Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

4 marca 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Hanna Świderska

Protokolant: sekretarz sądowy Katarzyna Leszczyńska

po rozpoznaniu 18 lutego 2021 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w Ł.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w Ł. na rzecz powoda J. K. kwotę 15.000 zł (piętnaście tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 14 października 2018 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w Ł. na rzecz powoda J. K. kwotę 455,25 zł (czterysta pięćdziesiąt pięć złotych i dwadzieścia pięć groszy) tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 19 lutego 2019 roku do dnia zapłaty,

3.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

4.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w Ł. na rzecz powoda J. K. kwotę 4.819,48 zł (cztery tysiące osiemset dziewiętnaście złotych i czterdzieści osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu,

5.  nakazuje pobrać od powoda J. K. z zasądzonego roszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 51,53 zł (pięćdziesiąt jeden złotych i pięćdziesiąt trzy grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od oddalonej części powództwa,

6.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w Ł. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 1.236,68 zł (jeden tysiąc dwieście trzydzieści sześć złotych i sześćdziesiąt osiem groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 281/19

UZASADNIENIE

Pozwem z 4 kwietnia 2019 r. powód J. K. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w Ł. kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w wyniku zdarzenia z 20 marca 2018 r. wraz z odsetkami za opóźnienie od 13 października 2018 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 1.064,60 zł tytułem odszkodowania za poniesione wydatki związane z leczeniem powoda wraz z odsetkami za opóźnienie od 13 października 2018 r. do dnia zapłaty oraz ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za inne następstwa zdrowotne powoda powstałe w związku z urazem doznanym 20 marca 2018 roku.

W uzasadnieniu wskazano, że 20 marca 2018 r. w miejscowości K., na drodze krajowej numer (...) miało miejsce zdarzenie, w którym kierujący pojazdem marki F. (...) najechał na tył samochodu marki A. (...) prowadzonego przez powoda. W wyniku kolizji powód doznał urazu głowy i pleców. Ponadto powód doświadczył zaburzeń psychiatrycznych i neurologicznych powodujących zaburzenia nastroju, stany lękowe, migreny, bezsenność oraz negatywne postrzeganie perspektyw na przyszłość.

/pozew, k. 4-5v/

W odpowiedzi na pozew z 13 maja 2019 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu przyznano, że pozwany świadczy na rzecz sprawcy wypadku ochronę ubezpieczeniową na podstawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz że wskazane w treści pozwu zdarzenie rzeczywiście miało miejsce. Przyznano również, że pozwany nie wypłacił żądanego zadośćuczynienia z uwagi na stwierdzenie przez lekarza opiniującego, że powód nie doznał na skutek zdarzenia uszczerbku na zdrowiu. W ocenie pozwanego doznane przez powoda obrażenia miały charakter powierzchowny i przemijający, które nie pozostawiły żadnych trwałych następstw, a powstała krzywda ma charakter subiektywny. Wskazano również, że poniesione koszty leczenia nie były konieczne, gdyż rehabilitacja była dostępna także w ramach NFZ.

/odpowiedź na pozew, k. 36/

Pismem z 11 stycznia 2021 r. powód dokonał przedmiotowej zmiany powództwa poprzez jego rozszerzenie, wnosząc o zasądzenie dodatkowej kwoty 5.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 13 października 2018 r. Doprecyzował, że na skutek rozszerzenia powództwa dochodzi tytułem zadośćuczynienia kwoty 15.000 zł.

/pismo, k. 205/

Do momentu zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

20 marca 2018 r. około godziny 20:00 w miejscowości K. położonej w okolicach W., na drodze krajowej numer (...) miało miejsce zdarzenie, w którym kierujący pojazdem marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), na skutek niezachowania należytej ostrożności uderzył w tył kierowanego przez powoda samochodu marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Zdarzenie miało miejsce w momencie, gdy pojazd prowadzony przez powoda stał w korku.

Sprawca kolizji w dniu zdarzenia był objęty przez pozwanego ochroną ubezpieczeniową na podstawie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu, której zawarcie zostało potwierdzone polisą numer (...).

/okoliczności bezsporne/

Na miejsce kolizji nie została wezwana policja ani zespół ratownictwa medycznego. Powód kontynuował jazdę w uprzednio wyznaczonym celu. Następnego dnia, około godziny 17:00, w związku z odczuwanym bólem karku zgłosił się do Centrum (...) w W., gdzie na podstawie wywiadu stwierdzono uraz typu „whiplash”, a następnie wykonano badania RTG oraz TK, w których stwierdzono zniesienie lordozy szyjnej oraz zwapnienia w obrębie przestrzeni międzytrzonowej C3/C4. Ubytków ze strony kręgosłupa oraz zmian pourazowych nie stwierdzono.

Powód otrzymał zalecenie usztywnienia szyi za pomocą kołnierza S. na stałe, stosowanie leków w postaci maści T. oraz tabletek N. oraz przeprowadzenie kontroli ortopedycznej po upływie dwóch tygodni.

/okoliczności bezsporne; także: wyjaśnienia powoda, k. 51-52; wynik badania RTG, k. 9; wynik badania TK, k. 10;/

W następstwie wypadku powód doznał biczowego skręcenia odcinka szyjnego kręgosłupa. Leczenie powoda trwało cztery miesiące i zostało zakończone pełnym wygojeniem. Poza nieznacznym ograniczeniem ruchów w odcinku szyjnym kręgosłupa przy skręcie w lewo doznany uraz nie wywołał u powoda trwałego ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z punktu widzenia ortopedycznego i neurologicznego, a jego rokowania na przyszłość oceniane z tej perspektywy są dobre.

W związku z powstałym urazem powód doświadczył cierpień fizycznych średniego stopnia, które były wynikiem dolegliwości bólowych oraz dyskomfortem związanym z koniecznością noszenia kołnierza ortopedycznego przez okres czterech tygodni. Najbardziej intensywnych cierpień powód doświadczał w okresie pierwszych dwóch tygodni od momentu zdarzenia i w tym czasie wymagał pomocy osób trzecich w wymiarze jednej godziny dziennie przy wykonywaniu cięższych prac oraz czynności wymagających użycia obu rąk.

W procesie leczenia poniósł koszty zakupu leków w wysokości 129,85 zł oraz koszt zabiegu rehabilitacyjnego zleconego przez neurochirurga w wysokości 65 zł.

/opinia biegłego neurologa, k. 63-66; opinia uzupełniająca biegłego neurologa, k.124; opinia biegłego ortopedy, k. 183-187/

Od 7 września 2018 r. powód korzysta z terapii psychologicznej prowadzonej metodą przedłużonej ekspozycji. Do poradni zgłosił się z powodu odczuwania silnego stresu, który ujawnia się podczas jazdy samochodem, rowerem lub podczas spacerów, odczuwania częstego dyskomfortu psychofizycznego, napięcia oraz poczucia zagrożenia wywołanych uczestnictwem w dwóch wypadkach komunikacyjnych.

/zaświadczenie, k. 20; opinia psychologiczna, k. 125/

W wyniku stresu doznanego na skutek wypadku oraz cierpień związanych z urazem fizycznym u powoda wystąpiły pourazowe zaburzenia stresowe, których objawy polegały na uporczywym przypominaniu sobie momentu wypadku, lęku przed jazdą samochodem, zaburzenia snu, a także nerwowość, drażliwość, poczucie zagrożenia i nieuzasadniona antycypacja kolejnych wypadków.

Stopień nasilenia cierpień psychicznych był miernego stopnia, jednakże uraz jakiego powód doświadczył miał charakter długotrwałego (tj. utrzymującego się ponad 6 miesięcy) uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5%. Do chwili obecnej obserwowane są resztkowe objawy związane z przebytym stresem, jednakże rokowania są dobre.

/opinia biegłego psychiatry, k. 83; opinia uzupełniająca biegłego psychiatry, k. 165-167/

Powód zgłosił pozwanemu wystąpienie szkody domagając się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz odszkodowania za poniesione koszty leczenia. W decyzji z 13 października 2018 r. pozwany przyznał, że odpowiedzialność za zaistnienie zdarzenia ponosi na zasadzie winy kierujący pojazdem, na rzecz którego pozwany świadczy ochronę ubezpieczeniową, jednakże odmówił przyjęcia odpowiedzialności z powodu braku uszczerbku na zdrowiu powoda. Wskazał ponadto, że poniesione koszty leczenia były niezasadne. Pomimo wniosku o reasumpcję decyzji pozwany nie zmienił zajętego stanowiska.

/okoliczność bezsporna; także: zgłoszenie szkody, k. 28; decyzja, k. 29; wniosek, k. 30; decyzja, k. 31/

Sąd Rejonowy zważył co następuje.

Powództwo podlegało uwzględnieniu w przeważającej części.

Odpowiedzialność co do zasady pozwanego towarzystwa ubezpieczeń stanowiła okoliczność bezsporną. Wprawdzie w decyzji o odmowie kompensacji szkody z 13 października 2018 r. pozwany wskazał, że odmawia przyjęcia odpowiedzialności, jednakże za podstawę odmowy przyjęto brak uszczerbku na zdrowiu powoda, przyznając jednocześnie, że odpowiedzialność za zaistniałe zdarzenie ponosi na zasadzie winy kierujący pojazdem marki F., na rzecz którego pozwany świadczył ochronę ubezpieczeniową. W toku niniejszego postępowania towarzystwo ubezpieczeń nie kwestionowało ani winy sprawcy zdarzenia ani zasady swojej odpowiedzialności, opierając swoje stanowisko w sprawie o stwierdzony przez lekarza opiniującego brak następstw wypadku w postaci uszczerbku na zdrowiu.

Materialnoprawną podstawę zgłoszonego w pozwie roszczenia stanowią przepisy art. 436 §2 k.c. w zw. z art. 415 k.c. w zw. z art. 34 pkt 1 ustawy z dnia z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (dalej ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych) zaś podstawę prawną wymiaru odszkodowania i zadośćuczynienia stanowiły przepisy art. 444 § 1 zd. 1 k.c. i art. 445 § 1 k.c.

Powstanie odpowiedzialności deliktowej uzależnione jest od kumulatywnego spełnienia trzech przesłanek, do których należy wystąpienie zdarzenia wywołującego szkodę, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy między tym zdarzeniem a szkodą. Stosownie do treści art. 436 §2 k.c. w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji ich posiadacze mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód na zasadach ogólnych. Odpowiedzialność na zasadach ogólnych (art. 415 k.c.) powstaje wówczas, gdy zdarzenie z którego szkoda wynikła powstało z winy sprawcy. Z kolei w myśl art. 34 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Stąd też – na podstawie art. 19 tej ustawy– poszkodowany może dochodzić od ubezpieczyciela wszelkich roszczeń powstałych w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej.

Zaistniały pomiędzy stronami postępowania spór sprowadzał się do istnienia drugiej z wymienionych przesłanek odpowiedzialności deliktowej tj. wystąpienia szkody podlegającej naprawieniu. Pozwany w decyzji odmownej wskazywał bowiem na brak uszczerbku na zdrowiu powoda, niezasadność wypłaty zadośćuczynienia w przypadku wystąpienia niewielkiej krzywdy oraz niezasadność poniesionych kosztów leczenia.

Rozstrzygnięcie sporu przez Sąd wymagało zatem ustalenia zakresu rzeczywiście poniesionej przez powoda szkody. Mając na uwadze fakt, że załączona do pozwu dokumentacja medyczna nie pozwoliła Sądowi na ocenę wpływu zdarzenia na stan zdrowia powoda, oraz że ustalenie tego wpływu wymaga uzyskania wiadomości specjalnych, Sąd biorąc pod uwagę charakter zgłaszanych dolegliwości dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu psychiatrii, neurologii i ortopedii. Wydane w sprawie opinie stanowią w ocenie Sądu obiektywne źródła informacji, które pozwoliły na ustalenie przedstawionego wyżej rozmiaru doznanego uszczerbku i doznanej krzywdy.

Wątpliwości Sądu nie budziło również istnienie związku przyczynowego między zdarzeniem a szkodą. Wyjaśnienia powoda w tym zakresie były wiarygodne, a moment zgłoszenia się do Centrum (...) świadczył, że wskazywany w dokumentacji medycznej uraz kręgosłupa wystąpił na skutek kolizji. Sąd nie miał również wątpliwości, że w następstwie zdarzenia powód doznał długotrwałego urazu psychicznego oraz że rozpoczęta we wrześniu 2018 r. terapia psychologiczna ma związek z przedmiotowym zdarzeniem. Decyzja o skorzystaniu z pomocy psychologicznej jest bowiem zwykle poprzedzona długotrwałym cierpieniem, dlatego okres kilkumiesięcznej separacji pomiędzy zdarzeniem, a rozpoczęciem terapii był w ocenie Sądu zjawiskiem naturalnym. Fakt, że rozpoczęcie terapii było spowodowane wypadkiem potwierdza również zaświadczenie oraz opinia psychologiczna przedłożone przez powoda, które stanowiły wystarczający dowód na okoliczność, że powód korzysta z pomocy psychologa właśnie z tego powodu, co potwierdził również biegły psychiatra.

Podstawę prawną wymiaru zadośćuczynienia stanowi art. 445 § 1 k.c. w związku z art. 444 § 1 zd. 1 k.c. zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Ustalenie jego wysokości powinno zostać dokonane z uwzględnieniem wszelkich okoliczności mających wpływ na rozmiar doznanej krzywdy oraz to, że zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość winna przedstawiać jakąś odczuwalną wartość (por. przykładowo wyrok SN z dnia 12 kwietnia 1972 roku, II CR 57/72, OSNCP 1972, z. 10, poz. 183 oraz wyrok SN z dnia 24 czerwca 1965 roku, I PR 203/65, OSPIKA 1966, poz. 92).

Pojęcie "sumy odpowiedniej" użyte w art. 445 § 1 k.c. w istocie ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazane są kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być "odpowiednia" w tym znaczeniu, że powinna być - przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego - utrzymana w rozsądnych granicach (postanowienie SN - Izba Pracy z 2004-02-18 II UK 329/03).

Przy ustalaniu wysokości należnego powodowi zadośćuczynienia Sąd wziął pod uwagę przede wszystkim doznany przez niego długotrwały uszczerbek na zdrowiu psychicznym w wysokości 5% oraz czas i nasilenie cierpień fizycznych, których powód niewątpliwie doświadczył. Okoliczności te uzasadniają ustalenie należnego Powodowi zadośćuczynienia na kwotę 15.000 złotych.

Sąd wziął pod uwagę, iż mimo odczuwania przez Powoda negatywnych konsekwencji wypadku powrócił on do pełni zdrowia fizycznego oraz że terapia psychologiczna przynosi pożądane efekty. Z tych też powodów Sąd oddalił żądanie ustalenia odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia, które ujawnią się w przyszłości. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala w ocenie Sądu na przypuszczenie, że w przyszłości mogą ujawnić się nowe następstwa przedmiotowej kolizji.

Podstawę prawną wymiaru odszkodowania stanowi przepis art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Odszkodowanie obejmuje wszelkie wydatki, pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, których ocena, na podstawie okoliczności sprawy, należy do sądu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ogranicza się jednak rozmiary obowiązku pokrycia „wszelkich kosztów” wymaganiem, aby ich żądanie było konieczne i celowe (tak m. in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9.01.2008 r., II CSK 425/07, LEX nr 378025). Przepis art. 444 § 1 k.c. ujmuje szkodę w sposób możliwie szeroki, a więc poszkodowany może domagać się kompensaty wszelkich kosztów.

Na podstawie złożonych do akt sprawy rachunków oraz opinii biegłych Sąd ustalił, że w związku z leczeniem skutków zdarzenia Powód poniósł uzasadniony koszt zakupu leków w wysokości 129,85 zł oraz koszt zleconego przez neurochirurga zabiegu rehabilitacyjnego w wysokości 65 zł. Koszt uzasadnionej opieki osób trzecich w wysokości 260,40 zł został ustalony w oparciu o wskazany przez biegłego neurologa i biegłego ortopedę wymiar czasu i liczbę dni, przez które powód wymagał pomocy (14 dni x 1h x 18,60). Wobec powyższego Sąd przyznał powodowi odszkodowanie w łącznej wysokości 455,25 zł.

O odsetkach od zasądzonych kwot orzeczono na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Stosownie do powołanego wyżej art. 14 ust. 1 towarzystwo ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Powód zgłosił pozwanemu szkodę 4 października 2018 r. zaś decyzja o odmowie wypłaty zadośćuczynienia została wydana 13 października 2018 r. Pozwany wydał przedmiotową decyzję mieszcząc się w przepisanym prawem, 30-dniowym terminie, dlatego odsetki od kwoty zasądzonego zadośćuczynienia należą się od dnia następującego po dniu, w którym pozwany odmówił jego wypłaty. Z kolei odsetki od kwoty zasądzonego odszkodowania należą się od 19 lutego 2019 r. ponieważ w pierwszym zgłoszeniu szkody poszkodowany domagał się zasądzenia odszkodowania na rzecz innej osoby i dopiero decyzja z 18 lutego 2019 roku wyrażała stanowisko pozwanego w tym zakresie.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu Sąd zapadło na podstawie art. 100 zd.1 k.p.c. i polegało na ich stosunkowym rozliczeniu. Powód żądał kwoty 16.064,60 zł. Zasądzona na jego rzecz kwota 15.455,25 zł stanowi 96% dochodzonego roszczenia. Łączne koszty procesu poniesione przez strony wyniosły 8.788 zł. Na koszty procesu w kwocie 5.171 zł poniesione przez powoda, złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 954 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3.600 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz zaliczka na wynagrodzenie biegłego w wysokości 600 zł. Natomiast koszty procesu poniesione przez pozwanego w wysokości 3.617 zł obejmowały wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3.600 zł, oraz opłatę skarbową od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Zasądzona na rzecz powoda tytułem kosztów kwota 4.819,48 złotych uwzględnia procent w jakim wygrał on sprawę i stanowi różnicę między kosztami poniesionymi (5.171 zł), a kosztami które rzeczywiście powinien ponieść z uwagi na stosunek w jakim przegrał sprawę (351,52 zł).

Zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach stosując odpowiednio przepisy art. 113. W toku niniejszego procesu Skarb Państwa poniósł tymczasowo koszty w łącznej wysokości 1288,21, zł, wobec czego Sąd nakazał pobrać tę kwotę na rzecz Skarbu Państwa tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od obu stron w postępowania w takim stosunku w jakim każda z nich uległa co do części swojego żądania.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.