Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 603/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Wołominie z dnia 23 stycznia 2020r. sygn. akt V K 222/17

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

I. N.

Oskarżona jest osobą wielokrotnie karaną za przestępstwa z art. 278 § 1 k.k.

Informacja z KRK

993-998

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Informacja z KRK

dokument wystawiony przez uprawniony podmiot, informacja aktualna, nie budzi wątpliwości co do wiarygodności;

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut w apelacji obrońcy oskarżonej

1.

Rażącą niewspółmierność kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 150 stawek dziennych grzywny po 20 złotych stawka w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonej czynów w relacji do celów jakie kara ta powinna spełniać w zakresie prewencji szczególnej i społecznego oddziaływania, gdy dla osiągnięcia celów kary wystarczyłby jej łagodniejszy wymiar.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z zarzutem rażącej niewspółmiernie surowej kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz kary grzywny, wymierzonej I. N. nie można się zgodzić. Sąd Rejonowy wymierzając karę w stopniu należytym uwzględnił wszystkie okoliczności obciążające mające wpływ na wymiar kary tj. wielokrotną karalność za przestępstwa podobne, znaczną wartość skradzionego mienia, wielość czynów składających się na ciąg przestępstw.

W postawie oskarżonej nie można doszukać się okoliczności łagodzących. W szczególności nie jest taką okolicznością brak brutalności w zachowaniu oskarżonej, skoro przemoc nie należy do znamion występków kradzieży przypisanych oskarżonej. Brak nacechowania działań oskarżonej brutalnością nie jest zatem żadną okolicznością łagodzącą w przypadku oskarżonej, która notorycznie dokonuje kradzieży sklepowych. Z akt sprawy wynika, że oskarżona jest osobą uzależnioną od heroiny, a zatem motywem działań oskarżonej jest chęć zdobycia pieniędzy na zakup środków odurzających od których jest uzależniona. Z danych o karalności wynika, że wobec oskarżonej przez ostatnie 12 lat zostało wydanych 30 wyroków skazujących za przestępstwa w większości kradzieży, a wobec oskarżonej były orzekane głównie kary izolacyjne. Z dwóch opinii o skazanej nadesłanych z AŚ W. (...) wynika, że I. N. została osadzona w dniu 29.07.2017r., a koniec kary przypada na dzień 03.08.2027r. (k.983). Zachowanie osadzonej w zakładzie karnym jest przeciętne i zmienne. Dotychczas była osiem razy nagradzana kodeksowo, ale była też ukarana dyscyplinarnie za ujawnienie w jej organizmie substancji odurzających. Oskarżona karę pozbawienia wolności odbywa w systemie programowanego oddziaływania , w grupie współosadzonych funkcjonuje poprawnie, wobec przełożonych przyjmuje regulaminowe postawy. Jest objęta profilaktyką uzależnień i nie deklaruje przynależności do nieformalnych struktur podkultury przestępczej (k.734).

Skarżący podnosi, że oskarżona przyznała się w większości do popełnienia zarzuconych jej czynów. Wbrew jednak argumentom obrońcy postawa oskarżonej na różnych etapach postępowania była zmienna. I. N., której w toku dochodzenia uzupełniano stopniowo zarzuty, przyznała się do popełnienia czynu z pkt I, ale nie przyznała się do czynów z pkt II, III i IV. Następnie przyznała się do popełnienia czynu z pkt IV, ale w toku kolejnego przesłuchania zaprzeczyła aby popełniła ten czyn i nie przyznała się do czynów z pkt IX, X i XI . W czasie innego przesłuchania przyznała się do czynu z pkt XII. Na rozprawie przyznała się do popełnienia czynów z pkt I, V, VI VIII i XII, a do popełnienia pozostałych czynów nie przyznała się i odmówiła złożenia wyjaśnień. W toku całego postępowania oskarżona konsekwentnie odmawiała złożenia wyjaśnień i odpowiedzi na pytania, stąd nie sposób ustalić czym się kierowała zmieniając swoje depozycje w zakresie przyznania się do niektórych czynów. Postawa procesowa oskarżonej była zatem zmienna i niekonsekwentna. Trudno w takiej sytuacji przyjąć, że przyznanie się do popełnienia poszczególnych czynów, które było częściowo odwołane, stanowi okoliczność łagodzącą.

W ocenie Sądu Okręgowego wymierzona oskarżonej przez Sąd I instancji kara 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności za ciąg siedmiu przestępstw kradzieży popełnionych w warunkach recydywy szczególnej podstawowej, z których każde z osobna zagrożone jest zasadniczą karą od 3 miesięcy do 7 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, w żadnym razie nie nosi znamion rażącej surowości.

Sąd Rejonowy trafnie ocenił, że jedynie kara w tej wysokości jest adekwatna do właściwości i warunków osobistych oskarżonej, a także do stopnia zawinienia i stopnia społecznej szkodliwości przypisanych jej czynów. W ocenie Sądu okoliczności notorycznych kradzieży sklepowych oraz właściwości i warunki osobiste oskarżonej nie przemawiają za wymierzeniem wobec niej kary o łagodniejszym wymiarze. Okoliczności tej sprawy, a konkretnie rodzaj, charakter oraz ilość przypisanych oskarżonej czynów, nadto sposób ich popełnienia oraz motywacja, która towarzyszyła I. N., nie przemawiają za złagodzeniem kary pozbawienia wolności czy kary grzywny, która została orzeczona w stosunkowo niewielkim wymiarze. Wbrew argumentom skarżącego orzeczenie obowiązku naprawienia szkody nie ma znaczenia dla wymiaru kary grzywny, która została dostosowana do stopnia winy i społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonej czynów. Natomiast wysokość jednej stawki tj. 20 zł oscyluje w dolnych granicach ustawowego wymiaru. Oskarżona jest osobą młodą i zdolną do pracy zarobkowej nawet w czasie odbywania kary w zakładzie karnym. Nałożony na oskarżoną obowiązek kompensacyjny nie może wpływać łagodząco na wymiar kary grzywny. Kara orzeczona w wymiarze zastosowanym przez Sąd Rejonowy wydaje się właściwą reakcją dla zrealizowania celu, jakim kara ma przede wszystkim osiągnąć względem recydywisty jaką jest oskarżona, a ma ona stanowić adekwatną represję i wdrożyć ją w przyszłości do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Sąd odwoławczy nie dostrzegł jakichkolwiek przesłanek racjonalizujących twierdzenie, że całokształt wymierzonej I. N. represji karnej za czyny z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. dotknięty jest rażącą surowością.

Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną dysproporcję między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną. Nie każda więc różnica w zakresie oceny wymiaru kary uzasadnia zarzut rażącej niewspółmierności kary, przewidziany w art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która ma charakter zasadniczy, a więc jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. Chodzi tu o tak istotne różnice ocen, że dotychczas wymierzoną karą można byłoby nazwać także w potocznym znaczeniu tego słowa - rażąco niewspółmierną. Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie wskazanych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną, a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (zob. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 18 września 209 r., sygn. akt II AKA 280/.19).

Sytuacja taka, zdaniem sądu okręgowego, w niniejszej sprawie jednak nie zachodzi. Zawarta w uzasadnieniu wyroku sądu I instancji ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu jest prawidłowa i zasługuje na aprobatę. Ponadto w odpowiedni sposób zostały uwzględnione elementy, o których mowa w treści art. 53 k.k.

Wniosek

zmianę wyroku przez znaczne złagodzenie orzeczonej względem oskarżonej I. N. kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 150 stawek dziennych grzywny po 20 złotych stawka,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niezasadności zarzutu wniosek zawarty w apelacji nie zasługiwał na uwzględnienie.

Lp.

Zarzuty w apelacji prokuratora

1.

Rażącą niewspółmierność kary wymierzonej przez Sąd I instancji wobec oskarżonej I. N.-wskutek niedostatecznego uwzględnienia stopnia społecznej szkodliwości czynu wyrażonego w postaci zamiaru, rodzaju naruszonego dobra, jak również w okolicznościach i sposobie działania sprawcy, zasadach prewencji indywidualnej i generalnej, oraz potrzebie kształtowania społecznej świadomości prawnej, w szczególności również motywacji, właściwości i warunków osobistych sprawcy, w tym uprzedniej karalności I. N. działającej w warunkach recydywy określonej w art. 64 § 1 kk polegającą na orzeczeniu wobec oskarżonej za czyny z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 150 stawek dziennych po 20 złotych każda, podczas gdy prawidłowa ocena ogólnych dyrektyw wymiaru kary, jak również zasada prewencji indywidualnej i generalnej, stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz potrzeby kształtowania społecznej świadomości prawnej uzasadnia konieczność orzeczenia wobec oskarżonej kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest niezasadny. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną dysproporcję między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną. Nie każda więc różnica w zakresie oceny wymiaru kary uzasadnia zarzut rażącej niewspółmierności kary, przewidziany w art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która ma charakter zasadniczy, a więc jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. Chodzi tu o tak istotne różnice ocen, że dotychczas wymierzoną karą można byłoby nazwać także w potocznym znaczeniu tego słowa - rażąco niewspółmierną. Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie wskazanych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną, a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (zob. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 18 września 209 r., sygn. akt II AKA 280/.19).

Sytuacja taka, zdaniem sądu okręgowego, w niniejszej sprawie jednak nie zachodzi. Zawarta w uzasadnieniu wyroku sądu I instancji ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu jest prawidłowa i zasługuje na aprobatę. Ponadto w odpowiedni sposób zostały uwzględnione elementy, o których mowa w treści art. 53 k.k.

Wbrew argumentom skarżącego ani postać zamiaru, ani okoliczności popełnienia czynów i sposób działania sprawcy, czy też rodzaj naruszonego dobra nie przemawiają za podwyższeniem kary aż do 5 lat pozbawienia wolności. Oskarżona dokonuje notorycznie kradzieży sklepowych, a zdobyte w ten sposób pieniądze przeznacza na heroinę od której jest uzależniona. Wielokrotna karalność oskarżonej jest faktem z którym nie sposób polemizować, ale należy podkreślić, że oskarżona nie dokonuje przestępstw przy użyciu przemocy. Popełniane przez nią kradzieże sklepowe, w szczególności odzieży, zabawek, słodyczy i alkoholu, są dokonywane w rutynowy sposób. Oskarżona zdejmuje z kradzionego towaru zabezpieczenia sklepowe i chowa te przedmioty do torby, nie zważając na monitoring sklepowy ani na ochronę czy sprzedawczynie. Brak w działaniach oskarżonej przebiegłości i sprytu, co skutkuje częstymi zatrzymaniami przez policję. Oskarżona jest w swoich działaniach mało skuteczna i nie stwarza zagrożenia dla innych osób dokonujących zakupów czy też dla personelu sklepu. Motywacją do tych kradzieży jest chęć zdobycia pieniędzy na zakup narkotyków, co oczywiście nie jest okolicznością łagodzącą. Tym niemniej jak wynika z opinii z AŚ W. (...) oskarżona w przeszłości próbowała leczyć się z nałogu, gdyż w ramach odbywania kary pozbawienia wolności odbyła terapię dla skazanych uzależnionych od środków odurzających i substancji psychotropowych w zakładzie karnym w L. w 2015r. z wynikiem pozytywnym (k.523v). Obecnie zaś jest objęta profilaktyką uzależnień i deklaruje abstynencję, a ogólna ocena jej zachowania w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności jest poprawna.(k.734).

Wbrew argumentom skarżącego okoliczności popełnienia tych przypisanych oskarżonej kradzieży sklepowych, rozmiar wyrządzonej szkody oraz właściwości i warunki osobiste oskarżonej, nie przemawiają za podwyższeniem kary pozbawienia wolności. Długotrwała izolacja oskarżonej w warunkach penitencjarnych , jak wynika z dotychczasowych danych o karalności nie przynosi pożądanych efektów w postaci zaprzestania naruszeń prawa.

Odnosząc się do kwestii prewencji ogólnej, rozumianej jako wzmacnianie poczucia obowiązywania norm prawnych oraz wartości społecznych uporządkowanych w określonej hierarchii, za sprzeczne z celami prewencji ogólnej należałoby uznać wymierzanie kar w rozmiarze surowszym, niżby to wynikało z oczekiwań społecznych. "Wymierzanie kar zbyt surowych nie tylko nie umacnia poszanowania prawa, ufności w celowość przestrzegania norm prawnych organizujących społeczeństwo ani zaufania do organów prawo realizujących, ale nawet przeciwnie - może wywoływać mimowolne współczucie społeczeństwa dla przestępcy zbyt surowo ukaranego" (wyrok SA w Krakowie z 1 lutego 2001 r., II AKa 3/01, KZS 2001 z. 2, poz. 22; por. też wyrok SA w Krakowie z 23 kwietnia 1998, II AKa 48/98, KZS 1998, z. 4-5, poz. 49).

Dlatego też, nie kwestionując oczywiście przekonania prokuratora o potrzebie surowego karania sprawców tego typu przestępstw, stwierdzić należy, że wymierzenie oskarżonej kary pozbawienia wolności w wymiarze 5 lat, musiałoby prowadzić do zignorowania zarówno okoliczności dotyczących bezpośrednio osoby oskarżonej, jak i względów prewencji ogólnej oraz zasady proporcjonalności, a przez to prowadziłoby do wymierzenia kary rażąco surowej. W tej sytuacji brak jest podstaw do stwierdzenia, iż wymierzona przez Sąd Rejonowy kara jest rażąco niewspółmiernie łagodna, a tylko wtedy zaszłyby warunki do dokonania jej korekty .

Reasumując sąd okręgowy stwierdza, że reakcja prawnokarna sądu rejonowego, wobec zachowania oskarżonej jest współmierna do okoliczności popełnienia ciągu 7 przestępstw kradzieży. Sąd meriti uwzględnił wszystkie aspekty zachowania oskarżonej i ocenił je przez pryzmat, ustanowionych przez ustawodawcę w przepisie art. 53 k.k. kryteriów.

Uznać należy, iż postulowany przez skarżącego wniosek o zmianę wyroku poprzez wymierzenie oskarżonej kary 5 lat pozbawienia wolności – zdaniem sądu odwoławczego, nie przyniósłby wymiernych efektów resocjalizacyjnych w stosunku do oskarżonej. Dokładna analiza właściwości i warunków osobistych oskarżonej prowadzi do wniosku, że kara 2 lat i 6 miesięcy jest wystarczająca dla osiągnięcia celów kary.

Wniosek

Zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonej I. N. kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności i utrzymanie w pozostałej części wyroku w mocy .

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niezasadności zarzutu wniosek zawarty w apelacji nie zasługiwał na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1wyrok w zaskarżonej części utrzymany w mocy;

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Apelacje mają charakter czysto polemiczny, a postawione tezy o rażącej niewspółmierności orzeczonej kary wobec oskarżonej I. N. , oparte są w sposób niedopuszczalny tylko o cześć materiału dowodowego, z pominięciem tej o zupełnie innej wymowie. Sąd Rejonowy w sposób wystarczająco dokładny wykazał w pisemnym uzasadnieniu dlaczego wymierzył oskarżonej karę pozbawienia wolności i grzywny we wskazanej wysokości. Sąd Odwoławczy podziela w pełni ocenę dowodową przeprowadzoną przez Sąd Rejonowy i poczynione w sprawie ustalenia faktyczne. Wbrew argumentom orzeczona kara– w swym całokształcie, a zatem kara pozbawienia wolności i grzywny - uwzględnia wszystkie dyrektywy wymiaru kary wskazane w art. 53 k.k. Jest więc karą adekwatną i sprawiedliwą, czyli karą, która bilansuje zarówno okoliczności obciążające jak i łagodzące.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2 i 3

Na mocy art. 624 § 1 kpk -brak stałych dochodów przemawia za zwolnieniem oskarżonej od kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym. O wynagrodzeniu obrońcy z urzędu za udzielenie pomocy prawnej oskarżonej w drugiej instancji orzeczono na podstawie § 17 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

7.  PODPIS