Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Wydział XVII Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Bogdan Gierzyński

Protokolant – sekretarz sądowy Wioleta Banaszek

po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2021 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 25 lipca 2019 r., znak: (...)

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G. na rzecz pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) z tytułu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Bogdan Gierzyński

Sygn. akt XVII AmE 276/19

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 25 lipca 2019 r., znak: (...), na podstawie przepisu art. 56 ust. 2 w związku z art. 56 ust. 1 pkt 18 oraz na podstawie przepisu art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2019 r., poz. 755, z późn. zm.), w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2018 r., poz. 2096, z późn. zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy: (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. przy ul. (...), posiadającemu koncesję na dystrybucję energii elektrycznej nr (...) (zm. późniejszymi decyzjami), udzieloną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 19 listopada 1998 r. orzekł, że:

1.  Przedsiębiorca nie zrealizował w stosunku do jedenastu wnioskodawców obowiązku wydania w terminie warunków przyłączenia wynikającego z art. 7 ust. 8g ustawy - Prawo energetyczne, co stanowi naruszenie art. 56 ust. 1 pkt 18 tejże ustawy;

2.  za działanie wskazane w pkt 1 wymierzył Przedsiębiorcy karę pieniężną
w wysokości 831.000 zł (słownie: osiemset trzydzieści jeden tysięcy złotych).

Od powyższej decyzji odwołanie złożył (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. zaskarżając ją w całości.

Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji:

1)  naruszenie prawa materialnego, a to art. 56 ust. 1 pkt 18 w zw. z art. 56 ust. 6 Pr. energ. poprzez wymierzenie powódce jednej kary pieniężnej za stwierdzonych jedenaście naruszeń przepisów ustawy;

w zakresie oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu

2)  naruszenie prawa materialnego, a to art. 115 § 2 K.k. przez jego błędne zastosowanie i niewzięcie pod uwagę przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu: rodzaju i charakteru naruszonego dobra, sposobu i okoliczności popełnienia czynu, wagi naruszonych obowiązków, postaci zamiaru, motywacji sprawcy i rodzaju naruszonych reguł ostrożności oraz stopnia ich naruszenia;

3)  naruszenie prawa procesowego, a to art. 233 K.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów w zakresie oceny rozmiaru szkody wyrządzonej działaniem powódki dobra i dokonanie nieznajdujących oparcia w materiale dowodowym sprawy ustaleń, że działanie powódki mogło doprowadzić wyrządzić komukolwiek szkodę;

w zakresie nałożenia kary pieniężnej

4)  naruszenie prawa materialnego, a to art. 56 ust. 6a Pr. energ. przez jego niezastosowanie w sytuacji, w której istnieją przesłanki do odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej;

z ostrożności procesowej zaś

5)  naruszenie prawa materialnego, a to art. 56 ust. 2e Pr. energ. poprzez jego zastosowanie w sytuacji, w której nie wykazano, by działanie powódki w ogóle było zawinione, podczas gdy opisany przepis uzależnia swoje zastosowanie od zwłoki przedsiębiorstwa energetycznego w wydaniu warunków przyłączenia, zatem opóźnienia kwalifikowanego winą sprawcy.

Mając to na uwadze wnoszę o:

1)  uchylenie zaskarżonej decyzji w całości;

ewentualnie o:

2)  zmianę zaskarżonej decyzji w punkcie 2. poprzez odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej, ewentualnie poprzez obniżenie wymierzonej kary pieniężnej do wysokości 20.000 złotych;

w każdym zaś przypadku o:

3)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki obowiązku zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

4)  dopuszczenie i przeprowadzenie następujących dowodów:

z dokumentów

-

[1] umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej nr (...) z pieczęcią z datą wpływu - na okoliczność daty otrzymania umowy od podmiotu przyłączanego

-

[2] umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej nr (...) z pieczęcią z datą wpływu - na okoliczność daty otrzymania umowy przez powódkę

-

[3] umowy o przyłączenie do sieci nr (...) z pieczęcią z datą wpływu - na okoliczność daty otrzymania przez powódkę umowy o przyłączenie

