Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2014 r. w O.

sprawy z odwołania J. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania J. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 24 maja 2013r. znak (...)

orzeka:

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala, iż dochód J. Ł. w 1996r., stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, wynosi 10.004,77zł i w związku z tym przelicza wysokość emerytury począwszy od dnia 15.08.2012r. na podstawie art. 183 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24.05.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił J. Ł. przeliczenia wysokości emerytury.

J. Ł. wniosła odwołanie od powyższej decyzji. Wniosła o uwzględnienie przy wyliczaniu podstawy wymiaru emerytury kwoty 5.531,66zł, którą otrzymała tytułem odprawy w 1996r.

W trakcie postępowania, po sporządzeniu opinii przez biegłą z zakresu rachunkowości, wniosła o obliczenie jej emerytury według wariantu II na podstawie art.183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołania. Stwierdził, że odprawa wypłacona J. Ł. w 1996r. nie była oskładkowana.

W konsekwencji – po sporządzeniu przez biegłą opinii, wnosił o obliczenie emerytury według wariantu I, co skutkowałoby oddaleniem odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. Ł. uprawniona była do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy z ogólnego stanu zdrowia w okresie od dnia 31.03.1998r. do dnia 30.04.2001r. i od dnia 01.03.2003r. do dnia 30.04.2005r. Następnie ZUS przyznał jej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Do obliczenia wysokości renty w związku z chorobą zawodową ZUS przyjął wynagrodzenie z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. z okresu od dnia 01.01.1987r. do dnia 31.12.1996r. Ustalony z tego okresu wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty wyniósł 76,55%.

Następnie decyzją z dnia 05.09.2012r. ZUS przyznał J. Ł. począwszy od dnia 15.08.2012r. prawo do emerytury na podstawie art.24 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość emerytury ZUS ustalił w oparciu o art.183 w/w ustawy, gdyż był to wariant korzystniejszy i ustalił wysokość emerytury na kwotę 1.284,40zł.

Dnia 21.05.2013r. J. Ł. złożyła wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury.

Na skutek tego wniosku ZUS wydał decyzję odmowną z dnia 24.05.2013r.

Sąd zważył co następuje:

W przedmiotowej sprawie spór sprowadził się ostatecznie do okoliczności czy do podstawy wymiaru emerytury J. Ł. należy jej zaliczyć odprawę pieniężną wypłaconą z powodu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników w kwocie 5.531,66zł wypłaconą w 1996r.

Zgodnie z §4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 01.04.1985r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (tekst jedn. Dz.U. z 1989r., Nr 11, poz.63 ze zm.) – do ustalenia podstawy wymiaru dla pracowników uspołecznionych zakładów pracy nie przyjmuje się tych składników wynagrodzenia w gotówce i w naturze z tytułu wykonywania pracy w ramach stosunku pracy, od których nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Natomiast przy ustalaniu, czy istniał obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne od określonych składników wynagrodzenia, stosuje się przepisy obowiązujące w okresie, z którego wynagrodzenie jest uwzględniane w podstawie wymiaru.

W 1996r. - gdy była wypłacana sporna odprawa - obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29.01.1990r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne oraz obliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Zgodnie z nim - podstawę wymiaru składek stanowił dochód w gotówce i w naturze z tytułu wykonywania pracy w ramach stosunku pracy z wyjątkami przewidzianymi rozporządzeniem. Wśród tych wyjątków nie było wymienionych odpraw pieniężnych wypłacanych pracownikom, z którymi został rozwiązany stosunek pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Rozporządzenie wymieniało natomiast inny rodzaj odpraw, od których nie odprowadzano składek. Były to np.: odprawy w związku z przejściem na emeryturę i rentę lub odprawy pośmiertne.

W myśl §53 w/w rozporządzenia – Prezes ZUS określa szczegółowe zasady postępowania w sprawach zgłoszeń do ubezpieczenia i zaopatrzenia emerytalnego, rozliczania składek i świadczeń oraz opłacania składek.

Na podstawie tego przepisu wydano m.in. Instrukcję Nr 3 Prezesa ZUS z dnia 25.04.1995r. określającą szczegółowe zasady postępowania w sprawie zgłoszeń do ubezpieczenia społecznego, rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, składek na Fundusz Pracy oraz składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przez zakłady pracy zatrudniające ponad 20 pracowników i członków spółdzielni (Dz.Urz. z 1995r., Nr 5, poz.18) i Instrukcję Nr 2 Prezesa ZUS z dnia 25.04.1995r. określającą szczegółowe zasady postępowania w sprawie zgłoszeń do ubezpieczenia społecznego, rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, składek na Fundusz Pracy oraz składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przez zakłady pracy zatrudniające nie więcej niż 20 pracowników i członków spółdzielni (Dz.Urz. ZUS z 1995r., Nr 4, poz.12).

Z obu Instrukcji wynikało, że nie są dochodem osiągniętym z tytułu wykonywania pracy w ramach stosunku pracy, a w konsekwencji nie stanowią podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych m.in. odprawy pieniężne wypłacone pracownikom, z którymi został rozwiązany stosunek pracy, przysługujące na podstawie ustawy z dnia 28.12.1989r. o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990r., Nr 4, poz.19 ze zm.).

Biegła ds. rachunkowości sporządziła opinię w dwóch wariantach. W I wariancie przyjęła, że od wypłaconej odprawy nie było obowiązku opłaty składek na ubezpieczenie społeczne, zgodnie z treścią Instrukcji Prezesa ZUS. Natomiast w II wariancie – przyjęła, że od wypłaconej odprawy był obowiązek opłaty składek na ubezpieczenie społeczne, albowiem rozporządzenie z dnia 29.01.1990r. nie wyłączało tego składnika z podstawy wymiaru składek.

Sąd uznał, że należy przyjąć wariant II opinii. Tym samym Sąd uznał, że od wypłaconej w 1996r. odprawy był obowiązek opłaty składek na ubezpieczenie społeczne. Sąd stoi bowiem na stanowisku, że podstawą prawną, w oparciu o którą należy czynić ustalenia, z jakiego tytułu dochód wchodzi do podstawy wymiaru emerytury, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29.01.1990r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne oraz obliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Rozporządzenie to nie wyłączało opisanej powyżej odprawy z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Zdaniem Sądu – skoro rozporządzenie nie zawierało takiego wyłączenia, to Instrukcje Prezesa ZUS wydane w oparciu o to rozporządzenie nie mogą zawierać odmiennych uregulowań. Także analiza Rp-7 z dnia 23.03.1999r. (k.43 akt rentowych) prowadzi do wniosku, że od tego składnika została odprowadzona składka do ZUS, o czym świadczy zapis przy tej kwocie: „liczony ZUS”. Analogiczny zapis znajduje się na Rp-7 z dnia 14.10.2003r. (k.127 akt rentowych) -„nalicz.ZUS”.

Mając to na uwadze Sąd przyjął wariant II opinii. Wariant ten różni się od wyliczeń ZUS jedynie wysokością dochodu w 1996r., albowiem ZUS nie uwzględnił przy wyliczeniach wypłaconej odprawy. Wobec powyższego Sąd uwzględnił tę odprawę i ustalił, że łącznie w 1996r. J. Ł. uzyskała dochód 10.004,77zł, który stanowi podstawę wymiaru składek.

Zgodnie z art.133 ust.1 pkt 2 w/w ustawy - w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

Sąd uznał, że należy przeliczyć emeryturę J. Ł. począwszy od dnia 15.08.2012r. Sąd miał bowiem na uwadze okoliczność, że odwołująca dokument o wypłacie tej odprawy złożyła w ZUS-ie już dnia 23.03.1999r. (k.43 akt rentowych). Zatem na datę złożenia wniosku o emeryturę (13.07.2013r.) ZUS dysponował dokumentem, z którego wynikała wypłata tej odprawy oraz jej wysokość. Zatem gdyby ZUS dokonał prawidłowej interpretacji – winien był uwzględnić tę kwotę przy wyliczeniu wysokości emerytury od daty jej przyznania, czyli od dnia 15.08.2012r. Okres ten mieści się w ramach czasowych wynikających z przytoczonego powyżej art.133 ust.1 pkt 2 w/w ustawy.

Z opinii biegłej wynika także, że najkorzystniejszym sposobem wyliczenia emerytury J. Ł. jest art.183 w/w ustawy, gdyż emerytura brutto wynosi 1.300,62zł. Natomiast według obliczeń z art.26 w/w ustawy emerytura wynosiłaby 1.187,12zł brutto.

Mając to na uwadze, Sąd uznał, że roszczenie odwołującej o obliczenie jej emerytury w oparciu o wariant II opinii i przy przyjęciu sposobu wyliczeń z art.183 w/w ustawy, zasługuje na uwzględnienie w całości.

Z tych względów na mocy art.477 ¹⁴§2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję.