Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2013 r. w Kaliszu

apelacji pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W.

od wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 25 kwietnia 2013 r. sygn. akt IV P 284/12

w sprawie z powództwa T. W.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o przywrócenie poprzednich warunków pracy i płacy

1.  Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddala.

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 4.560 zł (cztery tysiące pięćset sześćdziesiąt złotych )tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych)tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

UZASADNIENIE

Powód T. W. złożył pozew przeciwko (...) SA z siedzibą w W. o przywrócenie poprzednich warunków pracy i płacy. W pozwie został również zawarty wniosek o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu żądania powód podniósł, iż w miejsce dotychczasowego stanowiska pracy kierownika wydziału – menagera salonów sprzedaży zaproponowano mu stanowisko głównego specjalisty ds. sprzedaży. Jako przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie warunków pracy i płacy pozwany wskazał „likwidację stanowiska pracy w związku ze zmianą organizacyjną w sprzedaży (...), wynikającą z konieczności dostosowania organizacji do zmieniających się potrzeb klienta oraz do zmian rynku zewnętrznego”. W ocenie powoda w odniesieniu do zajmowanego przez powoda stanowiska zmiana ta jest pozorna albowiem jak wynika z analizy kart stanowiskowych zakres czynności na nowo utworzonym stanowisku pracy regionalnego kierownika salonów (...) jest tożsamy z zakresem czynności powoda.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) SA z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa i o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany podniósł, iż wypowiedzenie warunków pracy nastąpiło z zachowaniem przepisów prawa i było uzasadnione. Zmiana struktury organizacyjnej pozwanego polegała na połączeniu struktur i zadań dotychczasowych dwóch kanałów sprzedaży. W miejsce 5-ciu regionów detalicznej sprzedaży własnej (Centrum, Południe, Północ, Wschód i Zachód) oraz 5-ciu regionów detalicznej sprzedaży agencyjnej (Centrum, Południe, Północ, Wschód i Zachód) powstało 5 regionów salonów sprzedaży O.. Na nowe stanowiska w nowo powstałych strukturach prowadzony był nabór. Dokonując rekrutacji na nowotworzone stanowiska pozwana kierowała się dokonaną oceną dotychczasowych wyników sprzedaży, kompetencji i rekomendacja menadżerską. Według tego kryterium powód został oceniony na niewiele ponad średnią. Dodatkowo pełnomocnik pozwanego podniósł, iż pierwotnie zamierzano z powodem rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem. Odstąpiono jednak od tego zamiaru z uwagi na to, iż powód podlega ochronie przewidzianej w art. 32 ustęp 7 ustawy o związkach zawodowych.

Sąd Rejonowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2013 r. uwzględnił powództwo i przywrócił powodowi poprzednie warunki pracy i płacy obowiązujące u pozwanego przed dniem 1 listopada 2013 r. i orzekł o kosztach procesu. Wyrok powyższy zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

Powód T. W. od dnia 18 marca 2004 r. jest zatrudniony u pozwanego (...) SA z siedzibą w W., ostatnio na podstawie umowy o pracą na czas nieokreślony. Powód od dnia 5 sierpnia 2010 r. pracował na stanowisku kierownika wydziału – menagera salonów sprzedaży w Regionie Sprzedaży Zachód. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie powoda na tym stanowisku wynosiło 7895,38 zł brutto. Powodowi jako kierownikowi wydziału – menagerowi salonów sprzedaży podlegało 12 salonów sprzedaży sieci własnej. W Regionie Zachód włącznie z powodem było 4 regionalnych kierowników sprzedaży. Natomiast salony sprzedaży sieci agencyjnej podlegały regionalnym kierownikom salonów agencyjnych. W regionie zachód było 6-ciu regionalnych kierownik salonów agencyjnych. Powód w rankingach efektywności sprzedażowej salonów sprzedaży detalicznej i sprzedaży własnej plasował się na pierwszych pozycjach wśród pozostałych 21 kierowników wydziału – menagerów salonów sprzedaży. Było to zazwyczaj 6 czy 7 miejsce.

Pozwany w październiku 2011 r. poinformował powiatowe urzędy pracy, w tym Powiatowy Urząd Pracy w K. o zamiarze przeprowadzenia zwolnień grupowych. Jako przyczynę zamierzonego grupowego zwolnienia pozwany wskazał przewidywany dalszy spadek przychodów spółki ze sprzedaży usług, zmniejszenie liczby klientów i zmiany organizacyjne. W ramach zmian organizacyjnych w 4 regionach sprzedaży zostało utworzone w miejsce stanowiska kierownik wydziału – menager salonów sprzedaży stanowisko regionalnego kierownika sprzedaży. Kierownicy tak jak dotychczasowi kierownicy wydziału – menagerowie salonów sprzedaży, zarządzają siecią salonów własnych. Sposób zarządzania jest podobny. Różnica polega na tym, że regionalnym kierownikom sprzedaży podlegają również najlepsze salony sprzedaży agencyjnej.

Zakres obowiązków dotychczasowego kierownika wydziału – menagera salonów sprzedaży, w stosunku do pracowników (...) SA, jest tożsamy z zakresem czynności regionalnego kierownika sprzedaży. W praktyce regionalny kierownik salonów sprzedaży przyjeżdża do salonów, zarówno salonów sprzedaży własnej jak i agencyjnej, omawia wyniki sprzedażowe, rozmawia z pracownikami i prowadzi listę kontrolną. Spotkania dla kierowników salonów agencyjnych jak i własnych są wspólne. Wspólne jest też rozliczanie celów i zadań. Średnio każdy regionalny kierownik sprzedaży przejął 3 salony agencyjne. W miejsce stanowiska regionalnego kierownika salonów agencyjnych utworzono stanowisko regionalnego opiekuna sieci agencyjnej. W Regionie Zachód tych stanowisk utworzono 5. Regionalny opiekun sieci agencyjnej zawiaduje pozostałymi salonami sprzedaży agencyjnej, których nie przekazano do kompetencji regionalnych kierowników sprzedaży. Na nowo utworzone stanowisko ogłoszono nabór. Powód uczestniczył w rekrutacji jednakże nie przeszedł jej pomyślnie.

Powód jako członek komitetu założycielskiego w dniu 14 grudnia 2011 r. założył Związek Zawodowy (...). Uchwałą z dnia 16 kwietnia 2012 r. walne zgromadzenie członków tegoż związku wybrało 3-osobowy zarząd. Powód T. W.został członkiem zarządu. O powyższym związek zawodowy poinformował pozwanego w dniu 19 kwietnia 2012 r., wskazując jednocześnie pozwanemu powoda i prezesa zarządu związku zawodowego P. N. jako pracowników podlegających ochronie przewidzianej w art. 32 ustęp 1 ustawy o związkach zawodowych. W dniu 26 kwietnia 2012 r., z uwagi na ustanie zatrudnienia u pozwanego P. N., nastąpiła zmiana składu osobowego zarządu związku zawodowego. Przewodniczącym Związku Zawodowego (...)został powód. O powyższym pracodawca został poinformowany w dniu 8 maja 2012 r.

Związek Zawodowy (...) nie jest reprezentatywną zakładową organizacją związkowa jak w art. 241 ^25a k.p. Tym samym ochrona związkowa przysługuje tylko jednemu pracownikowi, będącemu członkiem tej organizacji związkowej.

Pozwany w dniu 17 lipca 2012 r. złożył powodowi oświadczenie w formie pisemnej w przedmiocie 3-miesięcznego wypowiedzenia warunków pracy i płacy. W miejsce dotychczasowych warunków pozwany zaproponował powodowi stanowisko głównego specjalisty ds. sprzedaży w dziale salonu sprzedaży w K. za wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 5 550,00 zł brutto według 47 klasy. Jako przyczynę uzasadniającą to wypowiedzenie pozwany wskazał „likwidację stanowiska pracy w związku ze zmianą organizacyjną w sprzedaży (...), wynikającą z konieczności dostosowania organizacji do zmieniających się potrzeb klienta oraz zmian rynku zewnętrznego”.

W dniu 24 maja 2012 r. o zamiarze wypowiedzenia warunków pracy i płacy powodowi pozwany zawiadomił Federację Związków Zawodowych (...). Federacja ta została umocowana do reprezentowania Związku Zawodowego (...) i wszystkich jego członków w sprawach ochrony praw pracowniczych.

Sąd odmówił wiary przesłuchaniu świadka L. G. co do okoliczności braku kompetencji powoda, predestynujących go do zajmowania stanowiska regionalnego kierownika sprzedaży. Powyższe pozostaje w oczywistej sprzeczności z rankingami kierowników wydziałów - menagerów salonów sprzedaży O., w myśl których powód zawsze znajdował się w pierwszej dziesiątce. Sąd uznał za niewiarygodne przesłuchanie świadka również w zakresie, w którym stwierdził on, iż zarządzanie salonem sprzedaży własnej w sposób znaczący różni się od zarządzania salonem sprzedaży agencyjnej. Twierdzenia świadka w tym zakresie zostały według sądu I instancji obalone przesłuchaniem świadka R. K. i G. R. – kierowników salonów sprzedaży. Obaj jednoznacznie wskazali, iż zakres czynności regionalnego kierownika sprzedaży w stosunku do salonu sprzedaży własnej jak i do salonu sprzedaży agencyjnej jest identyczny.

W ocenie Sądu wręczone powodowi wypowiedzenie warunków pracy i płacy jest nieuzasadnione w myśl art. 45 § 1 w związku z art. 42 § 1 k.p.

W rozpoznawanej sprawie pozwany, w myśl art. 6 k.c., wykazał, iż w strukturach pozwanego nastąpiła zmiana organizacyjna – w miejsce stanowiska kierownika wydziału – menagera salonów sprzedaży O. utworzono stanowisko regionalnego kierownika salonów (...), zaś w miejsce stanowiska regionalnego kierownika salonów agencyjnych utworzono stanowisko regionalnego opiekuna sieci agencyjnej. Przy czym w Regionie Zachód było 4 kierowników wydziału – menagerów salonów sprzedaży i utworzono również 4 stanowiska regionalnych kierowników salonów (...).

Jednakże, jak wykazało przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe, zakres czynności i obowiązków na tych stanowiskach jest tożsamy. Można jedynie uznać, iż poszerzono ten zakres poprzez przekazanie do zarządzania regionalnym kierownikom salonów sprzedaży O. najlepszych salonów sprzedaży agencyjnej – średnio po 3 salony. Tym samym zdaniem Sądu nie można uznać, aby wskazana przez pozwanego w wypowiedzeniu warunków pracy i płacy przyczyna uzasadniająca to wypowiedzenie była rzeczywista albowiem nie doszło do faktycznej likwidacji stanowiska pracy zajmowanego przez powoda. W praktyce została zmieniona tylko nazwa tego stanowiska (por. uzasadnienie prawne wyroku SN z dnia 28 kwietnia 1997 r. w sprawie o sygn. I PKN 119/97 i powołane tam orzecznictwo SN; opubl. OSN 1998/1/13). Dodatkowo należy podnieść, iż pozwany nie wykazał, aby rozszerzony zakres obowiązków na stanowisku regionalnego kierownika sprzedaży przekraczał kompetencje powoda.

W rozpoznawanej sprawie w zasadzie nie było kwestionowane przez stronę przeciwną, iż powód podlega ochronie z art. 32 ustęp 1 punkt 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r., nr 79, poz. 854).

Powód został imiennie wskazany uchwałą zarządu Związku Zawodowego (...), jako pracownik upoważniony do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy. Jako drugą osobę związek wskazał również P. N. – ówczesnego przewodniczącego zarządu związku zawodowego. Naruszało to treść art. 32 § 3 wyżej powołanej ustawy o związkach zawodowych. Jednakże należy zwrócić uwagę, iż uchwałą z dnia 26 kwietnia 2012 r. wobec ustania stosunku pracy P. N. u pozwanego przewodniczącym związku zawodowego został T. W.. Zaś osoba, której zatrudnienie ustało, niewątpliwie nie podlega ochronie związkowej.

Powyższe oznacza, iż wobec treści art. 45 § 3 k.p. w związku z art. 42 § 1 k.p. i wyżej powołanym art. 32 ustawy o związkach zawodowych, wobec uznania wręczonego wypowiedzenia warunków pracy i płacy za bezzasadne, powodowi należało przywrócić poprzednie warunki pracy i płacy obowiązujące przed dniem 1 listopada 2012 r.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z § 12 ustęp 1 punkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r., w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1348 z późniejszymi zmianami). Wysokość opłaty od pozwu uiszczonej przez powoda naliczona została od wartości przedmiotu sporu podanej przez powoda, co do której pozwany nie zgłosił zarzutu (art. 25 § 2 k.p.c. ).

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona pozwana skarżąc wyrok Sądu Rejonowego w całości i zarzucając mu:

1.  sprzeczność dokonanego rozstrzygnięcia z ustaleniami Sądu i treścią materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie,

2.  pominięcia istotnych dowodów zgromadzonych w sprawie lub bezpodstawne odmówienie dania im wiary,

3.  naruszenie prawa materialnego poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie

Wskazując na powyższe wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie a także obciążenie pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja strony pozwanej zasługuje na uwzględnienie.

Uzasadniony jest podniesiony przez skarżącego zarzuty sprzeczności dokonanego rozstrzygnięcia z poczynionymi w sprawie ustaleniami i treścią materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i pominięcia istotnych w sprawie dowodów lub odmówienia im wiarygodności.

Sąd I instancji uznając dokonane powodowi wypowiedzenie warunków pracy i płacy za nieuzasadnione ustalił, że w strukturach organizacyjnych pozwanej od 1 kwietnia 2012 r. nastąpiła zmiana, gdyż w miejsce stanowiska kierownika wydziału – menagera salonów sprzedaży O. utworzone zostało stanowisko regionalnego kierownika salonów (...), zaś w miejsce stanowiska regionalnego kierownika salonów agencyjnych utworzono stanowisko regionalnego opiekuna sieci agencyjnej przy czym obecnie regionalnych opiekunów sieci agencyjnej jest mniej niż dawnych regionalnych kierowników salonów agencyjnych. W regionie Zachód w którym pracował powód było 4 kierowników wydziału – menagerów salonów sprzedaży O. i utworzono również 4 stanowiska regionalnych kierowników salonów (...).

W ocenie sądu I instancji zakres czynności i obowiązków na tych stanowiskach jest tożsamy, co przesądza o tym, iż wskazana przez pozwanego przyczyna wypowiedzenia zmieniającego nie jest rzeczywista, gdyż nie doszło do faktycznej likwidacji zajmowanego przez powoda stanowiska. W praktyce została zmieniona tylko nazwa tego stanowiska.

Powyższe według sadu I instancji oznaczało, iż wobec treści art. 45 § 3 k.p. w związku z art. 42 § 1 k.p. i powołanym art. 32 ustawy o związkach zawodowych wręczone powodowi wypowiedzenie warunków pracy i płacy należało uznać za bezzasadne i przywrócić poprzednie warunki pracy i płacy obowiązujące przed dniem 1 listopada 2012 r.

Tak dokonana ocena pomijająca poczynione w sprawie ustalenia co do rzeczywiście przeprowadzonych przez pozwaną zmian organizacyjnych oraz zebrany w sprawie materiał dowodowy dotyczący przeprowadzonego przez pozwaną naboru pracowników na stanowisko Regionalnego Kierownika Salonów (...)czy też dokonywane zwolnienia grupowe pracowników nie zasługuje na akceptację.

Przede wszystkim zaważyć należy, iż zmiany w strukturach organizacyjnych pozwanego bezspornie miały miejsce i faktycznie doszło do likwidacji stanowiska Kierownika Wydziału – Menagera Salonów (...), które zastąpione zostało stanowiskiem Regionalnego Kierownika Salonów (...).

Pozwana w związku z wprowadzanymi zmianami organizacyjnymi powodującymi konieczność likwidacji stanowiska Kierownika Wydziału – Menagera Salonów (...)dokonywała jednocześnie naboru na utworzone nowe stanowisko Regionalnego Kierownika Salonów (...). Powód brał udział w tym naborze jednakże wynik rekrutacji, opinie doradców HR oraz brak rekomendacji poprzedniego przełożonego powoda zadecydowały o tym, że pozwana ostatecznie zaproponowała powodowi inne stanowisko niż stanowisko Regionalnego Kierownika Salonów (...).

Jak wynika z zebranego w sprawie materiału zakres obowiązków dotychczasowego Kierownika Wydziału – Menagera Salonów (...)niezupełnie pokrywa się z zakresem obowiązków Regionalnego Kierownika Salonów (...), który w związku ze zmianami organizacyjnymi w strukturach pozwanego został poszerzony o nowe zadania związane z zarządzaniem salonami sprzedaży agencyjnej.

Wobec tego powyższe nie uzasadnia przyjęcia – jak ocenił to Sąd I instancji, że u pozwanej nie doszło do likwidacji zajmowanego przez powoda stanowiska, a tym samym brak jest istnienia rzeczywistej przyczyny wypowiedzenia zmieniającego wskazanej powodowi.

Podaną przez pracodawcę w oświadczeniu przyczynę wypowiedzenia zmieniającego w postaci likwidacji stanowiska pracy w związku ze zmianą organizacyjną w sprzedaży (...) należy uznać za konkretną i rzeczywistą w rozumieniu art. 30 § 4 k.p.

Przemawia za tym fakt, iż pracodawca obowiązki dotychczasowych Kierowników Wydziału – Menagerów Salonów (...) przekazał Regionalnym Kierownikom Salonów (...), których wyłonił w wyniku uprzednio dokonanego naboru na to stanowisko i inaczej określił zakres ich obowiązków. W tej sytuacji nie można mówić o pozornej likwidacji dotychczas zajmowanego przez powoda stanowiska.

Bez znaczenia jest przy tym wskazywana przez powoda okoliczność, iż w rankingu kierowników wydziałów - menagerów salonów sprzedaży O., powód zawsze znajdował się w pierwszej dziesiątce skoro wynik rekrutacji okazał się dla niego niekorzystny.

Wprawdzie w strukturze organizacyjnej pozwanej nadal figuruje jedno stanowisko Kierownika Wydziału – Menagera Salonów (...) zajmowane przez pracownika T. G.. Jednakże znajduje się ono w innym regionie niż ten, w którym powód pracował i jak zostało to wyjaśnione istnieje tylko dlatego, iż w stosunku do tego pracownika pozwana nie mogła dokonać wypowiedzenia zmieniającego ze względu na korzystania przez niego z długotrwałego zwolnienia lekarskiego.

Jak wynika z materiału zebranego w postępowaniu przed Sądem I instancji i uzupełnionego w postępowaniu odwoławczym w okresie wprowadzanych zmian organizacyjnych pozwana dokonywała zwolnień pracowników w trybie ustawy z 13 kwietnia 2003 r. oraz na zasadach wynegocjowanych w Umowie Społecznej 2012-2013 zawartej ze Związkami Zawodowymi, która podpisana została w dniu 24 października 2011 r.

SąAd Rejonowy przyjął, iż powód jako pracownik upoważniony do reprezentowania organizacji związkowej wobec pracodawcy podlegał ochronie przewidzianej w art. 32 ustęp 1 punkt 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. , nr 79, poz. 854).

Tymczasem przy wypowiadaniu pracownikom stosunków pracy w ramach grupowego zwolnienia z mocy art. 5 ust 5 ustawy z dnia 13 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników ochrona ta zostaje wyłączona, gdyż w okresie objęcia szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy pracodawca może pracownikowi będącemu członkiem zarządu zakładowej organizacji związkowej czy też będącemu członkiem zakładowej organizacji związkowej, upoważnionemu do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy.

Zatem przyjąć trzeba, że w sytuacji dokonywania przez pozwaną zwolnień grupowych dopuszczalne było wypowiedzenie powodowi warunków pracy i płacy w sytuacji odmowy przyjęcia przez niego wcześniej zaproponowanych mu przez pracodawcę nowych warunków pracy i płacy.

Z tego względu podniesiony przez skarżącego zarzut naruszenia prawa materialnego również zasługiwał na uwzględnienie.

W tym stanie rzeczy wobec zasadności zarzutów apelacji należało na podstawie art. 386 §1 k.p.c. zmienić zaskarżony wyrok i powództwo oddalić.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z art. 391§1 k.p.c., a o kosztach zastępstwa procesowego na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 02.163.1349 ze zm.).