Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie :

Przewodniczący : SSR del. Michał Jank

Protokolant : sekr. sąd. Ewelina Siewior

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2019 r. w Gdańsku, na rozprawie

sprawy z powództwa B. N.

przeciwko S. N.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

I.  pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z 26 września 2016 r. prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z 17 grudnia 2015 r. sygn. akt XII Ns 2011/12 w zakresie pkt 3 tego orzeczenia co do kwoty 146.500 zł (sto czterdzieści sześć tysięcy pięćset złotych);

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego S. N. na rzecz powódki B. N. kwotę 11.464,68 zł (jedenaście tysięcy czterysta sześćdziesiąt cztery złote 68/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

IV.  nakazuje ściągnąć od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku kwotę 59,58 zł (pięćdziesiąt dziewięć złotych 58/100) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa;

V.  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku kwotę 312,81 zł (trzysta dwanaście złotych 81/100) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Powódka B. N. wniosła o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego – postanowienia Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 17.12.2015 r. w sprawie XII Ns 2011/12 w zakresie pkt 3 i 8 oraz postanowienia Sądu Okręgowego w Gdańsku z 20.07.2016 r. w sprawie XVI Ca 241/16 w zakresie pkt II zaopatrzonych w klauzulę wykonalności zasądzających łącznie 175200 zł , a także o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazała, że wierzytelność przysługująca pozwanemu S. N. wynikająca z powyższych orzeczeń został potrącona przez powódkę z wierzytelnościami wynikającymi z orzeczeń sądów niemieckich .I tak powódce przysługują wierzytelności w kwocie 39.280 euro w tym:





3.000 euro alimentów za okres od stycznia 2016 r. do października 2016 r., (postanowienie (...) z 4.07.2012



3.948,14 euro tytułem podziału majątku wspólnego ; postanowienie (...) z 4.07.2012 r.



32.332 euro w związku z rozliczeniem książeczki oszczędnościowej

Przy przyjęciu kursu zgodnego między stronami (4,20 zł) wierzytelność powódki wynosi 164.976 zł Po potrąceniu wychodzi różnica 9.724 zł na korzyść pozwanego, co powódka zapłaciła w dniu 18 października 2016 r.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu i dalszych pismach procesowych zaprzeczał istnieniu długu. Podnosił, że

zobowiązanie alimentacyjne wygasło po jego przejściu na emeryturę, czyli od stycznia 2016 r., gdyż zgodnie z prawem niemiecki bieżące alimenty są rozliczane poprzez przekazywanie w pewnej części emerytury pozwanego. Twierdził, że do rozliczenia pozostaje łącznie 38.701,05 euro, a organ egzekucyjny z jego wynagrodzenia wyegzekwował 22.193,87 euro. Według pozwanego do spłaty pozostało mu więc 16.507,18 euro (69.330,16 zł). Twierdził, że spłacił powódkę na kwotę 41.759,52 euro.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 stycznia 2010 r. powódka B. N. i pozwany S. N. przed Sądem Rodzinnym w Kolonii zawarli ugodę, na mocy której pozwany zobowiązany został do zapłaty na rzecz powódki kwoty 4000 euro za zaległe alimenty za okres od lipca do grudnia 2009 r. w terminie do 28 lutego 2010 r. Jednocześnie w ugodzie tej pozwany zobowiązał się do uiszczania miesięcznych alimentów w wysokości 370 euro.

W związku z powyższą ugodą pozwany wpłacił w dniu 24 lutego 2010 r. kwotę 4000 euro. Wpłacał też od lutego 2010 do listopada 2012 r. kwoty po 370 euro tytułem alimentów.

Od grudnia 2012 r. pozwany zaprzestał płacić alimentów, dlatego w marcu 2013 r. powódka skierowała orzeczenie do egzekucji. W okresie od marca 2013 r. do grudnia 2015 r. alimenty były ściągane z wynagrodzenia pozwanego. Łącznie z tego tytułu wyegzekwowano kwotę 10.654,90 euro

/dowód: ugoda z 21.01.2010 r. – k. 66-69; potwierdzenia przelewów – k. 33-34, 37-47; informacja z Zakładów (...) – k. 31, 167-168, 171-172, 338-340/

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Kolonii w 4 lipca 2012 r. zobowiązano pozwanego do zapłaty na rzecz powódki kwoty 15.476,51 euro miesięcznie z odsetkami wynoszącymi 5 % ponad bazową stopę procentową od uprawomocnienia się tego orzeczenia.

Jednocześnie zasądzono od pozwanego na rzecz powódki alimenty w wysokości 300 euro miesięcznie od uprawomocnienia się tego orzeczenia.

Na podstawie powyższego orzeczenia pracodawca pozwanego – Zakłady (...) przekazały w okresie od listopada 2012 do grudnia 2015 r.o powódce kwotę 15.204,062 euro.

