Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 października 2021 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym: Przewodniczący sędzia Juliusz Ciejek

Protokolant: sekr. sądowy Anna Kosowska

po rozpoznaniu w dniu 21 września 2021 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. W. (1) i J. W.

przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej przy ul. (...) w O.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej na rzecz powodów kwotę 65.349 zł 72 gr (sześćdziesiąt pięć tysięcy trzysta czterdzieści dziewięć złotych siedemdziesiąt dwa grosze) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 września 2018 r. do dnia zapłaty,

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  zasądza od pozwanej na rzecz powodów tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 3.300 zł 59 gr (trzy tysiące trzysta złotych pięćdziesiąt dziewięć groszy),

IV.  nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Olsztynie tytułem wydatków od:

- powodów kwotę 656 zł 10 gr (sześćset pięćdziesiąt sześć złotych dziesięć groszy),

- pozwanej kwotę 39 zł 84 gr (trzydzieści dziewięć złotych osiemdziesiąt cztery grosze).

Sygn. akt I C 570/19

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 14 października 2019 r. powodowie A. W. (1) i J. W. wspólnicy (...) S.C. wnieśli o :

- zasądzenie od pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...) na rzecz powodów kwoty 136.418,98 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, w tym:

a) 122.698,80 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 07 września 2018 r. do dnia zapłaty,

b) 13.720,18 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 marca 2019 r. do dnia zapłaty,

- a nadto, zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazali, że pozwana Wspólnota zleciła powodom na podstawie umowy nr (...) z dnia 09.01.2017 r. wykonanie robót budowlanych w zakresie dotyczącym termomodernizacji budynku przy ul. (...) w O.. Wykonanie prac miało odbyć się zgodnie z złożoną przez powodów ofertą tj. kosztorysem ofertowym na kwotę 369.078,78 zł. W wyniku negocjacji ostateczna cena ofertowa wynosiła 363.054 zł. Prace objęte umową miały zostać wykonane do dnia 10.10.2017 r. W toku wykonywania przedmiotu umowy zaszła konieczność wykonania szeregu robót dodatkowych nie ujętych w umowie z dnia 05.06.2017 r. Powodowie poinformowali pozwaną o tym fakcie oraz o konieczności podjęcia decyzji dotyczącej technologii wykonania docieplenia stropodachu pismem z dnia 5.10.2017 r. W dniu 31.10.2017 r. pozwana w protokole technicznym wskazała na alternatywny sposób docieplenia, w odpowiedzi na co powodowie wskazali, że nie jest możliwe obecnie wykonanie prac z uwagi na niesprzyjające warunki pogodowe. Powodowie zgłosili pismem z dnia 15.12.2017 r. zakończenie robót. Pozwana w dniu 28 i 19 grudnia 2017 r. sporządziła protokół techniczny/wstępny, w którym wskazała usterki do usunięcia. Powodowie na bieżąco usuwali wskazane przez pozwaną usterki. Pozwana w piśmie z dnia 15.01.2019 r. poinformowała powodów o naliczeniu kary umownej za 73 dni opóźnienia w wykonaniu umowy w wysokości 122.698,80 zł netto, co stanowiło 36,5%. Powodowie z uwagi na to, że otrzymali część wynagrodzenia wezwali pozwaną do zapłaty wynagrodzenia w wysokości 233.941,05 zł, w tym 122.698,05 zł tytułem zapłaty zaległego wynagrodzenia za roboty podstawowe oraz 111.242,25 zł tytułem zapłaty za roboty dodatkowe. Pozwana odmówiła zapłaty wynagrodzenia dodatkowego, zaś uznała wynagrodzenie za prace dodatkowe w kwocie 72.611,66 zł. Powodowie wskazali, że kara umowna została naliczona przez pozwaną bezpodstawnie. Przekroczenie terminu nastąpiło na wskutek wystąpienia robót dodatkowych zleconych przez pozwaną oraz z powodu braku decyzyjności pozwanej w zakresie wyboru technologii wykonania ocieplenia stropodachu. Z ostrożności procesowej, gdyby Sąd uznał, że zasądzenie kary umownej w okolicznościach niniejszej sprawy jest zasadne, wnieśli o jej miarkowanie ( pozew k. 4-11 ).

Powodowie wnieśli o zasądzenie roszczenia wskazanego w pozwie solidarnie. ( pismo powodów – k. 61).

Pozwana Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. (...) w O. wniosła o oddalenie powództwa w całości, jako bezzasadnego zarówno co do wysokości jak i zasadności. Ponadto, wniosła o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana wskazała, że bezsporny jest fakt, że strony łączyła umowa nr (...) z dnia 05.06.2017 r. Zgodnie z umową pozwany zobowiązał się do wykonania prac w okresie od 19.06.2017 r. do 10.10.2017 r. Umowa przewidywała, że w przypadku opóźnienia w wykonaniu przedmiotu umowy, zleceniobiorca zapłaci zleceniodawcy karę umowną w kwocie 0,5% za każdy dzień opóźnienia. Zgłoszenie zakończenia prac przez powoda nastąpiło w dniu 15.12.2017 r., a więc 73 dni po zakreślonym terminie. W dniu 20.08.2018 r., a więc 314 dni po terminie wynikającym z umowy, został sporządzony ostateczny bezusterkowy protokół odbioru prac wykonanych przez powodów. Pozwana naliczyła powodom karę umowną za okres od 11.10.2017 r. do dnia 22.12.2017 r. w wysokości 119.337,20 zł ( 73 dni opóźnienia x 0,5% wynagrodzenia). Sposób wykonywania prac przez powodów od samego początku nie gwarantował ich terminowego wykonania, zaś znaczna ilość prac charakteryzowała się wieloma usterkami. Pismem z dnia 05.10.2017 r. powodowie zwrócili się do pozwanej z wnioskiem o przedłużenie terminu wykonania prac do 15.11.2017 r. Przyczyną powstania opóźnienia był błędny sposób planowania przeprowadzonych prac i całkowita ignorancja obowiązków zleceniobiorcy przez powodów, notoryczne usterki oraz nieprofesjonalne podejście powodów do przedmiotu umowy i prowadzenia kilku inwestycji równocześnie. Sposób działania powodów uniemożliwiał podpisanie bezusterkowego protokołu końcowego. Pozwana wskazała, że wszelkie twierdzenia powodów dotyczące zasadności naliczenia kary umownej są niezasadne. Pozwana miarkując ewentualny rozmiar kary umownej z tytułu opóźnienia w wykonaniu prac, naliczyła karę umowną tylko za okres od umownego terminu zakończenia prac do dnia 22.12.2017 r. Pozwana nie naliczyła kary umownej w pozostałym zakresie, pomimo że miała ku temu podstawy i powodowie mieli tego świadomość. Podstawę do zastrzeżenia kary umownej w umowie stanowi przepis art. 483 k.c. Obowiązujące przepisy nie ograniczają wysokości kary umownej i jej wysokość zależy jedynie od woli stron wyrażonej w treści zawartej umowy. Nie znajduje uzasadnienie twierdzenie powodów, dotyczące łączenia obowiązku zapłacenia kary umownej z przesłanką powstania szkody i nie można uzależniać wysokości kary umownej od rozmiaru ewentualnej szkody. Również bezzasadny jest zarzut powodów dotyczący tego, iż kara umowna jest rażąco wygórowana. Powodowie dopuścili się zwłoki w wykonaniu swojego zobowiązania w ilości 314 dni ( 11.10-2017 r. -20.08.2018 r.). Pozwana była uprawniona do naliczenia kary umownej w wysokości 157% całości wynagrodzenia, jednakże zmiarkowała karę do poziomu 36% wartości wynagrodzenia. Dalsze miarkowanie kary umownej jest nieuzasadnione. W zakresie prac dodatkowych, pozwana uregulowała wynagrodzenie tylko za te prace, które rzeczywiście zostały wykonane i domaganie się przez powodów pozostałych należności z tego tytułu jest bezpodstawne ( odpowiedź na pozew – k. 66-69).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 czerwca 2017 r. pozwana Wspólnota Mieszkaniowa zawarła z powodami umowę o roboty budowlane, której przedmiotem było wykonanie termomodernizacji budynku zgodnie z złożoną ofertą ( § 1 ust. 1 umowy).

Termin rozpoczęcia prac strony ustaliły na dzień 19.06.2017 r. , zaś termin ich zakończenia na dzień 10.10.2017 r. ( § 2 umowy).

Pozwany miał zapłacić powodom za wykonanie przedmiotu umowy, wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 363.054,00 zł brutto ( § 3 ust. 1 umowy). Wynagrodzenie to obejmowało koszty związane z realizacją zadania oraz wszelkie koszty robót przygotowawczych i towarzyszących, a w szczególności roboty zabezpieczające budynek oraz koszty zajęcia terenu w czasie realizacji ( § 3 ust. 2 umowy). Strony ustaliły, że w przypadku stwierdzenia wykonania robót dodatkowych lub rozszerzenia zakresu zostanie sporządzony protokół konieczności przeprowadzenia robót. Ponadto, powyższe wymagać będzie zgody Zarządu Wspólnoty Mieszkaniowej opisanej w sporządzonym i podpisanym przez obie strony aneksie do umowy ( § 3 ust. 4 umowy).

Powodowie udzieli gwarancji na wykonane roboty w wymiarze 48 miesięcy na cały zakres robót objętych umową. Bieg terminu obowiązywania gwarancji rozpoczął się od dnia odbioru robót potwierdzonych protokołem odbioru końcowego ( § 4 umowy).

Strony ustaliły, jako termin zakończenia robót datę podpisania bezusterkowego protokołu odbioru. W przypadku wystąpienia usterek lub wad pozwana miała wyznaczyć powodom termin ich usunięcia. Pozwana zobowiązana była do dokonania odbioru robót w ciągu 7 dni od daty zgłoszenia gotowości odbioru przez powodów ( § 6 ust. 1 oraz ust. 2 umowy).

Wystawiona przez powodów faktura VAT miała zostać opłacona przelewem po pozytywnym odbiorze robót przez Zarząd Wspólnoty Mieszkaniowej oraz po dokonaniu kontroli i pozytywnej opinii inspektora pracującego na zlecenie banku kredytującego częściowo termomodernizację. Na wniosek powodów, pozwany mógł zapłacić fakturami przejściowymi kwotę ze środków własnych nie przekraczającą 110.000,00 zł, pod warunkiem sporządzenia i podpisania przez obie strony aneksu do umowy ( § 6 ust. 4 umowy).

Zgodnie z § 8 ust. 2 umowy powodowie zobowiązali się zapłacić pozwanej karę umowną w wysokości 0,5 % kwoty umownej netto za każdy dzień opóźnienia terminu wykonania umowy oraz 0,5 % kwoty umownej brutto za każdy dzień opóźnienia w usunięciu wad stwierdzonych przy odbiorze końcowym lub w okresie obowiązywania rękojmi za wady licząc od dnia następnego po dniu wyznaczonym na usunięcie wad.

Strony ustaliły, że w przypadku ujawnienia wad w robotach zostaną one usunięta na żądanie pozwanej, a usunięcie wady zostanie stwierdzone protokolarnie ( § 10 ust. 1 umowy).

Odbioru końcowego dokonuje zleceniodawca po zakończeniu wszystkich robót składających się na przedmiot umowy na podstawie pisemnego zawiadomienia zleceniodawcy przez zleceniobiorcę o zakończeniu robót i gotowości do odbioru końcowego oraz innych czynności przewidzianych ustawą prawo budowlane. Odbiór końcowy przeprowadzany jest komisyjnie przez upoważnionych przedstawicieli zleceniodawcy w obecności zleceniobiorcy ( § 11 zd. 4- 5 umowy).

Umowa przewidywała, że wszelkie zmiany umowy mogą nastąpić w formie pisemnej pod rygorem nieważności ( § 14 ust. 2 umowy).

( dowód: umowa k. 28-31 oraz k. 101-102, kosztorys 14-27 )

Pozwana pismem z dnia 22.09.2017 r. poinformowała powodów o zbliżającym się terminie zakończenia prac oznaczonym w umowie oraz wskazała, na możliwość naliczenia kary umownej w przypadku opóźnienia. Roboty były wykonywane ze zmiennym rytmem. Wielokrotnie na budowie nie było pracowników powodów. Na 10 dni przed zakończeniem pierwotnego terminu wykonania dzieła, powodowie zorientowali się, że mnie da się wykonać ocieplenia dachu metodą nadmuchową. W przestrzeni pomiędzy stropem, a dachem nie ma pustki powietrznej nad znajdującą się tam warstwą żużlu stanowiącą docieplenie. Konstrukcja dachu i brak kratek wentylacyjnych pod nim od początku wskazywał na brak możliwości zastosowania tej metody, co profesjonalny wykonawca powinien był dostrzec.

Podczas prowadzenia robót podstawowych pozwana Wspólnota zleciła powodom następujące prace uzupełniające, dodatkowe i zamienne.

Prace uzupełniające wynikały z błędnego obmiaru robót do kosztorysu ofertowego co też zostało uwzględnione przez Zamawiającego. Tymi pracami było:

- zwiększył się zakres wymiany posadzek balkonowych o 22,38m ²; -

- zwiększył się zakres wymiany balustrad balkonowych o 53,73mb;

- zwiększył się zakres obróbek blacharskich;

Prace dodatkowe zlecone powodom przez Wspólnotę, to głównie prace, których nie dało się przewidzieć na etapie przygotowania i wyboru wykonawcy. Tymi pracami było:

- wymiana dwóch okien na poddaszu;

- montaż rewizji rur spustowych;

- demontaż, skracanie, czyszczenie i malowanie krat okiennych dwóch lokali użytkowych;

- wykonanie dodatkowej opaski budynku dł. 7,5m i szerokości 70cm;

- wstawienie dwóch skrzydeł drzwiowych;

- wykonanie izolacji powłokowych płyt balkonowych;

- wykonanie zadaszenia nad wejściem do narożnej klatki schodowej;

Podczas prowadzenia prac przy termomodernizacji wystąpiły również roboty zamienne, wraz z robotami towarzyszącymi. Tymi pracami było:

- zmiana technologii docieplenia stropodachu jednej bryły budynku. Zamiana wykonania izolacji z wdmuchiwanego granulatu wełny mineralnej w przestrzeń wentylowaną stropodachu, powodowie mieli dokonać docieplenie przy użyciu styropapy oraz pokrycie dachu papą wraz z wykonaniem niezbędnych obróbek blacharskich i obróbek z papy;

- wykonanie tynku mozaikowego na cokole budynku w zamian za dodatkową warstwę siatki do wys. pierwszego piętra.

Pismem z dnia 05.10.2017 r. powodowie zwrócili się do pozwanej o przedłużenie terminu wykonania prac do dnia 15.11.2017 r. Termin ten został zaakceptowany przez pozwaną. W dniu 31.10.2017 r. został sporządzony protokół techniczny, w którym stwierdzono konieczność wyboru alternatywnej metody ocieplenia stropodachu. Pismem z dnia 12.11.2017 r. powodowie poinformowali pozwaną, że w związku ze zmianą metody ocieplenia na docieplenie styropapą i pokrycie papą termozgrzewalną wykonanie prac w okresie bieżącym jest niemożliwe z uwagi na niesprzyjające warunki pogodowe.

( dowód: pismo pozwanej – k. 100, pismo powodów – k. 32 oraz k. 34, protokół techniczny – k. 33, zeznania M. S. – k.255, zeznania śwd. Z. K. k. 116-117, opinia biegłego J. S. k. 138-173, 211-213)

Pismem z dnia 15.12.2017 r. powodowie zgłosili zakończenie prac termomodernizacyjnych pozwanej.

( dowód: pismo powodów – k. 35 oraz k. 99)

W dniu 28- 29.12.2017 r. został sporządzony protokół odbioru wstępnego, w którym stwierdzono szereg usterek. Ponadto, w dniu 12.01.2018 r. stwierdzono również uszkodzenie przez powodów elektryki oświetlenia zewnętrznego.

( dowód: protokół z dnia 28-29.12.2017 r. – k. 97-98, e-mail z dnia 17.01.2018 r. – k. 96)

Powodowie w dniu 30.04.2018 r. zgłosili zakończenie wszystkich prac związanych z wykonaniem przedmiotu umowy. W dniu 28.05.2018 r. zostało sporządzony protokół odbioru, w którym zostały stwierdzone usterki.

( dowód: pismo powodów – k. 95, protokół z dnia 28.05.2018 r. – k. 94)

Pozwana wezwała powodów do naprawy stwierdzonych w protokołach odbioru usterek wyznaczając termin na ich usunięcie do 30.06.2018 r.

( dowód: pismo pozwanej – k. 93, e-mail z dnia 23.06.2018 r. – k. 92)

W dniu 20.08.2018 r. został podpisany protokół odbioru robót wykonanie termomodernizacji budynku. W protokole stwierdzono, że roboty zostały wykonane zgodnie z umową nr (...) zawartą w dniu 05.06.2017 r. oraz nie zgłoszono żadnych uwag i usterek.

( dowód: protokół z dnia 20.08.2018 r. – k. 91 )

Pozwana pismem z dnia 18.08.2018 r. poinformowała powodów o naliczeniu kary umownej w kwocie 105.890,65 zł netto za okres 63 dni ( 11.10.2017 r. do dnia 27.12.2017 r.). Następnie pozwana pismem z dnia 15.01.2019 r. poinformowała powodów o naliczeniu kary umownej w kwocie 122.698,80 zł netto z tytułu przekroczenia terminu zakończenia prac o 73 dni ( 11.10.2017 r. do 22.12.2017 r.) i potrąceniu tej kwoty z należnością powodów wynikającą z faktury VAT (...).

( dowód: pismo pozwanej – k. 89, k.90)

Powodowie pismem z dnia 04.03.2019 r. ( wpłynęło 06.03.2019 r.) wezwali pozwaną do uiszczenia kwoty 233.941,05 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnieniem w terminie 3 dni od dnia otrzymania pisma. Na powyższą kwotę składała się kwota 122.698,80 zł tytułem zapłaty wynagrodzenia za roboty podstawowe ( odsetki od 07.09.2018 r.) oraz kwota 111.242,25 zł ( odsetki od dnia otrzymania wezwania do zapłaty) tytułem zapłaty za roboty dodatkowe.

( dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty – k. 37 oraz k. 88)

Pozwana pismem z dnia 17.04.2019 r. poinformowała powodów, że uznała prace dodatkowe wykonane przez nich do kwoty 72.611,66 zł. Pozwana nie uwzględniła nieuzgodnionej z nią droższej metody wykonania izolacji balkonów w technologii cienkowarstwowej i nasad kominów z blachy.

( dowód: pismo pozwanej – k. 38, kosztorys – k. 39-56 oraz 78-87, zeznania śwd. Z. K. k. 116v)

Strony nie podpisały aneksu do umowy na wykonanie prac dodatkowych.

( dowód: oświadczenie członka zarządu pozwanej O. K. – k. 115v, zeznania Z. K. – k. 116, zeznania świadka A. P. k. 119, zeznania M. S. – k. 255)

Powodowie pozostawali w opóźnieniu w wykonaniu przedmiotu umowy od dnia 16.11.2017 r.

( dowód: opinia biegłego – k. 138-151, zeznania M. S. – k. 255 )

Sąd zważył, co następuje:

W świetle ustalonych okoliczności faktycznych powództwo podlegało uwzględnieniu w części, ponieważ zostało wykazane, że naliczenie kary umownej przez pozwaną było zasadne jedynie za okres 36 dni. Natomiast w całości zostało oddalone roszczenie powodów o zapłatę kwoty 13.720,18 zł z tytułu wykonania prac dodatkowych, z uwagi na nie wykazanie przez powodów, że został podpisany aneks na wykonanie tych prac oraz zostało ustalone wynagrodzenie za ich wykonanie.

W sprawie zostali przesłuchane strony, za stronę pozwaną członkowie zarządu oraz świadkowie. Sąd dał wiarę zeznaniom świadkom oraz stronom w takim zakresie, w jakim korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym. Zeznania złożone w sprawie były logiczne, jasne oraz obszerne, bowiem przesłuchanie w sprawie strony pamiętały okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy oraz potrafiły wypowiedzieć się o nich dość szczegółowo.

Powodowie w toku niniejszego postępowania, żądali zasądzenia kwoty 13.720,18 zł z tytułu wykonania prac dodatkowych. Bezsporne pomiędzy stronami było zawarcie umowy o wykonanie prac termomodernizacyjnych budynku przy ul. (...). Powodowie w celu rozliczenia wykonanych prac dodatkowych przedłożyli pozwanej kosztorys ( listopad 2018) na kwotę 86.331,84 zł, w którym w sposób szczegółowy zostały opisane poszczególne czynności. Pozwana uznała prace dodatkowe przez powodów na łączną kwotę 72.711,66 zł i taką kwotę zapłaciła. Sporne pomiędzy stronami pozostawały prace wykonane za kwotę 13.720,18 zł – prace wskazane w kosztorysie nie zostały zaakceptowane przez pozwaną. Pozwana wprowadziła własne adnotacje w kosztorysie kwestionując niektóre z punktów tam wymienionych. Jednak, ustalenie czy dane prace zostały wykonane czy nie oraz czy ceny wskazane przez powodów były odpowiednie na tym etapie jest przedwczesne. W pierwszej kolejności należy ustalić jakieś treści stosunek prawny łączył strony oraz czy w jego zakres wchodziło wykonanie prac dodatkowych. Strony postępowania zawarły w dniu 5 czerwca 2017 r. umowę, w której powodowie zobowiązali się wykonać termomodernizację budynku zgodnie z złożoną ofertą ( § 1 ust. 1 lit. a). Oferta, na którą powołano się w umowie nie obejmowała wykonania prac dodatkowych (k. 14-27). Wynagrodzenie ryczałtowe ustalone między stronami wynosiło 363.054,00 zł brutto i zawierało koszty związane z prawidłową realizacją zadania oraz wszelkie koszty robót przygotowawczych i towarzyszących, w szczególności roboty zabezpieczające budynek oraz koszty zajęcia terenu w czasie realizacji. Oczywistym jest więc, że prace dodatkowe powinny zostać osobno rozliczone i nie wchodziły w zakres ustalonego wynagrodzenia. Natomiast § 3 ust. 4 umowy odnosił się do robót dodatkowych. Strony ustaliły, że w przypadku stwierdzenia wykonania robót dodatkowych lub rozszerzenia zakresu prac:

1.  sporządzą protokół konieczności przeprowadzenia robót,

2.  potrzebna będzie zgoda Zarządu Wspólnoty Mieszkaniowej opisana w aneksie do umowy,

3.  zostanie sporządzony i podpisany przez obie strony aneks do umowy.

Powyższe świadczy o tym, że wykonanie prac dodatkowych zostało w umowie uzależnione od szeregu czynności po stronie obu stron. Jednak najistotniejszym z warunków było uzyskanie zgody na wykonanie prac dodatkowych w aneksie do umowy podpisanym przez obie strony umowy. Bezsporne, w toku niniejszego postępowania było to, że aneks do umowy nie został podpisany. Powoływanie się na dokonanie innych ustaleń i wykonanie prac na podstawie ustnych dyspozycji nie jest skuteczne. Wskazać należy, że w § 14 ust. 2 umowy postanowiono, że wszelkie zmiany niniejszej umowy mogą nastąpić w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Zapis umowny nie jest sprzeczny z przepisami prawa lecz znajduje uzasadnienie w przepisie z art. 77 ust. 1 k.c. „uzupełnienie lub zmiana umowy wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia.”. Podkreślenia wymaga fakt, że powodowie są profesjonalistami tj. przedsiębiorcami, którzy posiadają doświadczenie zarówno w realizacji takiego rodzaju inwestycji jak ta u pozwanej oraz w zawieraniu umów. W związku z tym, w interesie powodów jako wykonawców było dopełnienie wszystkich formalności związanych z rozpoczęciem prac dodatkowych. Jeżeli powodowie nie przestrzegali postanowień umowy, to ponoszą konsekwencje z tego tytułu. Pozwana wspólnota nie miała możliwości dokonania wyboru jakie prace dodatkowe zostaną wykonane, negocjacji i w końcu akceptacji ceny. Mając na uwadze treść umowy, pozwana mogła oczekiwać od powodów, że zostanie przedstawiona jej oferta wykonanie prac dodatkowych, a następnie zostanie podpisany aneks do umowy. W niniejszym stanie faktycznym, powodowie postawili pozwaną przed faktem dokonanym wymagając zapłaty ceny, która nie została uzgodniona. Jak wskazał członek zarządu pozwanej M. S. (2) „ Wykonawca wskazał nam, że jest konieczność wykonania prac dodatkowych. Zaakceptowaliśmy zasadność ich wykonania. Cena miała być uwzględniona na podstawie danych w kosztorysu pierwotnego, przy czym uwzględniliśmy konieczność większej ilości wykonanych prac. Chodziło o docieplenie płyt balkonowych. W kosztorysie była przyjęta zaniżona ilość balustrad. (…) Dodatkowo wykonano również kawałek chodniczka, co nie było przewidziane i nasady na kominie. Nasady zostały zamontowane na kominie, ale przez inną firmę, która złożyła tańszą ofertę ” ( protokół rozprawy k. 115v-116). Nie zmienia tego fakt, że rozliczenie miało nastąpić na podstawie kosztorysu wykonawczego – zeznania świadka Z. K. (2) „Ustalone zostało, że prace dodatkowe będą rozliczone kosztorysem wykonawczym sprawdzonym przeze mnie”. W takiej sytuacji pozwana nie miała możliwości zweryfikowania czy wynagrodzenie żądane przez powodów będzie w zasięgu jej możliwości finansowych, będzie miało charakter rynkowy lecz zmuszało ją do zaakceptowania przedstawionego kosztorysu. Dalej świadek zeznał „Nie było ustaleń w zakresie cen robót dodatkowych i materiałów z których mają być wykonane te prace” (protokół rozprawy k. 117), zaś świadek A. P. (2) zeznał „ Po wykonaniu i sporządzeniu kosztorysu robót dodatkowych były zastrzeżenia co do ceny i materiałów. Zarzucano, że był zbyt drogi i zbyt dobry” ( protokół rozprawy – k. 118). Zgodnie z art. 647 k.c. przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, natomiast inwestor zobowiązany jest do zapłaty umówionego wynagrodzenia. Między stronami nie doszło do ustalenia ceny wykonania praca dodatkowych, a więc nie doszło również do zawarcia odrębnej umowy, która mogłaby stanowić podstawę żądania zapłaty kwoty dochodzonej w pozwie. Z uwagi na fakt, że powodowie nie uzyskali pisemnej zgody na wykonanie prac dodatkowych oraz nie zostało ustalone wynagrodzenie, należy uznać, że wszystkie prace inne niż te, które zostały przewidziane w umowie, zostały wykonane bez podstawy prawnej. Powodowie podejmując się ich wykonania wzięli na siebie ryzyko, że mogą nie uzyskać za nie wynagrodzenia. Nawet jeżeli, w chwili ich wykonywania nie brali pod uwagę takiej możliwości ( co wydaje się być prawdopodobne, skoro nie dążyli do zawarcia aneksu do umowy przed przystąpieniem do prac), to jako podmiot profesjonalny w obrocie gospodarczym powinien zdawać sobie z tego sprawę oraz liczyć się z konsekwencjami podejmowanych decyzji. Tym bardziej, że zarząd ponosi odpowiedzialność przed Wspólnotą i nie może dowolnie bagatelizować przyjętych w umowie pod rygorem nieważności regulacji.

Z tego względu, Sąd wobec braku wynikających z umowy przesłanek z art. 647 k.c. oddalił powództwo o zapłatę kwoty 13.720,18 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 marca 2019 r. do dnia zapłaty, o czym orzekł w pkt II sentencji wyroku.

Powodowie w toku postępowania dochodzili również zapłaty kwoty 122.698,80 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 września 2018 r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za wykonane prace przewidziane w umowie z dnia 05.06.2017 r. Bezsporna pomiędzy stronami był fakt zawarcia umowy oraz jej przedmiot, jej wykonanie oraz wysokość umówionego wynagrodzenia. Sporny pomiędzy stronami pozostawał termin wykonania prac ( ustalenie przez strony nowego terminu), przyczyna jego niedochowania oraz zasadność naliczenia kary umownej przez pozwaną.

Strony w umowie z dnia 5 czerwca 2017 r. ustaliły jako termin zakończenia robót 10 października 2017 r. ( § 2 ust. 2 umowy). Termin ten na wniosek powodów w sposób nieformalny został przedłużony do 15 listopada 2017 r., co w swoich zeznaniach potwierdził członek zarządu pozwanej M. S. ( protokół rozprawy – k. 254). Aczkolwiek powinno to mieć formę pisemnego aneksu, to jednak w zaistniałej sytuacji Wspólnota nie może, w ocenie Sądu, skutecznie domagać się zapłaty kary umownej za okres do 15 listopada 2017 r. W § 6 ust. 1 umowy zdefiniowane zostało zakończenie robót jako data podpisania bezusterkowego protokołu odbioru. Pozwana zgodnie z ust. 2 wymienionego paragrafu umowy, miała 7 dni na dokonanie odbioru robót od dnia zgłoszenia gotowości ich odbioru przez powodów. Jak wynika, z ustalonego stanu faktycznego bezusterkowy protokół odbioru został podpisany w dniu 20 sierpnia 2018 r. (k. 91). Przyjąć należy, że zakończenie robót objętych przedmiotem umowy zakończyło się w dniu 20 sierpnia 2018 r. Natomiast pierwszym dniem, w którym powodowie pozostawali w opóźnieniu z wykonaniem prac nie był dzień 11 października 2017 r. lecz dzień 16 listopada 2017 r. – dzień następny po ostatnim dniu przedłużonego terminu.

W dniu 31.10.2017 r. został sporządzony protokół, w którym dokonano zmiany wykonania technologii docieplenia „ polegającej nad założeniem warstwy styropapy o grubości 10 cm z dodatkowym pokryciem papy termozgrzewalnej na dachu” (zeznania świadka Z. K. k. 117). Przyczyną dokonania zmiany technologii było stwierdzenie, „ że pod dachem nie ma pustki powietrznej (…) poleciliśmy dokonania odkrywki w skrzydle budynku nad trzecią klatką, ujawniła ona brak przestrzeni powietrznej nad warstwą żużla stanowiącego ocieplenie ” (zeznania świadka Z. K. k. 117).

Strony umowy upatrywały przyczyny opóźnienia w wykonaniu prac w innych okolicznościach. Pozwana wspólnota wskazywała, na niezapewnienie przez pozwanego odpowiedniej liczby pracowników na budowie oraz prowadzenia innych inwestycji, co wynika z następujących zeznań:

- „ termin umowny pozwalał na wykonanie prac dodatkowych, ale musiało być więcej ludzi. (…) Termin wykonania zostałby zachowany gdyby ludzi nie przerzucano na inne budowy. Na budowie było raz więcej, raz mniej pracowników. Były takie sytuacje, że na budowie nie było nikogo. Zdarzało się, że przerwy stały kilka dni. Takich zdarzeń było kilka. Na budowie pracowało od 4 do 8 pracowników. (…) Uważam, że można było wykonać wszystko w terminie gdyby była większa liczba ludzi. (…) Uważam, że profesjonalne podejście dawało możliwość wykonania prac w uzgodnionym terminie. (…) Wykonawca się opóźniał z usunięciem usterek, tłumaczył że ludzie nie przyszli do pracy” (zeznania Z. K. protokół rozprawy – k.117)

- „ równolegle zawsze mamy od 3 do 4 inwestycji. Wówczas to nie była jedna inwestycja. Mamy dużo pracowników. Mogło się tak zdarzyć, że na budowie w krótkim okresie nie było pracowników z powodów losowych, pogody. Na tej budowie pracowało 5-6 osób. Zdarzało się, że była jedna dwie osoby na budowie. Ciężko mi powiedzieć ile razy tak było i czy to gwarantowało wykonanie robót.” (zeznania A. P. protokół rozprawy - k. 118).

- „taką papę można było położyć w okresie wakacyjnym. Nie zrobiliśmy tego, bo mieliśmy inną inwestycję i musieliśmy tam prowadzić pracę. ” (zeznania A. P. protokół rozprawy - k. 118).

Strona powodowa wskazywała na konieczność wykonania dodatkowych prac, zmianę technologii wykonania ocieplenia na bardziej czasochłonną oraz problemy komunikacyjne z pozwaną „ Okazało się, że przestrzeń jest bardzo niewielka, projektant tego nie sprawdził. Zwróciliśmy się do ZBKu o rozwiązanie problemu. Była to końcówka wykonania umowy. Około miesiąca czekaliśmy na decyzję, co z tym zrobimy (….). Na te prace potrzebowaliśmy około miesiąca. Zaszła konieczność wykonania prac dodatkowych. (…) Ciągle ktoś nie miał czasu dla nas. (…) Nie było żadnego dialogu. (…) Okres opóźnienia wynikał z tego, że nie chcieli się z nami spotkać. Chodzi o zarząd wspólnoty. Zawsze kogoś brakowało z ZBKu.(…) Uważam, że usterki to było zwykłe czepialstwo. Wspólnota ciągle miała jakieś zastrzeżenia.” ( zeznania A. W. – protokół rozprawy k. 254v-255).

W takim stanie rzeczy, koniecznym stało się, ustalenie w jakim terminie powodowie mogli wykonać prace przewidziane w umowie, w szczególności te spowodowane zmianą technologii wykonania ocieplenia. W tym celu został dopuszczony dowód z opinii biegłego sądowego mgr inż. J. S. (2). Przedłożona przez biegłego opinia, w ocenie Sądu jest transparentna, a wnioski wyciągnięte przez biegłego logiczne i korespondują z pozostałym materiałem dowodowym. Biegły wskazał, że do wykonania prac zawartych w podstawowym kosztorysie w terminie ustalonym w umowie konieczne było zatrudnienie 10 lub 12 osób w zależności od ilości dni pracujących w tygodniu. Wykonanie prac dodatkowych i zamiennych wymagało wydłużenia terminu wykonania prac o 7 dni w przypadku zatrudnienia 12 pracowników od poniedziałku do piątku bądź o 9 dni w przypadku zatrudnienia 10 pracowników od poniedziałki do soboty. W przypadku zatrudnienia 6 osób na budowie termin ten należało wydłużyć o 14 dni. Powyższe terminy dotyczą również zmiany technologii wykonania ocieplenia. Tym samym, termin realizacji prac powinien zostać przedłużony odpowiednio do dnia 19.10.2017 r., 20.10.2017 r. bądź 26.10.2017 r. ( opinia biegłego k. 143-146). Jak wynika, z zeznań powoda A. W. oraz członka zarządu M. S. termin wykonania prac został wydłużony do dnia 15 listopada 2017 r. W związku z tym, nawet gdyby na budowie pracowało wyłącznie 6 pracowników to powodowie mogli zrealizować przedmiot umowy do dnia 26.10.2017 r. Natomiast wspólnota wydłużyła termin realizacji prawie o 3 tygodnie w stosunku do terminu wskazanego przez biegłego. Biorąc pod uwagę zeznania stron i świadków oraz opinię biegłego jak również pozostałe dokumenty zgromadzone w prawie uznać należy, że powodowie mogli wykonać przedmiot umowy w terminie ustalonym przez obie strony umowy tj. do dnia 15.11.2017 r.

Biegły wskazał, że „ wcześniejsze przeprowadzenie oględzin dachu pozwoliłoby na wykonanie prac w terminie, ewentualnie w terminie przedłużonym w okres wskazany w powyższych podpunktach. (…) Wykonawca zlekceważył problem, przystąpił do prac na dachu, gdyż zrealizował inne prace z zakresu podstawowego. (…) Każdy inżynier budownictwa posiadający uprawnienia budowlane i praktykę zawodową w pracach remontowych powinien w niedługim czasie zorientować się, że zaplanowane prace nie są możliwe do wykonania w zaprojektowanej technologii i będą wymagać rozwiązania zamiennego ” ( opinia biegłego k. 146- 149). Oczywistym, jest że projekt nie został sporządzony w sposób prawidłowy tj. nie została uwzględniona w nim właściwa technologia wykonania prac, jednakże powodowie jako profesjonaliści również nie dochowali należytej staranności. Jak wynika z opinii pisemnej biegłego, następnie uzupełnionej ustnie na rozprawie powodowie mogli zauważyć dość szybko, że wykonanie prac wskazaną technologią jest niemożliwe. Natomiast świadek A. P. (2), który był odpowiedzialny z ramienia powodów za realizację umowy zeznał, że „Ja nie chodziłem po dachu przed przystąpieniem do prac. Nie przystąpiono od razu do prac na dachu bo nic nie wskazywało na zmianę technologii docieplenia” ( protokół rozprawy – k. 118v). Powodowie, przed przystąpieniem prac, a nawet przed podpisaniem umowy czy sporządzeniem kosztorysu nie zainteresowali się tym, aby dokonać oględzin miejsca, w którym będą wykonywać prace. Nawet jeśli, zostałaby w tym zakresie przyjęta wyłącznie wina projektanta, to powodowie mieli czas na zastosowanie nowej technologii i skończenie prac do 15 listopada 2017 r. W toku postępowania nie wykazali, aby wykonanie prac w tym terminie z przyczyn obiektywnych było niemożliwe. Ponadto, biegły wskazał również, w jakich warunkach możliwe było wykonanie prac „ Bezsporne jest, że prace związane z ułożeniem styropapy i pokryciem dachu papą należy wykonywać najlepiej w temperaturze + 5 st. C jednakże można takie prace wykonywać również jeśli temperatura w nocy nie spada poniżej 0.” ( opinia biegłego k. 150). Powodowie nie wykazali, aby warunki atmosferyczne w listopadzie 2017 r. nie pozwalały na przeprowadzenie powyższych prac, a same ich twierdzenia w tym zakresie nie są wystarczające do uznania takiej okoliczności za udowodnioną. Jak podkreślił to też biegły, skoro wykonywali prace elewacyjne jeszcze w listopadzie i grudniu 2017 r. to świadczy to o tym, że warunki były sprzyjające (k. 150).

Mając na uwadze powyższe, uznać należy, że powodowie pozostawali w opóźnieniu w wykonaniu przedmiotu umowy od dnia 16.11.2017 r. do dnia 20.08.2018 r. ( dzień sporządzenia bezusterkowego protokołu odbioru).

Strony każdej umowy mogą zastrzec karę umowną na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego, o czym stanowi przepis art. 483 § 1 k.c. „Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna)”. Zgodnie z art. Art. 484 § 1 k.c. niezależnie od wysokości poniesionej szkody, kara umowna należy się w ustalonej w umowie wysokości „ W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły.” W tym miejscu należy wskazać na uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 10.04.2018 r. sygn. akt I ACa 100/18 „(…) odpowiedzialność dłużnika z tytułu kary umownej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania nie jest uwarunkowana poniesieniem przez wierzyciela szkody, natomiast jest uwarunkowana pozostałymi przesłankami odpowiedzialności kontraktowej przewidzianej w art. 471 k.c.(…) kara umowna stanowi odszkodowanie umowne i przysługuje wierzycielowi jedynie wtedy, gdy niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy jest następstwem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. Innymi słowy, zakres odpowiedzialności z tytułu kary umownej pokrywa się z zakresem ogólnej odpowiedzialności kontraktowej dłużnika, który zwolniony jest od obowiązku zapłaty kary, gdy wykaże, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania było następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. Oznacza to, że przesłanką dochodzenia zapłaty kary umownej jest wina dłużnika w postaci co najmniej niedbalstwa.” W niniejszym stanie faktycznym, powodowie w ocenie Sądu nie wykazali, aby niedochowanie terminu umownego wynikało z okoliczności, za które powodowie nie odpowiadają. Przede wszystkim powodowie nie zweryfikowali na samym początku rozpoczęcie prac, a nawet w krótkim odstępie czasu czy będą w stanie wykonać prace przewidzianą w kosztorysie i projekcie technologią. Jak wskazał biegły w swojej opinii, profesjonalny podmiot wykonujący prace remontowe mógłby się zorientować o niemożności wykonania prac już przy zawarciu umowy i pierwszych oględzinach budynku, których zresztą powodowie zaniechali ( zeznania świadka A. P. k. 118v). Ponadto, powodowie nie wykazali aby z uwagi na warunki atmosferyczne bądź z innych przyczyn niezależnych od nich nie wykonali prac przewidzianych w umowie w terminie. Podkreślić należy, że biegły sądowy w opinii wskazał, że nawet przy zatrudnieniu wyłącznie 6 osób na terenie prac, to możliwe było wykonanie prac w terminie przedłużonym przez strony tj. do dnia 15.11.2017 r. W związku z powyższym wskazać należy, że powodowie nie wykazali, aby do przekroczenia terminu umownego doszło z uwagi na okoliczności, za które nie ponoszą oni odpowiedzialności. Pozwana mogła skorzystać z swojego uprawnienia umownego jakim było postanowienie dotyczące kary umownej.

Pozwana naliczyła powodom karę umowną w kwocie 119.227,20 zł za okres od dnia 11.10.2017 r. do dnia 22.12.2017 r. tj. za 73 dni. Sąd w tym procesie jest związany terminem za który kara została faktycznie naliczona i nie może dokonać zaliczenia jej za inny czas. Może jedynie rozważyć czy rzeczywiście kara należy się za cały naliczony okres i czy nie należy jej miarkować. W ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, zasadnym było naliczenie kary umownej, ale nie od 11.10.2017 r. lecz od 16.11.2017 r. Mimo, że powodowie pozostawali w opóźnieniu do dnia 20.08.2018 r., to pozwana naliczyła ostatecznie karę umowną do dnia 22.12.2017 r. w związku z czym termin końcowy jest właściwy w ocenie Sądu. Tym samym powodowie pozostawali w opóźnieniu od dnia 16.11.2017 r. do 22.12.2017 r. , a więc przez 36 dni. Zgodnie z § 8 ust. 2 umowy pozwana mogła naliczyć karę umowną w wysokości 0,5% kwoty umownej netto na każdy dzień opóźnienia terminu wykonania umowy. Dokonując obliczeń matematycznych wskazać należy, że za 36 dni opóźnienia, pozwana mogła naliczyć karę umowną w wysokości 18% kwoty umownej netto tj. 18% z 336.161,11 zł netto (363.054,00 zł brutto), co daje kwotę 60.508,99 zł. Pozwana z kwoty 363.054,00 zł tj. wynagrodzenia za prace przewidziane umową wypłaciła zapłaciła kwotę 239.855,20 zł. Do zapłaty pozostała kwota 123.198,80 zł. Jednak strony w swoich stanowiskach w sprawie wskazywali na niezapłaconą kwotę 122.698,80 zł, a więc uznać należy kwotę tą za bezsporną i ona będzie stanowiła odniesienie do dalszych obliczeń. Z uwagi na zasadne potrącenie wynagrodzenia (pismo z 15.01.2019 r. k. 89) z uwagi na naliczoną karę umowną w kwocie 60.508,99 zł, pozwana powinna dopłacić powodom kwotę 62.189.81 zł (122.698,80 zł zatrzymanego wynagrodzenia - 60.508,99 zasadna kara umowna) tytułem wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu umowy. Powodowie z ostrożności procesowej wnieśli o miarkowanie kary umownej. Jednak Sąd znalazł podstaw do jedynie symbolicznego zmiarkowania jej wysokości. Zgodnie z art. 484 § 2 k.c. „ jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.” W niniejszej sprawie kara umowna wynosi łącznie 18% wynagrodzenia netto wskazanego w umowie, w związku z czym nie można uznać jej za wygórowaną, w szczególności gdy doszło do 9-misięcznego opóźnienia w wykonaniu przedmiotu umowy. Pozwana naliczyła karę umowną do 22.12.2017 r. Miarkowanie kary umownej jest prawem Sądu, a nie strony. Oczywiście strona może w ramach swojej autonomii dochodzić tylko części tej kary lub przedstawić ją do potrącenia tylko w ograniczonym zakresie. W tym przypadku jednak strona wyznaczył ją w określonej wysokości za konkretny okres. Jak wyżej wskazano nie było podstaw do naliczenia jej za połowę przyjętego okresu. Okres pozostały, zasadny dopiero może być poddany analizie pod kątem zastosowania wspomnianego przepisu.

W ocenie Sądu strona powodowa ponosi zdecydowaną odpowiedzialność za powstałe w przyjętym okresie opóźnienie. Brak pracowników na budowie niejednokrotnie przez kilka dni, pomimo monitów ze strony zamawiającego był jednym z zasadniczych przyczyn opóźnienia. Równoczesne prowadzenie kilku inwestycji przez wykonawcę nie usprawiedliwia go w tym zakresie. Wykonanie umowy z usterkami również nie jest okolicznością usprawiedliwiającą. Jak podkreślił to biegły, wykonawca zlekceważył problem wadliwej projektowanej technologii wykonania docieplenia dachu i powinien był jako fachowiec dostrzec ten problem od razu. Nie zadbał o ewentualne aneksowanie umowy. Przy właściwym jej prowadzeniu miał możliwość wykonania wszystkich prac w terminie. Z drugiej jednak strony nie sposób tracić z pola widzenia że projekt docieplenia został opracowany i zlecony do wykonania przez pozwaną. Oczywiście, jak podnoszono wykonawca mógł i powinien to dostrzec. Niewątpliwie jednak wymagało to podjęcia dodatkowych, analiz ze strony projektanta, prac i zakupu stosownych materiałów (co ostatecznie przyznał biegły). W istocie wydłużyło czas wykonania działa. Uzasadnia to przeto miarkowanie uznanej kary umownej, ale nie więcej niż o 5%. W okresie opóźnienia do którego przyczynił się zamawiający, wykonawca mógł przecież wykonywać inne prace wykończeniowe, które robił jeszcze przez pół roku. Stąd Sąd dostrzegł konieczność miarkowania tej kary za wskazany okres, aby zaznaczyć okoliczności leżące po stronie inwestora, ale z uwagi na ich znikomość nie więcej jak 5%.

W tym stanie rzeczy przyjętą karę umowną w kwocie 60.508,99 zł pomniejszono o kwotę 3.159,91 zł, co dało 57.349,08 zł, jako ostateczna po zmiarkowaniu karę umowną należna i nadającą się do potrącenia.

Po odjęciu tej kwoty od należności wynikającej z faktury w kwocie 122.698,80 zł, do zapłaty pozostała ostatecznie kwota 65.349,72 zł [122.698,80 zł - (60.508,99 - 3.159,91 zł)].

W tym stanie rzeczy, Sąd na podstawie art. 647 k.c. zasądził od pozwanej na rzecz powodów kwotę 65.349,72 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 07.09.2018 r. do dnia zapłaty ( pkt I sentencji wyroku), a w pozostałej części powództwo o zapłatę wynagrodzenia oddalił ( pkt II sentencji wyroku).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 481 § 1 k.c. zgodnie z żądaniem powodów. Jak wynika z niekwestionowanej przez strony okoliczności faktur VAT za wykonanie umowy o numerze (...) r. została wystawiona w dniu 23.08.2018 r. Termin zapłaty tj. 14 dni od dnia wystawienia faktury upłynął w dniu 06.09.2018 r., a więc zasadnym było naliczenie odsetek od dnia 07.08.2018 r., ponieważ pozwana w tym dniu mogła zorientować się co do wysokości należnego powodom wynagrodzenia.

W wyniku procesu zostało uwzględnione żądanie powodów w części. Powodowie żądali zasądzenia łącznie kwoty 136.418,98 zł natomiast w wyroku została zasądzona kwota 65.349,77 zł, w związku z czym powodowie wygrali proces w 48%. O kosztach procesu orzeczono zgodnie z wynikiem sprawy na podstawie art. 100 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozdzielenia. Zasądzono od pozwanej na rzecz powodów kwotę 3.300,59 zł stanowiącą koszty poniesione przez powodów (pkt III sentencji wyroku). Powodowie ponieśli w sumie kwotę 13.238 zł tytułem kosztów procesu związane z swoim udziałem w sprawie, z czego: 6.821 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, 5.400 zł koszty zastępstwa prawnego przez radcę prawnego i 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa oraz zaliczka na opinię biegłego sądowego w kwocie 1.000 zł. Pozwana zaś poniosła koszty w łącznej kwocie 5.872,42 zł, z czego z tytułu zastępstwa prawnego przez radcę prawnego w wysokości 5.400 zł i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 250 zł i 205,42 zł tytułem zaliczki na opinię biegłego sądowego. W tej sytuacji kwota należna od pozwanej powodom to 6.354,24 zł (13.238 zł x 48%), a kwota należna pozwanej od powodów to 3.053,65 zł (5.872,42 zł x 52%). Po wzajemnym zbilansowaniu tych kwot powodom należy się od pozwanej kwota 3.300,59 zł (6.354,24 zł - 3.053,65 zł). Zasądzono ją bez odsetek z uwagi na datę wpływu pozwu (14.10.2019 r).

Z uwagi na wzywane, a nieuiszczone wydatki na opinię biegłego, tymczasowo poniesione przez Skarb Państwa , na podstawie art. 113 § 1 i 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych obciążono strony tymi kosztami nakazując w pkt IV sentencji wyroku ściągnąć od powodów kwotę 656,10 zł zaś od pozwanej kwotę 39,84 zł na rzecz Skarb Państwa Sądu Okręgowego w Olsztynie.