Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód domagał się uchylenia alimentów zasądzonych na rzecz byłej żony I. M. sięgających 500 zł miesięcznie, poczynając od dnia wniesienia pozwu.

W uzasadnieniu podał, że od czasu wydania orzeczenia zasądzającego alimenty od powoda na rzecz pozwanej nastąpiła istotna zmiana stosunków. Pozwana pozostaje w związku i prowadzi wspólne gospodarstwo domowe ze swoim partnerem. Nadto pozwana pracuje w Biurze (...) w pełnym wymiarze czasu pracy zarabiając nie mniej niż 2250 zł brutto. Sytuacja finansowa pozwanej jest dobra, czego dowodem są wyjazdy pozwanej na wycieczki w góry oraz koncerty. Powód natomiast utrzymuje się z emerytury w wysokości 3600 zł, a koszty jego utrzymania wynoszą ok. 2900 zł. Dodał również, że spłacał kredyt wspólnie zaciągnięty z pozwaną oraz spłacił debet ze wspólnego konta stron. Powód podniósł, że pozwana nie znajduje się w niedostatku, a dalsze utrzymywanie jej przez powoda w sposób rażący narusza zasady współżycia społecznego. (k. 3-5)

Pozwana, w odpowiedzi na pozew, wniosła o oddalenie powództwa.

Uzasadniając swoje stanowisko podkreśliła, iż jej sytuacja majątkowa nie uległa takiej poprawie, która uzasadniałaby uchylenie obowiązku alimentacyjnego ciążącego na powodzie. Pomimo, iż pozostaje w związku z T. P. (1) w dalszym ciągu nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić wszystkich swoich usprawiedliwionych potrzeb. Wskazała, że jej wynagrodzenie za pracę wynosi 1107,78 zł netto, a na swoje utrzymanie potrzebuje miesięcznie 1876 zł, zatem nadal pozostaje w niedostatku. Dodała, że pozostaje pod stałą opieką lekarską z uwagi na choroby układu krążenia i alergii. (k. 37-39)

Sąd ustalił.

Bezsporne w sprawie są następujące okoliczności:

- mocą wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R.
z 30 sierpnia 2018 roku, w sprawie o sygn. akt II RC 1517/17, rozwiązano przez rozwód związek małżeński stron, z winy obojga małżonków;

- wyrokiem rozwodowym zasądzono od powoda na rzecz pozwanej alimenty w wysokości po 500 zł miesięcznie;

- zarówno w dacie rozwodu jak i obecnie strony nie mieszkają razem;

- żaden z byłych małżonków nie jest osobą niepełnosprawną i nie posiada orzeczenia
o niezdolności do pracy.

Powód w dacie rozwodu uzyskiwał dochód na poziomie 3500 zł netto miesięcznie. Jako stałe wydatki wskazywał: podatek od nieruchomości ok.. 1100 zł rocznie, woda ok. 60 zł miesięcznie, energia elektryczna 15-200 zł miesięcznie, butla gazowa ok. 50 zł miesięcznie, opał, wyżywienie, odzież, środki czystości ok. 900 zł miesięcznie, koszt utrzymania samochodu ok. 500 zł miesięcznie, leki ok. 100 zł miesięcznie, OC ok. 520 zł rocznie, koszt wizyt lekarskich ok. 270 zł rocznie.

Pozwana wówczas uzyskiwała dochód w wysokości ok. 1200 zł miesięcznie. Koszty utrzymania pozwanej kształtowały się następująco: wyżywienie ok. 400 zł miesięcznie, środki czystości ok. 150 zł miesięcznie, mieszkanie ok. 900 zł miesięcznie, leki oraz koszt wizyt lekarskich ok. 100-150 zł, abonament tel. ok. 75 zł miesięcznie, dojazdy do pracy ok. 50 zł miesięcznie.

(dowód: akta Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. sygn. II RC 1517/17, w szczególności orzeczenie wraz z uzasadnieniem k. 177, 181-188 )

Obecnie powód ma 52 lata. Jest emerytem, a jego świadczenie emerytalne wynosi 3600 zł. Nie pracuje dodatkowo, nie ma nikogo poza pozwaną na utrzymaniu.

Powód mieszka sam w domu stanowiącym wspólną własność stron. Miesięczne koszty mieszkaniowe powoda przedstawiają się następująco: prąd 180 zł , gaz 27,50 zł gaz (55 zł co drugi miesiąc), wywóz śmieci 11 zł, podatek od nieruchomości 87,50 zł (1050 zł rocznie), opał 500 zł (6000 zł rocznie).

Powód leczy się na nadciśnienie, cukrzycę i cholesterol, miesięcznie na leki przeznacza kwotę 100 zł. Nadto posiada dwie endoprotezy. Poza powyższymi, w skład kosztów utrzymania powoda należy obecnie wliczyć m.in. wyżywienie 100 zł, środki czystości i kosmetyki 100 zł, odzież 100 zł, utrzymanie samochodu 500 zł, ubezpieczenie samochodu 525 zł rocznie, telewizja 25 zł, Internet 30 zł, telefon 116 zł.

(dowód: zeznania powoda k.147v.-148v., rachunki k. 16-21, decyzja ZUS k. 22, polisa k. 23)

Pozwana ma aktualnie 47 lat, do 21 października 2019 roku była zatrudniona w Biurze (...) na stanowisku księgowa na podstawie umowy o pracę, w wymiarze ¾ etatu. Obecnie z uwagi na stan zdrowia nie świadczy pracy, przyznano jej prawo do świadczenia rehabilitacyjnego do 19 stycznia 2021 roku.

Pozwana choruje na nadciśnienie, alergię oraz ma problemy z kręgosłupem. Nadto cierpi na depresję, z powodu której od 23 października 2019 roku pozostaje na zwolnieniu lekarskim.

Pozostaje w nieformalnym związku z T. P. (1), z którym prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. T. P. (1) utrzymuje się z emerytury, która wynosi 4800 zł.

Dotychczasowo uprawniona mieszka wraz z partnerem w mieszkaniu stanowiącym jego własność. Miesięcznie przekazuje mu kwotę 500 zł na poczet wydatków mieszkaniowych, których pozostałą część ponosi partner. Miesięcznie na wyżywienie przeznacza kwotę 400 zł. Zakupy żywieniowe robi wraz z partnerem. Wspólnie gotują posiłki. Pozostałe koszty pozwanej to odzież 100-150 zł miesięcznie, środki czystości, kosmetyki ok. 200 zł miesięcznie, leki ok. 150 zł miesięcznie.

Pozwana wraz z partnerem jeździ w góry do jego rodziny. Spędzili razem Wigilię wraz z synami pozwanej. T. P. (1) wspiera pozwaną finansowo. Pozwana zajmuje się mieszkaniem partnera, sprząta, myje okna.

Pozwana przyznała, że nie żyje w niedostatku w związku z tym, że mieszka wraz z T. P. (1).

(dowód: zeznania pozwanej 148v.-149, zaświadczenie o dochodach k. 41, umowa o pracę k. 42, zaświadczenie lekarskie k. 43-44,71,196-197, rachunki k. 46-51,70,7377, 81, 86, 104-109, 178-195, PIT-36 k. 5255, potwierdzenia przelewów k. 58-66,110-146, 218-219, zeznania świadka T. P. k. 221-224v., decyzja ZUS k. 215-217 )

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane powyżej dowody.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż Sąd odmówił wiary zeznaniom świadka i pozwanej w zakresie niepozostawania przez nich w związku nieformalnym. Pozwana podczas pierwszych zeznań wskazywała, że T. P. (1) jest jej partnerem i wspólnie utrzymują mieszkanie. Następnie zarówno pozwana jak i T. P. (1) wskazywali, że owszem mieszkają razem, wspólnie robią zakupy, prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, jednakże nie pozostają w związku.

Pozostały materiał dowodowy Sąd uznał za spójny, logiczny i wzajemnie się uzupełniający. Zeznania stron dotyczące ich kosztów w szerokim zakresie pokrywały się z dokumentami przedłożonymi do akt sprawy, których autentyczności nie kwestionowano.

Strony nie zgłaszały dalszych wniosków dowodowych, a Sąd uznał sprawę za merytorycznie wyjaśnioną.

Sąd zważył.

Zgodnie z art. 60 k.r.o. małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Przepis art. 60 k.r.o. jest kontynuacją obowiązku wynikającego z art. 27 k.r.o. W tym, że przepisie ustawodawca wskazuje na powinność wspólnego zaspokajania potrzeb założonej przez małżonków rodziny. Należy wskazać, że regulacja zawarta w art. 60 k.r.o. jest ochroną prawno – ekonomiczną małżonków po rozwiązaniu małżeństwa. W orzecznictwie przyjęto pogląd, zgodnie z którym pojęcie niedostatku z art. 60 § 1 k.r.o. oznacza tak brak jakichkolwiek środków utrzymania, jak i sytuację, kiedy uzyskane środki nie wystarczają na pełne zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 rroku, III CZP 91/86, LEX nr 3342; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 lipca 2000 roku, I CKN 226/00, LEX nr 51343). W orzeczeniu z dnia 19 maja 1975 roku, III CRN 55/75 (OSN 1976, poz. 133) Sąd Najwyższy wyjaśnił dodatkowo, że stan niedostatku zachodzi już wtedy, gdy uprawniony nie ma możliwości zarobkowych i majątkowych pozwalających na pełne zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb.

Art. 138 k.r.o. stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Istotą niniejszej sprawy było zatem ustalenie, czy od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów nastąpiła takowa zmiana stosunków po stronie powoda oraz/lub pozwanej. Ustalenie, czy nastąpiła zmiana stosunków, o których mowa powyżej następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi poprzednio podczas ustalania wysokości alimentów (a zatem zakresu tego obowiązku w rozumieniu art. 135 k.r.o.). Zakres świadczeń alimentacyjnych, który ustawodawca określił w art. 135 § 1 k.r.o., jest bowiem uzależniony z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Ponieważ potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego mogą zmieniać się w czasie, w konsekwencji takim zmianom ulega również zakres obowiązku alimentacyjnego. Dlatego też w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego - zgodnie z art. 138 k.r.o. - a takowa zmiana stosunków może prowadzić do podwyższenia, obniżenia bądź uchylenia obowiązku alimentacyjnego.

Sąd dostrzegł modyfikację po stronie pozwanej, która przejawiała się ustaniem stanu niedostatku i pozwalała uwzględnić w pełni żądanie powoda

Obecne pozwana pozostaje w nieformalnym związku. Nowy partner partycypuje w kosztach jej utrzymania. Z zeznań zarówno pozwanej i T. P. (1) jasno wynika, że prowadzą oni wspólne gospodarstwo domowe. Wspólnie robią zakupy, jeżdżą do rodziny partnera, spędzają wspólnie święta. Pozwana zajmuje się mieszkaniem partnera – sprząta, myje okna. T. P. (1) partycypuje w kosztach utrzymania pozwanej, wskazując, że ani pozwana oni on nie żyją w niedostatku.

Pozwana osiąga niskie dochody i w przypadku gdyby miała utrzymywać się sama znajdowałaby się w niedostatku. Niemniej jednak z uwagi na relację łączącą ją z T. P. (1) stan ten nie zachodzi.

Dalsze obciążanie powoda obowiązkiem alimentacyjnym, w sytuacji kiedy pozwana prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z nowym partnerem, byłoby dalece nieuzasadnione i nieznajdujące oparcia w obowiązujących przepisach. Stan niedostatku, o którym mowa w art. 60 k.r.o., ma dotyczyć bezpośrednio sytuacji życiowej i ekonomicznej osoby uprawnionej, której sytuację materialną należy brać pod uwagę całościowo, nie pomijając żadnych faktów dotyczących osoby pozwanej.

Poczynione przez Sąd ustalenia w zakresie sytuacji ekonomicznej powoda miały marginalne znaczenie. Niezależnie, czy Sąd ustaliłby, że sytuacja finansowa powoda jest poziomie podobnym do tego z daty rozwodu obowiązek alimentacyjny względem pozwanej nie mógłby się ostać wobec braku stanu niedostatku po jej stronie.

Wobec powyższego powództwo należało uznać za uzasadnione i na mocy art. 138 k.r.o. orzec jak w pkt 1 sentencji.

Na mocy art. 102 k.p.c. oddalono wniosek powoda o zasądzenie kosztów procesu z uwagi na sytuację finansową pozwanej.