/dowód: orzeczenie z 4.07.2012 r. uzasadnieniem – k. 85-106; informacja z Zakładów (...) – k. 31, 167-170, 324-326/

Orzeczeniem Sądu Rejonowego w Kolonii z 17 lipca 2013 r. pozwany zobowiązany został do zapłaty na rzecz powódki kwoty 22.139,50 euro wraz z odsetkami wynoszącymi 5% ponad bazową stopę procentową od 22 grudnia 2011 r. Zobowiązany został także mocą tego orzeczenia do zapłaty kwoty 1085,04 euro wraz z odsetkami wynoszącymi 5% ponad bazową stopę procentową od dnia zawisłości

/dowód: orzeczenie z 17.07.2013 r. – k. 108 i 116/

Postanowieniem Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z 17 grudnia 2015 r. w sprawie XII Ns 2011/12 w pkt 3 zasądzono od powódki B. N. na rzecz pozwanego S. N. kwotę 146.500 zł płatną w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się tego orzeczenia wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w zapłacie tej kwoty. W pkt 8 tego orzeczenia zasądzono kwotę 500 zł od powódki na rzecz pozwanego tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Postanowieniem Sądu Okręgowego w Gdańsku z 20 lipca 2016 r. w sprawie XVI Ca 241/16 zasądzono od powódki na rzecz pozwanego kwotę 28.200 zł płatną do 31 grudnia 2016 r. z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności tej kwoty. W pozostałym zakresie apelacja od orzeczenia z 17 grudnia 2015 r. została oddalona

Powyższym orzeczeniom nadano klauzulę wykonalności postanowieniem z 26 września 2016 r. i w oparciu o te tytuły wykonawcze pozwany wszczął postępowanie egzekucyjne.

/dowód: postanowienie z 17.12.2015 r. – k. 117-118; postanowienie z 20.07.2016 r. – k. 144-145; zawiadomienie o wszczęciu egzekucji – k. 157

W dniu 20 października 2016 r. powódka złożyła oświadczenie o potrąceniu przysługującej jej od pozwanego kwoty 39.280 euro z kwotą 174.700 zł przysługującą pozwanemu od powódki.

W treści oświadczenia o potrąceniu powódka wskazała że przysługują jej wymagalne wierzytelności wynikające z następujących tytułów:

1. 3.000 euro tytułem alimentów za okres od stycznia 2016 r. do października 2016 r., co wynika z postanowienia Sądu Rodzinnego w Kolonii z 4.07.2012 ;

2. 3.948,14 euro tytułem należności wynikającej z postanowienia Sądu Rejonowego w Kolonii z 4.07.2012 r., wskazała, że na kwotę tę składa się należność główna w kwocie 3.843,53 euro oraz z odsetki za opóźnienie od 12 lutego 2016 r. do 11 października 2016 r. w kwocie 104,61 euro;

3. 32.332 euro tytułem należności wynikającej z postanowienia Sądu Rejonowego w Kolonii z 17.07.2013 r., wskazała, że na kwotę tę składa się należność główna w wysokości 31.632,37 euro praz odsetki od dnia 12 lutego 2016 r. do dnia złożenia oświadczenia o potrąceniu w wysokości 700 euro

W oświadczeniu o potrąceniu powódka dla przeliczeń walutowych przyjęła, że

1 euro = 4,20 zł. co oznaczało, że wierzytelność powódki wynosi 164.976 zł.

W oświadczeniu wskazała też, że na wierzytelność pozwanego w wysokości

174.700 zł składa się:

1. kwota 146.500 zł – wynikająca z postanowienia Sadu Rejonweg Gdańsk – Południe w Gdańsku z 17 grudnia 2015 r. w sprawie XII Ns 2011/12. Wierzytelność jest wymagalna.

2. kwota 28.200 zł – wynikająca z postanowienia Sądu Okręgowego w Gdańsku z 20 lipca 2016 r. w sprawie XVI Ca 241/16, przy czym zaznaczyła, że wierzytelność będzie wymagalna z dniem 31 grudnia 2016 r.

Powódka wskazała, że w wyniku potrącenia powyższych wierzytelności obie umarzają się

do wysokości wierzytelności niższej, co oznacza, że powódka zobowiązana jest do zapłaty różnicy tj. kwoty 9724 zł

Oświadczenie o potrąceniu doręczono w dniu 25 października 2016 r.

/dowód: oświadczeni o potrąceniu z dowodem doręczenia – k. 147-150/

W dniu 20 października 2016 r. powódka wpłaciła na rzecz pozwanego kwotę 9724 zł.

/dowód: potwierdzenie przelewu – k. 152/

Od stycznia 2016 r. pozwany pobiera świadczenie emerytalne.

Przejście osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych na rzecz byłego małżonka nie powoduje wygaśnięcia tego obowiązku. Obowiązek istnieje tak długo, dopóki nie zostanie zmieniony orzeczeniem sądowym na podstawie wniosku osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych.

Orzeczenie zmieniające obowiązek alimentacyjny orzeczony wyrokiem z 4 lipca 2012 r. nie zostało wydane.

/okoliczności częściowo bezsporne, nadto informacja Federalnego Ministerstwa Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów – k. 293, 308/

S ąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy,

które w zdecydowanej większości nie były kwestionowane. Dotyczy to w szczególności dokumentów urzędowych w postaci orzeczeń sądów polskich i niemieckich kreujących wzajemne wierzytelności stron. Nie były też kwestionowane informacje uzyskane od pracodawcy pozwanego – Zakładów (...) w Niemczech, a także potwierdzenia dokonanych przez stron wpłat. Sąd uznał te dokumenty za wiarygodne jako sporządzone przez właściwe podmioty zgodnie z obowiązującymi przepisami. W szczególności Sąd miał na uwadze, że informacje z Zakładów (...) dotyczące pobranych od pozwanego i przekazanych powódce świadczeń nie były kwestionowane, nadto pochodzą od podmiotu trzeciego niezwiązanego aktualnie z żądną ze stron i niezainteresowanego rozstrzygnięciem sprawy na korzyść którejkolwiek ze stron.

Sąd nie oparł się jednakże na przedłożonych przez powódkę dokumentach w postaci wyliczeń należności powódki sporządzonych przez jej niemieckich pełnomocników. Tego typu wyliczenia potraktować należało na równi z wyliczeniami samej powódki, a ich moc dowodowa wobec zakwestionowania wysokości wierzytelności powódki przez pozwanego jest znikoma. Niezależnie od powyższego Sąd zanalizował wyliczenia niemieckich pełnomocników powódki i uznał, że stoi ono w częściowej sprzeczności z informacjami uzyskanymi od Zakładów (...). W wyliczeniach pełnomocnicy przyjęli bowiem, że od stycznia 2014 r. powódka otrzymywała 205,83 euro, a z informacji z Zakładów (...) wynika, że od stycznia 2014 r. były wyższe potrącenia rzędu 210 – 220 euro miesięcznie. Ponadto w wyliczeniu pełnomocnika powódki nie uwzględniono wpłaty 525,78 euro dokonanej w listopadzie 2012 r., co wynika z informacji z zakładu pracy pozwanego.

Nie była również kwestionowana treść informacji udzielonej przez Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości i Ochrony Konsumenta na prośbę Sądu odnośnie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego przy przejściu na emeryturę.

Zeznania powódki pokrywały się co do zasady z przedłożonymi przez nią dokumentami – orzeczeniami sądowymi, nadto z informacją udzieloną przez niemieckie Ministerstwo Sprawiedliwości. Dowód ten miał jednak charakter wyłącznie uzupełniający, gdyż charakter wierzytelności przedstawionych do potrącenia powodował, że ustalone mogły one być w istocie jedynie poprzez dokumenty.

Mając na uwadze tak ustalony stan faktyczny Sąd uznał, że powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z art. 840 § 1 pkt 2 kpc. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne.

Zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa i doktryny zdarzeniem uzasadniającym pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności może być skutecznie podniesiony zarzut potrącenia wierzytelności i na tym właśnie zarzucie opierało się całe żądanie pozwu.

Zgodnie z art. 498 kc. gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Z powyższych przepisów wynika, że skuteczność oświadczenia o potrąceniu uzależniona jest od kilku warunków:

1. dwa podmioty muszą być jednocześnie względem siebie wierzycielami i dłużnikami

2. przedmiot wierzytelności to pieniądze lub rzecz tej samej jakości oznaczone co do gatunku

3. wierzytelności są wymagalne

4. wierzytelności mogą być dochodzone przed sądem lub innym organem państwowym.

Bardzo istotnym z punktu widzenia skuteczności potrącenia jest przepis art. 499 kc., zgodnie z którym potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe. Jak zgodnie wskazuje się w literaturze oświadczenie o potrąceniu, jako wymagające złożenia drugiej stronie, jest dokonane z chwilą dojścia do niej w taki sposób, że mogła się z nim zapoznać (art. 61 § 1 zd. 1 KC). (Kodeks cywilny. Komentarz Tom II pod red. J. Pietrzykowskiego 2018 wyd. 9; Kodeks cywilny. Komentarz pod red. E. Gniewek 2017 wyd. 8).

Istotna jest więc data doręczenia oświadczenia o potrąceniu czyli 25.10.2016 r. i na ten dzień trzeba badać przesłanki dopuszczalności potrącenia.

Mając na uwadze powyższe przepisy Sąd dokonał oceny skuteczności oświadczenia powódki datowanego na 20 października 2016 r. o potrąceniu jej wierzytelności z wierzytelnościami pozwanego.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że żądaniem pozwu pozbawienia wykonalności objęta była wierzytelność wynikająca z pkt 8 postanowienia Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z 17 grudnia 2015 r. – koszty postępowania w wysokości 500 zł . Z analizy oświadczenia o potrąceniu wynika jednak, że ta wierzytelność nie została objęta potrąceniem, a skoro tak, to nie nastąpiło umorzenie tej wierzytelności zgodnie z art. 498 kpc. W konsekwencji nie było możliwości pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego obejmującego pkt 8 orzeczenia z 17 grudnia 2015 r.

Zdaniem Sądu nie było też możliwości pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności orzeczenia Sądu Okręgowego w Gdańsku z 20 lipca 2016 r. Z treści tego orzeczenia wynika bowiem, że zasądzona na rzecz pozwanego kwota być płatna do 31 grudnia 2016 r. Z upływem więc tego dnia wierzytelność ta stawała się wymagalna, co zresztą przyznała powódka w swoim oświadczeniu o potrąceniu. Z cytowanych powyżej przepisów kodeksu cywilnego wynika, że przedmiotem potrącenia mogą być jedynie wierzytelności wymagalne, przy czym wymagalność musi istnieć w momencie złożenia oświadczenia o potrąceniu. W dacie doręczenia oświadczenia o potrąceniu (25 października 2016 r.) wierzytelność wynikając z orzeczenia Sądu Okręgowego w Gdańsku nie była wymagalna, a więc nie mogła być przedmiotem skutecznego potrącenia, co wyłączało możliwość pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w zakresie obejmującym postanowienie z 20 lipca 2016 r.

W dacie doręczenia oświadczenia o potrąceniu wymagalna była natomiast wierzytelność pozwanego wynikająca z pkt 3 postanowienia Sadu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z 17 grudnia 2015 r. W orzeczeniu tym wskazano, że kwota 146.500 zł płatna jest w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się tego orzeczenia. Orzeczenie stało się prawomocne w dniu 20 lipca 2016 r. (data postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku rozstrzygającego o apelacji od orzeczenia z 17 grudnia 2015 r.) Wierzytelność pozwanego stała się więc wymagalna z dniem 20 października 2016 r.

Istotne jest także, że powódka przedstawiła do potrącenia jedynie kwotę 146.500 zł, nie przedstawiła natomiast do potrącenia odsetek od tej kwoty (na datę oświadczenia o potrąceniu pozwany nie miał jeszcze roszczenia o zapłatę odsetek)

Powódka przedstawiła do potrącenia z wierzytelnością pozwanego w wysokości 146.500 zł następujące wierzytelności:

1. 3.000 euro tytułem alimentów za okres od stycznia 2016 r. do października 2016 r., co wynika z postanowienia Sądu Rodzinnego w Kolonii z 4.07.2012 ;

2. 3.948,14 euro tytułem należności wynikającej z postanowienia Sądu Rejonowego w Kolonii z 4.07.2012 r., na kwotę tę składa się należność główna w kwocie 3.843,53 euro oraz z odsetki za opóźnienie od 12 lutego 2016 r. do 11 października 2016 r. w kwocie 104,61 euro;

3. 32.332 euro tytułem należności wynikającej z postanowienia Sądu Rejonowego w Kolonii z 17.07.2013 r., na kwotę tę składa się należność główna w wysokości 31.632,37 euro praz odsetki od dnia 12 lutego 2016 r. do dnia złożenia oświadczenia o potrąceniu w wysokości 700 euro

Ad. 1

Wierzytelność w wysokości 3000 euro dotyczy należności alimentacyjnych za okres od stycznia do października 2016 r. Powódka do potrącenia przestawiła samą należność główną bez odsetek od poszczególnych rat alimentacyjnych. Wbrew stanowisku pozwanego przejście na emeryturę nie zniweczyło tego obowiązku, co wynika z informacji przesłanej przez niemieckie ministerstwo sprawiedliwości. Pozwany nie przedstawił dowodów też, z których wynikałoby, że należności za ten okres zostały zaspokojone. Przedłożone przez pozwanego dowody wpłat dotyczą okresu od września do listopada 2012 r. Podobnie ocenić należy dowód wpłaty kwoty 4000 euro dokonany w lutym 2010 r.; wysokość wpłaconej kwoty oraz data wpłaty korelują z ugodą sądową zawartą między stronami w styczniu 2010 r. przez sądem niemieckim. Wobec zaprzestania dobrowolnego uiszczania alimentów powódka skierowała orzeczenie do egzekucji – od marca 2013 r. do grudnia 2015 r. alimenty były ściągane z wynagrodzenia pozwanego – łącznie wyegzekwowano 10.654,90 euro. Tej właśnie kwoty oraz tych należności alimentacyjnych dotyczy informacja z Zakładów (...) z 13 marca 2017 r. (k. 31). Przedłożone przez pozwanego dowody nie dotyczą więc należności alimentacyjnych za okres od stycznia do października 2016 r.

Ad. 2

Orzeczeniem Sądu Rejonowego w Kolonii z 4 lipca 2012 r. zasądzono od pozwanego na

rzecz powódki 15.476,51 euro z odsetkami wynoszącymi 5 % ponad bazową stopę procentową opo uprawomocnieniu się tego orzeczenia. Orzeczenie jest prawomocne od 24.08.2012 r., co wynika z adnotacji na orzeczeniu - k .85 i 99.

Należność ta była egzekwowana z wynagrodzenia pozwanego przez jego pracodawcę w okresie od listopada 2012 r. do grudnia 2015 r. (k. 31-32), na poczet zajęcia (...). w okresie od listopada 2012 do grudnia 2015 r. przekazano powódce kwotę 15.204,62 euro. Częścią tej kwoty była kwota 6.989,25 euro ściągnięta z odprawy, którą pozwany otrzymał w 17 grudnia 2015 r. (k. 35-36); taki wniosek wypływa z porównania treści dokumentów znajdujących się na karatach 31 i 36 – na obu dokumentach wskazano taką samą sygnaturę (...). Nadto z zaświadczenia wystawionego przez pracodawcę pozwanego (k. 31) w marcu 2017 r. wynika, że obejmuje ono okres również całego grudnia 2015 r. a więc wskazana tam kwota 15.204,62 euro obejmować musi również przekazana powódce kwotę 6.989,25 euro.

Biorąc pod uwagę powyższe, mając też na względzie uzyskaną od Zakładów (...) informację odnośnie wyegzekwowanych i przekazanych powódce kwot Sąd ustalił, jaka kwota pozostała do spłaty na rzecz powódki. Sąd ustalił daty wpłat na podstawie informacji zawartych w wyliczeniach pełnomocników powódki uznając, że daty te nie zostały przez pozwanego zakwestionowane, a nadto żadna ze stron nie przedłożyła żadnego dowodu, z którego wynikałyby inne daty przekazania powódce egzekwowanych należności.

