Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 listopada 2018 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR (del.) Anna Ogińska-Łągiewka

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2018 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. O. (1) i J. O. (2)

przeciwko (...) Bank S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

postanawia:

zawiesić postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 ¹ k.p.c. do czasu udzielenia odpowiedzi przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej na pytanie prejudycjalne skierowane przez Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie o sygnaturze akt XXV C 1255/17.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 13 września 2017 roku powodowie J. O. (1) i J. O. (2) wnieśli o solidarne zasądzenie na ich rzecz od pozwanego (...) Bank S.A. z siedzibą w W. kwoty 371 476, 86 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 12 maja 2017 roku do dnia zapłaty. Zgłoszone żądanie majątkowe jako roszczenie główne było wynikiem podniesionego przez nich zarzutu bezwzględnej nieważności podpisanej przez strony w dniu 4 sierpnia 2008 roku umowy kredytu hipotecznego nr (...) indeksowanego do CHF wobec wprowadzenia do niej postanowień indeksacyjnych do waluty CHF niezgodnych z przepisami ustawy (Prawa bankowego) i sprzecznych z naturą stosunku prawnego (kredytu bankowego). W przypadku stwierdzenia nieważności całej umowy dochodzona pozwem kwota – jak podkreślili powodowie w uzasadnieniu pozwu – stanowi część wierzytelności powodów względem pozwanego, której całość odpowiada równowartości wszystkich kwot pieniężnych przekazanych bankowi przez powodów w okresie od 7 sierpnia 2008 roku do dnia 31 marca 2017 roku, na potwierdzenie czego powodowie załączyli do pozwu stosowne zaświadczenie. Z kolei w przypadku braku podzielenia powyższego stanowiska o nieważności umowy powodowie z ostrożności procesowej zgłosili roszczenie ewentualne, a wynikające z przyjętej bezskuteczności wprowadzonych do umowy postanowień przeliczeniowych do waluty obcej CHF jako klauzul niedozwolonych. W ramach tego ewentualnego roszczenia powodowie dochodzili również zapłaty kwoty 371 476, 86 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 12 maja 2017 roku do dnia zapłaty jako różnicy między kwotami uiszczonymi przez powodów w w/w okresie tytułem spłaty rat na rzecz pozwanego a kwotami, które powinni oni zapłacić przy założeniu, że po wyeliminowaniu z umowy klauzul abuzywnych umowa łączyłaby strony w pozostałym zakresie, a kredyt byłby oprocentowany według zasad umownie określonych. Celem wykazania tej nadpłaty strona powodowa zgłosiła wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu matematyki finansowej (pozew wraz z załącznikami k. 2 – 94 w związku z pismem procesowym z dnia 20 grudnia 2017 roku k. 189 - 203).

W toku postępowania strona pozwana wnosiła o oddalenie powództwa w całości, a w zakresie zgłoszonego wniosku o powołanie o biegłego co do zasady oponowała przeprowadzeniu tego dowodu wskazując z ostrożności procesowej, aby w przypadku dopuszczenia tego dowodu Sąd w tezie dowodowej dla biegłego zawarł także zobowiązanie do wyliczenia zachodzącej po stronie powodów nadpłacie (niedopłacie) rat kredytu przy następujących założeniach:

- kredyt po wyeliminowaniu klauzul indeksacyjnych zostałby uznany za kredyt złotowy, w którym oprocentowanie byłoby oparte o stawkę WIBOR 3 M (a nie LIBOR jak dla kredytu walutowego),

- kredyt nadal wiązałby się z zastosowaniem co do zasady dopuszczalnej indeksacji do CHF, przy czym przy dokonywaniu przeliczeń indeksacyjnych następowałoby uwzględnienie średniego kursu Narodowego Banku Polskiego waluty CHF jako wchodzącego w miejsce kursów z tabel pozwanego banku (odpowiedź na pozew k. 101 – 182, protokół rozprawy k. 244, pismo pozwanego k. 250 - 252).

