Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 5 sierpnia 2021r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 sierpnia 2021 r. w Kętrzynie sprawy

z powództwa R. C.

przeciwko E. C.

o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej

I.  Ustala z dniem 31.03.2020 r. rozdzielność majątkową powoda R. C. i pozwanej E. C. wynikającą z zawarcia przez nich małżeństwa w dniu 27.08.2005 r. przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w R. numer aktu małżeństwa 70/2005.

II.  Koszty procesu wzajemnie znosi.

Sędzia Grzegorz Olejarczyk

UZASADNIENIE

R. C. wniósł o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy powodem a pozwaną E. C. z dniem 26 lutego 2014r., a ewentualnie jeśli Sąd uzna to za zasadne z dniem 31 marca 2020r.

W uzasadnieniu podał, że strony nie zawierały w trakcie małżeństwa umowy majątkowej. W dniu 31 marca 2020r. pozwana wyprowadziła się od męża i od tamtej pory zamieszkuje z nowym partnerem. Pozwana nie podejmuje jakiegokolwiek kontaktu z powodem, nawet w sprawach dziecka. Od czasu wniesienia pozwu o rozwód pozwana uchyla się od wypełniania obowiązków w zarządzie majątkiem wspólnym. Utrudniała ten zarząd poprzez zaciąganie zobowiązania finansowe, których nie była w stanie spłacić i ukrywając to przed powodem. Pomiędzy stronami istnieje faktyczna separacja uniemożliwiająca wspólne i dla dobra rodziny zarządzanie majątkiem wspólnym. Od czasu pierwszych zajęć komorniczych powód nie miał świadomości uszczuplania majątku przez pozwaną. Zachowanie i rozrzutność powódki doprowadziły do niewypłacalności rodziny. Prawdopodobnym jest, że pozwana nadal zaciąga zobowiązania bez regulowania poprzednich i ponownie wpadła w spiralę zadłużenia (k. 3-5).

Pozwana E. C. w odpowiedzi na pozew domagała się oddalenia powództwa.

W uzasadnieniu zaprzeczyła w całości twierdzeniom powoda wskazanymi w pozwie. Podała, że zachowanie powoda doprowadziło do rozpadu małżeństwa i problemów finansowych. Powód od początku nie przejawiał zainteresowania finansową stroną życia rodziny, często zaciągał pożyczki np. na zakup samochodów czy sprzętów do domu. W związku z potrzebami finansowymi i narastającymi zobowiązaniami do których przyczynił się powód, pozwana musiała wyjechać do pracy za granicę. Wówczas strony podjęły próbę spłacenia zaciągniętych zobowiązań. Niemniej jednak zadłużenie rodziny w późniejszym czasie wzrosło, co wpłynęło na pogorszenie stosunków rodzinnych i rozstania stron (k. 39-40).

Sąd ustalił, co następuje:

Strony zawarły związek małżeński w dniu 27 sierpnia 2005r. Nie zawierały majątkowych umów małżeńskich.

Początkowo pożycie stron układało się zgodnie. Strony zamieszkały wspólnie z ojcem powoda w jego mieszkaniu i równomiernie łożyły na utrzymanie założonej rodziny. W późniejszym czasie sytuacja majątkowa stron zmieniła się. Powód zaciągał pożyczki i kredyty min. na zakup i wymianę samochodów czy sprzętu AGD RTV. Dodatkowo pozwana brała pożyczki w parabankach tzw. chwilówki z przeznaczeniem na pokrycie bieżących kosztów utrzymania rodziny. Zadłużenie stron rosło z roku na rok. Każda ze stron zaciągała różne zobowiązania, co doprowadziło do spirali zadłużenia. Z uwagi rosnące zadłużenie, strony nie były w stanie spłacać terminowo zaciągniętych zobowiązań. Dlatego też, w celu poprawy sytuacji majątkowej rodziny, w 2014r. pozwana wyjechała do pracy za granicę. Wyjazd pozwanej nie poprawił jednak sytuacji rodziny, zadłużenie nadal rosło. Obecnie prowadzone są wobec stron (głównie wobec powoda) liczne egzekucje komornicze tj.

