Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 793/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 kwietnia 2020 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny:
Przewodniczący: Sędzia Piotr Jędrzejewski
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

w dniu 29 kwietnia 2020 roku na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W.

przeciwko I. R.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanej I. R. na rzecz (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. kwotę 18.747,34 zł (osiemnaście tysięcy siedemset czterdzieści siedem złotych trzydzieści cztery grosze) wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18.008,66 zł w wysokości 4-krotności stopy lombardowej NBP z zastrzeżeniem do wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od dnia 12 maja 2018 roku do dnia zapłaty.

II.  Umarza postępowanie w zakresie żądania zapłaty kwoty 7.142,22 zł (siedem tysięcy sto czterdzieści dwa złote dwadzieścia dwa grosze).

III.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

IV.  Zasądza od pozwanej I. R. na rzecz (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. kwotę 938,93 zł (dziewięćset trzydzieści osiem złotych dziewięćdziesiąt trzy grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt: I C 793/19

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. wniósł pozew przeciwko I. R. domagając się od pozwanej zapłaty kwoty 43.730,84 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 12 maja 2018r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że w dniu 17 grudnia 2015r. na podstawie umowy nr (...) udzielił pozwanej kredytu w kwocie 51.000 zł. Pozwana jednak nie wywiązała się z obowiązku spłaty, w związku z czym po upływie terminu, do którego pozwana była zobowiązana uregulować zadłużenie, całość stała się wymagalna z dniem 6 maja 2018r. Na dochodzoną kwotę składają się: należność główna w kwocie 39.511,06 zł, odsetki w kwocie 3.734,78 zł, koszty, opłaty i prowizje w kwocie 485 zł, a także dalsze odsetki naliczane od dnia następnego po dniu wystawienia wyciągu z ksiąg banku.

(pozew k. 3-5)

W dniu 29 sierpnia 2018r. w sprawie o sygnaturze akt I Nc 761/18 Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty k. 29)

Pozwana wniosła sprzeciw od ww. wyroku zaocznego, zaskarżając go w całości i wniosła o oddalenie powództwa. Pozwana zakwestionowała wysokość roszczenia, wskazując, że otrzymała od banku jedynie kwotę 30.000 zł. Podniosła, że bank nigdy nie wezwał jej do zapłaty, ani też nie wypowiedział umowy pożyczki. Nadto, pozwana podkreśliła, że cierpi na zaburzenia depresyjno – lękowe z objawami afonii, była pod wpływem silnych leków psychotropowych, co uniemożliwiało jej prawidłowe funkcjonowanie. Pozwana wskazała, że bank nie przedstawił żadnych dowodów świadczących o tym, że otrzymała dokumenty związane z pożyczką i zapoznała się z nimi, a także podniosła, że bank nie wyjaśnił jak naliczył dochodzone wierzytelności i z czego się składają.

(sprzeciw od nakazu zapłaty k. 60-62)

Pismem z dnia 29 stycznia 2020r. powód cofnął pozew w zakresie kwoty 7.142,22 zł tytułem zwrotu składki ubezpieczeniowej.

(pismo procesowe powoda z dnia 29 stycznia 2020r. k. 113)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 17 grudnia 2015r. powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. udzielił pozwanej I. R. pożyczki gotówkowej w kwocie 51.000 zł na okres od dnia 17 grudnia 2015r. do dnia 5 stycznia 2021r. na warunkach określonych w umowie (§ 1 ust. 1). W związku z przystąpieniem do ubezpieczenia, oferowanego przez bank jako ubezpieczającego w ramach umowy grupowego ubezpieczenia przedsiębiorców, pożyczkobiorca jako ubezpieczony zobowiązał się do zapłaty bankowi kosztów związanych z korzystaniem z ochrony ubezpieczeniowej. Pożyczkobiorca upoważnił bank do pobrania z udzielonej pożyczki: prowizji od udzielonej pożyczki w kwocie 7.500 zł, kosztów związanych z korzystaniem z ochrony ubezpieczeniowej tj. kosztów finansowania składki ubezpieczeniowej w kwocie 13.500 zł (§ 1 ust. 2). Oprocentowanie nominalne pożyczki wynosiło 8.24 % w stosunku rocznym i było stałe w okresie obowiązywania umowy. Kwota naliczonych odsetek umownych od udzielonej pożyczki wynosiła 11.667,60 zł (§ 1 ust. 4). Całkowita kwota zapłaty na dzień zawarcia umów wynosiła 62.667,60 zł i składała się z: całkowitej kwoty pożyczki w wysokości 30.000 zł, całkowitego kosztu pożyczki składającego się z prowizji w kwocie 7.500 zł, odsetek umownych w kwocie 11.667,60 zł, kosztów finansowania składki ubezpieczeniowej w kwocie 13.500 zł (§ 1 ust. 7). Pożyczkobiorca zobowiązał się do terminowej spłaty pożyczki z wraz odsetkami w 60 ratach miesięcznych, płatnych do dnia 5 - tego każdego kolejnego miesiąca począwszy od 5 lutego 2016r. (§ 1 ust. 8). Kwota miesięcznej raty pożyczki wynosiła 1.044,46 zł (§ 1 ust. 9). Wymagane spłaty miesięczne dokonywane z rachunku zaliczane były w pierwszej kolejności na pokrycie zapadłych wymagalnych spłat miesięcznych (począwszy od najstarszych płatności, w kolejności: rata pożyczki (w kolejności: kapitał, odsetki), w drugiej kolejności na pokrycie kolejno: zaległych opłat, innych kosztów, odsetek karnych (§ 1 ust. 11). Za okres opóźnienia w spłacie raty lub jej części bank naliczał odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne). Stopa odsetek karnych była zmienna, na dzień zawarcia umowy wynosiła 10 % i była równa czterokrotności aktualnej na dany dzień wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. Zmiana stopy odsetek karnych następowała w razie zmiany stopy kredytu lombardowego NBP, proporcjonalnie do tej zmiany. Zmiana wysokości odsetek karnych nie wymagała indywidualnego zawiadomienia pożyczkobiorcy o tej zmianie (§ 1 ust. 15). W razie opóźnienia pożyczkobiorcy w zapłacie dwóch pełnych rat, bank miał prawo wypowiedzieć umowę z zachowaniem trzydziestodniowego terminu wypowiedzenia (§ 1 ust. 17). Po upływie okresu wypowiedzenia całość należności banku stawała się zadłużeniem przeterminowanym (§ 1 ust. 16). Zgodnie z Tabelą opłat i prowizji – stanowiącej załącznik nr 1 do umowy – opłata za wysłanie korespondencji do pożyczkobiorcy listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru wynosi 20 zł, za wysyłkę listem zwykłym 15 zł, za wizytę terenową 100 zł, za monit telefoniczny 15 zł.

(dowód: umowa pożyczki gotówkowej nr (...) k. 14-17 wraz z Tabelą opłat i prowizji k. 16v)

Powódka podpisała deklarację przystąpienia do umowy grupowego ubezpieczenia pożyczkobiorcy zawartej przez powoda (jako ubezpieczającego) oraz (...) Ltd z siedzibą w D. (dla ryzyka zgonu) i (...) Ltd z siedzibą w D. (dla ryzyka trwałej i całkowitej niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji, utraty stałego źródła dochodów, czasowej niezdolności do pracy, poważnego zachorowania).