Dokonując ustaleń co do wysokości wierzytelności powódki Sąd nie uwzględnił wskazywanych przez niemieckich pełnomocników powódki w wyliczeniach (k. 174-179, tłumaczenie – k. 327-332) kosztów sądowych i koszty komornika uznając, że nie zostały one wykazane. Nie dołączono bowiem dokumentów, z treści których można byłoby wnioskować, że faktycznie takie koszty powstały i że pozwany zobowiązany był je ponieść. W tym więc zakresie Sąd uznał, że powódka nie wykazał swej wierzytelności wobec pozwanego.

Ustalając wysokość należności Sąd miał też na uwadze odpowiednie przepisy niemieckiego kodeksu cywilnego z 18.08.1896 r. w brzmieniu obowiązującym w dacie egzekwowania roszczeń powódki, w szczególności § 288 ust. 1 przewidujący stopę procentową za zwłokę w wysokości pięć punktów procentowych powyżej bazowej stopy procentowej w stosunku rocznym, § 289 zakazujący pobierania odsetek od odsetek za zwłokę, § 367 wskazujący zaliczanie świadczenia dłużnika najpierw na koszty, póxniej na odsetki a na koniec na poczet świadczenia głównego (tłumaczenie przepisów – k. 341-342).

Sąd ustalił też wysokość bazowej stopy procentowej obowiązującej w Niemczech w okresie egzekwowania roszczeń (tabela – k. 343)

Mając na uwadze powyższe Sąd dokonał obliczeń jak w poniższej tabeli:

