Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 kwietnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2014 r. w Katowicach

sprawy z odwołania W. K. (W. K. )

przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno - Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji

o wysokość emerytury policyjnej

na skutek apelacji Dyrektora Zakładu Emerytalno - Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach

z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. akt VIII U 2735/12

1. zmienia zaskarżony wyrok o tyle, że wskaźnik 2,6 % podstawy jej wymiaru stosuje do okresu służby ubezpieczonego od 18 czerwca 1947 r.,

2. w pozostałej części oddala apelację,

3. odstępuje od obciążenia ubezpieczonego kosztami procesu.

/-/ SSA J. Ansion /-/ SSA M. Małek-Bujak /-/ SSA E. Piotrowska

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

Sygn. akt III AUa 2441/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 listopada 2009r. Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. dokonał ponownego ustalenia wysokości emerytury policyjnej W. K., obniżając wskaźnik emerytury za okres służby od dnia 18 czerwca 1947r. do dnia 14 grudnia 1954r. z 2,6 % podstawy wymiaru do 0,7 % podstawy wymiaru za każdy rok służby we wskazanym okresie i ustalił wysokość emerytury od dnia 1 stycznia 2010r. na kwotę 2.717,19 zł brutto.

Ubezpieczony w odwołaniu domagał się jej uchylenia i przywrócenia emerytury policyjnej w dotychczasowej wysokości.

Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
i Administracji w W. wniósł o oddalenie odwołania z przyczyn podanych
w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie, podniósł,
że zaskarżona decyzja jest zgodna z przepisami prawa.

Sąd Okręgowy w Gliwicach - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem
z dnia 25 czerwca 2013r. w sprawie o sygn. akt VIII U 2735/12 zmienił częściowo zaskarżoną decyzję z dnia 25 listopada 2009r. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury policyjnej w wysokości ustalonej z zastosowaniem wskaźnika 2,6 % podstawy jej wymiaru do okresu służby ubezpieczonego od 1 maja 1947r. do 31 grudnia 1948r. w Komendzie Powiatowej Milicji Obywatelskiej w P., a to począwszy
od 1 stycznia 2010r., a w pkt 2 oddalił odwołanie w pozostałej części.

Na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego, Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

Odwołujący W. K. nabył prawo do emerytury policyjnej na podstawie decyzji z dnia 21 sierpnia 1976r., przy czym do wysługi emerytalnej zaliczono mu służbę
w Milicji Obywatelskiej w wymiarze 28 lat, 7 miesięcy i 12 dni oraz inne okresy zaliczane do wysługi w wymiarze 4 lat, 1 miesiąca i 27 dni.

W dniu 30 czerwca 2009r. Instytut Pamięci Narodowej w trybie art. 13 a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin przedstawił informację o przebiegu służby, z której wynika, że W. K. w okresie
od dnia 18 czerwca 1947r. do dnia 14 grudnia 1954r. pełnił służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o jakich mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006r.
o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów.

Na podstawie tej informacji organ emerytalno-rentowy MSWiA w dniu 25 listopada 2009r. ustalił ponownie wysokość emerytury policyjnej odwołującego, wskazując, że do jej ustalenia uwzględniono okresy służby wskazane w informacji z IPN i przyjęto wysługę emerytalną określoną w załączonym zestawieniu, które jest integralną częścią decyzji.
Z zestawienia tego wynika, iż okres od dnia 18 czerwca 1947r. do dnia 14 grudnia. 1954r.,
tj. 17 lat, 5 miesięcy i 27 dni, to okres służby określony w art. 13 ust. 1 pkt 1 b. Z załącznika do decyzji z dnia 25 listopada 2009r. wynika, że do wysługi emerytalnej odwołującego przyjęto jeszcze inne okresy.

Decyzją z dnia 17 grudnia 2009r. o zmianie wysokości emerytury policyjnej organ emerytalno-rentowy naliczył wysokość tego samego świadczenia z uwzględnieniem zmniejszeń, nadpłat, potrąceń.

Sąd Okręgowy ustalił, iż z nadesłanej przez IPN informacji o przebiegu służby, sporządzonej na podstawie akt osobowych odwołującego oraz karty ewidencyjnej funkcjonariusza wynika w jakim okresie, w jakiej jednostce i na jakim stanowisku pełnił
w przedmiotowym okresie służbę, a w szczególności, że:

-

od 18 czerwca 1947r. do 3 maja 1948r. jako milicjant pełnił służbę na Posterunku Ochrony w H., w Komendzie Powiatowej MO w P.;

-

od 4 maja 1948r. do 30 września 1949r. jako milicjant pełnił służbę na Posterunku MO w K., w Komendzie Powiatowej MO w P.;

-

od 1 października 1949r. do 14 grudnia 1954r. jako zastępca komendanta powiatowego ds. (...) w Komendzie Powiatowej MO w J..

Nadto, Sąd I instancji ustalił, że Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. decyzją z dnia 27 lipca 2000r. pozbawił uprawnień kombatanckich W. K.. Jako uzasadnienie decyzji podał, że strona nabyła uprawnienia kombatanckie z tytułu działalności w latach 1944-1956 w charakterze uczestnika walk o ustanowienie i utrwalenie władzy ludowej, a osoby legitymujące się takim tytułem tracą uprawnienia kombatanckie.

W wyniku złożonego przez W. K. wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. decyzją z dnia 20 sierpnia 200lr. utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia 27 lipca 2000r.
W uzasadnieniu organ stwierdził, że zarzuty dotyczące udziału w walkach z bandami (...)
i deportacją na roboty przymusowe nie mogą stanowić podstawy do zmiany wcześniejszej decyzji.

Skargę na powyższą decyzję do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł W. K., domagając się uchylenia decyzji.

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 26 listopada 2003r., sygn. akt
II SA/Ka 2748/01, uwzględnił wniesioną skargę, a w motywach wyroku wskazał,
że nie rozważono wszystkich okoliczności faktycznych wynikających z akt sprawy.

W następstwie w/w wyroku Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych podjął czynności procesowe zmierzające do wyjaśnienia podniesionych okoliczności i w tym celu wystąpił ze stosownymi pismami do WKU w G. i IPN,
jak również zwrócił się do skarżącego o przedłożenie dodatkowych dokumentów potwierdzających jego twierdzenia.

Decyzją z dnia 17 czerwca 2005r. Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia 27 lipca 2000r.

Z decyzją tą nie zgodził się W. K., który pismem z dnia 21 sierpnia 2005r. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 27 października 2006r., sygn. akt IV SA/GI 841/05, uchylił zaskarżoną decyzję.

Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. decyzją z dnia 25 lipca 2007r. uchylił decyzję własną z dnia 27 lipca 2000r. i stwierdził,
że W. K. zachowuje uprawnienia kombatanckie przyznane orzeczeniem (...) w K. z dnia 20 marca 1984r. za okres od maja 1947r. do grudnia 1948r., jako uczestnik walk z oddziałami (...)w okresie 1 roku i 8 miesięcy.

Powyższe okoliczności Sąd Okręgowy ustalił na podstawie akt organu rentowego, informacji IPN Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddziałowego Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów w K. z dnia 20 lutego 2012r.
oraz z przebiegu służby ubezpieczonego w organach bezpieczeństwa państwa,
akt osobowych oraz karty ewidencyjnej ubezpieczonego nadesłanych przez IPN z dnia
7 stycznia 2013r., informacji IPN z dnia 7 stycznia 2013r. oraz akt IV SA/GL841/05 Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego i akt Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych dołączonych do akt sprawy.

Zdaniem Sądu Okręgowego, zgromadzona w sprawie dokumentacja została sporządzona w sposób rzetelny i nie budzący wątpliwości. W konsekwencji, Sąd I instancji uznał, że zgromadzone dowody są kompletne i pozwalają na czynienie na ich podstawie ustaleń, co do stanu faktycznego, a następnie - na rozstrzygnięcie sprawy.

W ocenie Sądu Okręgowego, odwołanie zasługiwało na uwzględnienie tylko
w zakresie wadliwego zaliczenia do okresu służby w organach bezpieczeństwa państwa W. K. okresu od dnia 1 maja 1947r. do dnia 31 grudnia 1948r., kiedy ubezpieczony zachował uprawnienia kombatanckie przyznane orzeczeniem(...)
w K. z dnia 20 marca 1984r., jako uczestnikowi walk z oddziałami(...), co zostało stwierdzone decyzją Kierownika Urzędu ds. Kombatantów
i Osób Represjonowanych w W. z dnia 25 lipca 2007r.

Sąd Okręgowy zatem uznał, że zaskarżona decyzja ustalająca wysokość świadczenia odwołującego od dnia 1 stycznia 2010r. w tym zakresie naruszała art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów. Powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 stycznia 2012r. (sygn. akt K 36/09), podniósł, iż „Art. 13 a ust. 6 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (...) jest zgodny z art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”. W uzasadnieniu swojego stanowiska Trybunał m.in. wskazał, iż „jeśli decyzja organu emerytalnego zostanie zaskarżona, to o ostatecznym ukształtowaniu praw emerytalnych byłego funkcjonariusza organów bezpieczeństwa PRL można dopiero mówić po przeprowadzeniu stosownego postępowania przed sądem powszechnym. Należy podkreślić, że sąd powszechny nie ogranicza się w takim wypadku do kontroli decyzji organu emerytalnego z punktu widzenia jej legalności, jak ma to miejsce w przypadku kontroli dokonywanej przez sąd administracyjny. Wręcz przeciwnie - sąd powszechny rozstrzyga merytorycznie co do istoty sprawy”.

W ocenie Sądu I instancji, nie ulega więc wątpliwości, że w toku postępowania sądowego, z zastosowaniem wszelkich środków dowodowych, może nastąpić także weryfikacja informacji, o której mowa w art. 13 a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Dla oceny przez sąd zasadności obniżenia świadczenia emerytalnego byłego funkcjonariusza organów bezpieczeństwa PRL nieodzowne jest ustalenie stanu faktycznego mającego bezpośredni wpływ na ponowne ustalenie przez organ emerytalny świadczeń w tym zakresie. Sąd powszechny ma zatem obowiązek oceny całego materiału dowodowego łącznie z treścią informacji IPN.

Zdaniem Sądu I instancji, zaświadczenie Instytutu Pamięci Narodowej o przebiegu służby osoby pełniącej ją w organach bezpieczeństwa państwa nie może wiązać sądu ubezpieczeń społecznych, który rozpoznaje sprawę, w wyniku wniesienia odwołania
od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
i Administracji ponownie przeliczającej wysokość emerytury, w zakresie zarówno,
co do przebiegu służby, jak i kwalifikacji określonego okresu służby, jako pełnienia jej
w organach bezpieczeństwa państwa.

Sąd Okręgowy po przeprowadzeniu postępowania uznał, że obniżenie świadczenia ubezpieczonego nastąpiło wskutek niezgodnego z prawem i ze stanem faktycznym zakwalifikowaniem okresu jego służby do służby w organach bezpieczeństwa państwa
od 1 maja 1947r. do 31 grudnia 1948r., kiedy to W. K. był uczestnikiem walk
z oddziałami (...).

Powyższe uzasadniało zmianę zaskarżonej decyzji w zakresie wskazanym w wyroku, poprzez przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury policyjnej w wysokości ustalonej
z zastosowaniem wskaźnika 2,6 % podstawy jej wymiaru do okresu służby ubezpieczonego od 1 maja 1947r. do 31 grudnia 1948r. w Komendzie Powiatowej Milicji Obywatelskiej
w P., o czym Sąd Okręgowy - na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. - orzekł,
jak w punkcie 1 wyroku.

W pozostałym zakresie zaskarżona decyzja jest zgodna z prawem, dlatego też odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu I instancji, w pozostałym zakresie W. K. nie wykazał skutecznie, by obniżenie jego świadczenia emerytalnego nastąpiło wskutek niezgodnego
z prawem i ze stanem faktycznym zakwalifikowaniem konkretnego okresu jego służby
do służby w organach bezpieczeństwa państwa. Dokumenty zgromadzone w sprawie dowodzą, że odwołujący w okresie wynikającym z wystawionej przez IPN Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddziałowego Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów w K. informacji o przebiegu służby (...) był funkcjonariuszem terenowych organów bezpieczeństwa państwa.

W okresie od 1948r. do 1954r. odwołujący kolejno pełnił służbę na Posterunku MO
w K., w Komendzie Powiatowej MO w P. i w Komendzie Powiatowej MO w J..

Zgodnie z treścią art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. Nr 63, poz. 425 ze zm.), organami bezpieczeństwa państwa,
w rozumieniu ustawy są m. in. instytucje centralne Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz podległe im jednostki terenowe w wojewódzkich, powiatowych
i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich, rejonowych
i równorzędnych urzędach spraw wewnętrznych.

Jednostki, w których odwołujący pełnił służbę stanowiły jednostki organizacyjne Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Ustawodawca wyraźnie
ten okres służby uznał za okres, za jaki podstawa wymiaru emerytury winna być obniżona
z 2,6 % podstawy wymiaru do 0,7 % podstawy wymiaru (art. 15 b ustawy z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy).

