Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 283/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, III Wydział Karny sygn. akt III K 645/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Prokurator zarzuca błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść wyroku, polegający na błędnej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności wyjaśnień podejrzanego M. S., opinii biegłego z zakresu BHP, protokołu kontroli Państwowej Inspekcji Pracy, podczas gdy prawidłowa analiza powyższych dowodów prowadzi do wniosku , że oskarżony swoim zachowaniem naraził pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia i jednocześnie nieumyślnie spowodował jego śmierć.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut prokuratora nie jest zasadny.

Wbrew stanowisku wyrażonemu w apelacji prokuratora, sąd I instancji w sposób prawidłowy i wyczerpujący rozważył wszystkie okoliczności, dokonał poprawnej oceny dowodów ujawnionych w toku rozprawy, a nade wszystko poczynił następnie na ich podstawie trafne ustalenia faktyczne, zaś wniosek tego sądu o braku winy oskarżonego w zakresie zarzuconego mu czynu był prawidłowy.

Postępowanie dowodowe nie wymaga uzupełnienia, zaś zawarta w apelacji prokuratora argumentacja w zakresie zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, sprowadzała się de facto do nieuzasadnionej polemiki z prawidłowymi ustaleniami sądu I instancji. Zasadzała się ona na innej niż przyjęta przez tenże sąd ocenie materiału dowodowego oraz odmiennej ocenie prawnej zachowania oskarżonego, lecz oceny forsowane w apelacji okazały się nieuzasadnione.

Na wstępie rozważań wskazać należy, że błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika bądź z niepełności postępowania dowodowego, bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów.

„Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego.” (Wyrok SN z 24.03.1975 r., II KR 355/74, OSNPG 1975, nr 9, poz. 84.)

Tego typu zarzut co do błędu w ustaleniach faktycznych to bowiem, jak zasadnie się wskazuje, nie sama odmienna ocena materiału dowodowego przez skarżącego, lecz wykazanie, jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego (wyrok SN z dnia 22 stycznia 1975 r., I KR 197/74, OSNKW 1975, nr 5, poz. 58). Nie może więc sprowadzać się on jedynie do kwestionowania stanowiska sądu meriti czy polemiki z dokonanymi przez ten sąd ustaleniami, a skarżący powinien wskazywać na nieprawidłowości w rozumowaniu sądu przy dokonywaniu ustaleń, jako że sama możliwość przeciwstawienia dokonanym ustaleniom odmiennego poglądu nie oznacza jeszcze, iż w sprawie dopuszczono się błędu w ustaleniach faktycznych (zob. np. wyrok SA w Krakowie z dnia 19 maja 2009 r., II AKa 73/09, KZS 2009, z. 9, poz. 52, czy wyrok SA w Łodzi z dnia 24 maja 2007 r., II AKa 70/07, Prok. i Pr.-wkł. 2008, nr 7-8, poz. 55; Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tomasz Grzegorczyk. Tom I, art. 1-467 – komentarz do art. 438, tezy: 10 i 11, LEX nr 429005).

Oskarżony nie był osobą, której podlegał pokrzywdzony, w związku z czym nie odpowiadał on za bezpieczeństwo pracownika, był on jedynie współpracownikiem pokrzywdzonego. Z opinii biegłego z zakresu higieny bezpieczeństwa pracy wynika, iż przyczynami zaistniałego zdarzenia prawdopodobnie było niewłaściwe zachowanie ofiary wypadku, poprzez wejście do kosza (nieprzystosowanego do podnoszenia na taką wysokość), lub wychylenie się poza obarierowanie ochronne balkonu; niezastosowanie przez ofiarę wypadku przy pracy środków ochrony indywidualnej chroniącej przed upadkiem z wysokości; niewłaściwe zachowanie operatora wózka podnośnikowego poprzez podnoszenie na znaczną wysokość kosza nieprzeznczonego do transportu materiałów z wykorzystaniem wózka jezdniowego podnośnikowego; ustawienie wózka w sposób uniemożliwiający dostateczną widoczność; brak dostatecznego bezpośredniego nadzoru nad pracami na wysokości. Ponadto wskazać należy, iż biegły w swojej opinii wskazał na okoliczność, iż gdyby zapewniono właściwy nadzór nad przebiegiem prac, to nie dopuszczono by do zastosowania do transportu pionowego materiałów kosza niedostosowanego do użytkowania wraz z osprzętem wózka podnośnikowego, powodujące brak stabilności przenoszonego ładunku, a także niewłaściwego zachowania ofiary wypadku, polegającego na wykonywaniu ( lub przynajmniej próbie wykonywania) czynności w koszu lub wychylenia się poza obarierowanie ochronne balkonu.

