Sygn. akt VI Ka 207/21
Dnia 28 maja 2021 r.
Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Kosecka - Sobczak
Protokolant: stażysta Julia Korożan
przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Elblągu Krzysztofa Piwowarczyka
po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2021 r. w Elblągu sprawy
G. C. (1) s. S. i K. ur. (...) w C.
oskarżonego o czyn z art. 178a § 1 i 4 kk
z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Iławie
z dnia 20 listopada 2020 r. sygn. akt II K 853/19
I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
a) obniża wymierzoną w pkt. I karę do 130 (stu trzydziestu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na 20 (dwadzieścia) złotych,
b) uchyla rozstrzygnięcie z pkt. V o opłacie,
II. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,
III. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty za postępowanie odwoławcze, w tym 260zł opłaty za obie instancje.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 207/21 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
wyrok Sądu Rejonowego w Iławie z 20 listopada 2020r. w spr. II K 853/19 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
1. |
G. C. (1) |
oskarżony nie figuruje w kartotece KRK czyn z art. 178a§1kk |
Informacja z KRK |
k.114 |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
1. |
Informacja z KRK |
Informacja została udzielona przez organ do tego uprawniony, jej treść nie była kwestionowana przez strony, stąd dowód ten zasługuje na walor wiarygodności |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
1. |
obraza prawa materialnego -art. 178a§1kk |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Warunkiem uznania pojazdu za mechaniczny jest to, że pojazd ten ma na stałe zamontowany silnik – a w warunkach rozpoznawanej sprawy była to łódź motorowa z silnikiem. Przy czym prowadzenie łodzi motorowej nawet bez włączonego na stałe silnika nie pozbawia tej łodzi przymiotu pojazdu mechanicznego. Sąd odwoławczy zgadza się też z poglądem z Komentarza do Kodeksu Karnego dot. art. 178a§1kk wyd. III pod red. V.Konarskiej, Wrzosek, publ. WKP 2020, że „Nie ma znaczenia, czy sprawca w chwili popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 i 4 k.k. wykorzystuje siłę silnika. Ważne jest jedynie to, aby pojazd konstrukcyjnie był wyposażony w takie urządzenie. Wyłączony silnik nie pozbawia auta cech pojazdu mechanicznego (zob. wyrok SO w Tarnowie z 12.09.2002 r., II AKa 361/02, LEX nr 1713526). O tym, czy pojazd jest mechaniczny, czy też nie, decyduje to, czy jest wyposażony w urządzenie, które może wprawiać go w ruch, a nie czy prowadzący taki pojazd korzysta z tego urządzenia (postanowienie SN z 22.05.2018 r., V KK 156/18, LEX nr 2553394). Gdyby uznać, że jest inaczej, na podstawie art. 178a § 1 k.k. nie mógłby odpowiadać kierujący pojazdem holowanym. Tutaj jednak SN nie ma wątpliwości, że taki kierujący może być sprawcą przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. (zob. wyrok SN z 18.03.2003 r., III KKN 390/01, OSNKW 2003/5–6, poz. 56).” Ponadto należy zauważyć, że łódź motorowa nie stała przycumowana tylko znajdowała się w ruchu, płynęła, a oskarżony siedział za sterem, trzymał kierownicę i wykonywał nią delikatne ruchy (co wynika z zeznań G. A.), włączał i wyłączał silnik (o czym zeznali świadkowie G. A. (2) i Z. L. (1)) i zmierzał do manewru cumowania (co jednak było nieudolne, łódka dryfowała w kierunku innych łodzi, z uwagi na stan nietrzeźwości oskarżonego potrzebna była pomoc osób spoza łódki w przycumowaniu łódki do burty innej łodzi przy pomoście). Zaobserwowany przez świadków dryf łódki nie wynikał zaś z tego, że łódka nie posiadając własnego napędu biernie poddawała się siłom przyrody jak np. góra lodowa, tylko wynikał z zachowania się oskarżonego siedzącego za sterami (i nie można tu stosować analogii z sytuacjami, gdy ktoś pcha motocykl lub samochód z jednoczesnym sterowaniem kierownicą, bo osoby z przytoczonych przez skarżącego przykładów przebywały „poza” pojazdami a oskarżony był w pojeździe tj. łódce). G. C. siedząc na miejscu sternika ( i miejsce w którym oskarżony się znajdował ma –wbrew stanowisku skarżącego- znaczenie), miał przecież realny kontakt z urządzeniami służącymi do kierowania łódką, łódka była w ruchu, bo się przemieszczała, stąd można było przyjąć, że w czasie czynu był on osobą prowadzącą łódź, która miała przymioty pojazdu mechanicznego. Dlatego oskarżony w ustalonych okolicznościach ocenianego czynu mógł odpowiadać za przestępstwo z art. 178a§1kk, a sąd I instancji stosując ten przepis nie uczynił tego z obrazą prawa materialnego. |
||
Wniosek |
||
o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
z przyczyn dla których nie uwzględniono zarzutu obrazy prawa materialnego |
||
Lp. |
Zarzut |
|
2. |
obrazy przepisu postępowania mającej wpływ na treść wyroku poprzez naruszenie art. 7 kpk a w konsekwencji błędne ustalenia faktyczne |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Wbrew zarzutowi obrazy art. 7 kpk nie można było uwzględnić jako wiarygodnych wyjaśnień oskarżonego w części zakwestionowanej przez sąd I instancji. Chociaż G. C. przyznał, że siedział za sterami, to podawał, że to nieustalony drogi mężczyzna o imieniu (...) wpływał do kei w S. i odpychał się „dziobosem” od innych łodzi. Jednak te wyjaśnienia nie zostały potwierdzone zeznaniami naocznego świadka G. A. (oraz Z. L. (1)), który opisał, że to sternik-oskarżony włączał i wyłączał silnik, siedział za sterem, trzymał kierownicę i wykonywał nią delikatne ruchy, zaś drugi mężczyzna na łodzi trzymał bosak, ale nic nim nie robił a wręcz wyglądał na zagubionego i bez żadnej wiedzy żeglarskiej. Trzeba zaś przypomnieć, że G. A. będąc bosmanem przystani S. miał odpowiednią wiedzę i doświadczenie, by w oparciu o zaobserwowane zachowanie (...), taki wniosek wyprowadzić. Należy też zauważyć, że oskarżony w wyjaśnieniach sam zaznaczył, że po spożyciu alkoholu „urwał mu się film”, nie pamięta żeby łódź prowadził, ale jednocześnie podał – chociaż miał utracić świadomość-, że nie dotykał na łodzi niczego. Jednak uwzględniając wysoki stan nietrzeźwości oskarżonego tj. 1,16 mg/l (co stanowi równowartość ponad 2 promili) to już z powodu znacznego upojenia trudno przyjmować by pewne okoliczności mógł on dobrze pamiętać (np. że nie dotykał niczego, że to (...) wpływał do kei odpychając się bosakiem od innych łodzi) a inne nie (czy ktoś do łódki przypłynął), tym bardziej, że pamiętał akurat te okoliczności które miały wykazać, że to nie on decydował o kierunku ruchu łódki. Dlatego należało, ustalając stan faktyczny, oprzeć się na zeznaniach naocznych i trzeźwych świadków a nie uznawać wyjaśnienia oskarżonego w zakresie zaprzeczającym by prowadził on łódź za wiarygodne, tym bardziej, że nie wykazano by świadkowie (osoby obce dla G. C.) mieli powody by kłamliwie pomawiać oskarżonego, a ich relacje dot. zachowania (...) wyraźnie przeczą wyjaśnieniom oskarżonego. Analizując wyjaśnienia oskarżonego należy stwierdzić, że starał się w nich przedstawić jako osoba tylko siedząca za sterem i to w ostatnim odcinku drogi, gdy łódź miał wcześniej prowadzić nieznany mu (...), gdy tymczasem G. A. oceniając zachowanie (...) przy kei uznał je za świadczące o braku u (...) wiedzy żeglarskiej skoro opisywany mężczyzna nie potrafił nawet rozłożyć bosaka i go użyć. A w świetle tego jak bosman przystani S. ocenił umiejętności żeglarskie (...) można było uznać, że tylko oskarżony mógł prowadzić ww łódź a nie nieudolnie zachowujący się na łodzi (...). Sąd I instancji oceniając wiarygodność wyjaśnień oskarżonego wskazał dlaczego nie można było dać wiary zapewnieniom oskarżonego, że to (...) prowadził łódź i z oceną tą, jako właściwą w świetle dyrektyw z art. 7 kpk, należy się zgodzić. Faktycznie trudno w świetle logiki i doświadczenia życiowego przyjąć by nieznajomy który chciał wyczyścić toaletę to jednocześnie chciał też popłynąć do S. i potrafiąc sterować łodzią motorową to poprowadził łódź w czasie, gdy oskarżony spożywał alkohol. Tym bardziej, że oskarżony podał w danych osobowych, że łódź ma wartość 150 tys. zł a wobec tego trudno też w świetle doświadczenia życiowego przyjąć by miał prowadzenie takiej wartościowej łodzi beztrosko przekazać – jak to wyjaśnił na znacznym przecież odcinku toru wodnego od I. do S. -w ręce osoby nieznajomej, których umiejętności żeglarskich nie znał. A wobec tego argumenty użyte w apelacji by wykazać, że jednak twierdzenia o prowadzeniu łodzi tylko przez (...) zawarte w wyjaśnieniach oskarżonego są wiarygodne, nie mogły zostać- w świetle logiki i doświadczenia życiowego - uwzględnione. Nawet bowiem sugestia z apelacji, że może (...) jednak spożył alkohol, bo szybko oddalił się z miejsca zdarzenia, nie została potwierdzona przez samego oskarżonego, który podał wyraźnie, że spożywania alkoholu przez mężczyznę o imieniu (...) nie widział. Natomiast szybkie oddalenie się z miejsca zdarzenia przez (...) równie dobrze może świadczyć o tym, że nie chciał on być świadkiem w sprawie i jeździć na przesłuchania do prokuratury czy sądu, gdy miał świadomość znacznego upojenia prowadzącego łódź motorową i tego, że zostało to zauważone przez świadków. Ponadto należy zauważyć, że w pierwszych wyjaśnieniach oskarżony nic nie mówił o tym by silnik w łodzi był zepsuty, przy czym podał też wówczas, że łódź przepłynęła z przystani S. w I. do S., a z pewnością oskarżony i (...) nie mogliby płynąć w dniu 03.08.2019r. łodzią na tak długiej trasie (około 20 km toru wodnego) bez włączonego i sprawnego silnika. Łódź nie mogła więc tylko dryfując, z popsutym silnikiem, przepłynąć tego dnia z I. do S.. Natomiast dopiero na rozprawie oskarżony podał nową okoliczność, że silnik w łodzi był zepsuty. Stąd taka nowa okoliczność z wyjaśnień z rozprawy, wobec tego że oskarżony przypłynął ta łodzią w dniu 03.08.2019r. z I. do S., nie mogła być uznana za wiarygodną. Dlatego przy ocenie wyjaśnień oskarżonego nie doszło do obrazy art. 7 kpk. Natomiast materiał dowodowy w zakresie słusznie uznanym przez sąd I instancji za wiarygodny dawał podstawy do przyjęcia, że to oskarżony prowadził łódź motorową, wprawiwszy się w znaczny stan nietrzeźwości, stąd działał umyślnie w zamiarze bezpośrednim. |
||
Wniosek |
||
o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
z przyczyn dla których nie uwzględniono zarzutu obrazy prawa procesowego i błędu w ustaleniach faktycznych |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3. |
rażącej niewspółmierności kary oraz środka karnego |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
W zakresie tego zarzutu co do kary zasadniczej to zaszły podstawy do złagodzenia ilości stawek dziennych grzywny. Faktycznie wymierzona kara 250 stawek dziennych grzywny razi surowością. Co prawda wyrok nakazowy wydany w tej sprawie nie wiąże sądu na etapie wydawania kolejnego wyroku, ale faktycznie dysproporcja wymierzonych w poszczególnych wyrokach kar grzywny jest widoczna, gdy w wyroku nakazowym orzeczono 1.000zł (50 stawek po 20 zł) a w wyroku zaskarżonym 5.000zł (250 stawek po 20zł). Nie można zaś tracić z pola widzenia tego, że oskarżony jest przecież obecnie osobą niekaraną, a za przypisany mu czyn zakwalifikowany z art. 178a§1kk można było wymierzyć mu karę grzywny od 10 do 540 stawek dziennych (art. 33§1kk), stąd wymierzenie grzywny w wysokości prawie połowy maksymalnej ilości stawek razi surowością. Przy czym wysoki strony wysoki stopień nietrzeźwości oskarżonego w czasie czynu, gdy granica tego stanu, zgodnie z art. 115§16 kk, zachodzi przy przekroczeniu zawartości alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza powyżej 0,25 mg, a u oskarżonego po zatrzymaniu go badaniami stwierdzono ponad 4-krotnie przekroczenie tej granicy tj. 1,16 mg/l, 1,14 mg/l i 1,12 mg/l w wydychanym powietrzu, powoduje, że wymiar orzeczonych stawek dziennych nie może też oscylować w granicy minimalnej ilości stawek dziennych wynikającej z treści