Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 5 października 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział VIII Karny w składzie:

Przewodniczący SSO Dariusz Łubowski

Protokolant ----

bez udziału stron

po rozpoznaniu w sprawie przeciwko G. S.

ściganego na podstawie wniosku ekstradycyjnego

wniosku adwokata

o zwrot wydatków z tytułu ustanowienia obrońcy

na podstawie art. 632 pkt 2 kpk a contrario,

postanawia

wniosku obrońcy G. S. o zwrot wydatków z tytuły ustanowienia obrońcy z wyboru – nie uwzględnić.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 8 grudnia 2017 r. Sąd Okręgowy w Warszawie stwierdził prawną niedopuszczalność przekazania G. S., (...) organom wymiaru sprawiedliwości na podstawie: wniosku o wydanie osoby z dnia 20.04.2017, sporządzonego przez Prokuraturę Generalną RepublikiT. – celem przeprowadzenia postępowania karnego w zakresie objętym wnioskiem. Powyższe postanowienie stało się prawomocne z dniem 10 stycznia 2018 r.

Wówczas obrońcą ściganego z wyboru był adw. B. Z.. Obrońca brał udział w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Warszawie w przedmiocie prawnej dopuszczalności przekazania ściganego.

Wnioskiem z dnia 15 czerwca 2018 r. (data prezentaty), obrońca G. S. wniósł w jego imieniu o zwrot kosztów ustanowienia obrońcy z wyboru.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek obrońcy nie podlega uwzględnieniu.

Sąd Okręgowy w Warszawie stwierdza, że przedmiotem niniejszego postępowania było rozpoznanie wniosku ekstradycyjnego wydanego przez władze Republiki T. wobec G. S.. Zgodnie z art. 604 § 1 kpk Sąd polski orzeka włącznie o prawnej dopuszczalności przekazania na podstawie wniosku ekstradycyjnego. Sąd bada wówczas przesłanki niedopuszczalności wydania ściganego stronie wnioskującej i wydaje decyzje jedynie w tym zakresie.

Wniosek o ekstradycję dotyczy przekazania w celu wykonania prawomocnie orzeczonej kary lub przeprowadzenia postępowania karnego, a więc dotyczy etapu postępowania wykonawczego lub sądowego, a rola sądu sprowadza się w istocie do skontrolowania, czy zachodzą przeszkody prawne czyniące niedopuszczalnym uwzględnienie wniosku o ekstradycję. Sąd w toku przedmiotowego postępowania nie jest władny wkraczać w merytoryczną ocenę prowadzonego postępowania czy też dokonywać merytorycznej oceny zgromadzonych dowodów. Kontrola materialnej treści zagranicznych rozstrzygnięć przez pryzmat ich zgodności z prawem polskim jest niedopuszczalna. Orzekając w przedmiocie wniosku ekstradycyjnego państwa obcego, sąd polski nie bada, czy istnieją wystarczające podstawy do przypuszczenia, że aresztowany dopuścił się za granicą przestępstwa oraz jaki charakter ma to przestępstwo. Sądy krajów związanych umowami międzynarodowymi wzajemnie uznają, że działają zgodnie z zasadami demokratycznego państwa prawnego i standardami praw obywatelskich, do których należy m. in. zakaz pozbawienia człowieka wolności bez wystarczających podstaw prawnych. Zakłada się, że organy, które wystąpiły o wydanie osoby, dysponują dowodami popełnienie przestępstwa, które gdyby nimi dysponował sąd wykonujący, uzasadniałyby wydanie orzeczenia tej samej treści.

Nie kwestionując faktu, iż postanowienie z dnia 8.12.2017 r. nie zawiera pozytywnego rozstrzygnięcia o przekazaniu osoby ściganej, to w rozumieniu art. 604 § 1 k.p.k. jest ono z całą pewnością postanowieniem w przedmiocie przekazania. Pojęcie to (orzekania w przedmiocie przekazania zgodnie z wnioskiem ekstradycyjnym) obejmuje, bowiem swym zakresem - zdaniem Sądu - wszelkie orzeczenia rozstrzygające kwestie związane z przekazaniem, w tym między innymi stwierdzenie prawnej niedopuszczalności przekazania.

Podsumowując należy stwierdzić, że w postępowaniu w przedmiocie wydania ściganego co do zasady nie bada się stanu faktycznego i zasadności postawionych zarzutów, wobec czego trudno przyjąć, iż postanowienie Sądu w przedmiocie stwierdzenia prawnej dopuszczalności lub niedopuszczalności przekazania na podstawie wniosku ekstradycyjnego jest wyrokiem w rozumieniu Kodeksu postępowania karnego, a tym bardziej uniewinniającym.

Postanowienie w przedmiocie przekazania osoby ściganej jest postanowieniem kończącym postępowanie w sprawie jedynie w zakresie stwierdzenia prawnej dopuszczalności lub niedopuszczalności przekazania osoby ściganej, nie stanowi jednak merytorycznego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie i orzekającego o winie lub niewinności ściganego w toczącej się przeciwko niemu sprawie karnej.

Nie można tym bardziej przez per analogiem stosować art. 632 pkt 2 kpk i uznać postanowienia stwierdzającego prawną niedopuszczalność przekazania za wyrok uniewinniający. Postępowanie w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowym jest postępowaniem incydentalnym prowadzonym w toku trwających postępowań przygotowawczych alternatywnie sądowych lub wykonawczych.

Na gruncie prawa polskiego pryzmatem oceny dopuszczalności przekazania osoby ściganej na podstawie wniosku ekstradycyjnego jest przepis art. 604 § 1 k.p.k. i tylko powołując się na przesłanki wymienione w tym przepisie wolno sądowi polskiemu stwierdzić prawną niedopuszczalność przekazania (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2008 r. sygn. akt V KK 332/08). Postanowienie stwierdzające prawną niedopuszczalność przekazania nie kończy postępowania przeciwko ściganemu, gdyż państwo wnioskujące może zwrócić się z wnioskiem o przejęcie ścigania karnego lub może przekazać zapadłe prawomocne orzeczenie do wykonania, lub dalej kontynuować poszukiwania ściganego w zakresie tożsamych czynów. W przypadku gdyby ścigany opuścił terytorium P. i został zatrzymany poza naszymi granicami wówczas wniosek o ekstradycję w tym samym przedmiocie może strona tadżycka skierowań do innego państwa, które w ramach swojej jurysdykcji nie jest związane orzeczeniem tut. Sądu i może orzec o przekazaniu ściganego stronie wnioskującej.

Kwestię ponoszenia wydatków z tytułu ustanowienia obrońcy określa art. 620 kpk stanowiąc jako zasadę, że wydatki takie wykłada strona, która go ustanowiła. Wydatki z tytułu ustanowienia w sprawie jednego obrońcy, obok kosztów sądowych, stanowią koszty procesu - art. 616 § l pkt 2 kpk. O ile Skarb Państwa ponosi wydatki z tytułu kosztów nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu w każdym postępowaniu, w którym obrońca taki został wyznaczony, o tyle w przypadku obrońcy ustanowionego w sprawie przepisy - art. 632 pkt 2 kpk - umożliwiają ich zwrot tylko w przypadku dwóch rozstrzygnięć: uniewinnienia lub umorzenia postępowania. Powyższe oznacza, że strona korzystająca z pomocy ustanowionego w sprawie obrońcy może wnosić o zwrot wydatków z tego tytułu tylko wtedy, gdy przedmiotem postępowania z udziałem takiego obrońcy, jest rozstrzyganie o jej odpowiedzialności za zarzucany czyn. Treść art. 632 pkt 2 kpk nie pozostawia bowiem wątpliwości, że żądanie zwrotu wydatków z tego tytułu jest uprawnione jedynie w przypadku wskazanych w przepisie rozstrzygnięć. Przedmiotowe postępowanie jest postępowaniem incydentalnym, którego przedmiot obejmuje wyłącznie badanie przesłanek dopuszczalności wydania ściganego stronie wnioskującej. Tym samym, w jego toku nie dochodzi do rozstrzygania o odpowiedzialności za zarzucony czyn, jak tego wymaga art. 632 pkt 2 kpk. Treść art. 632 pkt 2 kpk jest jednoznaczna i wywodzenie, że stanowi on podstawę zasadzenia zwrotu wydatków z tytułu ustanowienia obrońcy (czy pełnomocnika) w każdej sprawie, w której strona tak reprezentowana uzyskała korzystne dla siebie rozstrzygniecie, nie znajduje uzasadnienia. Przepisy dotyczące zasad ponoszenia kosztów procesu nie nasuwają wątpliwości w zakresie ich treści, w szczególności tam, gdzie wprowadzają prawo strony do żądania zwrotu wydatków z tytułu ustanowienia pełnomocnika. Ustawodawca jednoznacznie określił rodzaje postępowań, w których uprawnienie takie stronie przysługuje i wywodzenie, że dotyczy ono także postępowań innych, aniżeli tam wskazane, jest nieuprawnione (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 31.08.2017 r. sygn. akt II AKz 588/17 oraz postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie sygn. akt II AKz 782/15 z dnia 20.10.2015 r.).

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd stwierdza, iż postanowienie w przedmiocie prawnej dopuszczalności przekazania w toku którego bada się jedynie przesłanki dopuszczalności przekazania osoby ściganej, nie można traktować jako orzeczenie w którym uniewinniono ściganego lub umorzono w stosunku do niego postępowanie w myśl art. 632 kpk, co w konsekwencji powoduje, iż Skarb Państwa nie ma obowiązku ponoszenia kosztów obrony z wyboru ściganego na podstawie pkt 2 art. 632 kpk. Wobec czego przedmiotowy wniosek o zwrot wydatków z tytułu ustanowienia obrońcy z wyboru nie jest zasadny.

Mając powyższe na uwadze, Sad orzekł jak w sentencji.