), A. K. (2) (K.), K. M. (M.), E. S. (S.), M. K. (K.)

podejrzanych o czyny z art. 258 § 1 k.k. i inne

zażaleń obrońców podejrzanych i podejrzanego Z. P.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 22 lipca 2020 r., sygn. akt III Kp 275/20, postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 20 lipca 2020 r., sygn. akt III Kp 281/20 i postanowienia Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r., sygn. akt III Kp 278/20, III Kp 279/20, III Kp 280/20, III Kp 282/20, III Kp 285/20, III Kp 286/20, III Kp 287/20, III Kp 284/20

w przedmiocie przedłużenia czasu trwania tymczasowego aresztowania

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanawia

1.  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 22 lipca 2020 r., sygn. akt III Kp 275/20, wobec podejrzanego Z. P.;

2.  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r., sygn. akt III Kp 278/20, wobec podejrzanego J. K.;

3.  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r., sygn. akt III Kp 279/20, wobec podejrzanego A. K. (1);

4.  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r., sygn. akt III Kp 280/20, wobec podejrzanego D. P.;

5.  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 20 lipca 2020 r., sygn. akt III Kp 281/20, wobec podejrzanego J. Ł.;

6.  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r., sygn. akt III Kp 282/20, wobec podejrzanego H. M.;

7.  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r., sygn. akt III Kp 285/20, wobec podejrzanej A. K. (2);

8.  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r., sygn. akt III Kp 286/20, wobec podejrzanej K. M.;

9.  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r., sygn. akt III Kp 287/20, wobec podejrzanej E. S.;

10.  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r., sygn. akt III Kp 284/20, wobec podejrzanego M. K..

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej postanowieniem z dnia 22 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 275/20) na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2, § 2 i § 4 k.p.k. w zw. z art. 263 § 2 k.p.k., przedłużył środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego Z. P. , zastosowany postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 24 kwietnia 2020 r., sygn. akt IV Kp 230/20, na dalszy czas oznaczony, tj. do dnia 21 października 2020 r., godz. 11:45.

Obrońca podejrzanego Z. P. zaskarżonemu postanowieniu Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 22 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 275/20) zarzucił obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na jego treść, tj. art. 249 § 1 k.p.k. i art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k., domagając się uchylenia tego orzeczenia.

Zażalenie na to postanowienie wniósł także podejrzany Z. P. , domagając się skrócenia okresu stosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej postanowieniem z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 278/20) na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 1 i 2, § 2 i § 4 k.p.k. w zw. z art. 263 § 2 k.p.k., przedłużył środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego J. K. , zastosowany postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 12 lutego 2020 r., sygn. akt III Kp 135/20, na dalszy czas oznaczony, tj. do dnia 27 października 2020 r., godz. 6:20.

Obrońca podejrzanego J. K. zaskarżonemu orzeczeniu Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 278/20) zarzucił obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na jego treść, tj. art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. i art. 258 § 2 k.p.k. W oparciu o wskazane zarzuty obrońca podejrzanego wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez uchylenie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania lub przez zastąpienie tego środka innym, wolnościowym środkiem zapobiegawczym w postaci dozoru Policji i zakazu opuszczania kraju.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej postanowieniem z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 279/20) na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 1 i 2, § 2 k.p.k. w zw. z art. 263 § 2 k.p.k., przedłużył środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego A. K. (1) , zastosowany postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 12 lutego 2020 r., sygn. akt III Kp 134/20, na dalszy czas oznaczony, tj. do dnia 27 października 2020 r., godz. 6:05.

Obrońca podejrzanego A. K. (1) zaskarżonemu postanowieniu Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 279/20) zarzucił obrazę przepisu art. 249 § 1 k.p.k. W konsekwencji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia, alternatywnie o jego zmianę poprzez zastosowanie nieizolacyjnych środków zapobiegawczych w postaci dozoru Policji i poręczenia majątkowego w kwocie 30.000 zł połączonych z zakazem opuszczania kraju.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej postanowieniem z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 280/20) na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2, § 2 i § 4 k.p.k. w zw. z art. 263 § 2 k.p.k., przedłużył środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego D. P. , zastosowany postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach z dnia 11 marca 2020 r., sygn. akt VIII Kp 114/20, na dalszy czas oznaczony, tj. do dnia 27 października 2020 r., godz. 9:05.