Z opinii biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy w sposób jednoznaczny wynika, iż odpowiedzialność za naruszenie przepisów bhp ponosi osoba kierująca pracownikami – pełniąca nadzór nad poszkodowanym tj. M. O.. Do wypadku doszło na skutek wielu czynników, zarówno niezachowania środków bezpieczeństwa przez pokrzywdzonego, jak również przez podnoszenie na znaczną wysokość kosza nieprzeznaczonego do transportu materiałów, które łącznie doprowadziły do śmierci pracownika. Nie sposób jednak zgodzić się z prokuratorem, iż gdyby kosz był stabilny, to nie doszło by do przedmiotowego wypadku i w związku z tym to oskarżony ponosi odpowiedzialność za jego zaistnienie. Na pokrzywdzonym również ciążył obowiązek stosowania środków bezpieczeństwa, tj. szelek zabezpieczających go przed upadkiem z wysokości. Gdyby pokrzywdzony pracownik zastosował je przy rozładunku materiałów z kosza, to nie doszłoby do jego upadku z tak dużej wysokości i w konsekwencji jego śmierci. Skoro pokrzywdzony miał możliwość uniknięcia wypadku przy pomocy zalecanych środków zabezpieczających go przed upadkiem z wysokości, to nie sposób uznać, że bezpośrednią przyczyną wypadku było podniesienie przez oskarżonego niestabilnego kosza z materiałami budowalnymi na miejsce wskazane przez pokrzywdzonego. W związku z tym Sąd Okręgowy nie podziela stanowiska prokuratora, że zachowanie I. G. można rozpatrywać jedynie z kategorii współprzyczynienia się do swojej śmierci.

Wbrew twierdzeniom skarżącego oskarżony nie przyznał się do zarzucanego mu czynu. W toku rozprawy wyjaśnił: „…Ja nie wiedziałem, że kosz nie jest przystosowany do transportu materiałów budowlanych, natomiast zawsze w nim były podawane różne elementy…” (.288v). Sąd Rejonowy słusznie wskazał, iż osobą odpowiedzialną za nadzór nad pokrzywdzonym był M. O., który nie dopełnił obowiązku zorganizowania pracy w sposób zgodny z przepisami z zasadami bhp, a nie oskarżony.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy sądowi I instancji celem ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Żaden z argumentów przytoczonych w apelacji prokuratora nie wzbudził wątpliwości Sądu Okręgowego co do prawidłowości ustaleń Sądu Rejonowego. Z tego też względu powyższy wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

Lp.

Zarzut

3.2.