Nale żność	Data wpłaty	Kwota wpłacona (w euro)	Należne odsetki (w euro)	Rozliczenie wpłaty (w euro)
15.476,51 z odsetkami*	30.11.2012**	525,78	Odsetki od 24.08.2012 r. do 30.11.2012 – 214,92 Stopa procentowa – 5,12%	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 310,86 (525,78-214,92)
15.165,65 (15476,51-310,86)			Odsetki od 1.12.2012 r. do 31.12.2012 od 15.165,65 – 65,95 Stopa procentowa – 5,12%
15.165,65	11.01.2013	378,90	Odsetki od 1.01.2013 r. do 11.01.2013 od 15.165,65 – 22,26 Stopa procentowa – 4,87%	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 290,69 (378,90-88,21)
14.874,96 (15165,65-290,69)	1.02.2013	201,95	Odsetki od 12.01.2013 r. do 1.02.2013 od 14.874,96 – 41,68 Stopa procentowa – 4,87%	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 160,27 (201,95-41,68)
14.714,69 (14.874,96-160,27)	28.02.2013	201,95	Odsetki od 2.02.2013 r. do 28.02.2013 od 14.714,69 – 53,01 Stopa procentowa – 4,87%	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 148,94 (201,95-53,01)
14.565,75 (14714,69-148,94)	28.03.2013	206,95	Odsetki od 1.03.2013 r. do 28.03.2013 od 14.565,95 – 54,42 Stopa procentowa – 4,87%	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 152,53 (206,95-54,42)
14.413,22 (14.565,75-152,53)	30.04.2013	201,95	Odsetki od 29.03.2013 r. do 30.04.2013 od 14.413,22 – 63,46 Stopa procentowa – 4,87%	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 138,49 (201,95-63,46)
14.274,73 (14.413,22-138,49)	29.05.2013	201,95	Odsetki od 1.05.2013 r. do 29.05.2013 od 14.274,73 – 55,23 Stopa procentowa – 4,87%	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 146,72 (201,95-55,23)
14.128,01 (14274,73-146,72)	28.06.2013	201,95	Odsetki od 30.05.2013 r. do 28.06.2013 od 14.128,01 – 56,55 Stopa procentowa – 4,87%	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 145,40 (201,95-56,55)
13.982,61 (14.128,01-145,40)			Odsetki od 29.06.2013 r. do 30.06.2013 od 13.982,61 – 3,73 Stopa procentowa – 4,87%
13.982,61	30.07.2013	205,83	Odsetki od 1.07.2013 r. do 30.07.2013 od 13.982,61 – 53,10 Stopa procentowa – 4,62%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 149 (205,83-53,10-3,73)
13.833,61 (13982,61-149)	30.08.2013	205,83	Odsetki od 31.07.2013 r. do 30.08.2013 od 13.833,61 – 54,28 Stopa procentowa – 4,62%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 151,55 (205,83-54,28)
13.682,06 (13.833,61-151,55)	4.10.2013	205,83	Odsetki od 31.08.2013 r. do 4.10.2013 od 13.682,06 – 60,61 Stopa procentowa – 4,62%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 145,22 (205,83-60,61)
13.536,84 (13.682,06-145,22)	30.10.2013	205,83	Odsetki od 5.10.2013 r. do 30.10.2013 od 13.536,84 – 44,55 Stopa procentowa – 4,62%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 161,28 (205,83-44,55)
13.375,56 (13536,84-161,28)	2.12.2013	205,83	Odsetki od 31.10.2013 r. do 2.12.2013 od 13.375,56 – 55,87 Stopa procentowa – 4,62%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 149,96 (205,83-55,87)
13.255,60 (13.375,56-149,96)	30.12.2013	205,83	Odsetki od 3.12.2013 r. do 30.12.2013 od 13.255,60 – 46,98 Stopa procentowa – 4,62%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 158,85 (205,83-46,98)
13.096,75 (13.255,60-158,85)			Odsetki od 31.12.2013 r. do 31.12.2013 od 13.096,75 – 1,66 Stopa procentowa – 4,62%)
13.096,75	30.01.2014	210,83	Odsetki od 1.01.2014 r. do 30.01.2014 od 13.096,75 – 47,04 Stopa procentowa – 4,37%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 162,13 (210,83-47,04-1,66)
12.934,62 (13096,75-162,13)	28.02.2104	210,83	Odsetki od 31.01.2014 r. do 28.02.2014 od 12.934,62 – 44,91 Stopa procentowa – 4,37%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 165,92 (210,83-44,91)
12768,70 (12.934,62-165,92)	30.03.2014	210,83	Odsetki od 29.02.2014 r. do 30.03.2014 od 12.768,70 – 45,86 Stopa procentowa – 4,37%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 164,97 (210,83-45,86)
12.603,73 (12768,70-164,97)	30.04.2014	210,83	Odsetki od 31.03.2014 r. do 30.04.2014 od 12.603,73 – 46,78 Stopa procentowa – 4,37%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 164,05 (210,83-46,78)
12.439,68 (12603,73-164,05)	30.05.2014	220,83	Odsetki od 1.05.2014 r. do 30.05.2014 od 12.439,68 – 44,68 Stopa procentowa – 4,37%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 176,15 (220,83-44,68)
12.263,53 (12439,68-176,15)	30.06.2014	220,83	Odsetki od 31.05.2014 r. do 30.06.2014 od 12.263,53 – 45,52 Stopa procentowa – 4,37%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 175,31 (220,83-45,52)
12.088,22 (12.263,53-175,13)	30.07.2014	220.83	Odsetki od 1.07.2014 r. do 30.07.2014 od 12.088,22 – 42,42 Stopa procentowa – 4,27%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 178,41 (220,83-42,42)
11.909,81 (12088,22-178,41)	30.08.2014	220,83	Odsetki od 31.07.2014 r. do 30.08.2014 od 11.909,81 – 43,19 Stopa procentowa – 4,27%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 177,64 (220,83-43,19)
11.732,17 (11909,81-177,64)	30.09.2014	220,83	Odsetki od 31.08.2014 r. do 30.09.2014 od 11.732,17 – 42,55 Stopa procentowa – 4,27%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 178,28 (220,83-42,55)
11.553,89 (11732,17-178,28)	30.10.2014	220,83	Odsetki od 1.10.2014 r. do 30.10.2014 od 11.553,89 – 40,55 Stopa procentowa – 4,27%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 180,28 (220,83-40,55)
11.373,61 (11553,89-180,28)	30.11.2014	220,83	Odsetki od 31.10.2014 r. do 30.11.2014 od 11.373,61 – 41,25 Stopa procentowa – 4,27%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 179,58 (220,83-41,25)
11.194,03 (11.373,61-179,58)	30.12.2014	220,83	Odsetki od 1.12.2014 r. do 30.12.2014 od 11.194,03 – 39,29 Stopa procentowa – 4,27%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 181,54 (220,83-39,29)
11.012,49 (11194,03-181,54)			Odsetki od 31.12.2014 r. do 31.12.2014 od 11.012,49 – 1,29 Stopa procentowa – 4,27%)
11.012,49	30.01.2015	220,83	Odsetki od 1.01.2015 r. do 30.01.2015 od 11.012,49 – 37,74 Stopa procentowa – 4,17%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 181,80 (220,83-37,74-1,29)
10.830,69 (11012,49-181,80)	28.02.2015	220,83	Odsetki od 31.01.2015 r. do 28.02.2015 od 10.830,69 – 35,88 Stopa procentowa – 4,17%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 184,95 (220,83-35,88)
10.645,74 (10830,69-184,95	30.03.2015	220.83	Odsetki od 1.03.2015 r. do 30.03.2015 od 10.645,74 – 36,49 Stopa procentowa – 4,17%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 184,34 (220,83-36,49)
10.461,40 (10645,74-184,34)	30.04.2015	270,83	Odsetki od 31.03.2015 r. do 30.04.2015 od 10.461,40 – 37,85 Stopa procentowa – 4,17%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 232,98 (270,83-37,85)
10.228,42 (10461,40-232,98)	30.05.2015	235,83	Odsetki od 1.05.2015 r. do 30.05.2015 od 10.228,42 – 35,06 Stopa procentowa – 4,17%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 200,77 (235,83-35,06)
10.027,65 (10228,42-200,77)	30.06.2015	215,98	Odsetki od 31.05.2015 r. do 30.06.2015 od 10.027,65 – 35,51 Stopa procentowa – 4,17%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 180,47 (215,98-35,51)
9847,18 (10027,42-180,47)	30.07.2015	215,98	Odsetki od 1.07.2015 r. do 30.07.2015 od 9.847,18 – 33,75 Stopa procentowa – 4,17%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 182,23 (215,98-33,75)
9.664,95 (9847,18-182,23)	30.08.2015	215,98	Odsetki od 31.07.2015 r. do 30.08.2015 od 9.664,95 – 34,23 Stopa procentowa – 4,17%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 181,75 (215,98-34,23)
9.483,20 (9664,95-181,75)	30.09.2015	215,98	Odsetki od 31.08.2015 r. do 30.09.2015 od 9.483,20 – 33,58 Stopa procentowa – 4,17%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 182,40 (215,98-33,58)
9.300,80 (9483,20-182,40)	30.10.2015	215,98	Odsetki od 1.10.2015 r. do 30.10.2015 od 9.300,80 – 31,88 Stopa procentowa – 4,17%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 184,10 (215,98-31,88)
9.116,70 (9300,80-184,10)	31.12.2015	6989,25	Odsetki od 31.10.2015 r. do 31.12.2015 od 9.116,70 – 64,58 Stopa procentowa – 4,17%)	Wpłata pokrywa odsetki, a reszta pomniejsza należność główną o 6924,67 (6989,25-64,58)
2.192,03 (9116,70-6924,67)

*odsetki wynoszą 5% ponad bazową stopę procentową od uprawomocnienia się wyroku czyli od 24 sierpnia 2012 r.

** pozwany nie udowodnił, by wpłata kwoty 525,78 zł nastąpiła w dniu wcześniejszym

Skoro odsetki wyliczono do 31 grudnia 2015 r., to do wskazanej w tabeli kwoty 2.192,03 euro należało doliczyć odsetki od 1 stycznia 2016 r. do 20 października 2016 r. – dnia złożenia oświadczenia o potrąceniu (499 kc). I tak:

a) odsetki od 1.01.2016 do 30.06.2016 (stopa procentowa 4,17%) wynoszą 45,58 euro

b) odsetki od 1.07.2016 do 20.10.2016 (stopa procentowa 4,12%) wynoszą 27,71 euro

Łącznie wierzytelność powódki wraz z odsetkami wyliczonymi do dnia złożenia oświadczeni o potrąceniu wynosi 2265,32 euro (27,71+45,58+2192,03=2265,32) i ta kwota nadaje się do potrącenia z z wierzytelnością powoda.

Ad. 3

Wierzytelność powódki określona przez nią na poziomie 32.332 euro wynika z orzeczenia Sądu w Kolonii z 17 lipca 2013 r. (k. 108-116). W aktach sprawy nie ma dowodu, z którego wynikałoby, że ta należność była egzekwowana ewentualnie na jej poczet pozwany dobrowolnie wpłacał jakieś kwoty. Strona powodowa określając wysokość tej wierzytelności powołała się na dowód w postaci wyliczenia pełnomocników reprezentujących ją w postępowaniach przed sądami niemieckimi.. Wobec stanowiska pozwanego, który zakwestionował wysokość tej należności należało skontrolować jej wysokość. Sąd powziął wątpliwości odnośnie wyliczonej przez powódkę należności głównej, która miałaby wynosić obecnie 31.632,37 euro mając na uwadze, że pierwotnie wynosiła ona łącznie 23.224,54 euro. Z orzeczenia sądu niemieckiego z 17 lipca 2013 r. wynika, że zasądzono 22.139,50 euro z odsetkami 5 % ponad bazową stopę od 22.12.2011 r. i 1.085,04 euro z odsetkami wynoszącymi 5 % ponad bazową stopę procentową od dnia zawisłości.

Mając na uwadze powyższe, Sąd zanalizował wyliczenie należności na kwotę 31.632,37 euro (k. 180-182 oraz tłumaczenie – k, 334-337). Przede wszystkim ponownie podkreślić należy, że nie jest to dokument urzędowy. Został on podpisany przez osobę trzecią – prawdopodobnie prawnika reprezentującego powódkę ewentualnie działającego na zlecenie pełnomocnika powódki. To wyliczenie traktować więc należy pod względem mocy dowodowej jak wyliczenie strony.

Analizując wyliczenie Sąd uznał, że

a) brak podstaw do uwzględnienia kwoty 1,60 euro dodanej do należności głównej, gdyż nie było dowodów na istnienie tej wierzytelności, w szczególności nie wynikała ona z orzeczeń sądowych

b) odsetki od kwoty 1085,04 euro według orzeczenia zasądzono od zwisłości sporu. Z akt sprawy nie wynika jednak, kiedy doszło do zawisłości sporu. Można było jedynie przyjąć, że zawisłość sporu w tym postępowaniu przed sądem niemieckim miała miejsce na pewno 19.06.2013 r. – bo wówczas odbyła się rozprawa (k. 116) Sąd uznał więc, że odsetki od kwoty 1085,04 euro należy wyliczać od tej daty a nie od 1.01.2012 jak w wyliczeniu powódki; przy takim założeniu odsetki wynosiły 1,83 euro a nie 27,63 euro – różnicę wynoszącą 25,80 euro należało odjąć od wyliczenia zaległości

- w wyliczeniu powódki uwzględniono bliżej nieokreślone należności z postanowienia Sądu Rejonowego w Kolonii z 3.04.2014 r. przy czym nie złożono do akt tego orzeczenia; skoro zaś pozwany zakwestionował wysokość wierzytelności powódki, to brak było podstaw do uwzględnienia kosztów i odsetek związanych z orzeczeniem z 3.04.2014 r. a więc kwot: 2467,03 euro, 33,38 euro, 53,10 euro; 51,01 euro 51,86 euro,

- w wyliczeniu uwzględniono również koszty sądowe, koszty zajęcia i postanowienie przelewu na łączną kwotę 1334,70 euro, a jednocześnie nie przedłożono dokumentów, w szczególności stosownych orzeczeń, z których te należności wynikałyby; Sąd uznał więc, że te należności nie zostały wykazane, co oznaczało, ze kwotę 1334,74 euro należało odjąć od wyliczonej kwoty głównej

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że od kwoty 31632,37 euro należy odjąć powyżej wskazane kwoty i po przeprowadzeniu stosownego działania ustalił, że wierzytelność powódki wynikająca z tego orzeczenia wynosi 27.613,85 euro (31632,37– 1334,74 – 1,60 - 25,80 - 2467,03 – 33,38 – 53,10 – 51,01- 51,86= 27.613,85 euro).

W kwocie 27613,85 euro mieszczą się również odsetki zasądzone zgodnie z orzeczeniem – 4606,06 euro, przy czym odsetki naliczano tylko od kwoty zasądzonych w orzeczeniu i do dnia 10 lutego 2016 r. Konieczne więc stało się wyliczenie odsetek od 11.02.2016 r. do 20 października 2016 r. bo wtedy potrącenie stało się możliwe – art. 499 kc.

Sąd miał na uwadze, że oświadczenie o potrąceniu ma moc wsteczną od chwili, od kiedy potrącenie stało się możliwe, co oznacza, że zostają zniweczone skutki opóźnienia lub zwłoki stron w wykonaniu zobowiązania w odniesieniu do okresu zamykającego się między chwilą, w której dłużnik zechciał skorzystać z prawa potrącenia, a chwilą, w której potrącenie stało się możliwe (obowiązek zapłaty odsetek, odszkodowania, kary umownej itp.).

Konieczne też było uwzględnienie przewidzianego przez prawo polskie i niemieckie zakazu anatocyzmu (§ 289 BGB, 482 § 1 kc.) co skutkowało tym, że odsetki można było naliczyć tylko od należności głównej wynoszącej 23.224,54 euro (22.139,50 euro + 1085,04 euro; nie uwzględniono kwoty 2467,03 euro jako niewykazanej).

Odsetki od 23.224,54 euro od 11.02.2016 r. do 30.06.2016 r. wynoszą 374,12 euro (stopa procentowa 4,17%), a od 1.07.2016 do 20.10.2016 r. 293,61 euro (stopa procentowa 4,12%) tj. łącznie 667,73 euro

Łącznie do potrącenia możliwa była więc kwota 27.613,85 euro + 667,73 euro = 28281,58 euro.

Ostatecznie wi ęc do potrącenia nadawały się wierzytelności wynoszące:

- 146,500 zł – wierzytelność pozwanego

- 3000 euro + 2265,32 euro + 28281,58 euro = 33.546,90 euro.

Przeliczając kwotę 33.546,90 euro po zgodnym i niekwestionowanym kursie 1 euro = 4,20 zł otrzymano kwotę 140.896,98 zł, co powodowało, że wierzytelność pozwanego uległa umorzeniu do kwoty 5603,02 zł.

Dodatkowo powódka 20.10.2016 r. wpłaciła pozwanemu kwotę 9724 zł, co spowodowało, że wierzytelność pozwanego względem powódki została zaspokojona również co do kwoty 5603,02 zł.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że powództwo może zostać uwzględnione tylko co do pkt 3 postanowienia Sadu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku 17 grudnia 2015 r. W zakresie, w jakim oświadczenie potrąceniu było skuteczne, doszło do spełnienia świadczenia na rzecz pozwanego, co uzasadniało pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego (przy uwzględnieniu dokonanej wpłaty kwoty 9724 zł). Z uwagi na to, że żądanie pozwu dotyczyło jedynie należności głównych zasądzonych orzeczeniami sądów polskich, Sąd pozbawił wykonalności pkt 3 wspomnianego postanowienia tylko co do zasądzonej kwoty głównej 146500 zł.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc, 99 kpc 108 § 1 kpc oraz § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U poz. 1800 ze zm.) zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów, przy czym powódka wygrała spór w 84 %. Koszty poniesione przez powódkę:

- opłata od pozwu – 8.760 zł (k. 9)

- koszty zastępstwa – 5.400 zł

- opłata skarbowa – 17 zł (k. 8)

- koszty tłumaczeń dokumentów złożonych na ostatniej rozprawie – 500 zł (faktura)

Łącznie koszty powódki wyniosły 14.677 zł, ż czego do zwrotu przysługuje jej kwota

12.328,68 zł (84% wszystkich kosztów).

Pozwany poniósł koszty zastępstwa procesowego – 5.400 zł (brak dowodu uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa) , z czego do zwrotu przysługuje mu kwota 864 zł (16%).

Po potrąceniu wzajemnych należności Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 11.464,68 zł

Koszty sądowe niepokryte przez strony (koszty tłumaczeń) wyniosły 372,39 zł (90.21+46+75,18+69+92=372,39 zł). Koszty te Sąd rozdzielił na obie strony procesu stosownie do wyniku postępowania.