Obrońca podejrzanego D. P. zaskarżonemu postanowieniu Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 280/20) zarzucił obrazę przepisów postępowania, tj. art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 259 § 1 k.p.k. W konkluzji obrońca D. P. wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i zastosowanie w stosunku do tego podejrzanego środków zapobiegawczych o charakterze wolnościowym w postaci poręczenia majątkowego oraz dozoru Policji.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej postanowieniem z dnia 20 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 281/20) na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2, § 2 i § 4 k.p.k. w zw. z art. 263 § 2 k.p.k., przedłużył środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego J. Ł. , zastosowany postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 12 lutego 2020 r., sygn. akt III Kp 137/20, na dalszy czas oznaczony, tj. do dnia 27 października 2020 r., godz. 6:05.

Obrońca podejrzanego J. Ł. zaskarżonemu orzeczeniu Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 20 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 281/20) zarzucił obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 249 § 1 k.p.k., art. 251 § 3 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k., art. 258 § 2 k.p.k., art. 258 § 4 k.p.k. oraz art. 263 § 2 k.p.k. W oparciu o wskazane zarzuty obrońca podejrzanego wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez nieuwzględnienie wniosku o przedłużenie stosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania i zarządzenie niezwłocznego zwolnienia J. Ł., a z ostrożności procesowej o zmianę orzeczenia poprzez zastosowanie wobec wymienionego podejrzanego środka zapobiegawczego w postaci poręczenia majątkowego w kwocie 100.000 zł i oddania go pod dozór Policji, a nadto zastosowanie zakazu opuszczania kraju połączonego z zatrzymaniem paszportu.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej postanowieniem z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 282/20) na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2, § 2 i § 4 k.p.k. w zw. z art. 263 § 2 k.p.k., przedłużył środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego H. M. , zastosowany postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 12 lutego 2020 r., sygn. akt III Kp 138/20, na dalszy czas oznaczony, tj. do dnia 27 października 2020 r., godz. 6:10.

Obrońca podejrzanego H. M. zaskarżonemu postanowieniu Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 282/20) zarzucił obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na jego treść, tj. art. 249 § 1 k.p.k. oraz art. 258 § 1 pkt 2, § 2 i § 4 k.p.k., domagając się jego zmiany i nieuwzględnienia wniosku prokuratora w przedmiocie przedłużenia tymczasowego aresztowania, ewentualnie uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Żywcu.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej postanowieniem z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 285/20) na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2, § 2 i § 4 k.p.k. w zw. z art. 263 § 2 k.p.k., przedłużył środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec podejrzanej A. K. (2) , zastosowany postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach z dnia 11 marca 2020 r., sygn. akt VIII Kp 116/20, na dalszy czas oznaczony, tj. do dnia 27 października 2020 r., godz. 6:04.

Obrońca podejrzanej A. K. (2) zaskarżonemu postanowieniu Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 285/20) zarzucił obrazę przepisów postępowania, tj. art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k., art. 258 § 2 k.p.k. i art. 257 § 1 k.p.k. W konkluzji obrońca A. K. (2) wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez uchylenie w stosunku do podejrzanej tymczasowego aresztowania lub przez zastąpienie tego środka innym albo innymi wolnościowymi środkami zapobiegawczymi.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej postanowieniem z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 286/20) na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2, § 2 i § 4 k.p.k. w zw. z art. 263 § 2 k.p.k., przedłużył środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec podejrzanej K. M. , zastosowany postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 12 lutego 2020 r., sygn. akt III Kp 136/20, na dalszy czas oznaczony, tj. do dnia 27 października 2020 r., godz. 6:20.

