Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 sierpnia 2021 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sławomir Splitt

po rozpoznaniu w dniu 6 sierpnia 2021 roku w Gdyni na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa E. S.

przeciwko M. A. (1)

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej M. A. (1) na rzecz powódki E. S. kwotę 4.000,00 złotych (cztery tysiące złotych) tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 września 2019 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanej M. A. (1) na rzecz powódki E. S. kwotę 3.717,85 złotych (trzy tysiące siedemset siedemnaście złotych osiemdziesiąt jeden groszy) tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 2.217,85 złotych (dwa tysiące dwieście siedemnaście złotych osiemdziesiąt pięć groszy) od dnia 18 września 2019 roku do dnia zapłaty,

III.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

IV.  zasądza od pozwanej M. A. (1) na rzecz powódki E. S. kwotę 3.401,34 złotych (trzy tysiące czterysta jeden złotych trzydzieści cztery grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt I C 590/19

UZASADNIENIE

Powódka E. S. wniosła pozew przeciwko M. A. (1) o zapłatę kwoty 2.302,15 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kwoty 4.000 zł z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, iż korzystała z usług fryzjerskich pozwanej w okresie od stycznia 2018 roku do listopada 2018 roku.

Usługa pozwanej polegała na wykonaniu zabiegu rozjaśniania włosów na kolor blond.

Usługi były świadczone mniej więcej co miesiąc. W dniu 18 listopada 2018 roku pozwana wykonała powódce usługę rozjaśnienia włosów, co spowodowało, iż włosy powódki zostały nieodwracalnie zniszczone.

W nocy po wykonanej usłudze włosy dosłownie osypały się na poduszkę i łamały się jak zapałki. Pozostałe włosy były suche, sztywne i matowe, a w niedługim czasie na głowie powódki powstały miejsca całkowicie pozbawione włosów. Zmiany najbardziej widoczne są w okolicach kości czołowej i potylicy. Na koszt dochodzonego odszkodowania składają się następujące kwoty: 120 złotych z tytułu zapłaty za nieprawidłowo wykonaną usługę fryzjerską, 150 złotych z tytułu wizyty u dermatologa, 150 złotych z tytułu wizyty u endokrynologa, 120 złotych z tytułu wizyty u dermatologa, 150 złotych z tytułu konsultacji psychiatrycznej, 120 złotych z tytułu wizyty fryzjerskiej polegającej na regeneracji włosów za pomocą środka D., a także 1.565,95 złotych z tytułu kosztów poniesionych za środki medyczne i pielęgnacyjne.

Z kolei zadośćuczynienia powódka żąda z tytułu krzywdy, jakiej doznała w związku z zabiegiem, a polegającej na tym, iż z uwagi na stan włosów przestała wychodzić z domu, spotykać się ze znajomymi, zaś uczestniczenie w zawodowych obowiązkach było dla niej zawstydzające. W związku z drastycznym pogorszeniem się wyglądu powódka nie mogła spać w nocy, miała myśli samobójcze, zaprzestała na pewien czas udzielania korepetycji z matematyki i znajdowała się pod opieką psychiatry.

(pozew k. 3-7)

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości. M. A. (1) przyznała, iż powódka korzystała z jej usług od stycznia 2018 roku do grudnia 2018 roku, przy czym strony spotykały się w tym celu co 6 tygodni.

W ocenie pozwanej włosy powódki były zaniedbane, nieodżywione i wskutek koloryzacji doznawały dodatkowego obciążenia. Z uwagi na to pozwana zaproponowała powódce stosowanie zabiegów regeneracyjnych.

Od kwietnia 2018 roku pozwana zajmowała się jedynie farbowaniem odrostów, nie dokonując kolejnych koloryzacji, stosowała przy tym tonery zawierające odżywkę do włosów oraz O..

Pozwana kwestionuje, aby w dniu 18 listopada 2018 roku miała wykonać powódce usługę rozjaśniania włosów na całej długości, a jedynie zajmowała się farbowaniem odrostu. Pozwana kwestionuje również, aby po ww. zabiegu stan włosów powódki uległ pogorszeniu.

Pierwszą informację o stanie włosów powódki pozwana otrzymała w dniu 27 listopada 2018 roku. Od tego czasu powódka wysyłała do pozwanej liczne wiadomości sms i mms w ciągu dnia i nocy o agresywnej i emocjonalnej treści.

Pozwana zaproponowała powódce spotkanie w dniu 2 grudnia 2018r. chcąc sprawdzić stan włosów powódki. W trakcie tego spotkania pozwana stwierdziła, że stan włosów powódki był właściwy. Tego dnia pozwana zaaplikowała powódce odżywkę O. (bezpłatnie) i za zgodą powódki wykonała zdjęcie jej włosów. Na kolejnej wizycie w dniu 9 grudnia 2018 roku zaaplikowała powódce kolejny raz odżywkę O.. Tego dnia powódka jednak zachowywała się histerycznie, symulując omdlenie. Pozwana zakwestionowała także, że zawarta przez strony umowa ma charakter umowy o dzieło, wskazując, że była to ustna umowa świadczenia usług fryzjerskich (art. 750 kc).

(odpowiedź na pozew k. 63-67)

W toku postępowania powódka rozszerzyła żądanie pozwu dodatkowo o kwotę 1.500,00 złotych z tytułu kosztów sześciu zabiegów mezoterapii (po 250 złotych za każdy).

(pismo powódki z dnia 4 sierpnia 2020 roku k. 272; pismo powódki z dnia 25 sierpnia 2020 roku k. 281)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Od stycznia 2018r. w odstępach co 4-6 tygodni powódka E. S. korzystała z usług fryzjerskich pozwanej M. A. (1) przy okazji korepetycji z matematyki udzielanych synowi pozwanej. Usługi fryzjerskie polegały na koloryzacji odrostów i położeniu tonera. W styczniu/lutym 2018r. pozwana wykonała dodatkowo usługę regeneracji włosów środkiem o nazwie O., a w marcu środkiem C.. Stosowane do koloryzacji włosów farby zostały przygotowywane przez pozwaną.

(dowód: zeznania pozwanej M. A. (1) k. 249, zeznania powódki E. S. k. 246v)

Od stycznia do 21 grudnia 2018r. powódka nie korzystała z usług innych fryzjerów.

(dowód: zeznania powódki k. 248)

Przed dniem 18 listopada 2018r. powódka miała długie, kręcone, napuszone i spięte włosy.

(dowód: zeznania świadka K. B. k. 241v, zeznania świadka K. G. (1) k. 173v, zeznania świadka K. O. k. 175, zeznania świadka H. S. k. 175v-176)

W dniu 18 listopada 2018 r. powódka ponownie skorzystała z usług pozwanej. Pozwana nałożyła jej farbę od strony lewej do prawej, następnie po około 30-40 min. spłukała głowę i nałożyła odżywkę. Po zakończeniu korepetycji włosy ponownie zostały spłukane i wysuszone za pomocą suszarki.

(dowód: zeznania powódki k. 246-247)

W ciągu kilku dni po wykonaniu usługi fryzjerskiej zaczęły powódce wypadać włosy z grzywki, skroni, a także z tyłu głowy, widoczne były miejsca bez włosów. Po przebudzeniu powódka znajdowała na poduszce kłęby włosów.

(dowód: zeznania powódki k. 247, zeznania świadka K. B. k. 241v, zeznania świadka K. G. (1) k. 173v, zeznania świadka K. O. k. 175, zeznania świadka H. S. k. 175v-176)

Po dniu 18 listopada 2018r. powódka nosiła włosy pospinane, tak by ukryć uszkodzenia i miejsca pozbawione włosów. Pokazywała uszkodzenia włosów osobom, którym udzielała korepetycji z matematyki. W czasie zajęć włosy spadały na stół i na ubranie. Opowiadając o przyczynie takiego stanu powódka była wyraźnie poruszona, płakała. W tym czasie powódka nosiła perukę.

(dowód: zeznania świadka K. B. k. 241v, zeznania świadka K. G. (1) k. 173v, zeznania świadka K. O. k. 175)

W okresie od 18 do 25 listopada 2018r. zaniepokojona stanem włosów powódka odwiedziła kilku fryzjerów, prosząc o poradę. Powódka nie skorzystała jednak z żadnych usług fryzjerskich.

(dowód: zeznania powódki k. 247)

W dniu 25 listopada 2018r. powódka zgłosiła się do pozwanej, informując o problemach z włosami, w tym o wypadaniu włosów.

(dowód: zeznania powódki k. 247v)

W dniu 27 listopada 2018r. powódka wysłała do pozwanej smsa, wskazując, że nie śpi po nocach z powodu tego, co pozwana zrobiła z jej włosami. W kolejnych dniach powódka przesyłała pozwanej kolejne smsy ze zdjęciami swoich zniszczonych włosów, a także zdjęciami przedstawiającymi włosy w przeszłości.

W dniu 29 listopada 2018r. powódka pisała o myślach samobójczych.

W dniu 3 grudnia 2018r. informowała, że zamierza pójść do dermatologa i psychiatry, wskazywała, że włosy odpadają spalone farbą, wskazywała, że nie śpi po nocach.

W dniu 7 grudnia 2018r. poprosiła o przygotowanie instrukcji środków, którymi pozwana zamierza ratować włosy i umowę określająca czas i sposób podejmowanych czynności.

W dniu 11 grudnia 2018r. pozwana zaproponowała polubowne załatwienie sprawy i wykonanie usługi odbudowy włosów w miejscu zamieszkania powódki, a gdy powódka nie zgodziła się podać swojego adresu w dniu 12 grudnia 2018r. pozwana wskazała, że wynajęła stanowisko fryzjerskie w salonie.

Wobec kierowania dalszej korespondencji, w dniu 14 grudnia 2018r. pozwana poinformowała powódkę o skierowaniu sprawy do prawnika. Następnie, pełnomocnik pozwanej prowadził z powódką korespondencję dotyczącą polubownego rozwiązania sporu, która nie przyniosła rezultatu.

(dowód: wydruki korespondencji sms i (...) k. 71-93, korespondencja stron k. 38-53)

W dniu 2 grudnia 2018r. pozwana nałożyła powódce środek regeneracyjny O.. Nadto, po ułożeniu włosów, za zgodą powódki, M. A. (1) wykonała zdjęcie tyłu głowy. Pozwana wręczyła powódce oliwkę, szampon L’oreal oraz szczotkę.

(dowód: zeznania powódki k. 247v, zeznania pozwanej k. 249v)

Powyższy zabieg nie zapobiegł dalszemu odpadaniu włosów.

(dowód: zeznania powódki k. 248)

W dniu 9 grudnia 2018r. powódka ponownie udała się do mieszkania pozwanej, jednak wskutek rozmowy z pozwaną i jej mężem K. A. powódka zdenerwowała się i wyszła na zewnątrz. K. A. zastał powódkę leżącą na trawniku przed blokiem. Po uspokojeniu się i powrocie do mieszkania pozwanej, M. A. (1) nałożyła powódce odżywkę O., L. W. (...).0 i 9 % wodę na odrost.

(dowód: zeznania powódki k. 248, zeznania pozwanej k. 249v)

W dniu 17 grudnia 2018r. powódka udała się do lekarza dermatologa A. R. na konsultację z powodu znacznego stopnia uszkodzenia włosów owłosionej skóry głowy.

W badaniu dermatologicznym, lekarz stwierdził, że skóra głowy jest niezmieniona, włosy znacznie skrócone pasmami, matowe, szorstkie w dotyku, zauważalna jest mniejsza ich gęstość w porównaniu z dostępną dokumentacją zdjęciową. Celem wykluczenia innych potencjalnych przyczyn przerzedzania włosów i pogorszenia ich kondycji, lekarz zalecił wykonanie badań: morfologii, poziomu żelaza, (...), ft3, ft4, poziomu przeciwciał anty – (...) i anty – TG, a także zalecił stosowania środków L. 5 % i A. E. na skórę głowy oraz B. S. doustnie.

Wyniki zleconych badań morfologicznych były one w normie.

W dniu 21 stycznia 2019r. powódka odbyła wizytę kontrolną.

W dniu 11 lutego 2019r. lekarz dermatolog stwierdził poprawę stanu miejscowego, a badanie nie wykazało żadnych odchyleń od normy. Lekarz zalecił powódce dalsze przyjmowanie leków L., A. E. oraz B. S..

W trakcie leczenia powódka odbyła w dniach 8 lipca 2020r., 9 lipca 2020r., 12 sierpnia 2020r., 2 września 2020r., 15 września 2020r. i 30 września 2020r. zabiegi mezoterapii preparatem H. care.

(dowód: dokumentacja medyczna k. 10, 28, 263, 284-291, 307-308, zeznania powódki k. 248)

W dniu 7 stycznia 2019r. powódka udała się dodatkowo na konsultację dermatologiczną do lek. E. O., która stwierdziła, że włosy są przerzedzone, połamane na różnych wysokościach, a zmiany najbardziej widoczne w okolicy kości czołowej, zaś przerzedzenie widoczne w okolicy potylicy.

(dowód: dokumentacja medyczna k. 11, zeznania powódki k. 248)

W dniu 21 grudnia 2018r. powódka udała się do innego fryzjera celem realizacji usługi nałożenia D..

(dowód: zeznania powódki k. 248)

W dniu 27 grudnia 2018r. lekarz skierował powódkę do szpitala psychiatrycznego w związku z rozpoznaniem myśli samobójczych, a także zalecił leki A. i hydroksyzyny.

W dniu 10 stycznia 2019 roku powódka była konsultowana psychiatrycznie. W trakcie wywiadu powódka wskazywała, że przez fryzjerkę straciła włosy i nie jest w stanie sobie z tym faktem poradzić, uskarżała się na wybudzenia w nocy, zgłaszała stany niepokoju wewnętrznego i lęku, płaczliwość, natłok myśli związanych z sytuacją. Psychiatra nie stwierdził jednak objawów psychotycznych i myśli suicydalnych, zapisał powódce leki C. i Z..

W dniu 30 stycznia 2019r. ponownie była konsultowana psychiatrycznie, rozpoznano wówczas zaburzenia adaptacyjne, w wywiadzie powódka zgłaszała napadowe omdlenia, negowała myśli samobójcze, wskazując, że miała je na początku. W trakcie wizyty powódka była w stanie niepokoju, dość wielomówna, skoncentrowana na problemach z włosami, wskazywała, że nie radzi sobie psychicznie z tego powodu. Lekarz zapisał powódce lek o nazwie P..

W czasie kolejnej wizyty z dnia 6 marca 2019r. powódka była wielomówna, zgłaszała, że czuje się „w dole”, jej wypowiedzi dotyczyły głownie problemów ze sprawą z fryzjerem, wskazywała nastrój dysforyczny, czuła się „zniszczona”, nie stwierdzono jednak objawów psychotycznych, nadto powódka negowała myśli samobójcze. Lekarz ponownie zapisał P..

(dowód: skierowanie do szpitala k. 29, dokumentacja medyczna k. 30-33, 36-37)

Powódka poniosła następujące koszty leczenia:

- konsultacji dermatologicznej z dnia 17 grudnia 2018r. w kwocie 150,00 złotych;

- konsultacji endokrynologicznej z dnia 4 stycznia 2019r. w kwocie 150,00 złotych;

- konsultacji dermatologicznej z dnia 21 stycznia 2019 roku w kwocie 120,00 złotych,

- konsultacji psychiatrycznej z dnia 10 stycznia 2019 roku w kwocie 150,00 złotych,

- zakupu leków B. S., L. i A. w dniu 21 grudnia 2018r. w kwocie 333,60 zł,

- zakupu leków B. S., L. i A. w dniu 14 stycznia 2019 roku w kwocie 206,95 zł oraz leku uspokajającego Z. w kwocie 37,90 złotych,

- zakupu leku NervoCalm Sen w dniu 10 stycznia 2019r. w kwocie 66,44 złotych,

- zakupu leku P. (lek depresyjny) w dniu 9 lutego 2019 roku w kwocie 29,90 złotych, a także witaminy E M. w kwocie 26,70 zł;

- zakupu leku B. S. w dniu 15 kwietnia 2019r. w kwocie 49,90 złotych;

- zakupu leków L. i A. w dniu 11 kwietnia 2019r. w kwocie 207,80 zł;

- zakupu leków B. S., L. i A. w dniu 19 lutego 2019r. w kwocie 275,87 zł;

- zabiegów mezoterapii w dniach 2 września 2019r. po 250 zł każdy;

(dowód: faktury VAT k. 12-15, 18, 21-23, 25-27, 283, 309-310)

Nadto, powódka poniosła wydatki na:

- usługi fryzjerskiej (M. K.) z dnia 21 grudnia 2018 roku w kwocie120,00 złotych,

- zakup środka O. z dnia 2 stycznia 2019 roku w kwocie 105,80 złotych,

- zakup środka H. volume z dnia 29 listopada 2018 roku w kwocie 49,99 złotych,

- zakup środka D. z dnia 21 grudnia 2018 roku związana z usługą fryzjerska z tego samego dnia (M. K.) w kwocie 130,00 złotych

- zakup środka H. volume z dnia 27 grudnia 2018 roku w kwocie 55,46 złotych,

(dowód: faktury VAT k. 16-17, 19, 24)

Postępowanie pozwanej fryzjerki należy uznać za nieprawidłowe, gdyż jako profesjonalistka mimo wiedzy, iż kolejne zabiegi koloryzacji wpływają niekorzystnie na kondycję włosów powódki podjęła ona decyzję co do wykonywania dalszych zabiegów fryzjerskich polegających na farbowaniu włosów.

Objawy przerzedzenia i wzmożonego wypadania, znacznego osłabienia kondycji oraz łamliwości, kruchości włosów należy wiązać z zabiegiem koloryzacji z dnia 18 listopada 2018 roku.

W wyniku przedmiotowego zabiegu doszło do uszkodzenia struktury włosów, włosy stały się kruche, łamliwe, przez co stały się krótsze, a także zmniejszyła się ich gęstość. Zniszczeniu uległa struktura włosów, straciły one połysk, stały się matowe i szorstkie w dotyku.

Zmiany najbardziej nasilone były w obu okolicach skroniowych, czołowej i potylicy, zatem w miejscach bezpośrednio widocznych i trudnych do ukrycia jakimikolwiek metodami.

Zastosowane leczenie dermatologiczne przyczyniło się do szybkiej, bo po około 3 miesiącach od zastosowania terapii, poprawy stanu miejscowego.

Dalsza seria zabiegów mezoterapii od lipca 2020 roku przyczyniła się do przywrócenia właściwej fizjologicznej kondycji i wyglądu włosów u powódki. Aktualnie nie można stwierdzić żadnych istotnych następstw powstałych w wyniku nieprawidłowo wykonanego zabiegu. Obecnie u powódki w zakresie obu okolic zakoli skroniowych oraz w okolicy potylicznej widoczne jest tylko nieznaczne przerzedzenie włosów.

W okolicach tych widoczny jest również odrost nowych delikatnych cienkich włosów tzw. baby hair. Obecnie, włosy są ogólnie w dobrej kondycji, prawidłowej budowy i wytrzymałości.

(dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu dermatologii A. W. k. 326-333 wraz z pisemną opinią uzupełniającą k. 344)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, dowodu z zeznań świadków K. G. (2), K. O., H. S., K. B., K. A., M. A. (2) i K. N., dowodu z przesłuchania stron, a także dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu dermatologii.

Oceniając zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej dokumentów powołanych w ustaleniach stanu faktycznego. Sąd miał bowiem na względzie, iż dokumentacja medyczna leczenia powódki nie była kwestionowana przez stronę przeciwną, a nadto została sporządzona przez podmioty niezależne, toteż nie ma obaw, że dokumentacja ta została zmanipulowana dla celów niniejszego postępowania. Sąd nie znalazł również przesłanek do kwestionowania autentyczności i wiarygodności dokumentów prywatnych w postaci rachunków, faktur, paragonów i korespondencji stron. W związku z powyższym w ramach swobodnej oceny dowodów Sąd uznał, że ww. dokumenty przedstawiają faktyczny przebieg leczenia powódki, poniesione przez nią koszty leczenia, a także faktyczny przebieg przedprocesowej korespondencji stron.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków K. G. (2), K. O., H. S. i K. B. co do stanu włosów powódki po zabiegu z dnia 18 listopada 2018r. oraz stanu emocjonalnego powódki w tym okresie. Odnośnie stanu włosów powódki zeznania świadków korelują z dokumentacją fotograficzną załączoną do akt sprawy. W świetle zgodnych zeznań świadków nie budzi również wątpliwości, że skutki nieudanego zabiegu miały wpływ na stan emocjonalny powódki. Wszystkie wymienione osoby potwierdziły, że wcześniej pogodna i uśmiechnięta powódka, po zabiegu była przygnębiona i zrozpaczona. Powyższe okoliczności odnośnie stanu emocjonalnego powódki znajdują również odzwierciedlenie w korespondencji prowadzonej z pozwaną.

Niewiele do sprawy wniosły natomiast zeznania świadka K. N., która – jak wskazała – podczas kontaktów z powódką tj. korepetycji unikała wszelkich tematów związanych ze skutkami zabiegu fryzjerskiego i w związku z tym nie posiadała wiedzy o faktach istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu.

Jedynie w części natomiast Sąd dał wiarę zeznaniom świadków K. A. i M. A. (2). O ile w zakresie dotyczącym przebiegu współpracy stron zeznania te zasługiwały na wiarę, o tyle nie sposób uznać ich za wiarygodny dowód w sprawie na okoliczność stanu włosów powódki po 18 listopada 2018r. Zdaniem Sądu, niewątpliwie bliskie relacje rodzinne łączące obu świadków z pozwaną miały wpływ na treść ich zeznań, które były korzystne dla pozwanej.

K. A. zeznał, że zarówno po wizycie z dnia 18 listopada, 2 grudnia i 9 grudnia 2018r. włosy powódki były ładne i lśniące, nie spostrzegł różnicy w ich objętości. Podobnie zeznał M. A. (2), który wskazał, że po każdej wizycie u pozwanej włosy powódki wyglądały ładnie. Świadek również nie zauważył, aby po 18 listopada 2018r. stan włosów powódki uległ pogorszeniu. Zeznania obu świadków w powyższym zakresie nie znajdują jednak potwierdzenia w złożonej dokumentacji zdjęciowej przedstawiającej stan włosów powódki po zabiegach wykonanych w 18 listopada 2018r.

Podobnie, jedynie częściowo Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanej M. A. (1). Pozwana zaprzeczyła, aby usługa fryzjerska z dnia 18 listopada 2018r. została przez nią wykonana w sposób nieprawidłowy i spowodowała wypadanie włosów. Zdaniem pozwanej włosy powódki nie zmieniły się w ciągu całego roku, kiedy świadczone były przez nią usługi fryzjerskie i były w takim samym stanie. Pozwana tłumaczyła także, że zdecydowała się na wykonanie dodatkowych usług tylko dlatego, że czuła się nękana przez powódkę. W ocenie Sądu nie sposób jednak uznać zeznań pozwanej w powyższym zakresie za wiarygodne. O tym, że po wykonanej usłudze w dniu 18 listopada 2018r. włosy zaczęły odpadać świadczy bogata dokumentacja fotograficzna złożona przez poszkodowaną do akt sprawy, a także zeznania świadków nie pozostających w relacjach rodzinnych czy towarzyskich z żadną ze stron. Nie sposób również uznać, że pozwana jako profesjonalna fryzjerka nie zauważyła tak istotnego problemu podczas wykonywania usług dodatkowych na początku grudnia 2018r.

Sąd dał natomiast wiarę zeznaniom powódki E. S.. W ocenie Sądu zeznania powódki były szczere, wewnętrznie spójne i korelowały z zeznaniami przesłuchanych w niniejszej sprawie świadków, a co do przyczyny uszkodzenia włosów znalazły potwierdzenie w opinii biegłego.

Za wiarygodny dowód w sprawie Sąd uznał również opinię biegłego sądowego z zakresu dermatologii. W ocenie Sądu przedmiotowa opinia została sporządzona przez biegłego A. W. w sposób rzetelny, profesjonalny i z zachowaniem należytych standardów, stanowiąc w pełni przydatny dowód do rozstrzygnięcia sprawy. Przedstawione w opinii wnioski dotyczące przyczyn uszkodzenia włosów powódki, trwałości negatywnych następstw niewłaściwie wykonanej usługi, a także możliwości przywrócenia włosów do stanu pierwotnego są jednoznaczne i stanowcze, poparte wszechstronną analizą przedstawionej przez powódkę dokumentacji medycznej, a także badaniem poszkodowanej. Zarzuty do opinii wniesione przez strony nie miały wartości merytorycznej, stanowiły jedynie nieuzasadnioną polemikę z wnioskami osoby posiadającej wiadomości specjalne.

Sąd pominął wnioski pozwanej o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu dermatologii, jak również wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu fryzjerstwa.

W pierwszym wypadku było to konsekwencją uznania opinii biegłego dermatologa za wiarygodną, jasną i kompletną.

W przypadku tego drugiego należy wskazać, iż wniosek ten został złożony na późnym etapie procesu i w ocenie Sądu był spóźniony. Ponadto w ocenie Sądu nie miałby on wpływu na rozstrzygnięcie sprawy w tym znaczeniu, iż Sąd nie dysponował ustaleniami co do sposobu przeprowadzenia usługi fryzjerskiej powódce, albowiem sposób ten nie został w żaden sposób udokumentowany. Tym samym dysponowałby jedynie wskazaniami samej pozwanej co do sposobu jego przeprowadzenia. Sąd swoje twierdzenia co do skutków usługi świadczonej przez pozwaną na stan włosów powódki był w stanie ocenić jedynie w oparciu o opis stanu włosów powódki bezpośrednio po dokonanej usłudze i następnie, co znajdowało potwierdzenie w zeznaniach powódki, świadków uznanych przez Sąd za wiarygodnych, dokumentacji medycznej i biegłego. Żadna prawidłowo świadczona usługa fryzjerska nie może prowadzić do stanu polegającego na masowym łamaniu się włosów i ich wypadaniu, a taki stan włosów powódki był następstwem świadczonej usługi. Tym samym prowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu fryzjerstwa nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Przechodząc do szczegółowych rozważań, wobec podniesionych przez pozwaną zarzutów, w pierwszej kolejności należało ustalić przyczynę uszkodzenia włosów powódki i rozstroju zdrowia powódki, w szczególności czy doszło do tego w wyniku nieprawidłowo wykonanej usługi fryzjerskiej przez pozwaną M. A. (1).

Bezsporne pomiędzy stronami pozostawało, że w dniu 18 listopada 2018r. pozwana świadczyła powódce usługę fryzjerską, która polegała na nałożeniu farby, a następnie spłukaniu głowy i nałożeniu odżywki. Powódka wywodziła, że w ciągu kilku dni po wykonaniu usługi fryzjerskiej zaczęły jej odpadać włosy z grzywki, skroni, a także z tyłu głowy, a także widoczne były miejsca bez włosów.

Po przebudzeniu powódka znajdowała na poduszce kłęby włosów. Twierdzenia powódki odnośnie stanu jej włosów po 18 listopada 2018r. znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków, a także na załączonych fotografiach. Dodatkowo, również dermatolodzy, u których powódka poszukiwała pomocy, stwierdzili, że stan owłosienia głowy powódki odbiega od stanu prawidłowego.

W trakcie badania z dnia 7 stycznia 2019r. specjalista dermatolog stwierdził, że włosy na głowie powódki są przerzedzone, połamane na różnych wysokościach, a zmiany najbardziej widoczne w okolicy kości czołowej, zaś przerzedzenie w okolicy potylicy.

Powyższe okoliczności potwierdził biegły sądowy, wskazując, że doszło u powódki do uszkodzenia struktury włosów, włosy stały się kruche, łamliwe, przez co stały się krótsze, a także zmniejszyła się ich gęstość. Jak wyjaśnił biegły zniszczeniu uległa struktura włosów, straciły one połysk, stały się matowe i szorstkie w dotyku.

Wedle biegłego zmiany najbardziej nasilone były w obu okolicach skroniowych, czołowej i potylicy, a zatem w miejscach bezpośrednio widocznych i trudnych do ukrycia jakimikolwiek metodami. W świetle wyników postępowania dowodowego należało uznać, że przyczyną takiego stanu rzeczy była nieprawidłowo wykonana przez pozwaną usługa fryzjerska.

Co prawda, jak wskazał biegły z zakresu dermatologii nie przedłożono żadnej obiektywnej dokumentacji medycznej opisującej stan włosów powódki sprzed zabiegu, niemniej w życiu powódki w listopadzie 2018 r. nie zaszło żadne inne zdarzenie, które mogłoby stanowić przyczynę problemów powódki z włosami. Przede wszystkim z opinii biegłego wynika, że źródło problemów powódki nie tkwiło w organizmie poszkodowanej. Biegły zwrócił bowiem uwagę, że w dniu 17 grudnia 2018r. lekarz dermatolog zlecił komplet badań diagnostycznych, w tym morfologię, badanie poziomu żelaza, (...), ft3, ft4, poziomu przeciwciał anty – (...) i anty – TG.

Wyniki zleconych badań morfologicznych były w normie. Podobnie, endokrynolog nie stwierdził żadnych odchyleń od normy.

Nadto, na podstawie wiarygodnych w tym względzie zeznań powódki należało stwierdzić, że w okresie od stycznia do 21 grudnia 2018r. nie korzystała ona z usług innego fryzjera aniżeli pozwana. W tym stanie rzeczy, wobec braku jakichkolwiek innych przyczyn zewnętrznych bądź tkwiących w organizmie poszkodowanej, stan włosów powódki po dniu 18 listopada 2018r. należało powiązać z usługą fryzjerską koloryzacji włosów świadczoną przez pozwaną.

O związku stwierdzonych obiektywnie odstępstw od stanu prawidłowego z wykonaną przez pozwaną usługą świadczy również zachowanie M. A. (1) po dniu 18 listopada 2018r. Pozwana bowiem podjęła się serii kilku dodatkowych zabiegów mających na celu przywrócenie stanu włosów.

Zdaniem Sądu fakt podjęcia się wykonania kilku nieplanowanych wcześniej i nieodpłatnych zabiegów świadczy o znacznym pogorszeniu stanu włosów w stosunku do stanu sprzed zabiegu koloryzacji z dnia 18 listopada 2018r., a także świadomości tego, że doszło tego w wyniku usług wykonanych przez pozwaną.

Zważyć należy, iż w toku niniejszego postępowania pozwana podnosiła, że wcześniejsze zabiegi koloryzacji włosów niekorzystnie wpływały na kondycję włosów powódki. Jednak mimo tego pozwana podjęła się wykonywania dalszych zabiegów koloryzacyjnych, polegających na farbowaniu włosów i odrostów, w tym przystąpiła do takiego zabiegu w dniu 18 listopada 2018r.

Świadomość pozwanej o niekorzystnym wpływie zabiegów na stan włosów i niepowstrzymanie się od dalszych zabiegów należało uznać za nieprawidłowe w kontekście zasad sztuki fryzjerskiej. W tym stanie rzeczy należało uznać, że pozwana dopuściła się nie tylko naruszenia postanowień umowy, ale także deliktu w rozumieniu art. 415 kc. Jak podnosi się w orzecznictwie w prawie cywilnym bezprawność rozumieć należy szerzej niż w prawie karnym i przyjmować, iż stanowi ona złamanie reguł postępowania określonych nie tylko przez normy prawne, ale też zasady współżycia społecznego (por. wyrok z dnia 6 lutego 2018 r., IV CSK 72/12, L.; wyr. SA w Warszawie z 7.3.2019 r., V ACa 1299/17, L.; wyr. SA w Białymstoku z 21.8.2019 r., I AGa 18/19, L.; wyr. SA w Warszawie z 9.9.2019 r., V ACa 289/19, L.; wyr. SA w Szczecinie z 28.11.2019 r., I ACa 132/19, L.; wyr. SA w Szczecinie z 29.9.2020 r., I ACa 730/19, L.; wyr. SA w Łodzi z 10.11.2020 r., I ACa 1038/20, L.). Bezprawne może być zatem zachowanie, przez które sprawca szkody nie zastosował się do określonego nakazu czy postąpił wbrew zakazowi wynikającemu z przepisów prawa, ale też kiedy jego zachowanie, choć nie narusza żadnej normy prawnej, przekracza potrzebę ostrożności wymaganą przez zasady współżycia między ludźmi. Uzasadnione jest zatem stwierdzenie, że bezprawność w rozumieniu reżimu deliktowego jest efektem ogólnego, normatywnego zakazu, skutecznego erga omnes, niewyrządzania sobie nawzajem szkody (por. wyroki SN z 4.5.1965 r., I CR 5/65, L.; z 21.12.1970 r., I CR 517/70; z 28.2.1972 r., I CR 300/72, niepubl.; z 24.3.2002 r., I CKN 562/97, L.; z 21.5.2015 r., IV CSK 539/14, L.; z 13.9.2016 r., III PK 146/15, L.; z 20.10.2016 r., I PK 243/15, L.). Pomiędzy nieprawidłowym postępowaniem pozwanej a szkodą poniesioną przez powódkę niewątpliwie zachodzi normalny związek przyczynowy. Jak bowiem wskazano powyżej w okolicznościach niniejszej sprawy nie sposób doszukać się innej przyczyny uszkodzenia i odpadania włosów. O związku przyczynowym w szczególności świadczy koincydencja czasowa pomiędzy wykonaną usługą a stwierdzeniem przez powódkę uszkodzenia włosów.

W niniejszej sprawie powódka domagała się m.in. zasądzenia zadośćuczynienia za krzywdę poniesioną wskutek nieprawidłowego wykonania usługi fryzjerskiej w wysokości 4.000 zł. W ocenie Sądu roszczenie powódki w tym zakresie zasługuje na uwzględnienie w całości. W świetle opinii biegłego dermatologa należało uznać, że wskutek postępowania pozwanej powódka doznała rozstroju zdrowia (uszkodzeniu struktury włosów i ich nagłe odpadanie musi być uznane za stan patologiczny, jakkolwiek dotyczy już martwej tkanki ciała). Jak bowiem wskazał biegły A. W. włosy stały się kruche, łamliwe, przez co stały się krótsze, zmniejszyła się ich gęstość, straciły połysk, stały się matowe i szorstkie w dotyku. Zmiany najbardziej nasilone były w obu okolicach skroniowych, czołowej i potylicy, zatem w miejscach bezpośrednio widocznych i trudnych do ukrycia jakimikolwiek metodami.

Bez wątpienia powyższe spowodowało czasowe oszpecenie powódki, konieczność stosowania peruki. Było również przyczyną cierpień psychicznych. Powódka czuła wstyd przed uczniami, którym udzielała korepetycji. Niewątpliwie dla każdej dbającej o swój wygląd kobiety fakt utraty włosów, stanowi niezwykle przykre doświadczenie, wpływa na samopoczucie, ogólny stan psychofizyczny, czy też na poczucie kobiecości. Jednocześnie należy zauważyć, iż w przypadku powódki – jak wynika z załączonej licznie dokumentacji fotograficznej jej włosy, ich wygląd i stan, były przedmiotem szczególnej dumy, podkreśleniem jej kobiecości. Tym bardziej zatem bolesna była nagła ich utrata, w szczególności, iż dotyczyła miejsc widocznych i trudnych do zakrycia, a ponadto była związana z niepewnością co do trwałości zniszczeń i możliwości odbudowania stanu włosów sprzed momentu świadczenia usługi.

Jak wynika z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków, wcześniej pogodna i uśmiechnięta powódka po nieudanym zabiegu stała się przygnębiona i zrozpaczona. Długotrwałe uszkodzenie włosów, niepewność co do tego, czy możliwe będzie przywrócenie stanu poprzedniego włosów spowodowały na tyle dotkliwe cierpienia psychiczne, że powódka poszukiwała specjalistycznej pomocy u lekarza psychiatry.

Zdaniem Sądu zważywszy na ogół opisanych powyżej skutków żądana przez powódkę kwota 4.000 zł z tytułu zadośćuczynienia nie jest zawyżona w stosunku do rozmiaru poniesionej krzywdy. Kwota ta nie przekracza bowiem wysokości przeciętnego wynagrodzenia za pracę w sektorze przedsiębiorstw z daty ewentualnego wyrokowania.

Ponadto, powódka domagała się zasądzenia odszkodowania za szkodę w łącznej kwocie 3.802,15 zł z tytułu kosztów leczenia oraz kosztów przywrócenia poprzedniego stanu włosów. Sąd dokonał wnikliwej analizy wszystkich poniesionych kosztów pod kątem ich zasadności i związku przyczynowego i w konsekwencji uznał, że żądanie powódki o odszkodowanie w przeważającym zakresie również zasługuje na uwzględnienie. Odnosząc się do poszczególnych kosztów, należy wskazać, że powódka domagała się m.in. zwrotu kosztów konsultacji dermatologicznych z dnia 17 grudnia 2018r. w kwocie 150,00 zł oraz z dnia 21 stycznia 2019 roku w kwocie 120,00 zł. Fakt odbycia powyższych konsultacji znajduje odzwierciedlenie w przedłożonej dokumentacji medycznej. Biegły dermatolog wskazał, że leczenie dermatologiczne było uzasadnione do dnia 11 lutego 2019 r., kiedy to lekarz prowadzący leczenie powódki stwierdził poprawę stanu miejscowego i nie stwierdził żadnych odchyleń od normy. Konsultacje, z których powódka wywodzi swoje roszczenie, niewątpliwie mieszczą się we wskazanym przez biegłego okresie leczenia. Jednocześnie, nie budzi wątpliwości, że czas oczekiwania na konsultacje lekarzy specjalistów w ramach świadczeń finansowanych ze środków publicznych wynosi co najmniej kilka tygodni, stąd skorzystanie z odpłatnych świadczeń należało uznać za uzasadnione, albowiem skróciło okres koniecznego leczenia. Koszty leczenia zostały wykazane za pomocą faktur VAT (k. 12 i 14).

Dalej, powódka domagała się zwrotu kosztów zabiegów mezoterapii w łącznej kwocie 1.500 zł. Zdaniem Sądu także ten wydatek należało uznać za zasadny. Jak bowiem wskazał biegły dermatolog seria zabiegów mezoterapii od lipca 2020 roku przyczyniła się do przywrócenia właściwej fizjologicznej kondycji i wyglądu włosów u powódki, stanowiąc formę rehabilitacji mającej na celu poprawę wyglądu i estetyki. Mało tego, zdaniem biegłego, aby przyspieszyć proces odrostu włosów oraz aby je wzmocnić wskazane jest wykonanie dalszych 3-5 zabiegów (...) lub mezoterapii. Koszt zabiegów został wykazany za pomocą faktur VAT (k. 283, 309, 310, 273, 274, 277).

W trakcie leczenia powódka poniosła także koszty zakupu leków B. S., L. i A. w dniach 21 grudnia 2018r., 14 stycznia 2019 roku, 15 kwietnia 2019r., 11 kwietnia 2019r. oraz 19 lutego 2019r. Zważyć należy, iż wymienione leki zostały zapisane przez lekarza dermatologa podczas wizyt w dniach 17 grudnia 2018r. i 11 lutego 2019r. (k. 263).

W przedłożonej opinii biegły wskazuje, że zastosowane leczenie dermatologiczne przyczyniło się do szybkiego, bo po około 3 miesiącach terapii do poprawy stanu miejscowego. Zważywszy, że leczenie polegało wyłącznie na przyjmowaniu zapisanych leków, to należało uznać powyższe koszty za uzasadnione.

Sąd uwzględnił również poniesione przez powódkę koszty usługi fryzjerskiej z dnia 21 grudnia 2018r. (120 zł), a także zakupu specjalistycznych preparatów O. w dniu 2 stycznia (105,80 zł), H. V. w dniach 29 listopada 2018r. (53,99 zł) i 27 grudnia 2018r. (59,90 zł), a także D. w dniu 21 grudnia 2018r. (130,00 zł).

Wszystkie wymienione wydatki zmierzały bowiem do przywrócenia kondycji i wyglądu włosów powódki do stanu sprzed ich uszkodzenia, a zatem również pozostawały w związku przyczynowym.

Kolejna grupa poniesionych przez powódkę kosztów to koszty leczenia psychiatrycznego. Zdaniem Sądu, w okolicznościach niniejszej sprawy również te wydatki winny zostać powódce zrefundowane, jako stanowiące normalne następstwo popełnionego przez pozwaną deliktu. Z przedstawionej dokumentacji medycznej wynika, że bezpośrednią przyczyną podjęcia leczenia psychiatrycznego było uszkodzenie włosów w wyniku wykonanego przez pozwaną zabiegu, a także niepewność, czy w przyszłości możliwe będzie odzyskanie poprzedniego wyglądu i kondycji włosów.

W trakcie wywiadu psychiatrycznego w dniu 10 stycznia 2019r. powódka wskazywała, że przez fryzjerkę straciła włosy i nie jest w stanie sobie z tym faktem poradzić, uskarżała się na wybudzenia w nocy, zgłaszała stany niepokoju wewnętrznego i lęku, płaczliwość, natłok myśli związanych z sytuacją. Podczas kolejnej wizyty w dniu 30 stycznia 2019r. powódka była w niepokoju, skoncentrowana na problemach z włosami, wskazywała, że nie radzi sobie psychicznie z tego powodu. Z kolei, w czasie wizyty z dnia 6 marca 2019r. wypowiedzi powódki dotyczyły głownie problemów ze sprawą z fryzjerem, wskazywała nastrój dysforyczny, czuła się „zniszczona”. Przytoczone zapisy dokumentacji medycznej jednoznacznie wskazują, że źródłem cierpień psychicznych powódki było uszkodzenie włosów. W dokumentacji medycznej nie ma żadnych wzmianek świadczących o tym, że stan powódki był następstwem innego zdarzenia. W związku z leczeniem psychiatrycznym powódka poniosła koszty konsultacji psychiatrycznej w dniu 10 stycznia 2019r. (150,00 zł), a także zakupu leku P. (lek depresyjny) z dnia 9 lutego 2019 roku w kwocie 29,90 złotych zapisanego przez psychiatrę w dniach 30 stycznia 2019r. i 6 marca 2019r., zakupu w dniu 14 stycznia 2019 roku leku uspokajającego Z. w kwocie 37,90 złotych zapisanego przez lekarza psychiatrę w dniu 10 stycznia 2019r., a także zakupu w dniu 10 stycznia 2019r. leku NervoCalm Sen w kwocie 66,44 złotych. Z zeznań powódki, a także dokumentacji psychiatrycznej wynika, że miała problemy ze snem, co również należy uznać za skutek deliktu.

Ponadto, Sąd uwzględnił żądanie zwrotu kosztów wykonanej w dniu 18 listopada 2018r. usługi fryzjerskiej w kwocie 120 zł. W świetle wyników przeprowadzonego postępowania dowodowego nie ulegało wątpliwości, że usługa została wykonana przez pozwaną w sposób nieprawidłowy i w konsekwencji doprowadziła do uszkodzenia włosów. Podstawę zwrotu w tym zakresie stanowi art. 471 k.c.

Natomiast, Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia żądania zwrotu kosztów konsultacji endokrynologicznej z dnia 4 stycznia 2019r. w kwocie 150,00 zł. Zważyć bowiem należy, iż w trakcie leczenia dermatologicznego lekarz prowadzący nie zlecił dodatkowej konsultacji przez endokrynologa. W związku z powyższym należało uznać, że powódka, na której spoczywał ciężar dowodu, nie wykazała wskazań medycznych do przeprowadzenia takiej konsultacji. Ponadto, Sąd nie doszukał się żadnego związku pomiędzy zdarzeniem a wydatkiem w postaci kosztów zakupu witaminy E M. w kwocie 26,70 zł (k. 23). Z dokumentacji dermatologicznej, a nawet psychiatrycznej nie wynika, aby ten preparat został zapisany przez lekarza. Powódka w żaden sposób nie wykazała, aby zakup tego środka był konieczny do usunięcia skutków nieprawidłowego wykonania usługi.

Mając zatem na względzie wszystkie podniesione powyżej okoliczności, na mocy art. 415 kc, art. 444 § 1 kc, art. 445 § 1 kc i art. 471 kc Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki łącznie kwotę 7.717,85 zł, na co składają się zadośćuczynienie za poniesioną krzywdę w kwocie 4.000 zł oraz odszkodowanie w kwocie 3.717,85 zł. Ponadto, na mocy art. 481 kc i art. 455 kc od kwoty zadośćuczynienia oraz kwoty 2.217,85 złotych z tytułu odszkodowania Sąd zasądził ustawowe odsetki za opóźnienie od dnia 18 września 2019 roku do dnia zapłaty. Sąd miał na względzie, że przed wytoczeniem powództwa powódka nie wzywała pozwanej do zapłaty kwot objętych żądaniem pozwu, a zatem jako pierwsze wezwanie do zapłaty należało uznać pozew, który został pozwanej doręczony w dniu 10 września 2019r. Sąd przyznał odsetki od dnia następnego po upływie 7 dni od daty zgłoszenia tego roszczenia, uznając, że termin ten był wystarczający do oceny żądania pod kątem jego zasadności czy konsultacji z prawnikiem. Od kwoty 1.500 zł, o którą powódka rozszerzyła powództwo, nie żądała ona zasądzenia odsetek.

W pozostałym zakresie, na mocy powołanych powyżej przepisów a contrario, powództwo zostało oddalone z przyczyn szczegółowo wyjaśnionych powyżej.

O kosztach Sąd orzekł na mocy art. 100 kpc i uznając, że powódka uległa jedynie w niewielkiej części (mniej niż 2 %) zasądził na jej rzecz od przeciwka całość poniesionych kosztów procesu w wysokości 3.401,34 zł, na które składały się: opłata sądowa od pozwu (316,00 zł), opłata od rozszerzonego powództwa (184,00 zł), opłata za czynności fachowego pełnomocnika w stawce minimalnej (1.800,00 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17,00 zł), koszt wykonania kserokopii dokumentów (20,00 zł; k. 252), wykorzystana część zaliczki na poczet opinii biegłego w kwocie 846,34 zł, a także koszty związane ze stawiennictwem na badanie biegłego tj. koszt dojazdu (w obie strony: 2 x 49,00 zł – k. 296-297), a także koszt noclegu powódki (120,00 zł – k. 298).