Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 lipca 2020 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: asesor sądowy Barbara Golec

Protokolant: Aldona Fojcik

po rozpoznaniu w dniu 23 lipca 2020 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w K.

przeciwko (...) w M.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5 417,00 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

asesor sądowy

Sygn. akt VI GC 1872/19

UZASADNIENIE

Powód (...)S.A. w K. wniósł w dniu 17 czerwca 2019 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zasądzenie od pozwanego (...)w M. kwoty 66 924,23 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 28 listopada 2018 r. oraz o zwrot kosztów procesu. Podał, że łączyła go z pozwanym umowa dystrybucji energii elektrycznej. W dniu 26 października 2018 r. powód stwierdził nielegalny pobór energii elektrycznej i obciążył pozwanego opłatą zgodnie z taryfą (k. 4-6).

Nakazem zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym uwzględniono roszczenie powoda w całości (k. 7).

W sprzeciwie pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Zakwestionował roszczenie co do zasady i co do wysokości. Zarzucił,
że we wrześniu 2018 r. powód przeprowadził kontrolę przez zewnętrzny podmiot, który zdjął plomby z komory przekładników prądowych, a w dniu 26 października 2018 r. pracownicy powoda stwierdzili brak plomb na komorze przekładników i błąd pracownika operatora, który zakładał licznik. Wskazał na niewykazanie roszczenia w zakresie poboru energii w sposób nielegalny (k. 8-10).

Postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2019 r. przekazano sprawę do tut. Sądu (k. 24).

W piśmie z dnia 15 października 2019 r. powód podał, że co najmniej od września 2018 r. pozwany posiadał wiedzę, że pobiera energię elektryczną przy ingerencji w układ mającej wpływ na zafałszowanie pomiarów (k. 27-28).

Na rozprawie w dniu 23 lipca 2020 r. pełnomocnik powoda wskazał, że pozwany częściowo dokonywał pozaumownego poboru energii, ponieważ z uwagi na niewłaściwe zabezpieczenie przedlicznikowe częściowo pobierana energia nie była pomiarowa (k. 123).

Sąd ustalił, co następuje.

Pozwanego (...) w M. łączyła z powodem (...) S.A. w K. umowa dystrybucji energii elektrycznej odnośnie nieruchomości położonej przy ulicy (...)w M..

bezsporne

W dniu 14 grudnia 2017 r. Prezes(...)zatwierdził taryfę dla energii elektrycznej na rok 2018. W punkcie (...) Taryfy określono, że w przypadku nielegalnego pobierania energii z całkowitym lub częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego w sytuacji, gdy nie można ustalić ilości nielegalnie pobranej energii elektrycznej powód może obciążyć pozwanego opłatami w wysokości dwukrotności stawek opłat określonych w Taryfie dla grupy taryfowej, do której jest zakwalifikowany pozwany oraz w wysokości dwukrotności ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b) ustawy Prawo energetyczne przyjmując:

1)  wielkość mocy umownej określonej w umowie,

2)  ilości energii uwzględniające rzeczywistą możliwość pobierania energii przez dany podmiot wynikające z mocy i rodzaju zainstalowanych odbiorników, lecz nie wyższe niż:

a.  przy pobieraniu energii elektrycznej jedną fazą, za każdy (...) prądu znamionowego zabezpieczenia – (...). Za zabezpieczenie uważa się bezpieczniki najbliższe odbiorcy patrząc od strony zasilania, niedostępne dla odbiorcy i osób postronnych. W razie braku zabezpieczeń między instalacją odbiorczą a siecią zasilającą, przyjmuje się taką wielkość wkładek bezpiecznikowych, jaka powinna znajdować się w danej instalacji, nie mniejszą jednak niż (...);

b.  przy pobieraniu energii elektrycznej dwoma lub trzeba fazami opłatę ustala się, jak w lit. a), z uwzględnieniem krotność (2 lub 3), zależnie od liczby faz, którymi nielegalnie pobierano energię elektryczną.

dowód: decyzja (...) k. 60, taryfa dla energii elektrycznej k. 75-77

Skrzynka z licznikiem była zamykana na klucz. Klucz posiadał tylko powód. Licznik znajdował się w jednym z pomieszczeń gospodarczych na terenie nieruchomości pozwanego.

dowód: przesłuchanie prezesa zarządu pozwanego T. G. k. 122 verte – 123, zeznania świadka W. J. k. 119, zeznania świadka R. O. k. 122-123 verte, zeznania świadka M. D. k. 118 verte

Pozwany nigdy nie ingerował w układ pomiarowo-rozliczeniowy.

dowód: przesłuchanie prezesa zarządu pozwanego T. G. k. 122 verte – 123, zeznania świadka W. J. k. 119, zeznania świadka R. O. k. 122-123 verte, zeznania świadka M. D. k. 118 verte

We wrześniu 2018 r. na zlecenie powoda podmiot trzeci miał wymienić licznik. W czasie podjętych czynności monterzy ściągnęli plomby z komory przekładników prądowych.

dowód: zeznania świadka M. D. k. 118 verte, przesłuchanie prezesa zarządu pozwanego T. G. k. 122 verte – 123, zeznania świadka W. J. k. 119, zeznania świadka R. O. k. 122-123 verte

W dniu 26 października 2018 r. upoważnieni pracownicy powoda przeprowadzili kontrolę miejsca poboru energii elektrycznej u pozwanego. W wyniku kontroli ustalili,
że u pozwanego zamontowany został nieprawidłowy licznik, a dokładnie stwierdzili nieprawidłową mnożną dla układu pomiarowego, brak plomb na komorze przekładników i niezgodność zabezpieczenia głównego z grupą taryfową. W zastrzeżeniach do protokołu pozwany podał, że nie posiadał wiedzy o nieprawidłowym naliczaniu zużycia energii elektrycznej. Z przeprowadzonej kontroli powód wykonał dokumentację zdjęciową.

dowód: upoważnienie k. 56, protokół kontroli k. 57, zeznania świadka R. O. k. 122-123 verte

Przed kontrolą przeprowadzoną w październiku 2018 r. rachunki za energię elektryczną pozwanego wynosiły ponad 1 000 zł, po kontroli około 5 000 zł.

dowód: zeznania świadka M. D. k. 118 verte

W dniu 8 listopada 2018 r. powód na podstawie art. 57 ust. 1 Prawa energetycznej i (...) Taryfy obciążył pozwanego notą na kwotę 66 924,23 zł płatną do dnia 27 listopada 2018 r.

dowód: nota obciążeniowa k. 58

Powód bezskutecznie wezwał pozwanego do zapłaty należności.

dowód: wezwanie do zapłaty k. 59

Pomimo dopuszczenia jako dowodu w sprawie pisma poprzednika prawnego powoda z dnia 22 kwietnia 2009 r. nie stało się ono podstawą ustaleń faktycznych, bowiem nie wiadomo, czy zostało doręczone pozwanemu. Oddalono wniosek pozwanego o zobowiązanie powoda do złożenia kompleksowej umowy zawartej przez strony, ponieważ okoliczność obowiązywania umowy w okresie kontroli nie była sporna między stronami, a ciężar wykazania jej szczegółowych postanowień spoczywał na powodzie.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód wywodził roszczenie z umowy zawartej z pozwanym zawierającej elementy umów sprzedaży i świadczenia usług przesyłowych, a także z przepisu art. 57 ust. 1 Prawa energetycznego. Zgodnie z art. 535 § 1 k.c., stosowanym do sprzedaży energii na podstawie art. 555 k.c., przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Z kolei w myśl art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług mają zastosowanie przepisy o zleceniu. Zgodnie z art. 734 i 735 § 1 k.c. przez umowę zlecenie przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie, a jeśli inaczej się nie umówiono za wykonane zlecenie należy się wynagrodzenie.

W myśl art. 57 ust. 1 ustawy w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii, przedsiębiorstwo energetyczne może:

1) pobierać od odbiorcy, a w przypadku, gdy pobór paliw lub energii nastąpił bez zawarcia umowy, może pobierać od osoby lub osób nielegalnie pobierających paliwa lub energię opłatę w wysokości określonej w taryfie, chyba że nielegalne pobieranie paliw lub energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi odpowiedzialności albo

2) dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych.

Z kolei zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 3 ust. 18 Prawa energetycznego nielegalne pobieranie paliw lub energii to pobieranie bez zawarcia umowy, z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy.

Zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Samo zaś twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą .

Bezspornie strony wiązała umowa, a pozwany rzeczywiście pobierał energię elektryczną. Zauważyć trzeba, że pozwany nie kwestionował, że układ pomiarowo-rozliczeniowy naliczał wysokość opłat niezgodnie z obowiązującą taryfą. O wadliwości świadczy również różnica w wysokości rachunków za energię przed i po kontroli w październiku 2018 r. Pozwany podważał jednak swą odpowiedzialność za ten stan rzeczy, wskazując, że nie doszło do nielegalnego poboru energii. Konieczne było zatem ustalenie czy doszło do ingerencji w układ, która miała wpływ na zafałszowanie pomiarów lub czy doszło do pominięcia w części układu pomiarowo-rozliczeniowego. Pierwotnie powód, niezależnie od treści noty wskazującej na pominięcie układu, podawał, że doszło do ingerencji w układ, co miało wpływ na zafałszowanie wyników. Dopiero na rozprawie powód powołał się na wiedzę pozwanego o nieprawidłowym układzie pomiarowo-rozliczeniowym i na częściowe pominięcie tego układu przy pomiarze pobieranej energii.

Analizując zaoferowane przez powoda dowody należało stwierdzić, że powód nie wykazał, by przysługiwało mu skuteczne wobec pozwanego roszczenie o zapłatę kwoty dochodzonej pozwem. Na potwierdzenie zasadności roszczenia powód przedłożył jedynie protokół kontroli z października 2018 r., przy czym pozwany wniósł do niego zastrzeżenia już na etapie jego sporządzania. W ocenie Sądu powód nie wykazał ingerencji pozwanego w układ, która miałaby wpływ na zafałszowanie pomiarów ani też pominięcia w części układu pomiarowo-rozliczeniowego. W świetle ujawnionych w toku postępowania okoliczności, brak było jakichkolwiek podstaw, by przyjąć ingerencję pozwanego w licznik. Pozwany nie doprowadził swoimi działaniami do zafałszowania wyników pomiarów ani nie pobierał energii z pominięciem licznika. Klucz do skrzynki z licznikiem posiadał jedynie powód. Podczas próby wymiany licznika przeprowadzonej na zlecenie powoda we wrześniu 2018 r. zamocowane były plomby z komory przekładników prądowych, co przekonuje, że nie doszło do ingerencji w tenże układ. To poprzednik prawny powoda zamontował u pozwanego licznik, który w miarę zmiany taryfy stał się niewłaściwy. Niedostosowanie licznika do obowiązującej grupy taryfowej stwierdzono podczas kontroli w październiku 2018 r. Z uwagi na niewłaściwy licznik opłata za pobór energii elektrycznej była pobierana w zaniżonej wysokości. Trudno zatem mówić o ingerencji pozwanego w układ, która miałaby wpływ na zafałszowanie pomiarów, skoro to poprzednik prawny powoda zamontował sporny licznik, a powód nie zdołał wykazać, że pozwany został poinformowany o konieczności dostosowania układu pomiarowego do obowiązującej taryfy. Pismo z dnia 22 kwietnia 2009 r. zostało przedłożone przez powoda dopiero rok po wytoczeniu powództwa i nie załączono do niego potwierdzenia nadania, nie wiadomo zatem czy zostało ono doręczone pozwanemu. Co więcej, ewentualne pobieranie energii z pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego musiałoby zostać wykazane z wykorzystaniem wiedzy specjalnej, jaką dysponuje biegły z zakresu energetyki. Tego rodzaju dowód pozwoliłby ustalić, na czym dokładnie polegała wadliwość zamontowanego licznika i czy ta nieprawidłowość skutkowała istotnie brakiem pomiarowania całej pobieranej przez pozwanego energii. Powód jednakże nie zawnioskował o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego.

Niezalenie od braku wykazania nielegalnego poboru energii elektrycznej przez powoda, pozwany zakwestionował także wysokość roszczenia. Na potwierdzenie wysokości dochodzonego roszczenia powód przedłożył jedynie notę obciążeniową. Dokument ten został wystawiony w oparciu o punkt (...)Taryfy. W nocie wyróżnione zostały różne składki, opłaty, stały abonament, różne zmienne stawki sieciowe (...)i (...). Nie wskazano, za jaki okres zostało naliczone zużycie. Powód nie wyjaśnił, w jaki sposób obliczył wysokość dochodzonego przez siebie roszczenia, dlaczego przyjął określone stawki i ilości, a dochodząc roszczenia pieniężnego od pozwanego winien to roszczenie udowodnić nie tylko co do zasady, ale także co do wysokości (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6 września 2017 r., sygn. akt I ACa 294/17). Również na podstawie zapisów taryfy weryfikacja roszczenia powoda nie była możliwa. Taryfa zawierała jedynie generalne zasady naliczania opłaty, a powód nie przedłożył nawet umowy łączącej strony celem weryfikacji wielkości mocy umownej i nie wskazał konkretnych czynników mających wpływ na wysokość roszczenia, zgodnie z treścią taryfy.

Wobec powyższego, powództwo należało oddalić jako niewykazane co do zasady, jak i co do wysokości.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy wyrażoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Powód przegrał spór i obowiązany jest do zwrotu na rzecz pozwanego kosztów procesu w kwocie 5 417 zł, na którą składają się: kwota 5 400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika określono zgodnie z § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.