Obrońca podejrzanej K. M. zaskarżonemu postanowieniu Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 286/20) zarzucił obrazę przepisów postępowania, tj. art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k., art. 258 § 2 k.p.k. i art. 257 § 1 i § 2 k.p.k. W konkluzji obrońca K. M. wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i oddalenie wniosku prokuratora o przedłużenie tymczasowego aresztowania, ewentualnie o zastosowanie w miejsce tymczasowego aresztowania środków zapobiegawczych o charakterze wolnościowym, np. poręczenia majątkowego i dozoru Policji, jako wystarczających do zapewnienia prawidłowego toku niniejszego postępowania.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej postanowieniem z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 287/20) na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2, § 2 i § 4 k.p.k. w zw. z art. 263 § 2 k.p.k., przedłużył środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec podejrzanej E. S. , zastosowany postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach z dnia 11 marca 2020 r., sygn. akt VIII Kp 115/20, na dalszy czas oznaczony, tj. do dnia 27 października 2020 r., godz. 9:05.

Obrońca podejrzanej E. S. zaskarżonemu postanowieniu Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 287/20) zarzucił obrazę przepisów postępowania, tj. art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. W konkluzji obrońca E. S. wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i zastosowanie w stosunku do tej podejrzanej środków zapobiegawczych o charakterze wolnościowym w postaci poręczenia majątkowego oraz dozoru Policji.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej postanowieniem z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 284/20) na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2, § 2 i § 4 k.p.k. w zw. z art. 263 § 2 k.p.k., przedłużył środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego M. K. , zastosowany postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach z dnia 11 marca 2020 r., sygn. akt VIII Kp 117/20, na dalszy czas oznaczony, tj. do dnia 27 października 2020 r., godz. 4:10.

Obrońca podejrzanego M. K. zaskarżonemu orzeczeniu Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 284/20) zarzucił obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na jego treść, tj. art. 249 § 1 k.p.k. i art. 257 § 1 k.p.k., jak również błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę. W oparciu o wskazane zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i uchylenie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania wobec M. K., ewentualnie o jego zmianę i zastosowanie wobec podejrzanego środków zapobiegawczych o charakterze wolnościowym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenia obrońców podejrzanych i podejrzanego Z. P. nie zasługiwały na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej słusznie uznał w wydanych orzeczeniach, że wobec podejrzanych Z. P., J. K., A. K. (1), D. P., J. Ł., H. M., A. K. (2), K. M., E. S. i M. K. zachodzą podstawy do przedłużenia tymczasowego aresztowania celem zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania przygotowawczego.

Wbrew stanowisku skarżących sąd I instancji prawidłowo wykazał istnienie ogólnej przesłanki stosowania środków zapobiegawczych, określonej w art. 249 § 1 k.p.k. Nie sposób nie zauważyć, że w zaskarżonych postanowieniach każdorazowo wymieniono przykładowe dowody świadczące o istnieniu dużego prawdopodobieństwa popełnienia przez każdego z podejrzanych zarzucanych im czynów. Podkreślenia wymaga to, że istnienie dużego prawdopodobieństwa popełnienia przestępstw w żaden sposób nie jest równoznaczne z przypisaniem podejrzanym sprawstwa, kwalifikacji prawnej czynów, czy też winy w zakresie stawianych im zarzutów. Sąd przy stosowaniu środków zapobiegawczych nie dokonuje kompleksowej oceny materiału dowodowego, bowiem ta należy do sądu orzekającego na etapie wyrokowania po przeprowadzeniu przewodu sądowego, o ile zostanie w sprawie skierowany akt oskarżenia.

W świetle zarzutów podniesionych przez obrońców J. K., A. K. (1), J. Ł. i M. K. zaznaczyć trzeba, że Sąd Apelacyjny nie traci z pola widzenia, że dowodami przemawiającym za istnieniem dużego prawdopodobieństwa popełnienia przez podejrzanych zarzucanych im czynów są okoliczności podane m.in. przez podejrzanych A. L., K. M., M. L., Ł. G. oraz świadka K. W., jak również protokoły przeszukań i oględzin zatrzymanych rzeczy. Nie zawsze depozycje procesowe wymienionych (zwłaszcza K. M., czy M. L.) wprost wskazują na sprawstwo konkretnych podejrzanych, ale co najmniej służą do pozytywnego – na obecnym etapie postępowania – weryfikowania wyjaśnień podejrzanego A. L. w zakresie dużego prawdopodobieństwa istnienia zorganizowanej grupy przestępczej. Warto też wskazać, że wbrew twierdzeniom obrońcy M. K., zeznania świadka K. W. pozwalają na zwiększenie do stopnia dużego prawdopodobieństwa czynów zarzuconych wymienionemu podejrzanemu, więc prawidłowo zostały powołane w ramach podstawy dowodowej określającej przesłankę ogólną.

Co do sugerowanego przez wymienionych skarżących rzekomego pomawiania podejrzanych przez osoby ze wskazanej grupy, to konieczne jest podkreślenie, że podane przez nich informacje, obciążające J. K., A. K. (1), J. Ł. oraz M. K., zostaną poddane wnikliwej ocenie przez sąd I instancji dopiero na etapie wyrokowania. Skoro obecnie prowadzone jest postępowanie przygotowawcze, to nie jest dopuszczalne dokonywanie kompleksowej oceny depozycji procesowych wymienionych osób. Tym samym, nie mogły przekonywać twierdzenia obrońcy J. Ł., kwestionujące duże prawdopodobieństwo popełnienia przez tego podejrzanego zarzucanych mu przestępstw, z powołaniem się na mające występować rozbieżności pomiędzy informacjami ujawnionymi przez podejrzanych i świadków, na znaczny stopień ogólności ich depozycji oraz na wyniki dokonanych przeszukań i oględzin rzeczy zatrzymanych.

Sąd Apelacyjny nie stwierdził dezaktualizacji występowania przesłanki z art. 249 § 1 k.p.k. Sąd I instancji trafnie bowiem wskazał, że w realiach niniejszej sprawy nadal konieczne jest zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania przygotowawczego, a przeprowadzono kontrola instancyjna zaskarżonych postanowień potwierdza konieczność stosowania izolacyjnego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania wobec podejrzanych, wbrew temu co podnoszą skarżący.

Wbrew zarzutom podejrzanego Z. P. i jego obrońcy zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania jest wciąż zasadne również wobec tego podejrzanego, mimo że odbywa on karę pozbawienia wolności orzeczoną w innej sprawie. Pamiętać bowiem trzeba, że z tymczasowym aresztowaniem związane są odpowiednie rygory, mające na celu zapewnienie prawidłowego toku postępowania karnego, które nie są stosowane wobec osadzonych odbywających karę pozbawienia wolności. W sytuacji uchylenia tymczasowego aresztowania podejrzany mógłby między innymi otrzymywać zezwolenia na czasowe opuszczenie zakładu karnego, a nawet przerwę w odbywaniu kary.

Za odmienną oceną celowości zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania nie przemawiają także twierdzenia obrońcy A. K. (1) dotyczące zgłaszanych wątpliwości co do sposobu prowadzonego śledztwa. Mają one charakter jedynie polemiczny, bowiem postępowanie przygotowawcze jest prowadzone prawidłowo i bez zbędnej zwłoki, co trafnie podniósł sąd I instancji w postanowieniu dotyczącym tego podejrzanego.

Brak również podstaw do stwierdzenia obrazy przepisu art. 251 § 3 k.p.k., który to zarzut podniósł obrońca J. Ł.. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 20 lipca 2020 r. (sygn. akt III Kp 281/20) prawidłowo wymieniono dowody wskazujące na istnienie dużego prawdopodobieństwa popełnienia przez tego podejrzanego zarzucanych mu przestępstw, jak również potrzebę zabezpieczenia postępowania karnego. Jedynie wskutek omyłki pisarskiej doszło do zniekształcenia nazwiska współpodejrzanego ( (...) zamiast (...)), a poza tym postanowienie to – podobnie jak pozostałe zaskarżone orzeczenia – wręcz wzorcowo (z oznaczeniem kart, na których znajdują się stosowne dokumenty) wskazywało dowody przemawiające za ziszczeniem się przesłanki ogólnej stosowania tymczasowego aresztowania.

Nie mylił się sąd a quo, stwierdzając występowanie wobec podejrzanych J. K. i A. K. (1) przesłanki z art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k., tj. uzasadnionej obawy ucieczki lub ukrycia się. Zauważyć należy, że przed zatrzymaniem obaj podejrzani byli poszukiwani przez Policję. J. K. był poszukiwany w związku z zarządzeniem Prezesa Sądu Rejonowego w Pszczynie (sygn. akt II W 405/19) w związku z koniecznością doprowadzenia do jednostki penitencjarnej w celu odbycia zastępczej kary aresztu, a podejrzany A. K. (1) – poszukiwany na podstawie zarządzenia wydanego przez Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej (sygn. akt III K 640/19) celem zatrzymania i osadzenia w zakładzie karnym do odbycia kary pozbawienia wolości. Sytuacja taka rodzi uzasadnioną obawę, że podejrzani mogliby w niniejszej sprawie podjąć próby ucieczki lub ukrycia się przed organami ścigania. Za odmienną oceną nie przemawia fakt, iż podejrzany A. K. (1) przed zatrzymaniem miał stałe miejsce zamieszkania i pracę zarobkową.

Za chybiony uznać trzeba zarzut obrazy przepisu art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k., zawarty w zażaleniu obrońcy K. M., gdyż określona w nim przesłanka szczególna stosowania tymczasowego aresztowania nie była podstawą przedłużenia tego izolacyjnego środka zapobiegawczego wobec tej podejrzanej.

Sąd odwoławczy podziela też stanowisko wyrażone w zaskarżonych postanowieniach, wbrew podniesionym argumentom w wywiedzionych zażaleniach, iż realna jest obawa matactwa procesowego ze strony podejrzanych, o której mowa w art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. W tym kontekście kluczowym jest, że zachodzi duże prawdopodobieństwo popełnienia przez podejrzanych zarzucanego im czynu udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, w której J. Ł. miał pełnić rolę kierowniczą. Sąd ad quem podziela stanowisko judykatury (postanowienie SA w Katowicach z 09.09.2009 r., II AKz 592/09, LEX nr 553815, KZS 2010/11/58, Prok.i Pr.-wkł. 2010/11/24), iż uczestniczenie w zorganizowanych strukturach przestępczych wiąże się ze specyficzną postacią relacji i wzajemnych powiązań oraz zależności pomiędzy uczestnikami tego typu form działalności przestępczej. Powyższe sprawia, że w pełni uzasadnioną jest obawa, iż podejrzani w razie niestosowania środka zapobiegawczego o izolacyjnym charakterze, mogliby podejmować próby mataczenia oraz innych bezprawnych działań utrudniających postępowanie, o czym mowa w przepisie art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. Dostrzec należy, że materiał dowodowy opiera się w znacznej mierze o osobowe źródła dowodowe, w szczególności wyjaśnieniach A. L. i K. M.. Nie można więc wykluczyć, wbrew stanowisku skarżących, że w warunkach wolnościowych podejrzani mogliby podjąć próby kontaktowania się z tymi osobami celem wpłynięcia na treść ich zeznań lub wyjaśnień.

W świetle zgłaszanych zarzutów obrazy art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k., w szczególności przez obrońców podejrzanych Z. P. oraz J. K., zauważyć należy, że osoby działające w zorganizowanej grupie przestępczej w przeszłości podejmowały działania mające na celu ustalenie wspólnej linii obrony w przypadku zatrzymania ich przez organy ścigania, co wynika z treści wyjaśnień A. L. i znalazło swoje potwierdzenie w wyjaśnieniach K. M.. Z tych powodów wobec wymienionych podejrzanych nie można uznać, że obawa utrudniania postępowania karnego ma charakter czysto abstrakcyjny, bowiem jest poparta wskazanymi okolicznościami.

Obawa utrudniania postępowania nie zdezaktualizowała się także wobec podejrzanych D. P., A. K. (2), K. M., E. S. i M. K.. Sąd odwoławczy dostrzega, że D. P., A. K. (2) i E. S. przyznali się popełnienia postawionych im przestępstw i złożyli wyjaśnienia. Uwzględniono także, że K. M. nie tylko przyznała się do udziału w przestępczym procederze, ale także złożyła obszerne wyjaśnienia, umożliwiające ustalenie istotnych okoliczności dotyczących popełnienia przestępstw przez innych podejrzanych. Jak jednak zauważono we wniosku prokuratora, aktualnie są one poddawane weryfikacji i analizie. Dodać też trzeba, że wymienieni podejrzani nie podejmowali działań utrudniających prowadzone śledztwo, a znaczna część świadków i podejrzanych została już przesłuchana. Powyższe nie eliminuje jednak występowania przesłanki z art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k., gdyż dla przyjęcia obawy matactwa procesowego nie jest konieczne, aby podejrzani podjęli już konkretne zachowania, które miałyby utrudniać postępowanie karne, skoro tymczasowe aresztowanie ma właśnie na celu zapobieżenie tego typu działaniom. Nie ma więc w tym zakresie podstaw, aby twierdzić, że sąd I instancji dopuścił się w tym zakresie obrazy przepisu art. 7 k.p.k., który to zarzut podniósł obrońca D. P. i E. S..

Przeprowadzona kontrola odwoławcza zaskarżonego postanowienia prowadzi nadto do wniosku, że w sprawie występuje przesłanka szczególna, o jakiej mowa w art. 258 § 2 k.p.k. Sąd Apelacyjny orzekający w niniejszej sprawie podziela w pełni stanowisko wyrażone w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012 r. (I KZP 18/11, OSNKW 2012/1/1, Prok.i Pr.-wkł. 2012/4/13, LEX nr 1102081, OSP 2012/7-8/80, OSP 2013/6/66, Biul.SN 2012/1/12), że podstawy stosowania tymczasowego aresztowania, określone w art. 258 § 2 k.p.k., przy spełnieniu przesłanek wskazanych w art. 249 § 1 k.p.k. i art. 257 § 1 k.p.k. oraz przy braku przesłanek negatywnych określonych w art. 259 § 1 i 2 k.p.k., przemawiają za dalszym stosowaniem tego środka zapobiegawczego. W sytuacji istnienia dużego prawdopodobieństwa popełnienia zarzucanych czynów, przesłanka z art. 258 § 2 k.p.k. ma zastosowanie, gdy podejrzanemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, a zarazem realia konkretnej sprawy uzasadniają wymierzenie surowej kary. Podejrzani objęci niniejszym postanowieniem stoją pod zarzutami popełnienia kilku przestępstw, m.in. z art. 56 ust. 3 i z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, które są zagrożone surowymi karami w rozumieniu powołanego przepisu. Biorąc pod uwagę uprawdopodobnione okoliczności związane z popełnieniem tych przestępstw, ich charakter, wysoką społeczną szkodliwością, uczynienie z nich stałego źródła dochodu oraz działanie w ramach struktury przestępczej, w razie udowodnienia im sprawstwa i wina, realnym staje się wymierzenie każdemu z podejrzanych surowej kary. W orzecznictwie wyrażony jest pogląd, że groźba surowej kary rodzi domniemanie, iż podejrzani mogą podejmować próby bezprawnych działań destabilizujących prawidłowy tok postępowania. Z uwagi na fakt, że wskazana w art. 258 § 2 k.p.k. okoliczność ma charakter domniemania prawnego, nie jest konieczne dowodowe wykazywanie, czy podejrzani podejmowali już w przeszłości konkretne działania w tym kierunku (postanowienie SN z 26.11.2014 r., II KK 83/14, Prok.i Pr.-wkł. 2015/3/12, LEX nr 1646952).