Sąd Okręgowy w Warszawie, postanowieniem z dnia 26 lutego 2018 roku, zmienionym postanowieniem z dnia 13 marca 2018 roku, wydanymi w sprawie o sygn. akt XXV C 1255/17, skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej następujące pytania prejudycjalne:

a) Czy art. 1 ust. 2 oraz art. 6 ust.1 dyrektywy 93/13EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku
w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz. U. UE L 1993.95.29) pozwala na przyjęcie, że jeśli skutkiem uznania określonych postanowień umownych, określających sposób spełnienia świadczenia przez strony (jego wysokość), za nieuczciwe warunki umowne miałby być niekorzystny dla konsumenta upadek całej umowy, możliwe jest wypełnienie luk w umowie nie w oparciu o przepis dyspozytywny stanowiący jednoznaczne zastąpienie nieuczciwego warunku, ale w oparciu o przepisy prawa krajowego, które przewidują uzupełnienie skutków czynności prawnej wyrażonych w jej treści również przez skutki wynikające z zasad słuszności (zasad współżycia społecznego) lub ustalonych zwyczajów?,

b) Czy w świetle treści art. 6 ust.1 dyrektywy 93/13 uznanie za nieuczciwe postanowień umownych określających wysokość i sposób spełnienia świadczenia przez strony może prowadzić do sytuacji, w której ustalony na podstawie treści umowy - z pominięciem skutków nieuczciwych warunków - kształt stosunku prawnego odbiegać będzie od objętego zamiarem stron w zakresie obejmujących główne świadczenie stron, w szczególności - czy uznanie
za nieuczciwe postanowienia umownego oznacza, że możliwe jest dalsze stosowanie innych, nieobjętych zarzutem abuzywności postanowień umownych, określających główne świadczenie konsumenta, których uzgodniony przez strony kształt (wprowadzenie ich do umowy) był nierozerwalnie związany z zakwestionowanym przez konsumenta postanowieniem?,

c) Czy możliwe jest utrzymanie w mocy postanowień stanowiących w myśl norm dyrektywy 93/13EWG nieuczciwe warunki umowne jeśli przyjęcie takiego rozwiązania byłoby w chwili rozstrzygania sporu obiektywnie korzystne dla konsumenta?,

d) Czy uznanie za nieuczciwe postanowień umownych określających wysokość i sposób spełnienia świadczenia przez strony może prowadzić do sytuacji, w której ustalony na podstawie treści umowy z pominięciem skutków nieuczciwych warunków kształt stosunku prawnego odbiegać będzie od objętego zamiarem stron w zakresie obejmujących główne świadczenie stron, w szczególności - czy uznanie za nieuczciwe postanowienia umownego oznacza, że możliwe jest dalsze stosowanie innych, nieobjętych zarzutem abuzywności postanowień umownych, określających główne świadczenie konsumenta, których uzgodniony przez strony kształt (wprowadzenie ich do umowy) był nierozerwalnie związany
z zakwestionowanym przez konsumenta postanowieniem?

Sprawa ta została zarejestrowana przed Trybunałem Sprawiedliwości pod numerem
C - 260/18.

W związku z pytaniami prejudycjalnymi skierowanymi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej Sąd Okręgowy na podstawie art. 177 § 1 punkt 3 ¹ k.p.c. zawiesił postępowanie w rozpoznawanej sprawie, uznając, że jej rozstrzygnięcie zależy od wyniku postępowania toczącego się przed tym Trybunałem.

Powodowie u podstaw obu dochodzonych roszczeń (głównego i ewentualnego) powołują się na wprowadzone do podpisanej przez strony postanowienia przeliczeniowe (indeksacyjne) do CHF, wskazując na fakt, iż stanowią one klauzule niedozwolone w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c., które nie tylko nie mają mocy wiążącej (art. 385 ¹ § 2 k.c.) i są bezskuteczne (roszczenie ewentualne), ale których zastosowanie ponadto co do zasady jest niedopuszczalne w świetle przepisów ustawy – Prawo bankowe i kłóci się z naturą umowy kredytu – jego ustawowym wzorcem (roszczenie główne). Do podnoszonych w niniejszej sprawie okoliczności i ich konsekwencji, odmiennie przyjmowanych przez strony procesu, pośrednio (sprawa dotyczy innych stron) mowa jest we wskazanych pytaniach prejudycjalnych, w których poruszony został problem skutków abuzywności klauzul indeksacyjnych, w szczególności problem zastosowania tzw. redukcji utrzymującej skuteczność postanowienia abuzywnego poprzez wypełnienie luk w umowie.

Ze względu na powyższe wątpliwości, które z uwagi na podstawę prawną dochodzonego przez powodów roszczenia mają być przedmiotem oceny prawnej tutejszego Sądu, zasadnym jest zawieszenie postępowania, albowiem wynik postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej będzie mógł mieć wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy poprzez dokonanie w powyższym zakresie wykładni dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich

Mając na uwadze powyższe rozważania orzeczono jak w sentencji postanowienia.

ZARZĄDZENIE

(...)

13.11.2018 roku