Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Mariola Mastalerz

Protokolant st. sekr. sądowy Ilona Królikiewicz

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku M. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania M. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 5 września 2013r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje M. W. prawo do emerytury od dnia 1 sierpnia 2013r.

Sygn. akt V U 1277/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 września 2013 roku organ rentowy odmówił M. W. prawa do emerytury, podnosząc w uzasadnieniu, iż wnioskodawca nie udowodnił wymaganych przepisami 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

W odwołaniu wniesionym od powyższej decyzji w dniu 16 września 2013 roku pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury, przez zaliczenie do okresu pracy w warunkach szczególnych okresu od 15 kwietnia 1976 roku do 13 stycznia 1991 roku w (...) B. na stanowisku mechanika wykonującego prace w kanałach remontowych.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił co następuje:

Wnioskodawca M. W., urodzony (...) pierwszy wniosek o emeryturę złożył w dniu 13 lipca 2012 roku. Decyzją z dnia 30 lipca 2012 roku organ rentowy odmówił przyznania emerytury bowiem wnioskodawca nie osiągnął wieku emerytalnego, nie udowodnił wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach oraz nie udokumentował rozwiązania stosunku pracy. Odwołanie wnioskodawcy od powyższej decyzji zostało przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 2 października 2012 roku w sprawie VU 877/12 oddalone. Apelacja wnioskodawcy została przez Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 18 lipca 2013 roku w sprawie III AUa 1595/12 oddalona.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 w aktach ZUS, decyzja z dnia 30 lipca 2012 roku k. 60 w aktach ZUS, odpis wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 2 października 2012 roku k. 68 w aktach ZUS, odpis wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 lipca 2013 roku k. 69 w aktach ZUS)

W dniu 14 sierpnia 2013 roku M. W. złożył kolejny wniosek o emeryturę.

(dowód: wniosek k. 1-4 w aktach ZUS)

Wnioskodawca legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999 r. okresem ubezpieczenia w łącznym rozmiarze 29 lat, 3 miesiące i 13 dni oraz nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych ZUS zaliczył wnioskodawcy okres 7 lat, 5 miesięcy i 6 dni tj. okres zatrudnienia w (...) Spółce z o.o. w B. od 14 stycznia 1990 roku do 31 grudnia 1998 roku ( z wyłączeniem 6 mieisęcy i 21 dni okresów nieskładkowych) w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych.

(dowód: decyzja z dnia 5 września 2013 roku k. 9 w aktach ZUS, odpowiedź na odwołanie k. 6-7 akt sprawy)

W okresie od 15 kwietnia 1976 roku do 13 stycznia 1991 roku wnioskodawca zatrudniony był na podstawie umowy o pracę w Przedsiębiorstwie (...) w B. w pełnym wymiarze czasu pracy.

W dniu 11 stycznia 1991 r. wydano mu świadectwo pracy z adnotacją, że zajmował stanowiska mechanika samochodowego – brygadzisty, mechanika napraw pojazdów samochodowych – p.o. mistrza warsztatu oraz Mistrza Stacji Obsługi.

(dowód: świadectwo pracy – k. 10 akt kapitałowych ZUS)

W Przedsiębiorstwie (...) w B. wnioskodawca :

- od 15 kwietnia 97 roku do 14 września 1976 roku pracował jako mechanik samochodowy,

- od 15 września 1976 roku dodatkowo powierzono mu dodatkowo stanowisko p.o. brygadzisty,

- od 1 grudnia 1976 roku powierzono mu obowiązki mechanika napraw pojazdów samochodowych oraz brygadzista,

- od 1 marca 1978 roku pracował jako mechanik napraw pojazdów samochodowych,

- od 10 lutego 1984 roku powierzono mu obowiązki mechanika napraw pojazdów samochodowych oraz p.o. mistrza warsztatu,

- od 9 października 1985 roku pracował jako mechanik napraw pojazdów samochodowych,

- od 9 marca 1987 roku powierzono mu obowiązki mechanika napraw pojazdów samochodowych oraz p.o. mistrza warsztatu,

- od 1 września 1988 roku powierzono mu obowiązki mechanika napraw pojazdów samochodowych – brygadzista,

- od 1 marca 1990 roku powierzono mu obowiązki Mistrza Stacji Obsługi,.

(dowód: umowy o pracę k. 9 i 10, angaże k. 11-42 w aktach ZUS)

Przedsiębiorstwo (...) w B. powstało na potrzeby budowy kopalni w B.. Na wyposażeniu posiadało samochody ciężarowe takie jak (...). W okresie kulminacyjnym tj. w latach 70tych-80tych na stanie było ich około 250-300. W ramach oddziału był warsztat naprawy samochodów, w którym specjalnie do wykonywania napraw samochodów wybudowane były kanały. I tak około 10 kanałów przeznaczonych było na naprawy główne i bieżące, 2 kanały na obsługę z wymianą oleju oraz 1 na stanowisku spawalniczym. Wnioskodawca pracował w kanale napraw samochodów i dokonywał takich napraw jak naprawy silników, skrzyni biegów, tylnych mostów, drążków stabilizacyjnych. Te naprawy trwały nawet 1 tydzień. Kanał był głównym miejscem pracy M. W.. Wnioskodawca stale pracował jako mechanik napraw samochodów ciężarowych, nawet gdy zostały mu powierzone dodatkowe obowiązki brygadzisty czy mistrza. Był wówczas bowiem tzw. brygadzistą i mistrzem „pracującym”. Poza dokonywaniem zwykłych napraw dodatkowo jedynie sprawował nadzór nad pracą podległych mu osób oraz rozdzielał pracę.

Wnioskodawca pracował w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

( dowód: zeznania świadka J. J. protokół rozprawy z dnia 26 marca 2014 roku nagranie od minuty 3.20 do minuty 8.52 k. 26, zeznania świadka P. S. protokół rozprawy z dnia 26 marca 2014 roku nagranie od minuty 9.01 do minuty 12.02 k. 26 , zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 26 marca 2014 roku nagranie od minuty 12.34 do minuty 14.11 k. 26 w związku z protokołem rozprawy z dnia 17 grudnia 2013 roku nagranie od minuty 1.20 do minuty 9.56 k. 15)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

zważył co następuje :

Odwołanie jest uzasadnione, co skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r. poz. 1440 ze zm) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami,
o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, a od 1 stycznia 2013 roku nie wymaga się już rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia). Należy dodać, że warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15 - letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu (nie budzi wątpliwości, że wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, a w dniu (...)r. ukończył 60 lat).

Do stażu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczono wnioskodawcy okresu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w B. od 15 kwietnia 1976 roku do 13 stycznia 1991 roku na stanowiskach mechanik samochodowy, mechanik samochodowy-brygadzista, mechanik napraw pojazdów samochodowych p.o. mistrza warsztatu, mistrza stacji obsługi.

Organ rentowy podniósł, iż z dokumentów zawartych w dokumentacji osobowej (umów o pracę czy angaży) nie można stwierdzić czy były to prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawach pojazdów mechanicznych lub szynowych. Odnosząc się do zasadności odmowy zaliczenia przez ZUS tego okresu jako zatrudnienia w warunkach szczególnych stwierdzić należy, iż materiał dowodowy zgromadzony w toku sprawy (w postaci zeznań świadków J. J. i P. S. oraz samego wnioskodawcy, a także dokumentów w postaci m.in. świadectwa pracy, umów o pracę czy licznych angaży) potwierdza, iż praca świadczona przez wnioskodawcę w okresie od 15 kwietnia 1976 roku do 13 stycznia 1991 roku, na stanowiskach mechanik samochodowy, mechanik samochodowy-brygadzista, mechanik napraw pojazdów samochodowych p.o. mistrza warsztatu, mistrza stacji obsługi - odpowiadała definicji zawartej w wykazie A dział XIV poz. 16, stanowiącym załącznik do ww. rozporządzenia. Była to więc praca mieszcząca się w ramach prac wykonywanych w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych.

Jak ustalił Sąd Okręgowy prace jakie wykonywał wnioskodawca w Przedsiębiorstwie (...) w B. w powyższym okresie faktycznie polegały na wykonywaniu remontów pojazdów mechanicznych w kanałach remontowych znajdujących się w warsztacie. Wnioskodawca pracował na stanowisku mechanika w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Tylko wyjątkowo wykonywał drobne prace poza kanałem. Głównym miejscem jego pracy był kanał remontowy, w którym wykonywał naprawy silników, skrzyni biegów, tylnych mostów, drążków stabilizacyjnych samochodów ciężarowych jakie na wyposażeniu posiadało przedsiębiorstwo. Nie budzi wątpliwości Sądu, iż wnioskodawca miał zapewnioną prace mechanika w kanałach remontowych przez całe 8 godzin pracy, w szczególności jeżeli weźmie się pod uwagę ilość samochodów ciężarowych jakimi w latach 70-80 tych dysponowało przedsiębiorstwo tj. 250-300 sztuk oraz świadczyło usługi transportowe na potrzeby budowy (...) w B..

Okoliczności powyższe znalazły potwierdzenie w treści zgodnych, jasnych i logicznych zeznań świadków J. J. i P. S. jak i wnioskodawcy. Świadek J. J. pracę w Przedsiębiorstwie (...) w B. podjął w 1975 roku i był zatrudniony do około 2000 r. również na stanowisku mechanika. Jak wynika z zeznań z tego świadka wnioskodawca przez cały okres swojego zatrudnienia pracował przy naprawie pojazdów mechanicznych w kanałach.

Również zeznania świadka P. S., który w latach 1975-984 pracował w przedmiotowym przedsiębiorstwie jako mechanik pojazdów mechanicznych, brygadzista, mistrz i kierownik stacji obsługi i swoje prace również wykonywał w kanałach, potwierdzają fakt pracy wnioskodawcy w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych.

Wyżej powołani świadkowie potwierdzili, więc okoliczność, iż wnioskodawca prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych, wykonywał codziennie i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Opierając się więc na zeznaniach świadków i wnioskodawcy Sąd Okręgowy ustalił, iż M. W. w okresie od 15 kwietnia 1976 roku do 13 stycznia 1991 roku, wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, dział Dział XIV, poz. 16, załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.). Sąd przyjął, iż wnioskodawca pracował w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych.

Reasumując stwierdzić należy, iż wnioskodawca wykazał, iż posiadał staż pracy w warunkach szczególnym w łącznym rozmiarze powyżej 15 lat (okres uznany przez ZUS - 7 lat 5 miesięcy i 6 dni i okres ustalony przez Sąd w rozmiarze przekraczającym 14 lat). Wnioskodawca spełnia jednocześnie pozostałe warunki do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury tj. w dniu (...)roku ukończył 60 lat..

Dlatego też Sąd Okręgowy uznając wniesione odwołanie za zasadne zmienił zaskarżoną decyzję na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. i przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia emerytalnego poczynając od dnia 1 sierpnia 2013 r. (tj. od pierwszego dnia miesiąca w którym zgłoszono wniosek).