1.  wobec wierzyciela (...) SA. aktualna zaległość w sprawie I Km 2636/18 przeciwko powodowi jako dłużnikowi wynosi 12410,98 zł bez odsetek i kosztów egzekucyjnych,

2.  wobec wierzyciela (...) SA. aktualna zaległość w sprawie I Km 2635/18 przeciwko powodowi jako dłużnikowi wynosi 8807,92 zł bez odsetek i kosztów egzekucyjnych,

3.  wobec wierzyciela (...) SA. aktualna zaległość w sprawie I Km 88/19 przeciwko powodowi jako dłużnikowi wynosi 13841,62 zł bez odsetek i kosztów egzekucyjnych,

4.  wobec wierzyciela Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. aktualna zaległość w sprawie I Km 552/19 przeciwko powodowi jako dłużnikowi wynosi 4876,02 zł bez odsetek i kosztów egzekucyjnych,

5.  wobec wierzyciela P. 1 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty aktualna zaległość w sprawie I Km 646/19 przeciwko stronom jako dłużnikom wynosi 9526,61 zł bez odsetek i kosztów egzekucyjnych,

6.  wobec wierzyciela P. 1 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty aktualna zaległość w sprawie I Km 647/19 przeciwko stronom jako dłużnikom wynosi 21025,77 zł bez odsetek i kosztów egzekucyjnych,

7.  wobec wierzyciela (...) sp. z o.o. w sprawie I Km 631/19 zadłużenie powoda bez odsetek i kosztów egzekucji wynosiło 2328,01 zł. Obecnie powód spłacił już to zadłużenie.

W 2019r. pozwana wystąpiła do Sądu Okręgowego w Olsztynie o rozwód z powodem. Obecnie toczy się jeszcze postępowanie w tym zakresie w sprawie VI RC 1422/19.

W dniu 31 marca 2020r. pozwana wyprowadziła się od powoda i zamieszkała z nowym partnerem. Od tamtej pory strony pozostają w separacji faktycznej. Każda ze stron samodzielnie dysponuje własnymi dochodami i prowadzi oddzielnie gospodarstwo domowe. Strony nie podejmują wspólnie decyzji w zakresie spłaty zaciągniętych kredytów. Pozwana bowiem nie pracuje i nie jest w stanie spłacać zobowiązań. Natomiast z wynagrodzenia powoda są dokonywane potrącenia przez komorników sądowych.

Powyższy stan faktyczny w spawie Sąd ustalił w oparciu o zeznania stron k.132v-135, zeznania powołanych świadków A. Z. i T. W. k. 110v-113, dokumenty przedłożone przez strony min. w postaci wydruków z kont bankowych, kopii zaświadczeń o wysokości zadłużeń, wydruki wiadomości sms między stronami znajdujące się w aktach sprawy oraz załączone akta spraw egzekucyjnych dotyczące zadłużeń stron (sygn. akt: Km 631/19, Km 647/19,Km 2636/18, Km 646/19, Km 552/19, Km 88/19 Km 5635/18).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 31§1 krio z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez Sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, a w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu, o czym stanowi art. 52§1i2 kro.

W judykaturze i piśmiennictwie zgodnie przyjmuje się, że ważnym powodem do ustanowienia rozdzielności majątkowej między stronami z datą wsteczną w rozumieniu art. 52§2 kro jest wytworzenie takiej sytuacji majątkowej, której dalsze trwanie zagraża interesom drugiego małżonka i z reguły interesom rodziny. W szczególności ważnymi powodami mogą być np. trwonienie majątku, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny czy też, kiedy jeden z małżonków trwoni wspólny dorobek i wykazuje zupełną niegospodarność.

Orzekając w niniejszej sprawie, na podstawie całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, Sąd uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu, istnieją przesłanki o zasadności orzeczenia o rozdzielności majątkowej stron z dniem 31 marca 2020r. Wskazać bowiem należy, że właśnie od tego dnia strony żyją w rozłączeniu, nie gospodarują majątkiem wspólnym. Każda ze stron prowadzi oddzielne gospodarstwa domowe i żyje na własny rachunek. Powód zamieszkuje sam i spłaca zaciągnięte zobowiązania za pośrednictwem komornika sądowego. Natomiast pozwana zamieszkuje wspólnie z dzieckiem i nowym partnerem. Obecnie nie pracuje, zatem nie jest w stanie spłacać długów. Strony nie współpracują także w zakresie spłaty zaciągniętych zobowiązań. Obecnie strony są w trakcie rozwodu. Powyższa sytuacja jednoznacznie wskazuje na to, że strony żyją w separacji faktycznej.

Podnieść przy tym należy, że strony nawet jak mieszkały razem nie podejmowały wspólnie decyzji dotyczących spraw majątkowych. Powód zaciągał kredyty min. na zakup samochodów, czego nie konsultował z pozwaną. Natomiast pozwana zaciągała inne pożyczki bez wiedzy powoda. Dochodziło między nimi do konfliktów w zakresie zaspokajania potrzeb rodziny. Powód miał pretensje do pozwanej, że nie ma dostępu do swojego konta bankowego, gdyż to głównie ona dokonywała operacji na tym rachunku i autoryzowała przelewy otrzymując sms na swój numer telefonu komórkowego, choć strony początkowo tak ustaliły. Natomiast pozwana dysponowała środkami finansowymi zgromadzonymi na wspólnym rachunku bankowym i również sama zaciągała pożyczki. Obecnie powód obawia się, że pozwana może zaciągać nowe kredyty i dlatego wystąpił z powództwem w niniejszej sprawie. Taka sytuacja uniemożliwia współdziałanie stronom w zarządzie majątkiem wspólnym i stwarza zagrożenie ekonomicznym podstawom funkcjonowania rodziny.

Zdaniem Sądu, powyższe okoliczności nie świadczą o działaniu na korzyść małżeństwa i zaspokajaniu zwykłych potrzeb rodziny, lecz stanową ważny powód do ustalenia rozdzielności majątkowej małżeńskiej z datą wsteczną. Niewątpliwie odkąd pozwana wyprowadziła się z domu, strony w żaden sposób nie współpracują w zakresie dbania o majątek wspólny, a utrzymywanie w dalszym ciągu prawnej wspólności majątkowej między stronami nie znajduje żadnego uzasadnienia.

W dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego i doktrynie dominuje pogląd, że długotrwała faktyczna separacja może usprawiedliwiać ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd, jeżeli ten stan rzeczy uniemożliwia współdziałanie w zarządzaniu majątkiem wspólnym i pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków lub też skutkuje trwałym zerwaniem wszelkich więzi. Zdaniem Sądu takie okoliczności wystąpiły w przedmiotowej sprawie.

Jednocześnie wskazać należy, że nie miało większego znaczenia w sprawie, która ze stron zaciągnęła więcej zobowiązań przed 31.03.2020 r. i w jakim stopniu przyczyniła się do pogorszenia sytuacji majątkowej rodziny. Bezsporne jest, że strony właśnie od 31 marca 2020r. żyją w separacji faktycznej, nie podejmują wspólnie decyzji w zakresie gospodarowania majątkiem wspólnym, co warunkuje o zasadności powództwa. Można dodać, iż strony nie kwestionowały faktu separacji faktycznej, gdyż ich wypowiedzi na rozprawie zmierzały do obarczenia drugiego małżonka winą za powstanie zadłużeń. Faktem bezspornym jest, iż te zadłużenia obciążają i będą ich razem obciążać mimo ustalenia sądowej rozdzielności, czy rozwiązania małżeństwa.

Dokonując subsumpcji stanu faktycznego, Sąd dał wiarę zeznaniom powołanych w sprawie świadków: A. Z. i T. W.. Świadkowie przedstawili Sądowi własne spostrzeżenia dotyczące sytuacji majątkowej i życiowej stron oraz ich funkcjonowania w rodzinie, które w znacznym stopniu pokrywały się ze stanowiskiem przedstawionym przez strony i sprowadzały się do potwierdzenia trwającej od lat złej sytuacji finansowej stron, prób ratowania się przed spiralą zadłużeń i braku porozumienia między małżonkami w kwestiach finansowych. Sąd uznał za wiarygodne także wszystkie zebrane w toku postępowania dokumenty, które zostały złożone przez strony, albowiem nie budziły one żadnych wątpliwości. Ponadto strony nie kwestionowały ich prawdziwości i wiarygodności.

Odnosząc się natomiast do żądania powoda o ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem 26.02.2014r., zdaniem Sądu nie zasługiwało ono na uwzględnienie. Wówczas strony podjęły próbę ratowania sytuacji majątkowej rodziny. Wspólnie podjęli decyzję o wyjeździe pozwanej do pracy za granicę, co świadczy o tym, że współpracowali dla dobra założonej rodziny. Fakt, iż powód nie wyciągnął wniosków z kryzysu finansowego z lat 2014 - 2017 i dalej pozwalał pozwanej zarządzać ich wspólnym kontem bankowym nie pozwala na przyjęcie, iż w ten sposób nie miał świadomości nawet potencjalnych zagrożeń z tym związanych i stanowi wyłącznie próbę uniknięcia odpowiedzialności za finansowe losy założonej rodziny.

Należy dodać, że uwzględnienie innej daty rozdzielności, aniżeli data pierwotnie żądana w pozwie nie skutkuje konieczności oddalenia powództwa w tym zakresie (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2014r. II CZ 55/14).

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, na podstawie art. 52§1 i §2 kro orzeczono jak w pkt. I wyroku.

Koszty postępowania, na podstawie art. 100 kpc wzajemnie zniesiono (pkt. II wyroku).

sędzia Grzegorz Olejarczyk