W obliczu powyższego nie można zgodzić się z twierdzeniami obrońców J. Ł. oraz A. K. (2), że dalsze stosowanie tymczasowego aresztowania wobec podejrzanych stanowi antycypację kary. Przedstawione przez obrońcę J. Ł. stanowiska doktryny i orzecznictwa, poddające w wątpliwość możliwość przedłużania tymczasowego aresztowania w oparciu o art. 258 § 2 k.p.k., w ocenie sądu odwoławczego nie aktualizują się w realiach niniejszej sprawy. Z kolei w odniesieniu do argumentacji obrońcy M. K. należy wskazać, że chociaż zebrane dotąd w sprawie dowody nie przesądzają sprawstwa i winy tego podejrzanego, jak również kwalifikacji prawnej stawianych mu czynów, na obecnym etapie śledztwa nie dyskwalifikuje to możliwości przedłużenia tymczasowego aresztowania z powodu grożącej mu surowej kary.

Zadaniem sądu odwoławczego, sąd I instancji prawidłowo uwzględnił rodzaj i charakter obaw przyjętych za podstawę stosowania środków zapobiegawczych oraz ich nasilenie dla prawidłowego przebiegu dotychczas prowadzonego śledztwa. Dlatego też, nie doszło do obrazy art. 258 § 4 k.p.k., który to zarzut podnieśli obrońcy podejrzanych J. Ł. i H. M.. Skoro obawy te są aktualne, to nie było powodów, aby Sąd Okręgowy winien stosować art. 253 § 1 k.p.k. wobec podejrzanej A. K. (2).

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego pozwala przyjąć, że w chwili obecnej za potrzebą dalszego przedłużenia wobec podejrzanych tymczasowego aresztowania przemawiają szczególne okoliczności, o których mowa w art. 263 § 2 k.p.k. Konieczność przeprowadzenia kolejnych czynności procesowych zaplanowanych przez prokuratora należy zaliczyć do kategorii owych „szczególnych okoliczności”, które uniemożliwiły zakończenie postępowania w sprawie w dotychczasowym terminie i uzasadniają ich przedłużenie.

Dodać należy, w szczególności w odniesieniu do zarzutu obrońcy podejrzanego J. Ł., że prokurator podejmuje czynności procesowe sukcesywnie, mimo tego, że prowadzone postępowanie przygotowawcze niewątpliwie należy do czasochłonnych, mając na uwadze wielość osób, które były zaangażowane w przestępczy proceder. Oczywistym być winno, iż przy tego rodzaju postępowaniach nie jest możliwe wykonywanie równocześnie czynności ze wszystkimi podejrzanymi, a niejednokrotnie i wykonanie wszystkich zaplanowanych wcześniej czynności, chociażby z uwagi na pojawiające się nowe okoliczności, które podlegają weryfikowaniu. Rozpatrując kwestię kolejnego przedłużenia tymczasowego aresztowania wobec podejrzanych nie można tracić z pola widzenia charakteru zarzutów, jakie obecnie są im postawione. Niniejsze postępowanie przygotowawcze cechuje się szczególnym stopniem zawiłości z uwagi na swój wielopodmiotowy charakter. Nie można też pominąć specyfiki etapu postępowania przygotowawczego, jego złożonego charakteru, a także wykonywania kolejnych czynności dowodowych. Należy podkreślić, że w postępowaniu, w którym koniecznym jest dokonywanie również czynności procesowych z udziałem innych jego uczestników, oczywistym prowadzenie czynności wielowątkowo, przy czym wiele z nich nie może koncentrować się wyłącznie na jednym z podejrzanych.

Reasumując, należy stwierdzić, że sąd I instancji, wydając zaskarżone postanowienia, nie dopuścił się obrazy przepisu art. 257 § 1 k.p.k. Obecny etap śledztwa może prawidłowo zabezpieczyć jedynie dalsze stosowanie tymczasowego aresztowania wobec wszystkich podejrzanych. W świetle przyjętych obaw i ich nasilenia, uwzględniając też zagrożenie dla prawidłowego przebiegu postępowania przygotowawczego i jednocześnie zasadę ultima ratio stosowania środków zapobiegawczych o charakterze izolacyjnym, uznać trzeba, iż w dalszym ciągu najsurowszy środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania w sposób prawidłowy zabezpieczy przebieg śledztwa. Środki o charakterze wolnościowym, zwłaszcza wskazane przez obrońców J. K., A. K. (1), D. P., J. Ł., K. M. i E. S., wobec ich oczywiście mniejszej efektywności, nie będą dawać takiej gwarancji.

Nie ma żadnych podstaw, aby uznać, że dalsze stosowanie tymczasowego aresztowanie wobec Z. P. ma charakter „wydobywczy”. Odnosząc się do argumentacji obrońcy K. M., wskazać trzeba, że kolejne przedłużenie tymczasowego aresztowania na dalszy okres, oznaczony w postanowieniu sądu I instancji (sygn. akt III Kp 286/20), uznać należy za prawidłowy, niemniej prokurator, w miarę zakończenia weryfikacji złożonych przez tę podejrzaną wyjaśnień, w świetle jej postawy procesowej, winien rozważyć możliwość zastosowania wolnościowych środków zapobiegawczych, uwzględniając możliwość wykorzystania ewentualnego nadzwyczajnego złagodzenia kary oraz treść art. 257 k.p.k.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się negatywnych przesłanek, o jakich mowa w art. 259 k.p.k., które nakazywałyby odstąpienie wobec podejrzanych od dalszego stosowania tymczasowego aresztowania. W szczególności za takie nie sposób uznać niemożności jakiegokolwiek kontaktu Z. P. z rodziną, w tym dwoma córkami, z których jedna jest małoletnia. Takowymi nie są też okoliczności podnoszone przez obrońcę podejrzanego D. P.. Zgodzić się należy ze stanowiskiem Sądu Okręgowego (sygn. akt III Kp 280/20), iż zakończenie urlopu bezpłatnego w dniu 31 lipca 2020 r. nie jest różnoznaczne z utratą pracy. Z kolei sam fakt tymczasowego aresztowania osoby posiadającej na utrzymaniu małoletnią córkę niewątpliwie nie pociąga dla tej ostatniej „wyjątkowo” ciężkich skutków w rozumieniu art. 259 § 1 pkt 2 k.p.k. Bez wykazania dodatkowych ekstraordynaryjnych okoliczności, czego skarżący nie uczynił, takie skutki nie powstają również z samego faktu przebycia przez ojca D. P. zawału serca (końcem czerwca 2020 roku). Wreszcie, w odniesieniu do powołania się na to, że ojciec wymienionego podejrzanego ma zdiagnozowany nowotwór złośliwy, warto zauważyć, że z dołączonego sprawozdania z badań laboratoryjnych wynika, iż wynik testu nie powinien stanowić jedynej podstawy diagnozowania. Niezależnie od zaprezentowanej oceny, prowadzący postępowanie przygotowawcze winien rozważyć dokonanie w opisanym zakresie ustaleń w drodze wywiadu środowiskowego.

Konkludując, wobec niestwierdzenia bezwzględnych przyczyn odwoławczych, należało orzec o utrzymaniu w mocy wszystkich zaskarżonych orzeczeń.

ZARZĄDZENIE

- odpis postanowienia doręczyć podejrzanym z pouczeniem o prawomocności oraz obrońcom wszystkich podejrzanych z wyjątkiem podejrzanego J. Ł., a nadto prokuraturze,

- zwrócić akta sprawy.

Katowice, dnia 21 września 2020 r.