Decyzja z dnia 25 listopada 2009r. jest zatem w części obejmującej okres służby odwołującego od dnia 1 stycznia 1949r. do dnia 14 grudnia 1954r.. zgodna z treścią art. 15 b ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach funkcjonariuszy, w myśl którego w przypadku osoby, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów i która pozostawała w służbie przed dniem 2 stycznia 1999r., emerytura wynosi 0,7 % podstawy wymiaru - za każdy rok służby
w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990, a tym samym w tym zakresie jego odwołanie jest nieuzasadnione.

W związku z powyższym, w pozostałej części Sąd Okręgowy oddalił odwołanie
w oparciu o art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., o czym orzeczono w punkcie 2 orzeczenia.

Apelację od powyższego wyroku wniósł Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.

Zaskarżając powyższy wyrok w części dotyczącej pkt 1, zarzucił mu naruszenie przepisów prawa materialnego, poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie,
w szczególności art. 13 a ust. 5, art. 15 b ustawy z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (t.j. Dz. U. z 2004r. Nr 8, poz. 67 z późn. zm.) oraz § 14 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 października 2004r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organu w zakresie zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Państwowej Straży Pożarnej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004r., nr 239, poz. 2404 z późn. zm.) oraz sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Z ostrożności procesowej apelujący podniósł, iż Sąd Okręgowy orzekł ponad żądanie odwołującego.

Wskazując na powyższe, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1 i oddalenie odwołania od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA z dnia 25 listopada 2009r. o ponownym ustaleniu wysokości policyjnej oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje, ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi decyzję w zakresie zasądzenia na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Apelujący zarzucił, iż Sąd I instancji, wydając orzeczenie w powyższej sprawie,
nie zastosował w/w przepisów do ustalenia świadczenia odwołującego się, co zdaniem organu emerytalno-rentowego jest niewłaściwe. W ocenie organu, brak jest zatem podstaw
do przyjęcia, iż okres służby W. K. od dnia 1 maja 1947r. do 31 grudnia 1948r. (okres służby w Komendzie Powiatowej Milicji Obywatelskiej) nie był okresem służby
w organach bezpieczeństwa państwa i okres ten podlega zaliczeniu do stażu emerytalnego według współczynnika 2,6 % podstawy wymiaru emerytury za każdy rok służby.

Z ostrożności procesowej apelujący podniósł, iż Sąd Okręgowy zmienił decyzję pozwanego w zakresie służby odwołującego się od 1 maja 1947r., podczas, gdy organ przyjmował do okresu służby liczonego wg wskaźnika 0,7 % okres od 18 czerwca 1947r. Tym samym, Sąd Okręgowy orzekł ponad żądanie pozwu.

W ocenie apelującego, zaskarżona decyzja jest prawidłowa, bowiem wydana została na podstawie obowiązujących w tym zakresie przepisów, w tym w szczególności art. 13 a ust. 5 i art. 15 b policyjnej ustawy emerytalnej oraz § 14 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 października 2004r.

Apelujący został zobowiązany do ponownego ustalenia wysokości emerytury policyjnej odwołującego, stosownie do art. 15 b ust. 1 pkt 1 policyjnej ustawy emerytalnej, zgodnie z którym w przypadku osoby, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści
tych dokumentów i która pozostawała w służbie przed dniem 2 stycznia 1999r., emerytura wynosi 0,7 % podstawy wymiaru - za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990.

Podniósł, iż zgodnie z § 14 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 października 2004r. - środkiem dowodowym potwierdzającym datę i podstawę zwolnienia ze służby oraz okres służby - jest zaświadczenie o przebiegu służby, sporządzone na podstawie akt osobowych funkcjonariusza, wystawione przez właściwe organy Policji, ABW, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, BOR lub Państwowej Straży Pożarnej. Natomiast, zgodnie z art. 13 a
ust. 5 policyjnej ustawy emerytalnej, informacja o przebiegu służby jest równoważna
z zaświadczeniem o przebiegu służby sporządzanym na podstawie akt osobowych przez właściwe organy.

W odpowiedzi na apelację ubezpieczony wskazał, iż nie zgadza się z zarzutami apelacjii, podtrzymuje swoje stanowisko zawarte w odwołaniu od zaskarżonej decyzji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Przyjmując ustalenia poczynione przez Sąd I instancji jako własne, Sąd Apelacyjny uznał, iż apelacja, co do zasady nie jest słuszna, jednakże z zastrzeżeniem, iż jak trafnie wskazał apelujący, Sąd I instancji orzekł ponad żądanie ubezpieczonego, błędnie przyjmując że wskaźnik 2,6 % podstawy wymiaru świadczenia stosuje do okresu służby ubezpieczonego od dnia 1 maja 1947r., zamiast od dnia 18 czerwca 1947r.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy przeprowadził prawidłowe postępowanie dowodowe, nie przekraczając granicy wyznaczonej dyspozycją art. 233
§ 1 k.p.c. dokonał trafnych ustaleń faktycznych oraz wywiódł logiczne i znajdujące oparcie we właściwie wskazanych przepisach prawa materialnego wnioski, z zastrzeżeniem wyżej wskazanym. Nie budzi wątpliwości Sądu Apelacyjnego także trafność rozstrzygnięcia, zaś rozważania przedstawione na jego uzasadnienie w całości przyjmuje za swoje. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku w całości odpowiada wymogom art. 328 § 2 k.p.c.,
w szczególności wyraźnie wskazuje rozumowanie, które doprowadziło Sąd I instancji
do właściwego wniosku, że w okresie wskazanym w zaskarżonej decyzji do dnia 31 grudnia 1948r. ubezpieczony ma prawo do emerytury policyjnej w wysokości ustalonej
z zastosowaniem wskaźnika 2,6 % podstawy jej wymiaru do okresu służby ubezpieczonego
w Komendzie Powiatowej Milicji Obywatelskiej w P..

Natomiast, zasadnie podniósł apelujący, iż Sąd I instancji wyszedł poza zakres zaskarżenia ubezpieczonego. Należy mieć na uwadze, iż zaskarżona decyzja obejmowała okres od dnia 18 czerwca 1947r. do dnia 14 grudnia 1954r., wobec czego dokonana przez
Sąd I instancji zmiana decyzji w zakresie okresu od dnia 1 maja 1947r., niewątpliwie wykraczała poza jej zakres. Przypomnienia wymaga fakt, iż sąd ubezpieczeń społecznych bada prawidłowość i legalność wydania decyzji przez organ, zatem nie może przedmiotem swojego postępowania objąć okresu nieuwzględnionego w decyzji. Przeniesienie sprawy
na drogę sądową przez wniesienie odwołania od decyzji ogranicza się do okoliczności uwzględnionych w decyzji, a między stronami spornych; poza tymi okolicznościami spór sądowy nie może zaistnieć. Przed sądem wnioskodawca może żądać jedynie korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swoją rację, odnosząc się
do przedmiotu sporu objętego zaskarżoną decyzją, natomiast nie może żądać czegoś, o czym organ rentowy nie decydował. Zakres rozpoznania i orzeczenia (przedmiot sporu) w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyznaczony jest w pierwszej kolejności przedmiotem decyzji organu rentowego, zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych, a w drugim rzędzie przedmiotem postępowania sądowego determinowanego zakresem odwołania od tejże decyzji. Z tych względów, konieczna była zmiana zaskarżonego w pkt 1 wyroku, poprzez skorygowanie daty początkowej przyznania wskaźnika 2,6 % podstawy wymiaru świadczenia. Wobec czego, Sąd Apelacyjny na mocy art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok o tyle, że wskaźnik 2,6 % podstawy jej wymiaru stosuje do okresu służby ubezpieczonego od dnia 18 czerwca 1947r.

Natomiast, dokonując ponownej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego przez pryzmat zarzutów zawartych w apelacji, Sąd Apelacyjny w pełni podzielił ustalenia Sądu I instancji, z uwzględnieniem w/w zastrzeżenia. Należy jedynie przypomnieć,
iż zasadnie wskazał Sąd I instancji, opierając się na decyzji z dnia 25 lipca 2007r. Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, iż ubezpieczony zachowuje uprawnienia kombatanckie przyznane orzeczeniem(...) za okres od maja 1947r.
do grudnia 1948r., jako uczestnik walk z oddziałami (...)
w okresie 1 miesiąca, tj. w wymiarze 1 roku i 8 miesięcy. Jak wynika z uzasadnienia przedmiotowej decyzji, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w R. poinformował,
że w wyniku przeprowadzonej kwerendy w zasobach archiwalnych odnaleziono dokumenty dotyczące udziału funkcjonariuszy Placówki MO w H. (gdzie m.in. pełnił służbę ubezpieczony) w walkach z oddziałami (...). W aktach personalnych ubezpieczonego również znajduje się wzmianka o udziale ubezpieczonego w walkach z (...). Należy mieć
na uwadze, iż zgodnie z treścią art. 5 ustawy z dnia 24 stycznia 1991r. o kombatantach
oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego
(Dz. U. z 2002r., nr 42, poz. 371 z późn. zm.), okresy, o których mowa w art. 1 ust. 2 oraz
w art. 2-4 ustala się w miesiącach. W przypadku braku danych do ustalenia takiego okresu, przyjmuje się okres w wymiarze 1 miesiąca.

Na gruncie niniejszej sprawy z akt osobowych ubezpieczonego wynika w sposób jednoznaczny, że w okresie od maja 1947r. do grudnia 1948r. pełnił on służbę w Komendzie Powiatowej Milicji Obywatelskiej w P., zachowując uprawnienia kombatanckie przyznane orzeczeniem (...)w K. z dnia 20 marca 1984r.

Niezależnie od powyższego, odnosząc się do zarzutu apelacyjnego dotyczącego związania sądu informacją o służbie ubezpieczonego uzyskaną z Instytutu Pamięci Narodowej, należy wskazać, że sąd powszechny (sąd ubezpieczeń społecznych), rozpoznający sprawę w wyniku wniesienia odwołania od decyzji organu emerytalnego (Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
w W.) w sprawie ponownego ustalenia (obniżenia) wysokości emerytury policyjnej byłego funkcjonariusza Służby Bezpieczeństwa, nie jest związany treścią takiej informacji, zarówno co do faktów (ustalonego w tym zaświadczeniu przebiegu służby), jak i co do kwalifikacji prawnej tych faktów (zakwalifikowania określonego okresu służby jako służby
w organach bezpieczeństwa państwa). Takie stanowisko zostało zaprezentowane w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2011r. (II UZP 10/2011, Lex Polonica nr 2802706, OSNP 2012/23-24 poz. 298).

Stanowisko to Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje. Związanie informacją uzyskaną
z Instytutu Pamięci Narodowej obejmuje jedynie organ rentowy, który przy wydawaniu decyzji musi kierować się danymi zawartymi w informacji o przebiegu służby. Ustalenia faktyczne i interpretacje prawne Instytutu Pamięci Narodowej nie mogą natomiast wiązać sądu - do którego wyłącznej kompetencji (kognicji) należy ustalenie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia w przedmiocie prawa do emerytury policyjnej i jej wysokości oraz odpowiednia kwalifikacja prawna (subsumcja) ustalonych faktów. Taka argumentacja jest uzasadniona, tym bardziej, że w postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych nie obowiązują ograniczenia dowodowe wynikające z przepisów rozporządzenia, odmiennie
niż w postępowaniu przed organem rentowym, a zastosowanie znajdują wyłącznie przepisy k.p.c., w tym także przepisy dotyczące postępowania dowodowego.

Powyższe, jak wskazał Sąd Najwyższy w powołanej uchwale, oznacza, że ostatecznie ocena, co do zakwalifikowania określonych okresów służby emerytowanego funkcjonariusza, jako służby w organach bezpieczeństwa państwa należy do sądu ubezpieczeń społecznych. Tylko do sądu należy też interpretacja art. 15 i 15 b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy, w szczególności jej art. 15 b ust. 1 w związku z art. 2 ust. 1 i ust. 3 ustawy
o ujawnianiu informacji.

Mając na uwadze całokształt powyżej przytoczonych okoliczności, Sąd Apelacyjny,
co do zasady podzielił stanowisko Sądu I instancji, zarówno odnośnie ustalenia stanu faktycznego, jak również dokonanej oceny prawnej, z zastrzeżeniem początkowej daty zastosowania wskaźnika 2,6 %wymiaru podstawy świadczenia, i opierając się na treści
art. 386 § 1 art. 385 k.p.c., w pkt 1 zmienił zaskarżony wyrok, o tyle, że wskaźnik
2,6 % podstawy jej wymiaru stosuje do okresu służby ubezpieczonego od 18 czerwca 1947r., a w pkt 2 oddalił apelację w pozostałej części, uznając ją za bezzasadną.

W pkt 2 o kosztach orzeczono po myśli art. 102 k.p.c., mając na uwadze zawiły charakter sprawy, jak również wynik postępowania, Sąd Apelacyjny odstąpił od obciążania ubezpieczonego kosztami procesu.

/-/ SSA J. Ansion /-/ SSA M. Małek-Bujak /-/ SSA E. Piotrowska

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

JR