przepisu art. 33§1kk (a taką ilość stawek przyjęto w wyroku nakazowym), a wręcz nakazuje orzec ilość stawek dziennych znacznie powyżej tej granicy. Nie można też pominąć i tego, że stan zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu wodnym spowodowany tym, że łódkę prowadził nietrzeźwy sternik tj. oskarżony, był bardzo wysoki. Bowiem w okolicznościach tego czynu, to gdyby nie interwencja bosmana przystani i Z. L., to mogło dojść do uszkodzenia i łodzi oskarżonego i innych łodzi przycumowanych przy pomostach. A w świetle tego, to należało dokonać korekty kary grzywny co do ilości stawek dziennych poprzez ich obniżenie do poziomu 130 stawek dziennych, przy uwzględnieniu wszystkich ww wymienionych okoliczności i celów jakie kara ma odnieść tak wobec sprawcy jak i członków społeczeństwa, a nie tylko przy uwzględnieniu podnoszonej przez autora apelacji niekaralności oskarżonego. Natomiast wysokość stawki dziennej ustalonej na 20zł, z uwagi na to, że była ona nieznacznie wyższa od minimalnej jej wysokości wynikającej z art. 33§3kk, to nie podlega zmianie. Ponadto opisane wyżej okoliczności, w tym znaczny stan nietrzeźwości oskarżonego, to wskazują na wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu, co powoduje, że nie było podstaw do postulowanego w apelacji warunkowego umorzenia postępowania Natomiast znaczna nietrzeźwość oskarżonego, to, że stwierdzono u G. C. ponad 4-krotnie przekroczenie granicy tego stanu określonej w art. 115§16 kk, to wskazuje na potrzebę usunięcia oskarżonego na dłuższy czas z udziału w ruchu wodnym w charakterze osoby prowadzącej w tym ruchu pojazdy mechaniczne. Trzeba też zauważyć, że zakaz dla sprawców prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości orzeka się na okres nie krótszy niż 3 lata. A wobec tego zakaz taki orzeczony na okres niewiele wyższy, bo 4 lat, z uwagi na wysoki stan nietrzeźwości oskarżonego, z pewnością nie może być uznany za taki, którego nie można było orzec w realiach rozpoznawanego zdarzenia. |
||
Wniosek |
||
o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Z oczywistego powodu zarzut rażąco surowej kary nie może spowodować postulowanej zmiany wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu. Natomiast można było zmienić wyrok, ale poprzez złagodzenie wymierzonej kary zasadniczej z przyczyn podanych w powodach uznania zarzutu rażąco surowej kary za zasadny. Nie było zaś powodu by zmieniać wyrok w zakresie rozstrzygnięcia z pkt. II dot. zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu wodnym na okres 4 lat. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
co do zasady czyn przypisany oskarżonemu w pkt. I zakwalifikowany z art. 178a§1kk, zakaz prowadzenia pojazdów z pkt. II, świadczenie pieniężne z pkt. III, zaliczenie okresu zatrzymania na poczet kary grzywny z pkt. IV, zasądzenie od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kosztów sadowych z pkt. V |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Z przyczyn dla których nie uwzględniono zarzutów obrazy prawa materialnego, procesowego i błędu w ustaleniach faktycznych oraz rażąco surowego okresu zakazu prowadzenia pojazdów |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
korekta kary grzywny z pkt. I i obniżenie jej do 130 stawek dziennych grzywny po 20zł, a w konsekwencji uchylenie rozstrzygnięcia z pkt. V o opłacie |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Z przyczyn dla których uwzględniono zarzut rażąco surowej kary grzywny |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
Pkt. III |
apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała co do większości zarzutów na uwzględnienie, stąd zachodziły podstawy z art. 636§1kpk do obciążenia oskarżonego kosztami za postępowanie odwoławcze, w tym jedną „nową” opłatą za obie instancji w sytuacji, gdy sąd odwoławczy dokonał korekty wymierzonej oskarżonemu kary grzywny (art. 3ust. 1 i art.10 ustawy z 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych) |
7. PODPIS |