Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 maja 2021 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior

Protokolant Daria Więch

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 maja 2021 r. w Warszawie

sprawy M. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) w W.

o prawo do rekompensaty

na skutek odwołania M. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)w W. z dnia 30 stycznia 2020 r. znak: (...)

1. zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. z dnia 30 stycznia 2020 r. znak: (...) w ten sposób, że przyznaje odwołującej M. R. prawo do rekompensaty od dnia 1 stycznia 2020 r.,

2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. na rzecz odwołującej M. R. kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Renata Gąsior

UZASADNIENIE

M. R. w dniu 20 lutego 2020 r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. z dnia 30 stycznia 2020 r., znak: (...) wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do rekompensaty za wykonywanie pracy w warunkach szczególnych oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ubezpieczona wskazała, że z załączonego świadectwa pracy wynika, iż pracowała na stanowiskach składacza ręcznego od 14 września 1976 r. do 1 stycznia 1986 r., składacza monotypowego od 2 stycznia 1986 r. do 31 października 1986 r. oraz składacza fotoskładu od 27 kwietnia 1987 r. do 28 lutego 1997 r. Odwołująca zaznaczyła, że jej praca wymieniona jest w wykazie A, dziale XI w punktach 1-3 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze ( odwołanie z dnia 20 lutego 2020 r., k. 3-5 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania zgodnie z art. 477 § 1 k.p.c. Organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do ustalenia wysokość emerytury wraz z rekompensatą, ponieważ nie wykazała ona 15 lat pracy w szczególnych warunkach do dnia 31 grudnia 2008 r. Jego zdaniem odwołująca nie przedstawiła świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych, natomiast z załączonego świadectwa pracy nie wynika charakter pracy i stanowiska ściśle według wykazu, działu, pozycji i punktu załącznika do rozporządzenia oraz zarządzenia ministra lub uchwały centralnego związku spółdzielczego ( odpowiedź na odwołanie z dnia 6 marca 2020 r., k. 7 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. R. w 1976 r. ukończyła Technikum Poligraficzne na kierunku składacza ręcznego. Następnie została zatrudniona w Zakładach (...) S.A. w W. w okresie od 14 września 1976 r. do 28 lutego 1997 r. w pełnym wymiarze czasu pracy. Odwołująca do 1 stycznia 1986 r. pracowała na zecerni na stanowisku składacza ręcznego. Do jej obowiązków należało składanie wzorów matematycznych. M. R. ręcznie składała tabele lub zajmowała się ich formatowaniem ze składów monotypowych. Do świadczenia tych czynności korzystała z wierszownika, na którym układała czcionki a następnie wypełniała określony format i długość z zachowaniem wszelkich zasad typograficznych. Dodatkowo pobierała czcionki z kaszty, które były ołowiane. Po włożeniu czcionek do wierszownika i ich wyjustowaniu, odwołująca odkładała je na szufelkę. Wszystkie czcionki zawierały ok. 80% ołowiu, 18% antymonu i 2% cyny, która nadawała jej gładkość i chroniła przed korozją. Natomiast antymon utwardzał czcionkę. Ubezpieczona wówczas korzystała z urlopu wychowawczego od 22 czerwca 1982 r. do 21 czerwca 1985 r. oraz z urlopu bezpłatnego w okresie od 23 czerwca 1985 r. do 31 grudnia 1985 r. Następnie pracowała jako składacz monotypowy w okresie od 2 stycznia 1986 r. do 26 kwietnia 1987 r. Ubezpieczona uczęszczała na szkolenie związane z nauką zawodu składacza monotypowego, które trwało od 2 stycznia 1986 r. do 31 października 1986 r., po czym zdałam egzamin państwowy. Wówczas kodowała wiersze na składarce Taster. Formalnie w okresie od 27 kwietnia 1987 r. do 28 lutego 1997 r. została zatrudniona jako składacz fotoskładu, jednak faktycznie rozpoczęła pracę na tym stanowisku od 1 listopada 1987 r., ponieważ
w okresie od 27 kwietnia 1987 r. do 31 października 1987 r. odbywała naukę zawodu. Podczas wykonywania obowiązków na stanowisku składacza fotoskładu odwołująca składała, obrabiała i łamała w kolumny tekst dziennika urzędowego o formacie składu A4. Ubezpieczona otrzymywała maszynopis, który należało odpowiednio złożyć, a następnie przełamać. Odwołująca pracowała przy monitorach kineskopowych ( świadectwo pracy z dnia 28 lutego 1997 r., akta ZUS, akta osobowe, świadectwa uzyskania uprawnień i zeznania odwołującej, k. 43 i 45-46 a. s.).

Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego specjalisty ds. BHP celem ustalenia, czy praca wykonywana przez odwołującą w Zakładach (...) S.A. w W. w okresie od 14 września 1976 r. do 28 lutego 1997 r. wykonywana była w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze
w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych uregulowanych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego
1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz w innych rozporządzeniach Rady Ministrów dotyczących I Kategorii Zatrudnienia i zarządzeniach właściwych ministrów ( postanowienie z dnia 10 marca 2021 r., k. 47 a. s.).

Do dnia 31 grudnia 1981 r. prace w przemyśle poligraficznym, które wykonywała ubezpieczona, nie były ujęte w żadnym z rozporządzeń Rady Ministrów dotyczącym ,,Pierwszej kategorii zatrudnienia”, które obowiązywało od 10 września 1956 r. Obowiązki wykonywane przez ubezpieczoną weszły do działu wykazu będącego podstawą do zakwalifikowania do prac w warunkach szczególnych dopiero w treści rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1981 r. zmieniającym rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 maja 1979 r. w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia. W punktach 1 i 2 działu XI wymieniono produkcję i obróbkę materiału zecerskiego i form drukowych ze stopu drukarskiego oraz procesy składu z zastosowaniem elektronicznych monitorów ekranowych, który również obowiązujący w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Oznacza to, że odwołująca pracowała w warunkach szczególnych w okresie od 31 grudnia 1981 r. do 28 lutego 1997 r. ( opinia biegłego sądowego z zakresu BHP A. P., k. 51-59 a. s.).

Odwołująca w dniu 5 sierpnia 2019 r. złożyła wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. o emeryturę. Po rozpoznaniu wniosku na mocy decyzji z dnia 14 sierpnia 2019 r., znak: (...) organ rentowy przyznał jej prawo do świadczenia od 1 sierpnia 2019 r. ( wniosek z dnia 5 sierpnia 2019 r. i decyzja z dnia 14 sierpnia 2019 r., akta ZUS).

W dniu 20 stycznia 2020 r. ubezpieczona wystąpiła z wnioskiem do organu rentowego o przeliczenie wysokości emerytury wraz z rekompensatą z tytułu wykonywanej pracy w warunkach szczególnych. W odpowiedzi organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 30 stycznia 2020 r., znak: END/10/045204902 odmówił odwołującej prawa do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach, ponieważ na dzień 31 grudnia 2008 r. nie udokumentowała co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( wniosek z dnia 20 stycznia 2020 r. i decyzja z dnia 30 stycznia 2020 r., akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych i aktach osobowych M. R. oraz w oparciu o treść jej zeznań, a także opinię biegłego sądowego z zakresu BHP A. P..

Sąd uznał, że treść wynikająca z zebranej dokumentacji odpowiada faktom ustalonym w rozpatrywanej sprawie. Jak wynika ze świadectwa pracy, ubezpieczona pracowała w Zakładach (...) S.A. w W. w okresie od 14 września 1976 r. do 28 lutego 1997 r. w pełnym wymiarze czasu pracy. Wystawione przez płatnika składek świadectwo pracy, jak również dokumenty znajdujące się w aktach osobowych wskazują na okresy, w których ubezpieczona pracowała na różnych stanowiskach pracy, a co za tym idzie wzajemnie koreluje ze sobą w opisywanym zakresie. W świadectwie pracy podano również, że odwołująca w całym okresie zatrudnienia wykonywała pracę w warunkach szczególnych. Organ rentowy nie uwzględnił tych zapisów, ponieważ w jego ocenie nie określono stanowiska ściśle według wykazu, działu, pozycji i punktu załącznika do zarządzenia resortowego właściwego ministra, któremu podlegał zakład pracy. Sąd zważył jednak, że świadectwa wystawione przez pracodawcę nie stanowią dokumentów urzędowych w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż nie jest on organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast świadectwa pracy traktuje się w postępowaniu sądowym, jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w tym dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno, co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. W odniesieniu do zawartych tam danych Sąd ustalił, że niemożliwym było zaliczenie pełnego okresu pracy do warunków szczególnych.

Sąd jako materiał kluczowy dla rozstrzygnięcia sprawy uznał opinię powołanego biegłego sądowego, albowiem dowód ten pozwolił na precyzyjne określenie, że praca odwołującej była wykonywana w warunkach szczególnych. Z tego też powodu ustalenia poczynione przez biegłego w przeważającej części Sąd przyjął za własne, albowiem opinia została wydana na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych z okresu zatrudnienia ubezpieczonej w Zakładach (...) S.A. Sąd po dokonaniu analizy opinii oraz w oparciu również o treść niezakwestionowanych zeznań odwołującej ustalił zakres obowiązków, które miała ona przydzielone do wykonania w spornym czasie. Sąd nie znalazł żadnych podstaw do odmowy zeznaniom ubezpieczonej waloru wiarygodności, gdyż korelowały one z dokumentacją znajdującą się w aktach rentowych i aktach osobowych.

Strony procesu konstruowały zarzuty względem sporządzonej opinii przez biegłego sądowego, które w przypadku organu rentowego okazały się niewystarczające w kontekście zgromadzonego materiału dowodowego. Brak dowodu wypłat odwołującej wynagrodzenia za pracę w warunkach szczególnych nie może sam w sobie decydować, że nie była ona faktycznie wykonywana. Treść dokumentów, z której wynikał charakter pracy wykonywanej przez ubezpieczoną, nie była bowiem przedmiotem sporu w toku procesu. Ponadto należy zaznaczyć, że zapewnienie pracownikom dodatków za pracę w warunkach szkodliwych lub szczególnych w wielu przypadkach nie przesądza o tym, że taka praca była faktycznie wykonywana. Również brak wyszczególnienia w świadectwie pracy działu i pozycji czynności świadczonych przez ubezpieczonych według wykazów do właściwych rozporządzeń czy zarządzeń nie ma znaczenia dla sprawy, o czym była mowa w pierwszej części oceny zgromadzonego materiału dowodowego. W odniesieniu do zarzutów strony odwołującej, to w ocenie Sądu zasługują one na uwzględnienie. Biegły sądowy niezasadnie wskazał, że z uwagi na obowiązujące wówczas akty prawne nie uwzględniające czynności wykonywanych przez ubezpieczoną do dnia 30 grudnia 1981 r. do warunków szczególnych, uniemożliwiało zaliczenie okresu od 14 września 1976 r. do stażu pracy w warunkach szczególnych. Na zmianę stanowiska wpływa treść powołanego przez ubezpieczoną § 19 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Przepis § 19 ust. 1 w/w rozporządzenia stanowi, że przy ustalaniu okresów pracy, o których mowa w § 2, uwzględnia się również okresy takiej pracy (służby), wykonywanej przed dniem wejścia w życie rozporządzenia. Prace dotychczas zaliczone do I kategorii zatrudnienia w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 4 maja 1979 r. w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia uważa się za prace wykonywane w szczególnych warunkach, o których mowa w § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. W brzmieniu przepisów obowiązujących od dnia 31 grudnia 1981 r. ustawodawca kwalifikował czynności wykonywane wówczas przez ubezpieczoną jako pracę w warunkach szczególnych, dlatego też należało uwzględnić okres od 14 września 1976 r. do tego stażu pracy.

Tak zgromadzony materiał dowodowy stanowił podstawę do wydania orzeczenia w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie M. R. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. z dnia 30 stycznia 2020 r., znak: (...) jako zasadne, podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych ( Dz. U. z 2018 r., poz. 1924) zwanej dalej ,,ustawą pomostową’’, rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

Na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy pomostowej, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli posiada okres pracy w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2018 r., poz. 1270 z późn. zm.), zwanej dalej ,,ustawą emerytalną’’, wynoszący co najmniej 15 lat.

W myśl art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej, za pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, przy czym wiek emerytalny powyższej kategorii pracowników, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których pracownikom tym przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Wykaz prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
o których mowa w powołanym art. 184 ustawy emerytalnej, nie podlega wykładni rozszerzającej. Prace te ściśle zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43) zwanego dalej ,,rozporządzeniem’’. Jednakże nabycie uprawnień z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze podlega dalszym ograniczeniom. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik ma obowiązek wykonywać ją stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na danym stanowisku pracy w świetle § 2 ust. 1 rozporządzenia.

Gramatyczna wykładnia ustawowej definicji rekompensaty jednoznacznie wskazuje, że świadczenie to dotyczy takich ubezpieczonych, którzy nie mogą nabyć prawa do emerytury pomostowej oraz równocześnie utracili możliwość nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Innymi słowy do katalogu osób zalicza się te, które nie spełniły łącznie wyżej określonych warunków przewidzianych w art. 32, art. 46 lub art. 184 ustawy emerytalnej. Potwierdzeniem tej tezy jest wykładnia art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych dokonywana z uwzględnieniem reguł funkcjonalnych (celowościowych). Celem tego przepisu jest bowiem przyznanie odszkodowania za rzeczywistą utratę określonych uprawnień. Musi on dotyczyć tylko tych ubezpieczonych, którzy ze względu na niespełnienie choćby jednego ustawowego warunku (wieku, ogólnego stażu emerytalnego), nie mogli skorzystać z dotychczasowych regulacji i nabyć prawa do emerytury w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny, a także nie mogą skorzystać z regulacji nowych, przewidzianych ustawą pomostowych. Nie dotyczy on natomiast ubezpieczonych, którzy po spełnieniu wszystkich ustawowych warunków wcześniejszego przejścia na emeryturę nie zrealizowali tego uprawnienia ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2018 r., sygn. akt III UK 88/17).

W rozpatrywanej sprawie należało jedynie rozważyć, czy na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego ubezpieczona udowodniła, że legitymuje się 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Celem rekompensaty, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. Przesłanką konieczną do przyznania prawa do rekompensaty jest wykonywanie pracy w warunkach szczególnych przez 15 lat w pełnym wymiarze czasu pracy ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 12 września 2017 r., sygn. akt III AUa 956/16).

Okres sporny obejmował pracę ubezpieczonej wykonywaną w Zakładach (...) S.A. w W. w okresie od 14 września 1976 r. do 28 lutego 1997 r. Organ rentowy w treści zaskarżonej decyzji stwierdził, że odwołująca nie wykonywała pracy w warunkach szczególnych opierając się na treści świadectwa pracy. ZUS utrzymywał, że nie wskazano w nim wykazu, działu i pozycji załącznika do rozporządzenia. Jak zostało już ustalone w stanie faktycznym oraz w ocenie materiału dowodowego, odwołująca przez cały okres wykonywała obowiązki na stanowiskach składacza. W okresie od 14 września 1976 r. do 1 stycznia 1986 r. zatrudniona była jako składacz ręczny, od 1 listopada 1986 r. do 26 kwietnia 1987 r. jako składacz monotypowy a od 1 listopada 1987 r. do 28 lutego 1997 r. jako składacz fotoskładu. Jednocześnie odbywała naukę zawodu w okresach od 2 stycznia 1986 r. do 31 października 1986 r. na stanowisku składacz monotypowy oraz od 27 kwietnia 1987 r. do 31 października 1987 r. na stanowisku składacz fotoskładu.

W ocenie Sądu fundamentalne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miała opinia sporządzona przez biegłego sądowego z zakresu BHP, gdyż była wiarygodnym dowodem w sprawie. Biegły swoje ustalenia oraz wnioski oparł na treści wynikającej z akt osobowych ubezpieczonej obejmujących okres jej zatrudnienia w Zakładach (...). Opinia biegłego sądowego w połączeniu z dokumentami znajdującymi się w aktach osobowych tworzy spójny stan faktyczny. W ocenie Sądu biegły jedynie w sposób nieprawidłowy dokonał subsumpcji ustalonych faktów w kontekście obowiązujących w spornym czasie aktów prawnych przy zakwalifikowaniu okresów zatrudnienia odwołującej do warunków szczególnych.

W pierwszym okresie pracy ubezpieczonej obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1956 r. w sprawie zaliczania pracowników do kategorii zatrudnienia ( Dz. U. z 1856 r., Nr 39, poz. 176). Następnie z dniem 1 stycznia 1980 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 maja 1979 r. w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia ( Dz. U. z 1979 r. Nr 13, poz. 86). W obu wspomnianych aktach prawnych nie zawarto prac wykonywanych w przemyśle poligraficznym do warunków szczególnych. Dopiero bowiem rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia z dnia 30 grudnia 1981 r. ( Dz. U. z 1981 r., Nr 32, poz. 186) zaliczyło w Dziale XI załącznika wykazu prac zaliczonych do pierwszej kategorii zatrudnieniu prace w przemyśle poligraficznym w punktach 1 i 2 o treści: produkcja oraz obróbka materiału zecerskiego i form drukowych ze stopu drukarskiego oraz procesy składu z zastosowaniem elektronicznych monitorów ekranowych. Tożsama treść została zawarta w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Jednocześnie zgodnie z przytoczonym już § 19 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przy ustalaniu okresów pracy, o których mowa w § 2, uwzględnia się również okresy takiej pracy (służby), wykonywanej przed dniem wejścia w życie rozporządzenia. Prace dotychczas zaliczone do I kategorii zatrudnienia w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 4 maja 1979 r. w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia uważa się za prace wykonywane w szczególnych warunkach, o których mowa w § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Jako że prace w przemyśle poligraficzne zostały zakwalifikowane w rozporządzeniu w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia, to w ocenie Sądu należało je uwzględnić w całym okresie zatrudnienia obowiązującym przed dniem wejścia w życie rozporządzenia
z dnia 7 lutego 1983 r. W oparciu o powyższe ustalenia Sąd zważył, że należy uznać za pracę wykonywaną przez odwołującą do warunków szczególnych w całym okresie zatrudnienia ubezpieczonej, a więc od 14 września 1976 r. do 28 lutego 1997 r.

Jednocześnie Sąd doszedł do wniosku, że do stażu pracy w warunkach szczególnych nie uwzględnia się okresów, w których faktycznie praca nie była wykonywana. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że przy ustalaniu okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, warunkującego prawo do rekompensaty na podstawie art. 21 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, nie uwzględnia się okresów nie wykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2020 r., sygn. akt III UZP 3/20). W przypadku odwołującej do ustalenia stażu pracy w warunkach szczególnych należało wyłączyć okres urlopu wychowawczego od 22 czerwca 1982 r. do 21 czerwca 1985 r. oraz okres urlopu bezpłatnego od 23 czerwca 1985 r. do 31 grudnia 1985 r. Wyłączenie ponad 3,5 letniego okresu nie daje jednak podstaw do oddalenia odwołania, gdyż ubezpieczona legitymuje się łącznie ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do wniosku, że odwołująca jest osobą uprawnioną do rekompensaty.

Sąd ustalając termin, od którego przyznał odwołującej prawo do rekompensaty, oparł się na dyspozycji art. 129 pkt 1 ustawy emerytalnej, na podstawie którego świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania do nich prawa, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Ubezpieczona złożyła wniosek o świadczenie 20 stycznia 2020 r., zatem prawo do rekompensaty uzyskała od dnia 1 stycznia 2020 r.

Sąd na podstawie art. 477 § 2 k.p.c. orzekł, jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w myśl art. 98 k.p.c. w treści punktu 2 wyroku, w myśl którego strona przegrywająca spraw ma obowiązek zwrócić koszty na żądanie jej przeciwnika procesowego. Na tej podstawie zasądzono od organu rentowego na rzecz odwołującej kwotę 180,00 złotych zgodnie z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).

SSO Renata Gąsior

ZARZĄDZENIE

(...)