Obraza prawa materialnego, a mianowicie art. 160 § 1 k.k. polegająca na jego niezastosowaniu do przedmiotowego stanu faktycznego, podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu w zestawieniu ze stanem faktycznym prowadzi do wniosku, że działanie oskarżonego polegające na nieprawidłowym dokonaniu transportu pionowego materiałów w postaci trójkątnych elementów szalunków, z zastosowaniem kosza nieprzystosowanego do takiego transportu, poprzez podłożenie wideł wózka bezpośrednio pod dolną ramę kosza, a następnie wyłączenie silnika, podnośnika naraziłoby I. G. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia w rozumieniu w/w przepisu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie ma racji skarżący, że przy prawidłowo ocenionym materiale dowodowym możliwym było przypisanie oskarżonemu odpowiedzialności karnej za przestępstwo narażenia pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu tj. przestępstwa z art. 160 § 1 kk. Jak wskazał Sąd Najwyższy: „Przestępstwa określone w art. 220 k.k. mają charakter typów kwalifikowanych w stosunku do odpowiadających im typów unormowanych w art. 160 k.k., ze względu na sprecyzowanie w art. 220 § 1 k.k. normatywnego źródła obowiązku sprawcy jako gwaranta niezaistnienia skutku, a także na zawężeniu kręgu potencjalnych pokrzywdzonych. Między typami przestępstw z art. 220 § 1 lub 2 k.k. (leges speciales) a odpowiadającymi im typami określonymi w art. 160 k.k. (leges generales) zachodzi stosunek wykluczania. Zatem jeżeli do śmiertelnego wypadku pracownika doszło w rezultacie niewypełnienia obowiązku zapewnienia warunków bezpiecznej pracy, to odpowiedzialność karną za zaistnienie wypadku może ponosić tylko ta osoba, na której ciążył prawny szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi, a więc należąca do kręgu podmiotów przestępstw indywidualnych stypizowanych w art. 220 § 1 i 2 k.k.”(Wyrok SN z 12.12.2012 r., V KK 64/12, OSNKW 2013, nr 3, poz. 22.) W przedmiotowej sytuacji nie można mówić o tym, aby na oskarżonym ciążył prawny szczególny obowiązek zapobieżenia skutkowi. Oskarżony był jedynie współpracownikiem pokrzywdzonego, nie był jego zwierzchnikiem, nie nadzorował jego pracy i nie mógł za nią odpowiadać. Jak wynika zarówno z protokołu kontroli Państwowej Inspekcji Pracy jak i opinii biegłego z zakresu bhp bezpośrednią przyczyną wypadku, było zachowanie pokrzywdzonego, który prawdopodobnie wszedł do kosza bez odpowiednich zabezpieczeń. Oskarżony nie miał żadnego wpływu na zachowanie pokrzywdzonego i stabilność kosza. Jak zasadnie wskazał Sąd Rejonowy, bezpośrednią przyczyną śmierci pokrzywdzonego był brak zastosowania przez niego odpowiedniego sprzętu zabezpieczającego w tym. m.in. szelek zabezpieczających. Sąd Okręgowy podziela zdanie Sądu Rejonowego, iż posiadanie przez pokrzywdzonego szelek zabezpieczających zapobiegłoby upadkowi i śmierci pokrzywdzonego, bez względu na okoliczność, czy doszło by do upadku kosza. Gdyby nie doszło do zaniedbań ze strony pokrzywdzonego i braku z jego strony zapewnienia sobie odpowiedniego zabezpieczenia podczas pracy na wysokości pozostałe przyczyny wypadku nie doprowadziłyby samodzielnie do śmierci pokrzywdzonego. W szczególności wskazać należy, iż jeśli pokrzywdzony byłby właściwie zabezpieczony, to źle zabezpieczony kosz, który nie był umocowany do wózka nie przyczyniłby się do śmierci pokrzywdzonego .

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy sądowi I instancji celem ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Żaden z argumentów przytoczonych w apelacji prokuratora nie wzbudził wątpliwości Sądu Okręgowego co do prawidłowości ustaleń Sądu Rejonowego. Z tego też względu powyższy wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, III Wydział Karny sygn. akt III K 645/20

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Apelacja wniesiona przez prokuratora nie zawiera argumentów, które mogłyby podważyć prawidłowość zaskarżonego wyroku.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Przytoczyć okoliczności

M. S.

Sąd Okręgowy kosztami za postępowanie odwoławcze obciążył Skarb Państwa i zgodnie z art. 632 pkt 2 kpk zasądził od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego M. S. kwotę 4000 tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w obu instancjach

7.  PODPIS

SSO Aleksandra Mazurek

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, III Wydział Karny sygn. akt III K 645/20

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana