Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 24 lutego 2021 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie, XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Magdalena Nałęcz (spr.)

Sędziowie: Bolesław Wadowski

Andrzej Sobieszczański

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2021 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku dłużnika (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.
o ogłoszenie upadłości

na skutek zażalenia dłużnika

od zarządzenia Przewodniczącego w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 18 listopada 2020 r. sygn. akt: XVIII GU 733/20

postanawia:

uchylić zaskarżone zarządzenie.

SSO Bolesław Wadowski SSO Magdalena Nałęcz SSO Andrzej Sobieszczański

Sygn. akt XXIII Gz 31/21

UZASADNIENIE

Zarządzeniem przewodniczącego w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 18 listopada 2020 r. został zwrócony wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W..

W uzasadnieniu wskazano, że jednym z wymogów formalnych wniosku o ogłoszenie upadłości jest złożenie bilansu sporządzonego przez dłużnika dla celów postępowania, na dzień przypadający w okresie trzydziestu dni przed dniem złożenia wniosku (art. 23 ust. 1 pkt. 2 pr. upadł.). Nie budziło wątpliwości przewodniczącego, że bilans ten powinien zostać sporządzony na 30 dni przed złożeniem ponownego wniosku w trybie przewidzianym w art. 28 ust. 2 pr. upadł. Dalej wskazano, odnosząc się do stanowiska przedstawionego przez dłużnika w skardze na referendarza sądowego, zauważyć należy, że dłużnik błędnie interpretuje pojęcie skutku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, o jakim mowa w art. 28 ust. 2 pr. upadł. Nietrafne jest powiązanie skutku (tj. efektu jaki złożenie wniosku wywołuje w sferze obrotu prawnego) z zagadnieniami dotyczącymi aspektów formalnych złożenia wniosku. Są to rozłączne sfery i ich przemieszanie nie jest uprawnione w świetle obowiązujących przepisów.

Przewodniczący zaznaczył w uzasadnieniu, że za powyższym poglądem przemawia również cel jaki przyświeca konieczności załączenia bilansu dłużnika do wniosku o ogłoszenie upadłości, a którym jest umożliwienie zapoznania się z sytuacja majątkową wnioskodawcy aktualną na moment złożenia wniosku, jak również jego ewentualnego rozpoznania. Przyjmując stanowisko wnioskodawcy, w realiach niniejszej sprawy cel ten zostałby zniweczony. Pierwotny wniosek złożono bowiem 09 marca 2020 r., podczas gdy ponowy 23 czerwca 2020 r. W tym kontekście sprawozdanie finansowe aktualne na dzień 09 marca 2020 r. miałoby walor nie tyle informacyjny, co raczej historyczny.

Zażalenie na powyższe rozstrzygnięcie wniósł dłużnik zaskarżając zarządzenie w całości zarzucając naruszenie art. 23 ust. 1 pkt 2 i 4 w zw. z art. 28 ust. 2 pr. upadł., poprzez jego błędną wykładnię polegającą na tym, że wnioskodawca nie złożył bilansu sporządzonego przez dłużnika dla celów postępowania, na dzień przypadający w okresie trzydziestu dni przed dniem złożenia wniosku oraz oświadczenia o spłatach wierzytelności lub innych

długów dokonanych w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku, podczas gdy wnioskodawca w terminie tygodniowym od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie złożył ponownie wniosek wraz z załącznikami, odpowiadający wymogom ustawowym, a tym samym winien on wywołać skutek od daty jego pierwotnego wniesienia.

W konsekwencji powyższego skarżący wniósł o uchylenie zarządzenia w całości i prowadzenie w dalszym ciągu postępowania o ogłoszenie upadłości.

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest zasadne.

W niniejszym stanie faktycznym dłużnik pierwotnie złożył wniosek o ogłoszenie upadłości w dniu 9 marca 2020 roku, który to wniosek został zwrócony na podstawie zarządzenie referendarza sądowego z dnia 10 kwietnia 2020 roku z uwagi na brak złożenia spisu podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z adresami, z określeniem wierzytelności, daty och powstania i terminów zapłaty, bowiem w złożonym spisie brak było wskazania adresu (...) S.A. oraz wskazana daty powstania wierzytelności w odniesieniu do wszystkich podmiotów zobowiązanych majątkowo.

Odpis przedmiotowego zrządzenia dłużnik otrzymał w dniu 16 czerwca 2020 roku i w dniu 23 czerwca 2020 roku złożył ponownie tożsamy wniosek oraz załącznik w postaci spisu podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec (...) spółki z o.o. oraz wniósł o dołączenie do przedmiotowego wniosku pozostałych załączników złożonych pierwotnie oraz zaliczenie opłaty. Wniosek ten na mocy zrządzenia referendarza sądowego z dnia 25 sierpnia 2020 roku został zwrócony tym razem z uwag na brak złożenia bilansu sporządzonego przez dłużnika dla celów postępowania, na dzień przypadający w okresie 30 dni przed dniem złożenia wniosku oraz z uwagi na fakt, że nie złożono aktualnego oświadczenia o spłatach wierzytelności lub innych długów doskonałych w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku oraz brak opłaty w wysokości 30 zł.