(dowód: deklaracja przystąpienia do umowy grupowego ubezpieczenia pożyczkobiorcy k. 17v)

Z tytułu spłaty rat pożyczki, pozwana spłaciła łącznie kwotę 16.473,40 zł. Wpłaty zostały przez powoda rozliczone w następujący sposób:

Data

na kapitał

na odsetki

łącznie

19.02.2016

518,21 zł

525,30 zł

1 043,51 zł

5.03.2016

6,49 zł

6,49 zł

7.03.2016

690,38 zł

346,64 zł

1 037,02 zł

5.04.2016

12,98 zł

12,98 zł

12.04.2016

688,67 zł

341,86 zł

1 030,53 zł

5.05.2016

19,47 zł

19,47 zł

27.05.2016

687,00 zł

337,04 zł

1 024,04 zł

5.06.2016

3,36 zł

3,36 zł

1.07.2016

54,00 zł

54,00 zł

1.07.2016

653,96 zł

322,19 zł

976,15 zł

5.07.2016

41,85 zł

41,85 zł

25.07.2016

674,36 zł

327,30 zł

1 001,66 zł

5.08.2016

61,34 zł

61,34 zł

13.10.2016

1 177,62 zł

322,38 zł

1 500,00 zł

16.01.2017

3 162,76 zł

1 536,96 zł

4 699,72 zł

5.02.2017

300,28 zł

300,28 zł

14.02.2017

451,07 zł

292,16 zł

743,23 zł

5.03.2017

306,77 zł

306,77 zł

20.03.2017

449,74 zł

287,00 zł

736,74 zł

5.04.2017

311,26 zł

311,26 zł

15.05.2017

781,19 zł

281,81 zł

1 063,00 zł

2.11.2017

436,18 zł

63,82 zł

500,00 zł

11 488,94 zł

4 984,46 zł

16 473,40 zł

(okoliczność bezsporna)

Pismem z dnia 29 listopada 2017r. powód wezwał pozwaną do uregulowania w nieprzekraczalnym terminie 14 dni roboczych od dnia doręczenia niespłaconych w terminie zapadłych należności z tytułu umowy pożyczki w kwocie 7.187,17 zł, na co miały się składać m.in. zapadłe, niespłacone raty kapitałowe w kwocie 4.713,47 zł. Jednocześnie, powód poinformował, że w przypadku nieuregulowania ww. należności w terminie oraz nie złożenia wniosku o restrukturyzację, bank zmuszony będzie do wypowiedzenia umowy.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 29 listopada 2017r. wraz z kopertą k. 87-88)

Wobec braku spłaty przez pozwaną rat pożyczki, powód wypowiedział umowę pożyczki z zachowaniem 30 - dniowego okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie zostało podpisane przez M. M. – kierownika działu w Departamencie Egzekucji Komorniczej, która była umocowana m.in. do składania oświadczeń woli w imieniu banku w zakresie wypowiadania umów kredytowych. Wypowiedzenie było dwukrotnie awizowane i wobec niepodjęcia przez adresata zostało zwrócone nadawcy. Umowa uległa rozwiązaniu z dniem 21 marca 2018r.

(dowód: wypowiedzenie umowy wraz z kopertą k. 89-90, dowód doręczenia wypowiedzenia k. 23, notarialny odpis pełnomocnictwa k. 9)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w całości na podstawie dowodów z dokumentów prywatnych, powołanych powyższej w ustaleniach stanu faktycznego. Podkreślić należy, iż autentyczność wymienionych powyżej dokumentów nie była kwestionowana przez żadną ze stron. W ramach swobodnej oceny dowodów Sąd doszedł do przekonania, że ww. dokumenty odzwierciedlają treść stosunku prawnego, faktyczny przebieg wykonywania umowy pożyczki i jej rozwiązania w drodze wypowiedzenia.

Wiarygodnego dowodu na okoliczność wysokości zadłużenia pozwanej z tytułu udzielonej pożyczki nie stanowił natomiast wyciąg z ksiąg rachunkowych banku. Nie ulega wątpliwości, że przedmiotowy dokument ma moc dokumentu prywatnego i podlega weryfikacji Sądu w ramach swobodnej oceny dowodów, podobnie jak inne dokumenty prywatne. Wobec uznania niektórych klauzul umownych tj. klauzul dotyczących prowizji oraz składki ubezpieczeniowej, za abuzywne należało uznać, że ww. dokument ten nie odzwierciedla rzeczywistego stanu zadłużenia pożyczkobiorcy.

Podstawę prawną powództwa stanowiły przepisy art. 720 kc w zw. z art. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (tekst jednolity Dz.U. z 2019 r. poz. 1083). W myśl art. 720 § 1 kc przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Stosownie zaś do treści art. 3 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, zaś w myśl ust. 2 pkt 1 za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki.

Przechodząc do szczegółowych rozważań, należy wskazać, że w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana podniosła m.in. zarzut bezskuteczności wypowiedzenia umowy. Zdaniem Sądu zarzut ten nie zasługiwał jednak na uwzględnienie, albowiem strona powodowa zdołała wykazać, że umowa pożyczki została skutecznie rozwiązania w drodze wypowiedzenia. Jak wynika z przedłożonych przez powoda dowodów, pożyczkodawca skierował do pozwanej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki w całości z 30 – dniowym okresem wypowiedzenia. Wypowiedzenie zostało pozwanej doręczone per awizo ze skutkiem na dzień 19 lutego 2018r. Nadto, wypowiedzenie zostało poprzedzone wezwaniem do spłaty zadłużenia, a także pouczeniem o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację kredytu. Tym samym zostały zachowane przez bank wszystkie wymogi określone w Prawie bankowym oraz ustawie o kredycie konsumenckim dotyczące skuteczności wypowiedzenia. Termin wypowiedzenia upłynął z dniem 21 marca 2018r.

Sąd z urzędu zbadał klauzule zawarte w spornej umowie pod kątem ich abuzywności. Jak bowiem wskazuje się w orzecznictwie (...) Sąd zobowiązany jest do uwzględnienia z urzędu, że postanowienie niedozwolone nie wiąże konsumenta. Takie stanowisko prezentuje (...) m.in. w wyroku z dnia 27 czerwca 2000r. [ (...) SA v. R. M. Q. (C-240/98) i (...) SA v. J. S. A. P. (C-241/98), J. C. B. (C-242/98), M. B. (C-243/98) i E. F. (C-244/98), (...):EU:C:2000:346], w którym podkreślił, że cel, jaki przyświecał prawodawcy wspólnotowemu, nie zostałby osiągnięty, gdyby konsument, który jest stroną słabszą i nie dysponuje wiedzą prawniczą oraz zwykle nie korzysta z profesjonalnej pomocy prawnej, zobowiązany był do podniesienia zarzutu niezwiązania niedozwolonym postanowieniem.

Zgodnie z treścią art. 385 1 § 1 kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W myśl art. 385 1 § 3 kc nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Z kolei wedle art. 385 2 kc oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny.

Sąd uznał, że umowa pożyczki została zawarta przez pozwaną jako konsumenta. W treści umowy nie wskazano bowiem, że pozwana zawarła ją w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Nadto, w § 3 ust. 25 lit. d znajduje się jednoznaczne stwierdzenie, że pozwana została poinformowana, że zobowiązanie powstało z tytułu umowy o kredyt konsumencki.

Po szczegółowym przeanalizowaniu poszczególnych postanowień umownych Sąd doszedł do przekonania, że klauzule umowne dotyczące obowiązku zapłaty składki ubezpieczeniowej w wysokości 13.500 zł oraz prowizji za udzielenie pożyczki w kwocie 7.500 zł stanowią klauzule abuzywne. Przede wszystkim Sąd nie znalazł żadnych przesłanek wskazujących na to, że umowa została indywidulanie uzgodniona. Umowa została bowiem zawarta na standardowym formularzu, jakim powód posługuje się w ramach działalności bankowej. Nadto, stosownie do art. 385 1 § 4 kc, powód nie przedstawił żadnych dowodów na okoliczność tego, że indywidualnie uzgadniał z pozwaną warunki umowy pożyczki, zwłaszcza w zakresie objęcia pożyczkobiorcy ochroną ubezpieczeniową i wysokości prowizji. Dalej, nie ulega wątpliwości, że zarówno składka ubezpieczeniowa, jak i prowizja nie stanowią świadczeń głównych, tym bardziej, że nawet w umowie wskazuje się, że stanowią one koszty pożyczki, co jednoznacznie wskazuje na charakter tych należności jako świadczeń ubocznych. Ponadto, w okolicznościach niniejszej sprawy należało uznać, że zarówno klauzule przewidujące obowiązek zapłaty składki ubezpieczeniowej, jak również prowizji kształtują obowiązki pozwanej jako konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jej interesy. Podkreślić bowiem należy, iż łącznie wymienione koszty stanowią kwotę 21.000 zł, podczas gdy faktycznie wypłacona pozwanej kwota pożyczki wynosiła 30.000 zł. W odniesieniu do prowizji należy wskazać, że w umowie nie wskazano z jakiego tytułu taka prowizja należy się powodowi. W umowie jedynie wskazano, że prowizja należy się „od udzielonej pożyczki gotówkowej”, jednak brak jest szczegółowej definicji tego pojęcia w samej umowie. Nie wskazano za jakie konkretnie czynności pobrano tak wysoką prowizję. Nie ma żadnych dowodów świadczących o tym, że zawarcie i obsługa tej konkretnej pożyczki wiązały się ze szczególnymi kosztami, wyjątkowymi czynnościami, odbiegającymi od umów standardowo zawieranych przez powoda. Nadto, nie można pomijać faktu, że pozwana nie miała wiedzy na etapie zawierania umowy o wysokości kosztów ponoszonych przez powoda związanych z obsługą pożyczki, ani też o sposobie ustalenia tych kosztów, tak aby należycie poinformowana o skutkach zawarcia umowy mogła podjąć racjonalną i przemyślaną decyzję przed zawarciem umowy, w tym przede wszystkim, aby móc zweryfikować, czy wskazana w umowie prowizja faktycznie odpowiada ponoszonym przez powoda kosztom i ma odzwierciedlenie w konkretnych czynnościach podejmowanych przez bank. Brak należytego poinformowania pozwanej o ponoszonych kosztach, sprawia, że nałożenie na konsumenta obowiązku uiszczenia przedmiotowych opłat jest sprzeczne z dobrymi obyczajami, narusza bowiem wymóg konstruowania w umowie jasnych postanowień oraz zasadę lojalności przedsiębiorcy wobec konsumenta.

Natomiast, w odniesieniu do składki ubezpieczeniowej nie wiadomo nawet czy taka składka została faktycznie przekazana ubezpieczycielowi, a w konsekwencji, czy pozwana była objęta ochroną ubezpieczeniową. Jak wynika z umowy pożyczki powód zobowiązał się w umowie do przekazania składki ubezpieczeniowej ubezpieczycielowi, nie mniej nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających, że składka została faktycznie przekazana zakładowi ubezpieczeń. Zdaniem Sądu sam zapis zawarty we wzorcu umownym, nie stanowi wystarczającego dowodu na poniesienie przez powoda wskazanych kosztów i faktycznego objęcia pozwanej ochroną ubezpieczeniową. Ponadto, powód nie złożył żadnego dokumentu potwierdzającego, iż w dacie zawarcia umowy pożyczki łączyła go z towarzystwem ubezpieczeń jakakolwiek umowa. Powód wykorzystując swoją silniejszą pozycję narzucił pozwanej warunki umowy, stwarzając pozory samodzielnego wyrażenia przez pozwaną zgody na objęcie ochroną ubezpieczeniową. Zważyć należy, iż umowa skonstruowana przez powoda i przedstawiona pozwanej do podpisu była nieprzejrzysta, została sporządzona drobną czcionką, łącznie na 7 stronach formatu A4. Zapoznanie się z jej treścią wymagałoby wiele czasu i koncentracji. Sąd śmie wątpić, czy po jednokrotnym przeczytaniu, przeciętnie wykształcony człowiek byłby w stanie zrozumieć choćby większość postanowień umownych. Zdaniem Sądu powód nie wykazał, że koszty ubezpieczenia były adekwatne do ryzyka związanego z zawarciem przedmiotowej umowy. Powód nie dołączył bowiem formularzy oceny ryzyka zawierających pytania i odpowiedzi wnioskodawcy (art. 815 kc), na podstawie których możnaby ustalić, że udzielenie kredytu wiązało się dla powoda ze znacznym ryzykiem. Należy mieć na uwadze, że pożyczkodawcą był bank, a więc instytucja finansowa, która przed wydaniem pozytywnej decyzji kredytowej sprawdza zdolność kredytową potencjalnego pożyczkobiorcy i od tego uzależnia zawarcie umowy (por. art. 70 ust. 1 Prawa bankowego). Skoro dla powoda zawarcie umowy wiązało się z tak znacznym ryzykiem, że musiał zabezpieczyć się zawarciem umowy ubezpieczenia na znaczną sumę ubezpieczenia (na co wskazuje wysokość składki ubezpieczeniowej), to powstaje pytanie o opłacalność takiej czynności bankowej dla powoda. Zwrócić także należy uwagę, iż de facto ubezpieczenie jako forma zabezpieczenia spłaty kredytu zostały pozwanej narzucone, albowiem pozwana nie mogła zrezygnować z ubezpieczenia, ewentualnie zawrzeć umowy ubezpieczenia z podmiotem zewnętrznym i scedować prawa z polisy na rzecz powoda. Te postanowienia zostały narzucone pozwanej w przygotowanej umowie. Zdaniem Sądu ubezpieczenie osobowe nie jest umową związaną bezpośrednio z umową pożyczki. Ubezpieczenie takie w istocie nie stanowi zabezpieczenia spłaty pożyczki, albowiem nie pokrywa ryzyka spłaty kredytu. Świadczenie jest wypłacane tylko w razie śmierci, ewentualnie poważnej choroby pożyczkobiorcy, nie gwarantuje zaś pożyczającemu, że pożyczkobiorca będzie spłacał raty, nie motywuje również w żaden sposób pożyczkobiorcy do wywiązania się z umowy. Wręcz przeciwnie narzucenie klientowi tak wysokich kosztów ubezpieczenia, naraża go na niemożność wywiązania się z zaciągniętego zobowiązania. Porównanie całkowitej kwoty pożyczki i kwoty składki ubezpieczeniowej wskazuje, że ta ostatnia mogła stanowić ukryty zysk pożyczkodawcy, tym bardziej, iż nie przedstawił on żadnych dokumentów pozwalających ustalić jak została wyliczona składka. Brak jest także informacji, czy wysokość składki ubezpieczeniowej została ustalona przez zakład ubezpieczeń czy samodzielnie przez stronę powodową. Biorąc pod uwagę wysokość składki ubezpieczeniowej oraz prowizji, których suma niemalże odpowiada wysokości kapitału kredytu, Sąd doszedł do przekonania, że klauzule umowne zastrzegające obowiązek poniesienia tych kosztów rażąco naruszają interesy pozwanej jako konsumenta.

Zważywszy na powyższe Sąd dokonał przeliczenia rat kredytowych wymagalnych do dnia wypowiedzenia pożyczki, po wyeliminowaniu klauzul abuzywnych i po uwzględnieniu dokonanych przez pozwaną wpłat. Sąd miał na uwadze, że zgodnie z umową oprocentowanie nominalne pożyczki wynosiło 8,24 % w stosunku rocznym i było stałe w okresie obowiązywania umowy. Harmonogram spłaty przedstawia się w sposób następujący:

Harmonogram spłat po wyeliminowaniu abuzywnych zapisów umownych, tj. Prowizji i składki na ubezpieczenie

Wymagalne na dzień płatności raty i sposób zaliczenia

Lp

zadłużenie

rata

część kapitałowa

część odsetkowa

data płatności

kapitał

odsetki

ilość dni opóźnienia

nadwyżka na dzień płatności raty

aktualne zadłużenie na dzień spłaty raty

1

30 000,00 zł

611,74 zł

405,74 zł

206,00 zł

5.02.2016

405,74 zł

206,00 zł

14

431,77 zł

29 594,26 zł

2

29 594,26 zł

611,74 zł

408,53 zł

203,21 zł

7.03.2016

408,53 zł

203,21 zł

0

863,54 zł

28 730,72 zł

3

29 185,73 zł

611,74 zł

411,33 zł

200,41 zł

5.04.2016

411,33 zł

200,41 zł

0

264,78 zł

28 774,40 zł

4

28 774,39 zł

611,74 zł

414,16 zł

197,58 zł

5.05.2016

414,16 zł

197,58 zł

0

703,04 zł

28 071,35 zł

5

28 360,23 zł

611,74 zł

417,00 zł

194,74 zł

6.06.2016

417,00 zł

194,74 zł

0

1 118,70 zł

27 943,23 zł

6

27 943,23 zł

611,74 zł

419,87 zł

191,88 zł

5.07.2016

419,87 zł

191,88 zł

0

2 580,62 zł

25 362,61 zł

7

27 523,36 zł

611,74 zł

422,75 zł

188,99 zł

5.08.2016

422,75 zł

188,99 zł

0

2 030,22 zł

27 100,61 zł

8

27 100,61 zł

611,74 zł

425,65 zł

186,09 zł

5.09.2016

425,65 zł

186,09 zł

0

1 418,48 zł

25 682,13 zł

9

26 674,96 zł

611,74 zł

428,58 zł

183,17 zł

5.10.2016

428,58 zł

183,17 zł

0

806,74 zł

26 246,38 zł

10

26 246,39 zł

611,74 zł

431,52 zł

180,23 zł

7.11.2016

431,52 zł

180,23 zł

0

1 695,00 zł

24 551,39 zł

11

25 814,87 zł

611,74 zł

434,48 zł

177,26 zł

5.12.2016

434,48 zł

177,26 zł

0

1 083,26 zł

25 380,39 zł

12

25 380,39 zł

611,74 zł

437,46 zł

174,28 zł

5.01.2017

437,46 zł

174,28 zł

0

471,52 zł

24 908,87 zł

13

24 942,92 zł

611,74 zł

440,47 zł

171,27 zł

6.02.2017

440,47 zł

171,27 zł

0

6 059,50 zł

24 502,45 zł

14

24 502,45 zł

611,74 zł

443,49 zł

168,25 zł

6.03.2017

443,49 zł

168,25 zł

0

6 190,99 zł

18 311,46 zł

15

24 058,96 zł

611,74 zł

446,54 zł

165,20 zł

5.04.2017

446,54 zł

165,20 zł

0

6 934,02 zł

23 612,42 zł

16

23 612,42 zł

611,74 zł

449,60 zł

162,14 zł

5.05.2017

449,60 zł

162,14 zł

0

6 322,28 zł

17 290,14 zł

17

23 162,82 zł

611,74 zł

452,69 zł

159,05 zł

5.06.2017

452,69 zł

159,05 zł

0

6 773,54 zł

22 710,13 zł

18

22 710,12 zł

611,74 zł

455,80 zł

155,94 zł

5.07.2017

455,80 zł

155,94 zł

0

6 161,80 zł

16 548,32 zł

19

22 254,32 zł

611,74 zł

458,93 zł

152,81 zł

7.08.2017

458,93 zł

152,81 zł

0

5 550,06 zł

21 795,39 zł

20

21 795,39 zł

611,74 zł

462,08 zł

149,66 zł

5.09.2017

462,08 zł

149,66 zł

0

4 938,32 zł

16 857,07 zł

21

21 333,31 zł

611,74 zł

465,25 zł

146,49 zł

5.10.2017

465,25 zł

146,49 zł

0

4 326,58 zł

20 868,06 zł

22

20 868,06 zł

611,74 zł

468,45 zł

143,29 zł

7.11.2017

468,45 zł

143,29 zł

0

4 214,84 zł

16 653,22 zł

23

20 399,61 zł

611,74 zł

471,67 zł

140,08 zł

5.12.2017

471,67 zł

140,08 zł

0

3 603,10 zł

19 927,94 zł

24

19 927,94 zł

611,74 zł

474,90 zł

136,84 zł

5.01.2018

474,90 zł

136,84 zł

0

2 991,36 zł

16 936,58 zł

25

19 453,03 zł

611,74 zł

478,17 zł

133,58 zł

5.02.2018

478,17 zł

133,58 zł

0

2 379,62 zł

18 974,86 zł

26

18 974,87 zł

611,74 zł

481,45 zł

130,29 zł

5.03.2018

481,45 zł

130,29 zł

0

1 767,88 zł

17 206,99 zł

Jak wskazano powyżej doręczenie wypowiedzenia nastąpiło z dniem 19 lutego 2018r., a umowa uległa rozwiązaniu z dniem 21 marca 2018r. Z tym dniem całość niespłaconego kredytu stała się natychmiast wymagalna. Jednocześnie, pożyczkodawca mógł naliczać odsetki kapitałowe jedynie do dnia wypowiedzenia. W związku z powyższym należało uznać, że począwszy od raty 26, gdzie zadłużenie wynosiło 18.974,87 zł powód nie miał już prawa do naliczania odsetek umownych i zaliczania wpłat na poczet tych należności. Zatem nadpłatę należało zaliczyć na poczet części kapitałowej w kwotach 481,45 zł i 484,76 zł. Oznacza to, że w dniu następnym po dacie wypowiedzenia umowy niespłacony kapitał kredytu wynosił 18.008,66 zł. Ponadto, za okres opóźnienia w spłacie raty lub jej części bank nalicza odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne) w wysokości równej czterokrotności aktualnej na dany dzień wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. Odsetki umowne za opóźnienie od kapitału (odsetki karne) w wysokości 10 % na dzień wypowiedzenia umowy liczone od dnia następnego po dniu wypowiedzenia umowy tj. od dnia 22 marca 2018r. do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg bankowych tj. do dnia 11 maja 2018r. (data wskazana w pozwie, na którą powód dokonał wyliczenia odsetek) wynosiły natomiast 246,69 zł. Z kolei, odsetki karne za 14 dni opóźnienia od kwoty 206 zł (I. rata pożyczki) w wysokości 10 % stanowiły kwotę 6,99 zł. Ponadto, zgodnie z umową pozwana była również zobowiązana do zapłaty kosztów i opłat windykacyjnych w łącznej kwocie 485 zł. Wysokość poszczególnych opłat została określona w Tabeli opłat i prowizji, która stanowiła załącznik do umowy i nie była kwestionowana przez stronę pozwaną. Wysokość poszczególnych kosztów związanych z windykacją zadłużenia odpowiada kwotom określonym w Tabeli. Łącznie zatem zadłużenie pozwanej wynosi 18.747,34 zł.

Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 720 kc i art. 3 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 18.747,34 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczonych od kwoty kapitału pożyczki tj. kwoty 18.008,66 zł za okres od dnia następnego po dniu wystawienia wyciągu z ksiąg bankowych tj. od dnia 12 maja 2018r. do dnia zapłaty.

Zważywszy, iż pismem z dnia 29 stycznia 2020r. powód cofnął pozew w zakresie kwoty 7142,22 zł tytułem zwrotu składki ubezpieczeniowej Sąd umorzył postępowanie w tym zakresie na mocy art. 355 kpc. Oceniając czynność procesową powoda w myśl przepisu art. 203 § 4 kpc Sąd nie dopatrzył się okoliczności wskazujących na to, aby czynność ta była sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzała do obejścia prawa.

W pozostałym zakresie, na mocy art. 720 kc i art. 3 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim a contrario, Sąd powództwo oddalił.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc, uznając, że powód wygrał niniejsze postępowanie w 42,86 %. Na poniesione przez powoda koszty składają się: opłata sądowa od pozwu (2.187 zł zł) oraz koszty notarialnych poświadczeń (3,69 zł) – łącznie zatem kwota 2.190,69 zł. Stąd należało od pozwanej na rzecz powoda zasądzić kwotę 938,93 zł, stanowiącą 42,86 % całości poniesionych w niniejszej sprawie kosztów.