Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 348/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z 12.02.2021r. sygn. akt II K 763/18

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

x obrońca

x oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

x w części

☐

co do winy

x

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

x

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

x

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

x

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

x

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

x

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1. zarzut obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść wyroku i obrazy prawa materialnego (zawarty w apelacji oskarżonego D. W.) tj.:

- art. 376 kpk i art. 439 § 1 pkt 11 kpk, polegający na prowadzeniu rozprawy odroczonej, pomimo nieobecności oskarżonego, który nie został zawiadomiony o terminie rozprawy,

- art. 25 § 1 pkt 1 kpk polegający na prowadzeniu sprawy przez Sąd Rejonowy, pomimo tego, iż właściwym do prowadzenia sprawy w I instancji był Sąd Okręgowy, albowiem przedmiotowa sprawa została wyłączona ze śledztwa sygn. Ds. 26/14 (gdzie oskarżonemu postawiono zarzut udziału w zorganizowanej grupie przestępczej), a z powodu udziału policjantów z KP O. postępowanie przygotowawcze prowadziły jednostki z P. i T.,

- art. 391 § 1 kpk i art. 366 § 1 kpk poprzez poprzestanie na odczytaniu zeznań świadka M. W. (1), pomimo usprawiedliwionego niestawiennictwa tego świadka na rozprawie i potrzeby jego osobistego przesłuchania;

- art. 343§ 7 kpk w zw. z art. 335 kpk , w zw z art. 60 kk - poprzez brak uwzględnienia wniosku prokuratora o wymierzenie oskarżonemu kary z nim uwzględnionej w oparciu o art. 60 kk tj. kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

X niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia wykazała, iż podniesione przez oskarżonego zarzuty odwoławcze związane z obrazą wymienionych przepisów postępowania (wymienione w art. 3.1.) są nieuzasadnione.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, Sąd I instancji nie dopuścił się obrazy przepisów postepowania, związanych z kwestia procedowania w sprawie, w szczególności takich, które mogłoby mieć wpływ na treść wyroku. Sąd Rejonowy z powodu długości stanu odroczenia trwającego w sprawie (który faktycznie trwał od dnia 4 grudnia 2019r., także z przyczyn niezawinionych przez strony tj. śmierci poprzedniego obrońcy) na rozprawie w dniu 29 stycznia 2021r. zdecydował się prowadzić przewód sądowy od początku. Choć w protokole brak jest wprost zapisu o takowym procedowaniu, to czynność ta jest jak najbardziej zrozumiała i czytelna. Oskarżony o terminie rozprawy wyznaczonej na datę 29 stycznia 2021r. został prawidłowo zawiadomiony (podobnie jak współoskarżona D. P. (1)). Zawiadomienie o terminie odebrał osobiście, co potwierdził własnoręcznym, czytelnym podpisem (dowód doręczenia korespondencji k.610). W imieniu oskarżonego na rozprawę stawił się jego obrońca z wyboru adw. J. B.. W żaden więc sposób nie doszło do naruszenia prawa do obrony oskarżonego. Obrońca oskarżonego nie wnioskował o odroczenie rozprawy (z jakiegokolwiek powodu) – także w sytuacji, gdy rozprawę rozpoczęto od początku poprzez odczytanie aktu oskarżenia i ujawnienie wyjaśnień oskarżonych. W sprawie ujawniono pisma nadesłane przez oskarżonego do akt tj. wniosek o „uwzględnienie okoliczności z art. 60 kk” i inne oraz oświadczenie, co do roli D. P. w sprawie posiadania wyrobów bez polskich znaków akcyzy. Obecność oskarżonego na rozprawie nie miała charakteru obowiązkowego (o terminie został zawiadomiony).

W sprawie nie zachodziła sytuacja, o jakiej mowa w art. 343 § 7 kpk w zw. z art. 335 kpk, albowiem akt oskarżenia nie zawierał wniosku o dobrowolne poddanie się karze przez oskarżonego. Istotnie wiadomym jest, iż takowy wniosek został uzgodniony pomiędzy oskarżonym, a prokuratorem w sprawie zakończonej wyrokiem wydanym przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. sygn. III K 18/19. Wniosek ten nie dotyczył jednak zarzutów postawionych przedmiotowym aktem oskarżenia, lecz innych – dotyczących innej materii faktycznej i prawnej. Sam fakt, iż postępowanie przygotowawcze początkowo obejmowało zarówno przedmiotowe zarzuty, jak i zarzuty związane z udziałem w zorganizowanej grupie przestępczej, samo w sobie nie niweczy konieczności uwzględnienia przesłanek, o jakich mowa w art. 60 kk w zakresie zarzutów karno-skarbowych (art. 60 kk przewiduje bardzo rygorystyczne wymogi dla skorzystania z tego tzw. nadzwyczajnego złagodzenia kary; § 3 i 4 tegoż przepisu przewidują konieczność bądź to: ujawnienia wobec organu powołanego dościgania przestępstwa informacji dotyczących osób uczestniczących w popełnienie czynu czy istotnych okoliczności, bądź ujawnienia istotnych i nieznanych mu dotąd okoliczności, przepis ma, co do zasady (poza § 3) charakter fakultatywny). Analiza akt wskazuje, że w przedmiotowej sprawie w zakresie zarzutów dotyczących przestępstw karno-skarbowych, ani nie zachodziły przesłanki, o jakich mowa w art. 60kk, ani nie było wniosku o dobrowolne poddanie się karze uzgodnionego pomiędzy oskarżonym, a oskarżycielem publicznym. Nastąpiło wyłączenie śledztwa w zakresie zarzutów karno-skarbowych i zawarcie ich w odrębnym akcie oskarżenia, co powodowało samodzielność przedmiotowego postępowania przygotowawczego. Z tego powodu o właściwości sądu I instancji nie decydowała ranga zarzutów związanych z udziałem w zorganizowanej grupie przestępczej, lecz zarzuty - w liczbie dwóch - zawarte w akcie oskarżenia o sygn.PO.I.Ds.77.2018. Właściwość miejscową wyznaczało miejsce popełnienia czynów.

Nie przekonuje także zarzut apelanta związany poprzestaniem na odczytaniu zeznań świadka M. W., Z. W. i „innych” – bliżej niewymienionych osób., w tym pomimo usprawiedliwionego niestawiennictwa M. W.. Sąd odwoławczy zważył, że sąd rejonowy dysponował wnioskiem świadka M. W. o usprawiedliwienie nieobecności, w którym ta podnosiła zarówno aktualne przeziębienie (bądź inną chorobę związaną z gorączką etc.), ale także swój podeszły wiek. Właśnie mając na uwadze zarówno treść zeznań M. W., jak i usprawiedliwione problemy z jej stawiennictwem, sąd meriti zdecydował się poprzestać na ujawnieniu zeznań tegoż świadka, bez konieczności osobistego jego przesłuchiwania. Podobna decyzje podjął co do wszystkich innych nieobecnych świadków (którzy nie stawili się pomimo wezwania). Co istotne - na takie rozwiązanie wyraził zgodę obecny na sali obrońca oskarżonego, a jak wynika z pisemnych motywów wydanego w sprawie wyroku, ani zeznania M. W., ani Z. W. nie stanowiły podstawy do dokonania przez sąd I instancji ustaleń faktycznych w zakresie sprawstwa oskarżonego. Podstawą były tu przede wszystkich fakty oparte o nieosobowy materiał dowodowy w postaci protokołów przeszukań oraz opinii kryminalistycznych oraz wyjaśnienia samego D. W. (2), który przecież przyznał się tak do posiadania całego asortymentu wymienionego w akcie oskarżenia, nie posiadającego polskich znaków akcyzy, jak i do obrotu tym towarem (handel).

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku w części, co do kary - poprzez orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania;

zasadny

częściowo zasadny

x niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- żaden z zarzutów zawartych w punkcie 3.1. nie uzasadniał zmiany w zakresie wysokości orzeczonych kar, zmiana represji karnej nastąpiła z powodów błędnych ustaleń faktycznych związanych z wpływem wysokości uszczuplonego podatku na kwalifikacje prawno–karną czynów i innych (okoliczności uwzględnione z urzędu – o czym szerzej poniżej);

3.2.

- zarzut błędnych ustaleń faktycznych związanych z wyceną wysokości uszczuplonego podatku akcyzowego, poprzez zaaprobowanie takich wycen, jakie wymieniono w akcie oskarżenia, bez uwzględnienie wysokości podatku obowiązującego na terenie UE, podczas gdy w sklepach spożywczych (np. L.) asortyment opisany przez oskarżonego kosztował od 250 zł. do 300 zł., a wysokości wynikające z aktu oskarżenia oznaczałyby np. posiadanie alkoholu droższego aniżeli dostępny w tych placówkach handlowych;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

x niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie przekonują wyliczenia oskarżonego w zakresie wysokości uszczuplonego przedmiotowymi czynami podatku akcyzowego. Jego wyliczenia dokonał właściwy organ, posiadający doświadczenie i dysponujący wiedzą fachową. Wysokość ta uwzględniała ilość wyrobów każdorazowo ujawnionych w toku przeszukania pomieszczeń mieszkalnych i gospodarczych, a przy tym w zakresie czynu z punktu II aktu oskarżenia (przypisanego w punkcie 2 wyroku) wynikała z ich sumy we wskazanym okresie czasu - w racji skutecznego przypisania oskarżonemu działania w ramach czynu ciągłego tj. w okresie „od – do” w rozumieniu art. 6 § 2 kks (zachowania podjęte w wykonaniu tego samego zamiaru lub z wykorzystaniem takiej samej sposobności, pomiędzy którymi odstęp czasu nie przekracza 6 miesięcy).

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku w części, co do kary, poprzez orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania;

☐zasadny

☐ częściowo zasadny

x niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- zarzut zawarty w punkcie 3.2. nie uzasadniał zmiany wyroku w zakresie wysokości orzeczonych kar, zmiana represji karnej nastąpiła z powodów błędnych ustaleń faktycznych związanych z wpływem wysokości uszczuplonego podatku na kwalifikację prawno– karną czynów i innych (okoliczności uwzględnione z urzędu – o czym szerzej poniżej);

3.3.

- zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary, w szczególności kary pozbawienia wolności o charakterze bezwzględnym (zawarty w apelacji oskarżonego i obrońcy);

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W tym miejscu sąd odwoławczy odniesie się stricte do zarzutu dotyczącego orzeczenia wobec D. W. kary pozbawienia wolności (za czyn przypisany w punkcie 2) - bez warunkowego zawieszenia jej wykonania (pamiętając iż nastąpiła zmiana wysokości tej kary, jak i kary za czyn przypisany w punkcie 1 z przyczyn opisanych w punkcie 4.1.). Jak słusznie podniósł sąd rejonowy na niekorzyść oskarżonego przemawiały karta karna oskarżonego D. W., która potwierdza uprzednie wielokrotne skazania, za bardzo dużą ilość (14) różnorakich przestępstw, na przestrzeni blisko ponad 15 lat, głównie za czyny przeciwko mieniu, ale także za przestępstwo podobne do przedmiotowego, a także fakt, że oskarżony działał z niskich pobudek w celu uzyskania korzyści majątkowych. Dodatkowo sąd odwoławczy zauważa, że oskarżony w przeszłości korzystał z dobrodziejstwa orzeczenia kar łącznych w wyrokach łącznych (uzyskując z tego tytułu korzystniejsze dla siebie rozwiązanie) i odbywał karę w warunkach izolacji penitencjarnej (nie tylko w ramach dozoru elektronicznego), pomimo jednak powyższego, w/w ponownie wszedł w konflikt z prawem, dopuszczając się dwóch przestępstw - tym razem karno-skarbowych. Właśnie z tego powodu, choć poprzez skorzystanie z dobrodziejstwa art. 2 § 2 kks tj. zastosowania wobec D. W. ustawy karnej obowiązującej w dacie czynów, jako względniejszej dla sprawy, formalnie istniałaby możliwość warunkowego zawszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, takie rozwiązanie nie miało szans na spełnienie celów kary w zakresie prewencji szczególnej, jak i w zakresie kształtowania świadomości prawnej w społeczeństwie.

W tym miejscu należy także podnieść jeszcze jedną okoliczność, istotną dla zastosowanej wobec D. W. represji karnej, potwierdzającą brak podstaw do postawienia pozytywnej prognozy kryminologicznej wobec oskarżonego: otóż z akt sprawy wynika, że właśnie wtedy, gdy oskarżony poszedł na współpracę z organami ścigania, a prokurator - w związku z ujawnieniem okoliczności wielu oszustw - zgodził się na taką współpracę ze „skruszonym” sprawcą oraz prowadził rozbudowane postępowanie dowodowe, oskarżony w zaciszu „domowych pieleszy” popełniał kolejne przestępstwo. W swoich przestępczych zachowaniach oskarżony był więc nieustępliwy, wyrachowany i wysoce lekceważący wobec przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości. Wyroby bez polskich znaków akcyzy ujawniono u oskarżonego aż trzykrotnie. Po zatrzymaniu takowych w dniach 02.01.2014r. i 21.10.2014r. oraz po uchyleniu tymczasowego aresztowania trwającego do dnia 30 lipca 2014r. (w sprawie związanej z działaniem w ramach zorganizowanej grupy), ujawniono informacje, iż oskarżony dalej sprzedaje alkohol i papierosy bez polskich znaków akcyzy – a to spowodowało kolejne, trzecie już przeszukanie pomieszczeń, w większości tych samych, w dniu 18.06.2015r. – z pozytywnym wynikiem. Wtedy też zmieniono opis zarzutów stawianych oskarżonemu w sprawie karno-skarbowej, poszerzając je o okres do dnia 18.06.2015r.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku w części, co do kary - poprzez orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- wniesione apelacje spowodowały zmianę w zakresie zastosowanej represji karnej wobec D. W. z przyczyn, wskazanych w punkcie 4.1.;

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Sąd Okręgowy, prócz powyższych zagadnień, rozważał także z urzędu (na podstawie art. 440 kpk) prawidłowość przyjętej kwalifikacji prawno-karnej czynów – tj. zastosowanie w sprawie art. 65 § 3 kks, art. 53 § 14 kks, art.37 § 1pkt 2 kks, i art.2 § 2 kks oraz przesłanki wymienione w art. 15 § 2 kks.

W tym zakresie należało stwierdzić, co następuje:

zgodnie z treścią art. 53 § 14 kks mała wartość jest to wartość, która w czasie popełnienia czynu zabronionego nie przekracza dwustukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Definiując pojęcie „małej wartości” ustawodawca nie posłużył się w art. 53 § 14 kks określeniem kwotowym, lecz powiązał je z wartością minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265). Przy ocenie więc, czy kwota odpowiada "małej wartości" w rozumieniu art. 53 § 14 kks stosować należy, zgodnie z brzmieniem tej definicji, wskaźnik wysokości minimalnego wynagrodzenia obowiązujący w czasie popełnienia czynu, także wtedy, gdy w czasie orzekania obowiązuje wskaźnik w innej wysokości. Przepis art. 2 § 2 kks w takim wypadku nie ma zastosowania (tak np. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 29 listopada 2017 r. wydany w sprawie V KK 229/17 Legalis Numer 1706608 ).

Zasada lex mitior agit z art. 2 § 2 kks stosowana jest w zakresie norm blankietowych z art. 53 § 6 oraz § 14-16 kks, w powiązaniu z konkretnymi przepisami części ogólnej lub szczególnej Kodeksu karnego skarbowego. Stosując tę regułę w ramach typów czynów zabronionych wskazanych w art. 65 i w art. 91 kks, bada się stosunek wysokości stawek celnych i podatku akcyzowego do wysokości minimalnego wynagrodzenia w dacie popełnienia czynu oraz w chwili orzekania, nie tracąc także z pola widzenia stosunku obu sum obciążeń należnych Skarbowi Państwa w tych datach – tak przykładowo wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 17 grudnia 2014r. II AKa 274/14 Legalis Numer 1259991).

W przedmiotowej sprawie czyny przypisane obojgu oskarżonym, a zarzucone im w pkt I i IV aktu oskarżenia dotyczą przestępstw, gdzie łączna wysokość powstałego uszczuplenia w podatku akcyzowym wynosi kwotę „nie mniejszą niż 19.241,45z zł.” Taką także kwotę ustalił sąd rejonowy, co wynika z pisemnego uzasadnienia wydanego orzeczenia. Choć jest to kwota nie określona dokładnie, bo opisana jako: „nie mniej niż”, to w ocenie sądu odwoławczego niewątpliwie należy ustalić, że jest to kwota stanowiąca „małą wartość” w rozumieniu art. 53 § 14 kks, podobnie jak kwota podatku uszczuplonego czynami oskarżonych, opisanymi w punktach II i III aktu oskarżenia tj. odpowiednio: 83.793,05 zł. (w stosunku do D. W.) oraz 48.294,05 zł. (w stosunku do D. P.). W 2014r. minimalne wynagrodzenie wynosiło bowiem 1.680 zł., a w roku 2015r. – 1.750 zł. Odpowiednio więc, kwota przekraczająca za rok 2014 wielkość dwustukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia to 336.000 zł., a za rok 2015r. – 350.000 zł.

Tym samym oba czyny przypisane oskarżonemu D. W. (podobnie jak D. P.) winny być kwalifikowane, jako wypełniające dyspozycje jedynie art. 65 § 3 kks, w miejsce art. 65 § 1 kks (a ponieważ niezbędne przesłanki tego czynu dodatkowo wymienia § 1 kks, należało się do niego odwołać, poprzez przywołanie, ale jedynie jako: „ w związku”). Dokonana zmiana w zakresie kwalifikacji prawno-karnej czynów tj. zakwalifikowanie ich jako wyczerpujących art. 65 § 3 kks, jest zmianą na korzyść oskarżonego (oskarżonych), albowiem czyn ten zagrożony jest jedynie karą samoistnej kary grzywny do 720 stawek dziennych.

Wobec D. W. należało dodatkowo karę za czyn, z którego sprawca uczynił sobie: „stałe źródło dochodu”, tj. czyn z punktu II aktu oskarżenia, odpowiednio obostrzyć, jako że przepisy mają w tej mierze charakter bezwzględny (art. 37 § 1 pkt 2 kks), stąd za czyn ten D. W. wymierzono karę pozbawienia wolności, stosując zasady nadzwyczajnego obostrzenia, o jakich mowa w art. 38 §1 pkt 2 kks (zgodnie z tym przepisem stosując nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd wymierza karę pozbawienia wolności do roku albo karę ograniczenia wolności, jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone tylko karą grzywny przekraczającą 360 stawek dziennych, co nie wyłącza wymierzenia także kary grzywny grożącej za to przestępstwo). W sprawie prawidłowo bowiem zastosowano przepis art. 37 § 1 pkt 2 kks, jako uzupełniający podstawę prawną skazania D. W. za czyn opisany w pkt II aktu oskarżenia, a przypisany w punkcie 2 wyroku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 2 kks sąd stosuje nadzwyczajne obostrzenie kary (oblig), jeżeli sprawca „uczynił sobie z popełniania przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu”. Odmiennie niż na gruncie obowiązującego w aktualnym brzmieniu art. 65 § 1 kk (od 1 maja 2004 r.), Kodeks karny skarbowy dla spełnienia tej przesłanki wymaga istnienia co najmniej dwóch przestępstw skarbowych (w Kodeksie karnym wystarczające jest jedno przestępstwo). W praktyce zatem rozważano prawidłowość zastosowania nadzwyczajnego obostrzenia kary na podstawie art. 37 § 1 pkt 2 kks - wobec sprawcy przestępstwa skarbowego popełnionego w ramach czynu ciągłego - art. 6 § 2 kks (tak np. por. np. P. Kardas, G. Łabuda, T. Razowski, Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Wydawnictwo Wolters Kluwer Business, Warszawa 2012, s. 405). Sąd odwoławczy zważył, że analiza wyroku wydanego w sprawie przez sąd meriti wraz z jego pisemnymi motywami (niezmiernie lakonicznymi), wskazuje jednak, że organ ten widział możliwość przypisania oskarżonym kwalifikacji z art. 37 § 1 pkt 2 kks w związku z dwoma przestępstwami skarbowymi (opisanymi w punktach odpowiednio I i II w skardze publicznej).

Sąd odwoławczy podziela także argumentację zawartą w orzeczeniu wydanym przez Sąd Najwyższy w dniu 18 maja 2017 r. w sprawie IV KK 477/16, gdzie czytamy: Użycie w przepisie art. 37 § 1 pkt 2 KKS określenia „przestępstw skarbowych” podyktowane było jedynie wyłącznie względami redakcyjnymi. Do przyjęcia, że w sprawie zachodzą podstawy nadzwyczajnego obostrzenia kary z art. 37 § 1 pkt 2 KKS nie jest więc konieczne popełnienie kilku odrębnych przestępstw, wystarczające jest bowiem wykazanie, że sprawca dopuścił się wielu jednostkowych zachowań, składających się na czyn ciągły (Legalis, Numer 1637162). Przyjęcie odmiennego znaczenia tego określenia w praktyce oznaczałoby niemożność przyjęcia obostrzonej kwalifikacji wobec takich sprawców, którzy podejmują wiele bezprawnych zachowań, które przez długi okres czasu były zajęciem przynoszącym wymierne korzyści finansowe, stanowiące stałe źródło dochodu.

Reasumując: prawidłowa kwalifikacja prawna przypisanych zachowań oskarżonego winna wskazywać na art. 65 § 3 kks w zw. z art.65 § 1 kks i art. 2 § 2 kks w brzmieniu na datę 8 czerwca 2015r. - czyn z punktu I aktu oskarżenia oraz na art. 65 § 3 kks w zw. z 65 § 1 kks i art. 37 par 1 pkt 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks i art. 2 § 2 kks w brzmieniu na datę 8 czerwca 2015r. – czyn z punktu II aktu oskarżenia.

Taką też kwalifikację prawno-karną przyjęto w toku postępowania odwoławczego i w związku z tym: za czyn z punktu I aktu oskarżenia oskarżonemu D. W. wymierzono jedynie samoistną karę grzywny w rozmiarze 50 stawek dziennych po 100 złotych każda, a za czyn z punktu II aktu oskarżenia – jako karę, która musiała zostać nadzwyczajnie obostrzona – karę 5 miesięcy pozbawienia wolności. Kary w tych wysokościach, jako jedyne mają szanse spełnić zamierzone cele i uwzględniają okoliczności rzutujące na wymiar kary (w tym przywołane dla podkreślenia braku podstaw do orzeczenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, podniesione już wczesnej w punkcie 3.3. uzasadnienia).

Z urzędu oceniano także zasadność orzeczenia o obowiązku naprawienia szkody, który to obowiązek orzeczono w oparciu o art. 46 § 1 kk - wobec obojga oskarżonych. W tym zakresie sąd odwoławczy uznał, że doszło do obrazy prawa karnego materialnego tj. art. 46 § 1 kk.

Porównanie kwot orzeczonych tytułem naprawienia szkody do wysokości uszczuplonego przypisanymi czynami w podatku akcyzowym prowadzi do wniosku, iż sąd I instancji potraktował ów obowiązek jako swoisty zamiennik zwrotu uszczuplenia powstałych należności podatkowych. Tymczasem brak jest podstaw, by wobec D. W. (oraz D. P.) orzekać o obowiązku uiszczenia równowartości uszczuplenia w podatku akcyzowym, bo wobec oskarżonego (oskarżonych) orzeczono przepadek przedmiotów tj. wszystkiego asortymentu, który kiedykolwiek ujawniono i zabezpieczono w przedmiotowej sprawie karno-skarbowej. Wynika to wprost z treści przepisu art. 15 § 2 kks. Zgodnie z „W razie orzeczenia przepadku przedmiotów, ściągnięcia ich równowartości pieniężnej lub obowiązku uiszczenia ich równowartości pieniężnej wygasa obowiązek uiszczenia należności publicznoprawnej dotyczącej tych przedmiotów”. Sąd Rejonowy nie ustali żadnych innych szkód, które powstałyby na skutek przestępczego działania oskarżonego i mogły ewentualnie zostać wyrównywane poprzez zastosowanie art. 46 § 1 kk.

Reasumując: brak podstaw do orzeczenia o obowiązku uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej, spowodował uchylenie z urzędu zaskarżonego orzeczenia w zakresie punktów 9 i 10 (i odpowiednio 1i 12 wobec D. P.) - o obowiązku naprawienia przez nich szkody.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

- wskazano powyżej,

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- kwestia sprawstwa D. W.,

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- brak podstaw do podważenia ustaleń faktycznych dotyczących posiadania wyrobów akcyzowych bez polskich znaków skarbowych akcyzy, co spowodowało uszczuplenie wymienionych kwot w podatku akcyzowym należności Skarbu Państwa, gdzie dodatkowo na przestrzeni wskazanego okresu czasu sprawca z popełnionego przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu;

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

- zmiana w zakresie kwalifikacji prawno-karnej przypisanych czynów (obojgu oskarżonym),

- zmiana opisu czynu przypisanego oskarżonej D. P. (1) w punkcie 6 wyroku (w tym eliminacja uczynienia sobie z popełnienia przestępstwa stałego źródła dochodu),

- zmiana wysokości orzeczonych wobec kar (wobec obojga oskarżonych),

- uchylenie orzeczonego obowiązku naprawnienia szkody;

Zwięźle o powodach zmiany

- szczegółowo opisano w punkcie 4.1.;

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

- ostatnie rozstrzygnięcie

Zgodnie z treścią art. 636 §1 kpk i art. 10 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych od oskarżonego D. W. zasądzono na rzecz Skarbu Państwa kwotę 10 złotych tytułem wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym (jako związanych z jego osobą) oraz kwotę 620 złotych tytułem opłaty za obie instancje.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca , oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 12 lutego 2021 roku w sprawie II K 763/18

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana