Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 czerwca 2021 roku

Sąd Okręgowy w Płocku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 08 czerwca 2021 roku w Płocku na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa N. K.

przeciwko Skarbowi Państwa – (...)

o zadośćuczynienie w kwocie 500.000,00 zł

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda N. K. na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 10.800,00 zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Sygn. akt I C 581/20

UZASADNIENIE

Powód N. K. wystąpił z pozwem o zadośćuczynienie skierowanym pierwotnie przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Okręgowemu w S., M. C. i M. M. w którym domagał się zasądzenia na jego rzecz kwoty 500.000,00 zł. Powód wyjaśnił, iż w jego odczuciu był on nękany. Wskazał, że sędziowie Sądu Okręgowego w S. - M. M. i M. C. nękali osoby pozbawione wolności. Podał, że został skierowany na badania psychologiczno-psychiatryczne bez jakichkolwiek ustaleń z nim. Nie udzielono mu przedterminowego zwolnienia z kary. Podniósł kolejno, że w aktach jego sprawy został zmieniony protokół, a jego korespondencja był niszczona i zatajana (pozew- k. 3).

Prawomocnym zarządzeniem z dnia 28 sierpnia 2020 roku pozew w części dotyczącej pozwanych M. M. i M. C. został zwrócony (k. 59).

W odpowiedzi na powyższy pozew Skarb Państwa reprezentowany przez Prezesa (...) zastępowany przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych na rzecz Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Pozwany zakwestionował wszystkie twierdzenia i zarzuty powoda zawarte w pozwie. Nie uznał zgłoszonego roszczenia i zakwestionował wszelkie przesłanki swojej odpowiedzialności w niniejszej sprawie. Zdaniem pozwanego powództwo jest niezasadne i nieudowodnione. Pozwany wyjaśnił, iż sędzia Marek Masłowski dnia 14 stycznia 2019 r. w sprawie o sygn. akt II (...) wydał zarządzenie w przedmiocie skierowania powoda na badania psychologiczno-psychiatryczne. Dane zarządzenie zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Okręgowego w S. z dnia 6 lutego 2019 w sprawie o sygn. akt (...) wydanym przez sędziego (...). Dnia 2 listopada 2018 r. w sprawie o sygn. akt (...) Sąd Okręgowy w S. wydał postanowienie w przedmiocie rozpoznania skargi powoda na decyzję Dyrektora Zakładu Karnego w S. o ukaraniu powoda karą dyscyplinarną. Postanowieniem tym utrzymano w mocy zaskarżoną decyzję Dyrektora Zakładu Karnego. Kolejno pozwany podał, że postanowieniem Sądu Okręgowego w S. z dnia 18 listopada 2019 r. w sprawie o sygn. akt II (...) odmówiono warunkowego zwolnienia powoda z odbycia reszty zasadniczej kary pozbawienia wolności. Przedmiotowe postanowienie zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 kwietnia 2019 r. w sprawie o sygn. akt (...). Pozwany podniósł, że powód w żaden sposób nie udowodnił, aby kwestionowane przez niego orzeczenia Sądu Okręgowego w S. były sprzeczne z prawem lub zostały wydane w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa. W ocenie pozwanego, w danych okolicznościach, powództwo zasługuje na oddalenie (odpowiedź na pozew- k. 78-81).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

N. K. w latach 2018 – 2109 odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w S. (bezsporne).

Dnia 2 listopada 2018 r. w sprawie o sygn. akt (...) Sąd Okręgowy w S. wydał postanowienie w przedmiocie rozpoznania skargi powoda na decyzję Dyrektora Zakładu Karnego w S. o ukaraniu powoda karą dyscyplinarną nagany. Postanowieniem tym utrzymano w mocy zaskarżoną decyzję dyrektora zakładu karnego. Orzeczenie to jest prawomocne i podlega wykonaniu (postanowienie- k. 86-87).

Dnia 14 stycznia 2019 r. sędzia penitencjarny M. M. w sprawie o sygn. akt (...) na podstawie art. 83 § 1 k.k.w. zarządził przeprowadzenie badań psychologiczno – psychiatrycznych bez zgody skazanego N. K. (zarządzenie- k. 83).

Zarządzenie to zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Okręgowego w S. z dnia 6 lutego 2019 w sprawie o sygn. akt (...). Orzeczenie to jest prawomocne i podlega wykonaniu (postanowienie - k. 84-85).

N. K. na koniec 2018 roku złożył wniosek o warunkowe zwolnienie z odbycia reszty zasadniczej kary pozbawienia wolności. Postanowieniem Sądu Okręgowego w S. z dnia 18 lutego 2019 r. w sprawie o sygn. akt II (...) odmówiono warunkowego zwolnienia powoda z odbycia reszty zasadniczej kary pozbawienia wolności (postanowienie- k. 88 - 89).

