Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 marca 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Emilia Racięcka

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Okołotowicz

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2021 roku w Łodzi

sprawy z powództwa (...) Agricole Bank (...) z siedzibą we W.

przeciwko A. R.

o zapłatę:

zasądza od pozwanej na rzecz powoda:

a.  kwotę 4.592,06 złotych (cztery tysiące pięćset dziewięćdziesiąt dwa 6/100) z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie wyższej niż odsetki maksymalne za opóźnienie od kwoty 3.851,99 złotych (trzy tysiące osiemset pięćdziesiąt jeden 99/100) od dnia 3 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty,

b.  kwotę 400 złotych (czterysta) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt II C 1092/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 07 stycznia 2020 roku wniesionym w elektronicznymi postępowaniu upominawczym, powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W., reprezentowany przez pełnomocnika w osobie pracownika banku, wniósł o zasądzenie od pozwanej A. R. kwoty 4.592,06 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie wyższej niż odsetki maksymalne za opóźnienie od dnia 23 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów sądowych.

W uzasadnieniu pełnomocnik powoda podniósł, iż dnia 25 lipca 2008 roku pozwana zawarł z powodem umowę o przyznanie limitu kredytowego i wydanie oraz korzystanie z karty kredytowej nr (...). Umowa miała charakter odnawialny, automatyczne przedłużenie umowy nie wymagało formy pisemnej. Powód przyznał pozwanej limit kredytowy w wysokości 5.000 zł. W związku z brakiem spłaty zadłużenia po uprzednim wezwaniu, Bank wypowiedział pozwanej umowę z dnia 25 lipca 2008 roku, zaś roszczenie stało się wymagalne w dniu 03 grudnia 2019 roku. Na kwotę dochodzoną pozwem składają się: 3.851,99 zł tytułem kapitału, 359,68 zł tytułem odsetek na dzień 22 grudnia 2019 roku, 380,39 zł tytułem kosztów, opłat i prowizji.

/pozew k. 4-6/

Postanowieniem z dnia 20 lutego 2020 roku referendarz sądowych w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu sądowi.

/postanowienie k. 7/

W odpowiedzi na pozew pozwana, reprezentowana przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwana nie kwestionowała faktu zwarcia umowy nr (...). Kwestionowała wysokość i wymagalność roszczenia. Wskazała, iż data wymagalności winna być określona osobno dla każdej spłaty miesięcznej, a fakt wypowiedzenia umowy kredytu pozostaje irrelewantny dla należności już wymagalnych w momencie tej czynności. Podniosła zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem.

/odpowiedź na pozew k. 54-56/

W piśmie z dnia 21 września 2020 roku powódka popierała żądanie pozwu.

/pismo k. 58-61v/

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 lipca 2008 roku A. R. zawarła z (...) Bankiem S.A. we W. umowę o przyznanie limitu kredytowego nr (...) i umowę o wydanie i korzystanie z karty kredytowej V. (...) nr (...).

Zgodnie z § 1 umowy na wniosek posiadacza rachunku kredytowego, bank przyznał limit kredytowy do kwoty 5.000 zł, dla korzystania z którego otworzył i prowadził rachunek kredytowy nr (...).

Integralną część umowy limitu stanowiły: regulamin przyznawania i korzystania z limitu kredytowego VISA (...) oraz tabela opłat i prowizji.

Stosownie do § 4.1 umowy oprocentowanie nominalne od wykorzystanego limitu kredytowego jest zmienne w okresie obowiązywania umowy limitu i na dzień zawarcia umowy limitu wynosi 21,90% dla transakcji gotówkowych i transakcji bezgotówkowych w stosunku rocznym. Wedle § 4.2 bank nalicza odsetki od kwoty wszystkich transakcji w trybie dziennym począwszy od dnia zaksięgowania transakcji do dnia spłaty zadłużenia. Odsetki od transakcji bezgotówkowych dokonanych w standardowej opcji spłaty w danym okresie rozliczeniowym nie są pobierane, jeśli w terminie płatności posiadacz rachunku kredytowego dokona spłaty całości zadłużenia w opcji standardowej oraz wszystkich wymaganych rat wynikających z opcji dodatkowych (o ile występują), stanowiących kwotę spłaty umożliwiającą skorzystanie z okresu bez odsetkowego wykazaną na wyciągu za dany okres rozliczeniowy.

Zgodnie z § 5.1 umowy spłata limitu kredytowego następować będzie w okresach miesięcznych poprzez dokonywanie przez posiadacza rachunku kredytowego spłaty na rachunek wskazany w § 1, których wysokość oraz termin będą określone w wyciągu z rachunku generowanym każdego 17 dnia miesiąca i wysłanym na adres korespondencyjny posiadacza rachunku kredytowego. Stosowanie do § 5.2 umowy wskazana na wyciągu wymagana spłata minimalna to suma wszystkich rat wynikających z poszczególnych opcji spłat oraz miesięcznej spłaty w opcji standardowej.

Umowa o wydanie i korzystanie z karty kredytowej V. (...), zgodnie z § 4 umowy została zawarta na okres trzech lat. Bank automatycznie przedłużał umowę o kartę na kolejne trzyletnie okresy, o ile nie zajdą określone w regulaminie karty zdarzenia wykluczające możliwość kontynuowania umowy.

Zgodnie z § 5 ust. 3 regulaminu przyznawania i korzystania z limitu kredytowego VISA (...) najpóźniej do dnia rozwiązania umowy limitu posiadacz rachunku kredytowego jest zobowiązany do spłaty całości zadłużenia wobec banku oraz spłaty należności z tytułu dokonywanych transakcji, jeżeli rozliczenie tych transakcji nastąpiło po upływie okresu wypowiedzenia. Wedle § 5 ust. 4 regulaminu z dniem rozwiązania umowy limitu całość zobowiązań posiadacza rachunku kredytowego wobec banku z tytułu wykorzystanego limitu kredytowego, odsetek, opłat i prowizji staje się wymagalna. Posiadacz rachunku jest zobowiązany niezwłocznie uregulować wszelkie należności wobec banku. Stosownie do § 5 ust. 5 regulaminu od całości wymagalnego kapitału bank nalicza odsetki w wysokości wskazanej w umowie limitu dla kapitału przeterminowanego od dnia rozwiązania umowy limitu.

Zgodnie z § 6 ust. 1d regulaminu bank miał prawo wypowiedzieć umowę, gdy posiadacz rachunku kredytowego opóźnia się ze spłatą co najmniej 2 pełnych miesięcznych bieżących kwot do zapłaty, mimo tego, że bank wezwał posiadacza rachunku kredytowego listem poleconym do spłaty zaległych należności w terminie nie krótszym, niż 7 dni od doręczenia wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy limitu. Wedle §6 ust. 3 umowa limitu mogła być wypowiedziana przez każda ze stron w formie pisemnej z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia.

/odpisy: umowy kredytu k. 15-16, tabeli opłat i prowizji k. 16v-17, regulaminu k. 18-20, tabela k. 22/

Pozwana zaprzestała spłaty zobowiązania od 17 marca 2019 roku. Pismem z dnia 11 sierpnia 2019 roku (...) Bank (...) SA wezwał pozwaną do uregulowania w nieprzekraczalnym terminie 14 dni roboczych od daty doręczenia wezwania nie spłaconych w terminie zapadłych należności z tytułu umowy z dnia 25 lipca 2008 roku w kwocie 866,85 zł. Pozwana została poinformowana o możliwości złożenia w terminie 14 dni wniosku o restrukturyzację zadłużenia, obejmującego pozostałą do spłaty kwotę kredytu.

/pismo k. 38, dowód doręczenia k. 41, , wykaz spłat z listą wyciągów pismo k. 58-61v /

Pismem z dnia 24 września 2019 roku (...) Bank (...) SA wypowiedział pozwanej umowę o kartę kredytową w 61 dniowym okresem wypowiedzenia. Należność banku wyliczona na dzień 24 września 2019 roku wynosiła 4.404,52 zł. Wypowiedzenie doręczono 02 października 2019 roku.

/wypowiedzenie k. 39, dowód doręczenia k. 40/

Zobowiązanie A. R. wobec Banku na dzień 22 grudnia 2019 roku wynosi: 3.851,99 zł tytułem należności głównej, 359,68 zł tytułem odsetek za okres od dnia 25 lipca 2008 roku do dnia 22 grudnia 2019 roku, 380,39 zł tytułem kosztów, opłat i prowizji.

/wyciąg z ksiąg bankowych k. 14, lista transakcji k. 23-37, wykaz spłat z listą wyciągów, koszty opłaty i prowizje pismo k. 58-61v/

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie znajdujących się w sprawie dokumentów, których prawidłowość i rzetelność sporządzenia nie budziła wątpliwości. Dalsza ocena dowodów połączona zostanie z rozważaniami prawnymi.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Strony w sprawie niniejszej związane były umową o kredyt rewolwingowy (odnawialny), który charakteryzuje się tym, że kredytobiorca może korzystać z kredytu określonego przez limit w miarę swojego zapotrzebowania, jak również likwidować dotychczasowe zadłużenie, bez konieczności podpisywania dodatkowych umów. Umowa ta polega na określeniu górnej granicy, do której klient może się zadłużyć w okresie jej obowiązywania. W praktyce do skorzystania z kapitału może w ogóle nie dojść lub też kwota faktycznego zadłużenia może nie osiągnąć limitu określonego w umowie. Świadczenie pieniężne może być zaś wypłacane w kilku transzach.

Powyższy limit związany jest z użytkowaniem karty płatniczej, a więc elektronicznego instrumentu płatniczego, dlatego też ze względu na datę zawarcia umowy, zastosowanie w sprawie znajdą przepisy ustawy z dnia 12 września 2002 roku o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz.U. Nr 169, poz. 1385). Zgodnie z art. 14 ust. 1 powołanej ustawy, przez umowę o kartę płatniczą wydawca karty płatniczej zobowiązuje się wobec posiadacza karty płatniczej do rozliczania operacji dokonanych przy użyciu karty płatniczej, a posiadacz zobowiązuje się do zapłaty kwot operacji wraz z należnymi wydawcy kwotami opłat i prowizji lub do spłaty swoich zobowiązań na rachunek wskazany przez wydawcę.

Nadto, zgodnie z treścią art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Pozwana nie kwestionowała faktu zawarcia przedmiotowej umowy. Kwestionowała wysokość i wymagalność roszczenia. Podniosła zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem.

W przypadku umów o limit odnawialny strony mogą przewidzieć, że kredytobiorca będzie zobowiązany do spłat minimalnych uiszczanych w określonym terminie i wysokości kwot, zaś dopiero wypowiedzenie spowoduje postawienie całego jego roszczenia w stan natychmiastowej wymagalności. W takiej sytuacji terminy wymagalności poszczególnych części zobowiązania mogą być różne. Wypowiedzenie umowy nie powoduje przy tym przerwania biegu przedawnienia wcześniejszych części roszczenia, które uzyskały już przymiot wymagalności. Wśród okoliczności przerywających bieg przedawnienia z art. 123 § 1 k.c. nie znajduje się taka sytuacja, w której dochodzi do wypowiedzenia umowy.

Data wymagalności roszczenia ma istotne znaczenia dla możliwości jego dochodzenia (w kontekście przedawnienia), jak i w kwestii naliczania odsetek. W orzecznictwie i doktrynie mianem wymagalności oznacza się stan obiektywny, w którym wierzyciel ma prawną możliwość skutecznego zaspokojenia przysługującego mu roszczenia na drodze sądowej. Oznacza to, że roszczenie staje się więc wymagalne w ostatnim dniu, w którym dłużnik może spełnić świadczenie w sposób zgodny z treścią zobowiązania. Dzień spełnienia świadczenia zgodnie z treścią zobowiązania może być oznaczony zwłaszcza w treści samej umowy.

Zgodnie z art. 117 § 2 ¹ k.c. po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Bieg przedawnienia co do zasady rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, a jego termin został oznaczony (art. 120 § 1 zd. 1 k.c.). Jednakże zgodnie z art. 120 § 1 zd. 2 k.c. bieg przedawnienia roszczenia rozpocznie się wcześniej niż od dnia jego wymagalności w przypadku roszczeń, których wymagalność zależy tylko od woli uprawnionego. W doktrynie wskazuje się, że będą to roszczenia bezterminowe, których wymagalność zależny od wezwania dłużnika do spełnienia świadczenia, wypowiedzenia bądź odstąpienia od umowy. Bez powyższego rozwiązania normatywnego bierne zachowanie wierzyciela faktycznie odraczałby w nieskończoność rozpoczęcie biegu przedawnienia. Zasadą natomiast jest to, że roszczenia przedawniają się.

Stosunek cywilnoprawny istniejący między stronami w niniejszej sprawie była zobowiązaniem bezterminowym, a więc takim, w którym termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania i jest uzależniony od wyrażenia przez wierzyciela woli wykonania zobowiązania. Umowa bowiem nie wskazywała terminu zwrotu kredytu. W tej sytuacji znajduje zastosowanie regulacja zawarta w art. 120 § 1 zd. drugim k.c. Jeżeli wymagalność roszczenia zależała od wypowiedzenia, to początkiem biegu terminu wypowiedzenia będzie dzień upływu okresu wypowiedzenia, które zostało dokonane w najwcześniejszym możliwym momencie. W celu ustalenia takiego momentu niezbędne było złożenie przez powoda dokumentacji przedstawiającej historię rachunku, na podstawie której można by ustalić zaistnienie przesłanki wypowiedzenia umowy. Powód przedstawił szczegółowy wykaz dokonanych przez pozwaną wpłat wraz ze sposobem ich rozksięgowania, a przede wszystkim listę wyciągów, z którego wynikała zaległość z płatnością pozwanej. Z zestawienia tego wynika, iż pozwana zaprzestała spłaty zobowiązania od 17 marca 2019 roku, kiedy to powstały zaległości składające się na kwotę dochodzoną pozwem. Zgodnie z § 6 ust. 1d i 3regulaminu Bank miał prawo wypowiedzieć umowę jeżeli pozwany opóźniał się ze spłatą co najmniej 2 pełnych miesięcznych rat. W sprawie spełnione zostały wszystkie przesłanki wypowiedzenia umowy kredytu. Pismem z dnia 24 września 2019 roku (...) Bank (...) SA wypowiedział pozwanej umowę o kartę kredytową w 61 dniowym okresem wypowiedzenia, które doręczono pozwanej 02 października 2019 roku. Przyjmując nawet twierdzenia pozwanego o wymagalności roszczenia od każdej niespłaconej raty minimalnej, pierwsza niespłacona rata określona została na dzień 17 kwietnia 2019 roku. Pozew został zaś wniesiony w dniu 07 stycznia 2020 roku, zatem roszczenie nie jest przedawnione w trybie art. 118 k.c. jak również w pełni wymagalne. Należy także zauważyć, iż pozwana nie wystąpiła o restrukturyzację zadłużenia w trybie art. 75 c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2018 r., poz. 62 ze zm.)

Strona powodowa, wbrew zarzutom pozwanej, precyzyjnie wyjaśniła, co składa się na dochodzoną pozwem kwotę. W przedmiotowej sprawie ustalono, że zobowiązanie A. R. wobec Banku na dzień 22 grudnia 2019 roku wynosi: 3.851,99 zł tytułem należności głównej, 359,68 zł tytułem odsetek za okres od dnia 18 stycznia 2019 roku do dnia 22 grudnia 2019 roku, 380,39 zł tytułem kosztów, opłat i prowizji. Na tą okoliczność złożone zostały szczegółowe tabele z wyliczeniami /k. 58-61/. Sąd nie dopatrzył się w tym zakresie sprzeczności zapisów umowy z treścią przepisów obowiązującego prawa. Naliczone prowizje oraz opłaty w kontekście udzielonego pozwanej kredytu, okresu zobowiązania oraz ryzyka niewykonania przez kredytobiorcę zobowiązania, nie mogą być uznane za zawyżone. Poznana, mimo iż kwestionowała wysokość powództwa, nie udowodniła, aby dokonała jakichkolwiek innych wpłat na spłatę zadłużenia, niż te, które wykazał powód, co skutkowałoby skutecznym zakwestionowaniem wyliczeń kwoty dochodzonej pozwem, jak również nie odniosła się do wyliczeń przedstawionych przez powoda, jak i nie złożyła żadnych wniosków dowodowych, które podawżałyby zasadność wyliczeń strony powodowej.

Podkreślić przy tym należy, że strona powodowa miała prawo, oprócz żądania należności głównej, żądać za czas opóźnienia odsetek w umówionej wysokości, jako że przepis art. 481 k.c. obciąża dłużnika obowiązkiem zapłaty odsetek bez względu na przyczyny uchybienia terminu płatności sumy głównej. Sam fakt opóźnienia przesądza, że wierzycielowi należą się odsetki. Dłużnik jest zobowiązany uiścić je, choćby nie dopuścił się zwłoki w rozumieniu art. 476 k.c., a zatem nawet w przypadku, gdy opóźnienie jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności i choćby wierzyciel nie doznał szkody. Odsetki zasądzono od dnia następnego po dniu wystawienia wyciągu z ksiąg bankowych. Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Pozwana przegrała proces w całości, a zatem zgodnie z powołanym przepisem została obciążona obowiązkiem zwrotu całości kosztów procesu na rzecz powoda. Na koszty poniesione przez powoda złożyła się opłata od pozwu w kwocie 400 zł.