Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 sierpnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Nowakowska

po rozpoznaniu w dniu 31 sierpnia 2021 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

odwołania K. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 23 marca 2021 r. Nr (...) ( (...)- (...))

z dnia 7 czerwca 2021r. Nr (...) ( (...)- (...))

w sprawie K. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o ustalenie ubezpieczenia

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 7 czerwca 2021 r. nr (...) ( (...)- (...)) w ten sposób, że ustala, iż K. O. podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba prowadząca działalność gospodarczą również w okresach:

- od 01 listopada 2018r. do 30 listopada 2018r.,

- od 01 marca 2019r. do 31 marca 2019r,

- od 01 grudnia 2019r. do 29 lutego 2020r.

i od 01 lipca 2020r. do 31 sierpnia 2020r.

2.  Umarza postępowanie w pozostałym zakresie.

SSO Ewa Nowakowska

Sygn. akt VU 626/21

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23.03.2021r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w O. ustalił przebieg ubezpieczenia chorobowego K. O. na przestrzeni od 1.01.2018r. i stwierdził, że jako osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach wymienionych w decyzji gdy opłacał prawidłowo składki, natomiast nie podlega w wymienionych okresach gdy składki zapłacił po terminie, bo wskutek uchybienia w płatności ubezpieczenie dobrowolne ustało.

Nie udzielono przy tym zgody na przywrócenie terminu do opłacenia składki uznając, że instytucja przywrócenia terminu płatności jest uprawnieniem szczególnym, a uchybienia zdarzały się wielokrotnie.

Odwołanie od tej decyzji wniósł do Sądu K. O. domagając się jej zmiany i ustalenia, że podlega ubezpieczeniu chorobowemu w pominiętych miesiącach, gdyż opóźnienie we wpłacie składki wynikły z realizacji przelewów bankowych, na dowód czego przedłożył dowody dotyczące sposobu dokonywania wpłat..

Decyzją z dnia 07.06.2021r. organ rentowy w uwzględnieniu części dostarczonych dowodów dokonał zmiany w/w decyzji i wskazał, że K. O. nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu w okresach od 1.11.2018r. do 30.11.2018r., od 1.03.2019r. do 31.03.2019r. oraz od 1.12.2019r. do 29.02.2020r. i od 1.07.2020r. do 31.08.2020r.

W odwołaniu od tej decyzji K. O. domagał się jej zamiany w zakresie dotyczącym podlegania ubezpieczeniu chorobowemu w pominiętych miesiącach, argumentując, że gdy płatność przypadała w dni wolne od pracy przelewy wykonywał zawsze w najbliższym dniu roboczym i nie miał wiedzy, że bank realizował je w godzinach nocnych następnego dnia.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił co następuje.

Okoliczności faktyczne sprawy nie są sporne.

Odwołujący się podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji, przy czym spór sprowadza się do sytuacji dotyczących składek za listopad 2018r., marzec 2019r., grudzień 2019 r. oraz styczeń i luty, lipiec i sierpień 2020r.

Składki należne za te miesiące bezsprzecznie winny być wniesione do 15 dnia następnego miesiąca.

W kilku przypadkach gdy dzień płatności przypadał w sobotę lub niedzielę odwołujący się dokonywał zlecenia przelewu w pierwszym dniu roboczym przypadającym po terminie, przy czym bank realizował zlecenia w godzinach nocnych z datą kolejnego dnia.

I tak termin płatności składki za listopad 2018r., czyli 15 grudnia 2018r. przypadał w sobotę, przelew zlecony w placówce w poniedziałek 17 grudnia 2018r. zrealizowany był 18.12.2018. Podobnie za styczeń 2020r. gdy termin płatności przypadł w sobotę, przelew zrealizowany został we wtorek 18.02.2020r. o godzinie 02:44:40. Co do składki za luty 2020r. termin przypadał w niedzielę 15.03.2020r., zlecenie przez bank zrealizowane zostało we wtorek 17.03. 2020r. o godzinie 02:11:36. Co do składki za lipiec 2020r. termin przypadał 15 sierpnia 2020r. w sobotę, a przelew zrealizowany został przez bank we wtorek 18.08.2020r. o godzinie 03:06.51.

Termin płatności składki za marzec 2019r. przypadł co prawda w poniedziałek, ale bank dokonał zaksięgowania także następnego dnia czyli w dniu 16.03.2019r. Podobnie co do składki za grudzień 2019r. gdy termin płatności przypadał w środę, zaksięgowanie dokonane zostało 16.01.2020. o godzinie 2:10:28 oraz co do składki za sierpień 2020r. gdy termin płatności przypadał we wtorek przelew zrealizowany został w środę 16.09.2020r. o godzinie 01:57:34.

Według wyjaśnień odwołującego się był on przekonany, że gdy termin płatności przypada w dniu wolnym od pracy może dokonać wpłaty w najbliższym dniu roboczym, a przy tym nie był świadomy, że przelewy są realizowane przez bank w godzinach nocnych następnego dnia po jego dyspozycji.

(Dowód: wydruki przelewów z wyjaśnieniami k 48-61)

Wniosek odwołującego się o przywrócenie terminu został rozpatrzony przez ZUS odmownie z uwagi na wielość uchybień.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art.. 14 ust. 1a) pkt. 2 ustawy z 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2021r. poz. 423 ze zm.) dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie.

Zgodnie z art.14 ust pkt 2 ustawy systemowej w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, w uzasadnionych przypadkach Zakład, na wniosek ubezpieczonego, może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie.

W ocenie Sądu stanowisko organu rentowego w kwestii rozpoznania wniosku o przywrócenie terminu do uzupełnienia składki jest niewłaściwe. Jako argument przemawiający za odmownym załatwieniem tego wniosku nie może bowiem służyć okoliczność, że nie nastąpił incydentalny przypadek, a płatnik popełnił wiele uchybień.

Po pierwsze należy zwrócić uwagę, że w/w przepis posługuje się określeniem

„ W UZASADNIONYCH PRZYPADKACH „, a nie jak uznaje ZUS w szczególnych, wyjątkowych, incydentalnych.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 28.06.2013r. w sprawie IIIAUa 1537/12 Sąd Apelacyjny w Łodzi wyjaśniając pojęcie „ uzasadnionego przypadku” wskazał, że nie chodzi o to by był to przypadek szczególnie uzasadniony, ale by był uzasadniony, czyli taki, który obiektywnie usprawiedliwia i tłumaczy dlaczego składka nie została zapłacona w terminie. Podobnie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 21.04.2015r. w sprawie IIIAUa 943/14.

Po drugie nie można stosować automatyzmu i każdy wniosek należy rozpoznawać z rozważeniem przyczyny uchybienia. Konieczność indywidualizowania oceny dla każdego przypadku uchybienia w opłacaniu składek tak z powodu przekroczenia terminu czy zaniżenia wysokości podkreślił Sąd Najwyższy m. in w wyroku z dnia 19.01.2016r. w sprawie IUK 35/15. W rozpoznawanym przypadku doszło w sumie do siedmiokrotnego uchybienia płatności, ale zawsze z tej samej przyczyny, czyli błędnej wiedzy co do sposobu realizowania przelewów zwłaszcza gdy termin płatności przypada w dzień wolny od pracy. Odwołujący się powielał swój błąd nieświadomy jego skutków.

Oceniając wniosek odwołującego uwzględnić należało tak zakres popełnionego błędu jak i czas jego usunięcia oraz ogólnie sylwetkę płatnika.

W niniejszej sprawie opóźnienia wprawdzie były kilkukrotne, ale należy uznać za usprawiedliwione okolicznościami, bo wynikły z niewykonania przelewu bankowego zgodnie z oczekiwaniem płatnika (aczkolwiek oczekiwania te były błędne i wynikały z jego niewiedzy) . Poza tym opóźnienia były niewielkie, a sylwetka płatnika nie wskazuje, by jego zamiarem było nadużywanie praw, gdyż z reguły opłacał składki terminowo i nie korzystał ze świadczeń. Wpłacając regularnie składki w prawidłowej wysokości jednoznacznie wyrażał wolę kontynuowania ubezpieczenia chorobowego. W jego sytuacji wyłączenie z ubezpieczenia chorobowego byłoby zbyt daleko idącą restrykcją za niedołożenie starań w zapoznaniu się z działaniem usług bankowych.

Zaskarżona decyzja podlegała więc zmianie i zgodnie z art. 477 ¹⁴§ 2 kpc orzeczono jak w pkt 1 wyroku.

Z uwagi na zmianę decyzji z 23.03.2021r. decyzją z 07.06.2021r. postępowanie w tym zakresie podlegało umorzeniu i zgodnie z art. 355 kpc orzeczono jak w pkt 2 wyroku.