Przedmiotowe postanowienie zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Ł. z dnia 24 kwietnia 2019 r. w sprawie o sygn. akt (...) (postanowienie- k. 90-91).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jest niezasadne i podlegało oddaleniu.

Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez władzę publiczną została uregulowana w art. 417 k.c., który w § 1 wskazuje, iż za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Z kolei art. 417 ¹ k.c. w § 2 mówi, iż jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.

Odpowiedzialność z tego tytułu stanowi formę odpowiedzialności cywilnoprawnej za szkodę niemajątkową w postaci naruszenia określonego dobra osobistego, ma charakter deliktowy i opiera się na ogólnych zasadach wynikających z dyspozycji art. 415 kc – a zatem podstawowymi przesłankami jej ustalenia są: bezprawność działania lub zaniechania, wystąpienie szkody (majątkowej lub niemajątkowej) oraz adekwatny związek przyczynowy między zdarzeniem wywołującym szkodę a samą szkodą. Dla przypisania odpowiedzialności niezbędne jest zatem wykazanie przez osobę poszukującą ochrony prawnej faktu dopuszczenia się przez sprawcę czynu zabronionego (czy też przez osobę, za której działania odpowiedzialność ponosi) wystąpienia szkody oraz normalnego związku przyczynowo - skutkowego między czynem, a szkodą. Strona dochodząca zadośćuczynienia pieniężnego z tytułu naruszenia dobra osobistego obowiązana jest udowodnić nie tylko sam fakt naruszenia dobra osobistego, ale także doznania krzywdy wskutek naruszenia dobra osobistego. Należy przy tym mieć na względzie, że nie każde naruszenie dobra osobistego rodzi prawo do żądania zadośćuczynienia na podstawie art. 448 kc czy art. 445 § 1 kc.. W ocenie Sądu w sprawie niniejszej nie doszło do naruszenia jakichkolwiek dóbr osobistych powoda (w szczególności zdrowia) w związku z działaniami pozwanego, które według powoda miały charakter bezprawny i wywołujący szkodę. Nie miał miejsce rozstrój zdrowia powoda w związku z działaniami organów państwa, co uzasadniałoby skuteczne żądanie przyznania zadośćuczynienia na podstawie art. 445 § 1 kc.

Powód nie wykazał, iż została mu wyrządzona jakakolwiek krzywda. Z twierdzeń powoda zawartych w pozwie i pismach można wywieść, że jest on niezadowolony z wydanych decyzji. Sam jednak fakt jego niezadowolenia nie może stanowić o przyznaniu mu zadośćuczynienia, bowiem nie świadczy o zaistnieniu krzywdy powoda.

Jako zdarzenie wywołujące krzywdę powód wskazał w.w orzeczenia sędziego penitencjarnego Sądu Okręgowego w S. oraz samego Sądu Okręgowego w S.. Orzeczenia te są prawomocne i podlegały wykonaniu. Orzeczenia te wydane zostały na podstawie właściwych przepisów kodeksu karnego wykonawczego i w granicach tych przepisów. Podlegały one kontroli instancyjnej i są prawomocne. Powód w ramach niniejszego powództwa podejmuje kolejną polemikę z prawomocnymi rozstrzygnięciami Sadu, a nie temu służy postępowanie cywilne. Powód chcąc uzyskać odszkodowanie winien wpierw zakwestionować te orzeczenia we właściwym trybie w ramach postępowania karnego, czego nie uczynił. W niniejszej sprawie niesporne było, iż nie wydano we właściwych postępowaniach prejudykatów, które stwierdzałby niezgodność z prawem kwestionowanych przez powoda orzeczeń sądowych, co a limine wyklucza możliwość przypisania odpowiedzialności deliktowej w zakresie objętym żądaniem pozwu.

Należy ewentualnie rozważyć art. 417 ² k.c. jako podstawę prawną dochodzonego roszczenia, zgodnie z którym jeżeli przez zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej została wyrządzona szkoda na osobie, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego jej naprawienia oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, gdy okoliczności, a zwłaszcza niezdolność poszkodowanego do pracy lub jego ciężkie położenie materialne, wskazują, że wymagają tego względy słuszności. Przyjmując zatem bezspornie, iż działania organów sądowych nie miały charakteru bezprawnego, powód w ramach niniejszego postępowania, ani nie przytoczył, ani tym bardziej nie wykazał pozostałych przesłanek określonych w tym przepisie.

Z tych wszystkich względów powództwo zostało oddalone jako oczywiście bezzasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą, według której strona przegrywająca proces, na żądanie drugiej strony, zobowiązana jest zwrócić jej poniesione koszty. Na koszty procesu po stronie pozwanej złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 10.800,00 zł ustalone zgodnie z treścią § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. Koszty te należało zasądzić na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa na zasadzie art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku.