Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 października 2018r. znak (...), nr sprawy (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. ustalił, iż podstawę wymiaru zasiłku chorobowego M. G. (1) od dnia 29 maja 2018r. stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia za 2018 rok, tj. kwota 2100 zł brutto, powołując się na postępowanie kontrolne, które wykazało, iż wysokość wynagrodzenia za pracę ustalone pomiędzy M. G. (1) jest zawyżone, a jego celem było jedynie umożliwienie skorzystania ubezpieczonej z nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczenia społecznego. Organ wskazał, iż decyzją nr (...) z dnia 13 września 2018r. obniżono podstawę wymiaru składek za kwiecień 2018r. M. G. (1) do kwoty minimalnego wynagrodzenia pomniejszonego o 13,71 % tj. 1812,09 zł.

M. G. (1) wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 8 października 2018 r., domagając się jej zmiany poprzez uznanie, ze podstawę wymiaru jej zasiłku chorobowego od dnia 29 maja 2018r. stanowi kwota 7074 zł tj. kwota wynagrodzenia za kwiecień 2018r., wskazując, iż jej kwalifikacje oraz jej zakres obowiązków uzasadniały przyznanie jej wynagrodzenia na tymże poziomie. Podała, iż motywy zawarcia umowy z płatnikiem K. S. były zgodne z prawem. Ani późniejszy fakt korzystania przez ubezpieczoną ze zwolnień lekarskich, ani ustalony poziom wynagrodzenia, ani fakt niezatrudnienia innej osoby w czasie jej nieobecności w pracy w związku z ciążą i macierzyństwem nie stanowią o sprzeczności oświadczeń woli stron umowy w zakresie wysokości wynagrodzenia z zasadami współżycia społecznego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania, powołując się na treść decyzji z dnia 13 września 2018r. ustalającej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne M. G. (1) w związku z zatrudnieniem u K. S., wskazując iż strony te działając w porozumieniu stworzyły warunki celem umożliwienia ubezpieczonej długotrwałe uzyskiwanie bardzo wysokich świadczeń z systemu ubezpieczeń społecznych.

Obie strony zawnioskowały o przyznanie zwrotu kosztów postępowania.

Zawiadomiony o toczącym się postępowaniu zainteresowany K. S. nie zajął stanowiska w sprawie.

Postępowanie pozostawało zawieszone do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy z odwołania M. G. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. toczącej się przed Sądem Okręgowym w S. (...).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. G. (1), prowadząca od 1 grudnia 2016 r. własną działalność gospodarczą pod firmą (...), w dniu 5 marca 2018r. podpisała z K. S., prowadzącym działalność pod firmą (...), umowę o pracę na czas nieokreślony na stanowisku menadżera ds. organizacji imprez w pełnym wymiarze czasu pracy, za miesięcznym wynagrodzeniem 7.074 zł brutto. Z tytułu tego zatrudnienia została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych. W dniu podpisania umowy ubezpieczona była w ciąży. Podpisanie umowy o pracę poprzedziła współpraca pomiędzy M. G. (1) a K. S. w ramach prowadzonych przez nich działalności gospodarczych.

Niesporne, a nadto dowód: umowa o pracę k.22-23, dokumentacja medyczna k. 213-215

Za okres od 10 maja 2018r. do 18 października 2018r. M. G. (1) przedłożyła do organu rentowego zaświadczenia o niezdolności do pracy, wnioskując o przyznanie zasiłku chorobowego począwszy od 29 maja 2018r.

Dowód: zaświadczenie płatnika składek k. 1-4 akt organu, zaświadczenia o niezdolności do pracy k. 5-6 i 8,10 akt organu

W imiennym raporcie miesięcznym o należnościach składkowych za marzec 2018r. płatnik K. S. wskazał w odniesieniu do M. G. (1) podstawę wymiaru składki w kwocie 6430,91 zł brutto, za kwiecień 2018r. 5895 zł brutto zaznaczając, iż obniżenie podstawy wymiaru składek nastąpiło na skutek wypłacania przez pracodawcę wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy M. G. (1) w okresie od 26 kwietnia 2018r. do 30 kwietnia 2018r.

Dowód: decyzja ZUS z dnia 13.09.2018r. nr (...) k. 11-16 akt organu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., po przeprowadzeniu postępowania kontrolnego, decyzją z 13 września 2018r. numer (...) stwierdził, że podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w u K. S. wynosi w marcu 2018 r. 1578,27 zł, a w kwietniu 2018r. 1510,07 zł, zaś na ubezpieczenie chorobowe wynosi w marcu 2018r. 1829,03 zł, a w kwietniu 1750 zł, przyjmując iż zakres świadczonej przez M. G. (1) pracy nie przemawia za ustaleniem wynagrodzenia na poziomie 7.074 zł brutto.

Wymieniona decyzja została zaskarżona przez ubezpieczoną oraz przez płatnika składek K. S. poprzez złożenie odwołania do Sądu Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych w S.. Sąd Okręgowy w S. w sprawie o sygnaturze akt VIU 2152/18 wyrokiem z dnia 25 września 2019r. zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego w ten sposób, iż stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne M. G. (1) podlegającej ubezpieczeniom jako pracownik u płatnika składek K. S. w okresach wskazanych w decyzji stanowią kwoty deklarowane przez płatnika składek oraz zasądził od organu na rzecz odwołujących się koszty zastępstwa procesowego.

Na skutek apelacji organu rentowego Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2020r., wydanym w sprawie III AUa 537/19 zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołania, zasądzając od odwołujących się na rzecz organu zwrot kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje. Sąd Apelacyjny wskazał, iż niezależnie od wątpliwości co do zasadności przyznania ubezpieczonej wynagrodzenia w zadeklarowanej przez strony wysokości, istniały poważne wątpliwości co do samego faktu nawiązania przez strony stosunku pracy, jako że umowa została podpisana w dniu, w którym ubezpieczona wiedziała, że jest w ciąży i mogła mieć co najmniej uzasadnione podejrzenia, że w niedługim okresie od jej podpisania skorzysta ze zwolnienia lekarskiego. Zmiana formy prawnej zatrudnienia od 5 marca 2018 r. i określenie wynagrodzenia ubezpieczonej na poziomie 7074 zł była, zdaniem tego Sądu, tylko narzędziem do umożliwienia jej uzyskania wysokich świadczeń z systemu ubezpieczeń społecznych.

Dowód: decyzja ZUS z dnia 13.09.2018r. nr (...) k. 11-16 akt organu, wyrok SO z dnia 25.09.2019r. w sprawie o sygnaturze akt VIU 2152/18 wraz z uzasadnieniem k. 257-263v., wyrok SA z dnia 27 sierpnia 2020r. wraz z uzasadnieniem w sprawie III AUa 537/19 k. 264-274

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie nie podlegało uwzględnieniu.

Kwestię świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, do których należy zasiłek chorobowy regulują przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (obecnie Dz.U.2021.1133 t.j.), zwanej dalej ustawą zasiłkową. Zgodnie z art. 6 ustawy zasiłkowej zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu (czyli zgodnie z art. 1 ustawy osobie objętej ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych), który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Ustawa zasiłkowa przewiduje w osobnych rozdziałach sposoby ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i innych świadczeń w niej określonych dla dwóch grup ubezpieczonych: pracowników i osób niebędących pracownikami. Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków dla pracowników określone zostały w rozdziale 8 ustawy zasiłkowej. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem okresu, o którym mowa w ust. 1, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia (art. 36 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej w brzmieniu na dzień wydania zaskarżonej decyzji). Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie, które ubezpieczony będący pracownikiem osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy (art. 37 ust 1 ustawy zasiłkowej w brzmieniu na dzień wydania zaskarżonej decyzji). Zgodnie z art. 45 ust. 1 i 2 podstawa wymiaru zasiłku chorobowego z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 % tego wynagrodzenia, a w przypadku osób, o których mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314) - od kwoty wynagrodzenia, o którym mowa w tym przepisie, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 % tego wynagrodzenia. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do ubezpieczonych będących pracownikami, do których wynagrodzenia nie mają zastosowania przepisy ustawy powołanej w ust. 1.

Treść odwołania oraz dokumentacja zgromadzona w aktach zasiłkowych jednoznacznie wskazują, iż prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego M. G. (1) wywodzi z zatrudnienia u K. S.. Kwestia ustalenia czy w spornym okresie ubezpieczoną i K. S. łączyła umowa o pracę za wynagrodzeniem w kwocie 7074 zł stanowiła przedmiot postępowania toczącego się przed Sądem Okręgowym w S. VII Wydziałem Ubezpieczeń Społecznych pod sygn. akt VIU 2152/18, zainicjowanego odwołaniem ubezpieczonej i płatnika od decyzji organu w dnia 13 września 2018r. w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek. Prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w S. z dnia 27 sierpnia 2020r. oddalone zostały odwołania ubezpieczonej i płatnika w związku z ustaleniem, iż określenie wynagrodzenia M. G. na poziomie 7074 zł brutto miesięcznie zostało dokonane z zamiarem nadużycia prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Prawomocny wyrok sądu korzysta z powagi rzeczy osądzonej, co oznacza niemożność poczynienia w innym toczącym się postępowaniu ustaleń pozostających z nim w sprzeczności. Zgodnie bowiem z art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i organy państwowe. Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd Rejonowy związany przytoczonym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w S. nie mógł dokonywać samodzielnie ustaleń w zakresie wysokości wynagrodzenia M. G. (1), a tym samym wysokości podstawy zasiłku chorobowego będącego jego pochodną.

Powyższe nakazywało uznanie zaskarżonej decyzji za prawidłową.

Stan faktyczny pozostawał w zasadzie niesporny, a konstruując jego przebieg Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez obie strony oraz na wyrokach sądów orzekających w obu instancjach w sprawie o sygn. akt VI U 2152/18 wraz z ich uzasadnieniami. Z uwagi na prejudycjalny charakter wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 27 sierpnia 2020r. Sąd oddalił wnioski dowodowe strony odwołującej się o przesłuchanie świadków wskazanych w punkcie 6 podpunkt b odwołania i o przesłuchanie ubezpieczonej zgłoszone na okoliczność przede wszystkim podstawy wymiaru zasiłku oraz zatrudnienia ubezpieczonej u K. S. jako zmierzające jedynie do przedłużenia postępowania (art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c.).

W konsekwencji, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie od zaskarżonej decyzji jako nieuzasadnione.

Orzeczenie o kosztach wydane zostało w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu), do których zalicza się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach. Koszty te odpowiadają stawce minimalnej przewidzianej w § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265 j.t.).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

(...)