Na powyższe zarządzenie referendarza sądowego, dłużnik złożył skargę i skarżonym zarządzeniem dokonano zwrotu wniosku dłużnika o ogłoszenie upadłości z uwagi na brak złożenia bilansu sporządzonego przez dłużnika dla celów postępowania na dzień przypadający w okresie 30 dni przed dniem złożenia wniosku.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z treścią pr. upadł., wniosek o ogłoszenie upadłości nieodpowiadający wymogom określonym w ustawie lub nienależycie opłacony zwraca się bez wezwania o uzupełnienie lub opłacenie wniosku, jeżeli został on zgłoszony przez wnioskodawcę reprezentowanego przez adwokata lub radcę prawnego. W świetle jednak art. 28 ust. 2 zd. 1 powołanej ustawy, w terminie tygodniowym od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie z przyczyn określonych w ust. 1 wniosek ponownie złożony, odpowiadający wymogom ustawowym i należycie opłacony, wywołuje skutek od daty pierwotnego wniesienia. Należy ponadto wskazać, że zgodnie z treścią art. 35 pr. upadł., w sprawach nieuregulowanych w ustawie do postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości stosuje się odpowiednio przepisy księgi pierwszej części pierwszej Kodeksu postępowania cywilnego, z wyjątkiem przepisów o zawieszeniu i wznowieniu postępowania.

Wymogi z art. 23 pr. upadł, stanowią wymogi formalne wniosku o ogłoszenie upadłości a zatem koniecznym jest ustalenie czym są braki formalne. Braki formalne uzasadniające zwrot wniosku to wyłącznie takie, które faktycznie uniemożliwiają nadanie sprawie biegu. Brakiem formalnym jest tego rodzaju brak, który uniemożliwia nadanie pismu prawidłowego biegu, co oznacza, że nie jest możliwe wywołanie przez takie pismo skutków, jakie ustawa wiąże z prawidłowym jego wniesieniem w stosunku do sądu jak też innych uczestników postępowania (post. SN z 8.12.1997 r., III CKN 289/97, OSNC 1998, Nr 5, poz. 90; post. SA w Krakowie z 4.9.2012 r., I ACz 1196/12, Legalis; zob. również W. Siedlecki, Przegląd orzecznictwa SN, 1970, s. 580; E. Wengerek, J. Sobkowski, Przegląd orzecznictwa, s. 753).

W ocenie sądu odwoławczego, brak bilansu sporządzonego na 30 dni przed złożeniem ponownego wniosku w trybie przewidzianym w art. 28 ust. pr. upadł., nie stanowi takiego
braku, który uniemożliwiłby nadanie sprawie biegu i rozpoznanie merytoryczne wniosku o ogłoszenie upadłości. Działanie sąd rejonowego było nazbyt formalistyczne, graniczące niemal z ograniczeniem prawa do sądu, bowiem wymogi formalne wniosku o ogłoszenie upadłości są bardzo rygorystyczne i w zasadzie niemal zawsze możliwym jest dostrzeżenie, że jeden z wierzycieli w spisie nie ma podanego adresu lub daty wymagalności wierzytelności co w konsekwencji może uniemożliwić skuteczne złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Powstaje jednak pytanie jakie ma to znaczenia dla nadania sprawie biegu, czy brak adresu jednego z wielu wierzycieli czy też wymagalności wierzytelności na tym etapie postępowania ma tak istotne znaczenie, że uzasadnia zwrot całego wniosku o ogłoszenie upadłości a zatem czy ten brak uniemożliwia merytoryczne rozpoznanie sprawy. Podobnie przedstawia się sytuacja z bilansem, bowiem wymaga każdorazowo zbadania czy brak jego aktualnej wersji, która prawdopodobnie nie różniłaby się od tej znajdującej się w aktach sprawy, lub różniła w bardzo niewielkim zakresie, nie pozwala na rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości, skoro co do zasady w spawie będzie powołany tymczasowy nadzorca sądowy, który przeprowadzi weryfikację danych podanych przez dłużnika we wniosku. Z kolei, jeżeli sąd nie zdecyduje się na powołanie tymczasowego nadzorcy sądowego i dokona zbadania wniosku wyłącznie na podstawie dokumentów, to w ocenie sądu odwoławczego, nadal wystarczy bilans niesporządzony w okresie 30 dni przed dniem złożenia wniosku, nie ma to bowiem zazwyczaj decydującego znaczenia dla zbadania przesłanek pozytywnych i negatywnych ogłoszenia upadłości, tylko całkowity brak takiego dokumentu lub bilans bardzo stary, sprzed kilku lat, uzasadniałby zwrot wniosku.

Należy także podzielić stanowisko skarżącego, że w przypadku uzupełniania braków formalnych wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie, wniosek ten wywołuje skutek od dnia pierwotnego wniesienia a tym samym bilans złożony przez dłużnika dla celów postępowania upadłościowego może być sporządzony na dzień przypadający w okresie 30 dni przed pierwotnie złożonym wnioskiem.

Ostatecznie wskazać należy, że ustawa w art. art. 28 ust. 2 zd. 1 wskazuje na ponownie złożony wniosek a nie na załączniki na wniosku, zaś z treści art. 23 pr. upadł, wynika, że bilans powinien być do wniosku dołączony a zatem stanowi jego załącznik i tym samym należy podjeść do tego w sposób mniej sformalizowany niż do samego wniosku i braków formalnych wniosku. Wymogi formalne wniosku są wskazane w art.22 pr. upadł, a w art. 23 pr. upadł, wskazuje na dodatkowe dokumenty, które winny być załączone przez dłużnika, jednak niewielkie nieścisłości, jakie mogą pojawić przy ponownym złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości w trybie art. 28 ust.l pr. upadł, nie powinny niwelować skuteczności złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Wobec powyższego na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. i z art. 398 k.p.c. w związku z art. 35 pr. upadł, orzeczono jak w sentencji.

SSO Bolesław Wadowski SSO Magdalena Nałęcz SSO Andrzej Sobieszczański