-

[4] mejla G. M. do M. K. z 15 stycznia 2019 r. - na okoliczność zmian w zakresie koncepcji zasilania działki

-

[5] pisma (...) z 8 stycznia 2019 r. - na okoliczność zmian koncepcji zasilania działki

-

[6] pisma (...)z 5 czerwca 2019 r. - na okoliczność braku współpracy podmiotu przyłączanego w wypracowaniu koncepcji zasilania działki

-

[7] pisma W., I. i K. Ł. z 27 marca 2018 r. z brakiem zgody na posadowienie transformatora - na okoliczność utrudniania procesu przyłączenia przez podmiot przyłączany

-

[8] pisma W., I. i K. Ł. z 26 lutego 2018 r. z brakiem zgody na posadowienie transformatora - na okoliczność utrudniania procesu przyłączenia przez podmiot przyłączany

-

[9] pisma powódki z 8 marca 2019 r. w sprawie koncepcji zasilania działki - na okoliczność jego treści

-

[10] pisma W., I. i K. Ł. z 9 lipca 2019 r. z brakiem zgody na posadowienie transformatora

-

[11] pisma powódki z 27 czerwca 2019 r. - na okoliczność jego treści

-

[12] pisma powódki z 24 lipca 2019 r. - na okoliczność jego treści

-

[13] pisma W. Ł. z 5 sierpnia 2019 r. z wnioskiem o rozwiązanie umowy o przyłączenie - na okoliczność jego treści

-

[14] umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej nr (...) z pieczęcią z datą wpływu - na okoliczność daty otrzymania umowy przez powódkę

-

[15] umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej nr (...) z pieczęcią z datą wpływu - na okoliczność daty otrzymania umowy przez powódkę

-

[16] umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej nr (...) z pieczęcią z datą wpływu - na okoliczność daty otrzymania umowy przez powódkę

-

[17]umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej nr (...) z pieczęcią z datą wpływu - na okoliczność daty otrzymania umowy przez powódkę

-

[18] umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej nr (...) z pieczęcią z datą wpływu - na okoliczność daty otrzymania umowy przez powódkę

-

[19] pisma powódki wzywające do przedłożenia projektu zagospodarowania działki - na okoliczność jego treści

-

[20] pisma powódki - odstąpienie od umowy o przyłączenie - na okoliczność jego treści

-

[21-29] pism powódki wzywające do przedłożenia projektu zagospodarowania działki wraz z oświadczeniami o odstąpieniu od umów o przyłączenie do sieci - na okoliczność ich treści

-

[30] umowy o przyłączenie do sieci energetycznej nr (...) - na okoliczność daty jej zawarcia

-

[31] umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej nr (...) z pieczęcią z datą wpływu - na okoliczność daty otrzymania umowy od podmiotu przyłączanego

-

[32-34] korespondencji prowadzonej pocztą elektroniczną między T. B. a G. M. - na okoliczność braku możliwości zaprojektowania sieci zgodnie z pierwotną koncepcją

z zeznań świadka

-

M. K. - na okoliczność stanu realizacji zamierzeń budowlanych u podmiotów przyłączanych, dl a których powódka opóźniła się z wydaniem warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej i przebiegu procesu przyłączeniowego;

-

L. K.,

-

T. K.,

dwóch powyższych na okoliczność procedowania wydania warunków przyłączenia dla spraw o numerach (...) i (...) oraz procedur związanych z procedowaniem warunków przyłączenia do sieci energetycznej w Oddziale powódki w G. przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków w trybie pomocy sądowej, przez sąd wezwany, to jest: w przypadku M. K. - Sąd Rejonowy w Elblągu, zaś L. K. i T. K. - Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:

1.  oddalenie odwołania,

2.  pominięcie wniosków dowodowych zgłoszonych przez powoda,

3.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 19 listopada 1998 r. (z późn. zm.) spółce (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. została udzielona koncesja na dystrybucję energii elektrycznej na okres do dnia 31 grudnia 2020 r. /k. 4-8 akt adm./

Przedsiębiorca w przypadku jedenastu podmiotów (oznaczonych w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) z liczbami porządkowymi nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) oraz (...)) nie wydał w terminie warunków przyłączenia.

Sumaryczne opóźnienie w wydaniu warunków przyłączenia dla ww. podmiotów wyniosło 277 dni. /okoliczności bezsporne, nie zakwestionowane przez powoda/

Prezes URE przeprowadził, na podstawie art. 23 ust. 2 pkt 20 lit. c) i g) oraz art. 28 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne, czynności wyjaśniające (wystosowanie wezwania nr (...) z dnia 19 marca 2019 r.) w ramach realizacji kompetencji w odniesieniu do monitorowania funkcjonowania systemu elektroenergetycznego w zakresie warunków przyłączania podmiotów do sieci i ich realizacji oraz monitorowania wypełniania przez operatorów systemów przesyłowych ich zadań. /k. 9-10 akt adm./

W wyniku analizy przedłożonej przez Przedsiębiorcę dokumentacji zawartej, w formie arkusza kalkulacyjnego na płycie DVD, w odpowiedzi na powyższe wezwanie (pismo nr (...) z dnia 12 kwietnia 2019 r.), (wydruk z ww. arkusza zawierający zestawienie wykazanych nieprawidłowości załączono do akt) stwierdzono następujące nieprawidłowości w zakresie realizacji przez Przedsiębiorcę obowiązku terminowego wydania warunków przyłączenia:

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz <(...)", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 22 stycznia 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 64 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < (...)", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 14 lutego 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 41 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < (...)", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 5 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 23 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < (...)", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 6 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 21 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz <(...)", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków dniu 6 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki 26 kwietnia 2018 r., tj. 21 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz <(...)", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 6 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 21 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < (...)", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 6 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 21 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < (...)", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 6 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 21 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < (...)", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 6 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 21 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacjąnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < (...)", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższjmi zakresie w dniu 11 lipca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 20 sierpnia 2018 r., tj. 10 dni po upfywie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < (...)”, złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powjrższym zakresie w dniu 19 lipca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 31 sierpnia 2018 r., tj. 13 dni po upływie ustawowego terminu. /k. 11- 13 akt adm./

W 2018 r. przedsiębiorca uzyskał przychody na poziomie (...) zł oraz zysk w wysokości (...) zł. /k. 15-19 akt adm./

Przedsiębiorca w dotychczasowej działalności nie był wcześniej karany przez Prezesa URE.

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane.

Sąd oddalił wniosek dowodowy powoda w postaci przesłuchania świadków na okoliczności wskazane we wniosku, albowiem dowód ten jest zbędny dla wydania orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, mając na względzie przedstawione w sprawie dokumenty i bezsporne okoliczności ustalone w sprawie, które były wystarczające dla wydania orzeczenia końcowego w niniejszym postępowaniu.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy podnieść, że powód jakkolwiek zaskarżył przedmiotową decyzję w całości, to nie zakwestionował faktu przekroczenia przez siebie terminów wydania warunków przyłączeń. Powód podniósł w tym zakresie, iż jego zdaniem Prezes URE nie wykazał, by działanie powódki w ogóle było zawinione, podczas gdy opisany przepis uzależnia swoje zastosowanie od zwłoki przedsiębiorstwa energetycznego w wydaniu warunków przyłączenia, zatem opóźnienia kwalifikowanego winą sprawcy.

Zgodnie z brzmieniem, obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji, art. 7 ust. 8g pkt 1 i 2 P.e., przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej, jest obowiązane wydać warunki przyłączenia w terminie:

-

30 dni od dnia złożenia wniosku o określenie warunków przyłączenia przez wnioskodawcę przyłączanego do sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż (...), a w przypadku przyłączania źródła - od dnia wniesienia zaliczki.

-

150 dni od dnia złożenia wniosku o określenie warunków przyłączenia przez wnioskodawcę przyłączanego do sieci o napięciu znamionowym wyższym (...), a w przypadku przyłączania źródła - od dnia wniesienia zaliczki.

Zgodnie z tym przepisem Przedsiębiorstwo energetyczne, które otrzymało wniosek o przyłączenie, jest zobowiązane do wydania warunków przyłączenia do sieci w terminie w tym przepisie określonym, chyba że zachodzą przesłanki zwalniające je w ogóle z obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie do sieci. Warunki przyłączenia mogą być zgodne (lub nie) z oczekiwaniami podmiotu ubiegającego się o przyłączenie. Ustawa – Prawo energetyczne nie wyklucza dodatkowych uzgodnień stron między zgłoszeniem wniosku a wydaniem warunków przyłączenia. W każdym razie w przypadku niedających się rozstrzygnąć kontrowersji pomiędzy stronami przedsiębiorstwo energetyczne może odmówić wydania warunków przyłączenia. Wówczas możliwa jest ingerencja Prezesa URE w trybie art. 8 P.e. W niniejszej sprawie powód jakkolwiek wydał warunki przyłączenia dla:

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < 1kV", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 22 stycznia 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 64 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < 1kV", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 14 lutego 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 41 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < 1kV", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 5 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 23 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < 1kV", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 6 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 21 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < 1kV", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków dniu 6 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki 26 kwietnia 2018 r., tj. 21 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < 1kV", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 6 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 21 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < 1kV", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 6 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 21 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < 1kV", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 6 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 21 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < 1kV", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 6 marca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 26 kwietnia 2018 r., tj. 21 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < 1kV", złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższymi zakresie w dniu 11 lipca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 20 sierpnia 2018 r., tj. 10 dni po upływie ustawowego terminu,

- podmiot oznaczony liczbą porządkową (...) w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia -2018 w (...) arkusz < 1kV”, złożył kompletny wniosek o wydanie warunków w powyższym zakresie w dniu 19 lipca 2018 r., natomiast przedmiotowe warunki zostały jemu wydane w dniu 31 sierpnia 2018 r., tj. 13 dni po upływie ustawowego terminu.

Należy podzielić pogląd pozwanego, że terminy 30 i 150 dni w powołanym wyżej przepisie są na tyle długie, aby przedsiębiorstwo obowiązane do wydania warunków mogło ich dotrzymać bez względu na powstałe przeszkody, jak miało to miejsce w tym przypadku. Jest to równocześnie termin wystarczający do stwierdzenia braku możliwości wydania tych warunków z uwagi na brak technicznych lub ekonomicznych warunków przyłączenia. Dodatkowo, przepisy prawa energetycznego nie przewidują wyjątków umożliwiających przekroczenie tego terminu, wskazane terminy nie mogą zatem ulec przedłużeniu. Strony pomimo wielokrotnych stanowisk drogą mailową nie mogły dojść między sobą do ostatecznego porozumienia, natomiast jakkolwiek w takich przypadkach przedsiębiorstwo energetyczne winno odmówić wydania warunków przyłączenia, to w niniejszej sprawie przedsiębiorca ostatecznie wydał warunki przyłączenia, jednakże z przekroczeniem ustawowych terminów, czego powód nie kwestionuje.

Bezspornie wskazane w przepisie terminy zostały przekroczone, nie skorzystano zaś z trybu art. 8 P.e., mając na względzie rozbieżne stanowiska podmiotów obowiązanych w zakresie lokalizacji przyłączeń i ewentualnych kosztów oraz wynagrodzenia z tym związanego.

Z kolei w myśl art. 56 ust. 2e P.e. wysokość kary pieniężnej wymierzonej w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 18, nie może być niższa niż 3000 zł za każdy dzień zwłoki w wydaniu warunków przyłączenia.

Z treści powołanych wyżej przepisów wynika, że powyższe terminy nie mogą ulec przedłużeniu, a ich przekroczenie podlega karze wymierzanej za każdy dzień zwłoki.

Sąd uznał zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 56 ust. 2e PE - poprzez jego zastosowanie w sytuacji, w której nie wykazano, by działanie powoda w ogóle było zawinione, podczas gdy opisany przepis uzależnia swoje zastosowanie od zwłoki przedsiębiorstwa , za chybiony. Ze względu właśnie na materialny charakter terminów, jak stwierdzono już wyżej nieprzekraczalnych oraz niemogących ulec przedłużeniu, kwestia winy przedsiębiorstwa nie ma znaczenia. Przekroczenie terminów w takiej sytuacji powoduje, że obowiązany podmiot znajduje się w zwłoce, a nie w opóźnieniu. Uprawnionym będzie odniesienie się zatem do pojęcia zwłoki na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z treścią art. 476 k.c. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Należy zatem z art. 476 k.c. wyprowadzić wniosek, że dłużnik dopuszcza się zwłoki, jeżeli opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, a opóźnienie to jest następstwem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. Z przepisu art. 476 k.c. wynika domniemanie prawne, iż nie dotrzymując terminu, dłużnik pozostaje w zwłoce, czyli niewykonanie zobowiązania w terminie wynikło z przyczyn, za które dłużnik odpowiada. Uwzględniając przy tym art. 476 zd. 2 k.c., dla zwłoki przesądzające znaczenie ma okoliczność, że jest to uchybienie terminowi świadczenia, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. Odnosząc to stwierdzenie z kolei do art. 471 in fine k.c. wnioskujemy, że zwłoka jest szczególnym przypadkiem nienależytego wykonania zobowiązania, natomiast podstawową okolicznością obciążającą dłużnika jest także w tym wypadku jego wina nieumyślna w postaci niedbalstwa. Na gruncie niniejszej sprawy owo „niedbalstwo” przedsiębiorstwa następuje na skutek przekroczenia terminów ustawowych, które jak wskazano już wyżej, sa na tyle długie, aby przedsiębiorca nawet wobec różnorakich przeszkód wydał warunki przyłączenia. Treść przepisu art. 7 ust. 8g pkt 1 i 2 P.e., odnosi się zdaniem Sądu do ogólnych zasad wyrażonych w cytowanych wyżej przepisach Kodeksu cywilnego, i w tym duchu zastosowano instytucję „zwłoki” w przepisach ustawy – Prawo energetyczne. Ponieważ przedsiębiorstwo w zakreślonym terminie nie odmówił wnioskodawcom wydania warunków przyłączenia, wobec tego samo ich świadome przekroczenie przez przedsiębiorcę powoduje ową zwłokę.

Odnosząc się natomiast do naruszenia art. 56 ust. 1 pkt 18 w zw. z art. 56 ust. 6 P.e. poprzez wymierzenie powódce jednej kary pieniężnej za stwierdzonych jedenaście naruszeń przepisów ustawy uznać go należy za niezasadny. Zgodnie z art. 56 ust. 1 pkt 18 ustawy Prawo energetyczne, karze pieniężnej podlega ten, kto nie wydaje warunków przyłączenia do sieci w terminach określonych w art. 7 ust. 8g-8g3, 8g6 i 8g7. Podstawą nałożenia kary jest zaistnienie stanu zaniechania przedmiotu zobowiązanego wydania warunków przyłączenia do sieci polegające na uchybieniu terminowi ustawowemu. Nie ma zatem podstaw do traktowania osobno każdego przypadku. Skala uchybienia konkretyzuje się w normie art.56 ust.2e ustawy Prawo energetyczne poprzez powiązanie wysokości kary z liczbą dzień zwłoki w wydaniu warunków przyłączenia do sieci.

Wykazane w niniejszym postępowaniu naruszenia, nie były kwestionowane przez powoda, a zatem wobec treści art. 56 ust. 2e P.e., gdzie wysokość kary pieniężnej wymierzonej w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 18, nie może być niższa niż 3.000 zł za każdy dzień zwłoki w wydaniu warunków przyłączenia, możliwe było kumulatywne określenie wysokości kary za każdy stwierdzony dzień zwłoki. W niniejszej sprawie mamy do czynienia z kilkoma czynami, w których występuje jedna podstawa prawna do ukarania. Ostatecznie wysokość kary pieniężnej jest ilorazem wskazanej kwoty 3.000 zł przez ilość dni powstałej zwłoki, co daje iż kara za przekroczenie terminu wydania warunków przyłączenia w roku 2018 wynosi 831.000 zł. Sumaryczne opóźnienie w wydaniu warunków przyłączenia dla ww. podmiotów wyniosło 277 dni. Przedsiębiorca bowiem, w przypadku jedenastu podmiotów (oznaczonych w tabeli zawartej w pliku arkuszu kalkulacyjnego (...)Tabela warunki przyłączenia - 2018 w (...) arkusz <1kV liczbami porządkowymi nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) oraz (...)) nie wydał w terminie warunków przyłączenia. Zaistniałe uchybienie wynika z dokumentów przedstawionych przez samego Przedsiębiorcę i nie jest przez niego kwestionowane. Zaskarżone decyzja odpowiada prawu, została wydana na podstawie prawnej i zgodnie z ekonomiką postępowania, mając na względzie tożsamość podmiotową i przedmiotową rozstrzygniętej sprawy.

Dla ustalenia wysokości kary istotny jest przepis art. 56 ust. 6 P.e. w myśl, którego ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes URE uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe.

Odnosząc się zatem do kwestii stopnia szkodliwości czynu należy wskazać, iż jakkolwiek ustawa Prawo energetyczne nie precyzuje jak należy oceniać ów stopień, to orzecznictwo wskazuje na zasadność odwołania się do sposobu weryfikacji stopnia szkodliwości jak ma to miejsce w prawie karnym, w związku z represyjnym charakterem kary pieniężnej z art. 56 P.e.(wyrok Sądu Najwyższego z 15 października 2015 r., III SK 47/13).

W tym kontekście, zgodnie z art. 115 § 2 kodeksu karanego, który zawiera zamknięty katalog kryteriów oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu i który nakazuje przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu brać pod uwagę - rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych obowiązków, postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. W ocenie Sądu zarzut naruszenia przez pozwanego wskazanego wyżej przepisu nie jest zasadny, albowiem do oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu wzięto pod uwagę dyrektywy wynikające z art. 115 § 2 k.k., jednakże chybiony jest zarzut naruszenia tego przepisu, który wprost nie ma zastosowania w niniejszej sprawie.

Odpowiedzialność karno - administracyjna powoda ma charakter obiektywny, albowiem „odpowiedzialność z tytułu naruszenia obowiązków wynikających z przepisów Prawa energetycznego lub innych ustaw, sankcjonowana karą pieniężną nakładaną przez Prezesa Urzędu (...) ma charakter odpowiedzialności obiektywnej. Nie jest konieczne wykazywanie umyślnej albo nieumyślnej winy ukaranego podmiotu." (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 2010 r., sygn. akt III SK 5/10, wyrok z dnia 5 listopada 2008 r., sygn. akt III SK 6/08, wyrok z dnia 27 października 2015 r., sygn. akt III SK 10/15).

Zgodzić należy się z uznaniem, że uchybienie którego dopuścił się Przedsiębiorca, cechuje się dużą szkodliwością społeczną, a zatem jest wyższy niż znikomy. Ponieważ terminowość wydania warunków przyłączenia stanowi istotny czynnik wpływający na czas trwania procesu inwestycyjnego dotyczącego przyłączenia podmiotu do wnioskowanej sieci elektroenergetycznej, to opóźnienia w tej materii mogą przekładać się na opóźnienia w dalszych etapach realizowanych przez wnioskodawców zamierzeń, a w konsekwencji poniesienie szkody np. z tytułu kar umownych czy utratę korzyści, które mogli by osiągnąć przez okres opóźnienia. Dostarczanie energii, na podstawie art. 5 ust. 1 P.e., odbywa się po uprzednim przyłączeniu do sieci, na podstawie umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji albo umowy sprzedaży. W niniejszej sprawie powód dopuścił się szeregu przekroczeń terminowości w wydaniu warunków przyłączenia, albowiem było to łącznie 11 przypadków podmiotów ubiegających się o przyłączenie, co w sumie dało 277 łącznych przekroczeń w dniach, były to zatem łącznie wielodniowe opóźnienia, w szeregu przypadków, co nie świadczy o znikomym stopniu szkodliwości czynów.

Celem wprowadzenia do porządku prawnego przepisów mających zastosowanie w niniejszej sprawie było zapewnienie odbiorcom w możliwie najszerszym zakresie dostępu do energii jako podstawowego, powszechnego dobra cywilizacyjnego. Z kolei zadaniem powoda było terminowe wykonanie swoich obowiązków w zakresie wydania warunków przyłączenia. Należy stwierdzić, że uzyskanie warunków przyłączenia ma istotne znaczenie dla podmiotu ubiegającego się o przyłączenie, potwierdza ono bowiem, że przyłączenie jest w ogóle możliwe, a warunki określają prace i nakłady jakie muszą być spełnione, by dany podmiot został przyłączony do sieci. Z tego też względu opóźnienie w wydaniu warunków jest dotkliwe dla podmiotu ubiegającego się o przyłączenie. Niespełnienie wymogów prawa w zakresie terminowości w wydawaniu warunków przyłączenia wiąże się z kolei z konsekwencjami w postaci nałożenia kary pieniężnej za zwłokę w wykonaniu tego obowiązków.

Za niezasadny należy uznać zarzut odwołującego naruszenie prawa materialnego, tj. art. 56 ust. 6a P.e. przez jego niezastosowanie w sytuacji, w której istnieją przesłanki do odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu - Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek. Obie przesłanki muszą zostać spełnione łącznie dla fakultatywnej możliwości odstąpienia przez organ regulacyjny od nałożenia kary pieniężnej. Wbrew twierdzeniom powoda, w niniejszej sprawie nie zostały spełnione łącznie wskazane wyżej przesłanki, chociażby z powodu uznania, że stopień szkodliwości czynu był wyższy niż znikomy. Również uzasadnienia nie znajduje wniosek powoda o obniżenie nałożonej kary do kwoty 20.000 zł, albowiem zastosowana wobec odwołującego kara znajduje się na najniższym możliwym poziomie, albowiem jak już wskazywano wyżej, w myśl art. 56 ust. 2e P.e. wysokość kary pieniężnej wymierzonej w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 18, nie może być niższa niż 3.000 zł za każdy dzień zwłoki w wydaniu warunków przyłączenia. W przepisie tym minimalny poziom kary został określony w sposób sztywny. Stąd proponowana przez powoda wysokość nie posiada odzwierciedlenia w przepisach prawa, stąd jest niedopuszczalna.

Zważyć ponadto należało, że kwestia wymiaru kary należy do sfery uznania administracyjnego. Z tego też względu sąd nie powinien co do zasady zastępować Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w ocenie czy w danych okolicznościach wspomniane kryteria wymagają nałożenia kary, czy raczej odstąpienia od jej nałożenia, ani też jaka powinna być wysokość wymierzonej kary (Wyrok SN z dnia 27 listopada 2019 r. sygn.. I NSK 95/18)

Za chybiony należy ponadto uznać zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów w zakresie oceny rozmiaru szkody wyrządzonej działaniem powódki dobra i dokonanie nieznajdujących oparcia w materiale dowodowym sprawy ustaleń, że działanie powódki mogło doprowadzić wyrządzić komukolwiek szkodę. Przepis ten nie jest przepisem postępowania administracyjnego, które prowadzone było przez Prezesa URE, stąd przepis ten nie mógł być naruszony przez organ regulacyjny. Dodać należy, że odwołujący w toku postępowania administracyjnego nie kwestionował zebranych w sprawie dowodów, gdyż na skutek zawiadomienia przez Prezesa URE pismem z dnia 5 lipca 2019 r. Prezesa o zakończeniu niniejszego postępowania i poinformowaniu o możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym, w terminie 10 dni od dnia doręczenia tego pisma z jednoczesnym pouczeniem, że niezapoznanie się w powyższym terminie z aktami sprawy zostanie uznane za rezygnację z możliwości wypowiedzenia się w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego (doręczone w dniu 8 lipca 2019 r.), pozostało bez reakcji przedsiębiorcy, który lecz w wyznaczonym terminie nie przedstawił dodatkowego stanowiska w sprawie, jak również nie zapoznał się z aktami postępowania. W odwołaniu ostatecznie powód nie zakwestionował ustalonego w sprawie stanu faktycznego, natomiast Prezes URE na podstawie art. 80 k.p.a. miał obowiązek dokonania oceny na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona. Zdaniem Sądu wbrew twierdzeniom powoda, przyjmując nawet, że powód zarzucał naruszenie przepisów postepowania administracyjnego, to uznać je należy za polemikę ze stanowiskiem pozwanego, albowiem odwołujący nie wykazuje naruszenia prawa, które wymagałoby uchylenia zaskarżonej decyzji. Organ regulacyjny, w świetle art. 80 k.p.a. posiada prawo do tzw. swobodnej oceny dowodów, gdzie organ nie jest skrępowany żadnymi przepisami co do wartości poszczególnych rodzajów dowodów i może swobodnie, tj. zgodnie z własną oceną wyników postępowania dowodowego (wyjaśniającego) w danej sprawie, ustalić stan faktyczny sprawy (por. E. Iserzon w: E. Iserzon, J. Starościak, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, teksty, wzory i formularze, Warszawa 1964, s. 115). Jakkolwiek zapatrywanie organu nie może być przy tym dowolne, arbitralne, przeczące podstawowym regułom logiki, zweryfikowanym prawom naukowym lub przeprowadzonym już w danej sprawie innym dowodom (por. A. Wiktorowska, w: Postępowanie administracyjne - ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2012, s. 122), to przysługujące organom prawo swobodnej oceny dowodów nie jest z pewnością naruszeniem przywołanych przepisów odmienna ocena dowodów, niż dokonana przez strony postępowania, skoro organ swoje zapatrywanie szczegółowo i przekonująco umotywował, odnosząc się do wszystkich gromadzonych w sprawie dowodów. W niniejszej sprawie powód nie sprecyzował na czym naruszenie tych przepisów polegało, a pozwany wbrew zarzutom powoda, dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych oraz dokonał prawidłowej i wszechstronnej oceny ustalonego w sprawie materiału dowodowego. Na marginesie już tylko należy wskazać, że

istnieje utrwalony pogląd o nieskuteczności powoływania się na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego w postępowaniu przed SOKiK

Tego typu zarzuty co do zasady nie mogą stanowić samoistnej podstawy uchylenia decyzji, co wynika z faktu, że zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania administracyjnego nie mogą być podnoszone przed SOKiK, który jako sąd powszechny rozpatruje sprawę od nowa, co skutkuje brakiem możliwości uchylenia decyzji zaskarżonej do tego sądu z uwagi na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego (sygn. akt VI ACa 620/06). Wyjątki stanowią jedynie takie uchybienia organu, na skutek których podmiot, którego dotyczy decyzja, nie ma zapewnionych odpowiednich gwarancji proceduralnych, w szczególności chodzi o wady kwalifikowane decyzji, które w istotny sposób wpłynęły na merytoryczną treść zaskarżonej decyzji, bądź też zaskarżona decyzja została wydana bez podstawy prawnej. W niniejszym postępowaniu okoliczności takie nie mają miejsca.

Zgodnie z art. 56 ust. 6 ustawy - Prawo energetyczne ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes URE uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe.

Ponieważ stopień społecznej szkodliwości został określony jako wyższy niż znikomy, zaś karę pieniężna ustalona na najniższym poziomie wzięto pod uwagę okoliczność, że przedsiębiorca nie był uprzednio karany za nieterminowe wydanie warunków przyłączenia, a liczba stwierdzonych jedenastu przypadków przekroczenia terminu wydawania warunków przyłączenia, stanowi jedynie 0,02% ogólnej liczby wydanych w 2018 r. warunków (59.250 sztuk). Ostatecznie też Przedsiębiorca podjął się działań mających na celu eliminację nieprawidłowości poprzez przeprowadzenie akcji informacyjnej wśród pracowników realizujących działania z zakresu wydawania warunków przyłączenia, a także co wskazywał z zaskarżonej decyzji pozwany „podjęto inicjatywę, aby z poziomu zarządzania procesem wydawania warunków przyłączenia opracowywany był dodatkowy raport on-line, przypominający o zbliżającym się ustawowym terminie określenia warunków przyłączenia, co również pozwoli na skuteczniejszą kontrolę rozpatrywania wpływających do (...) S.A. wniosków." (k. 14 akt). Okoliczności te wpłynęły na złagodzenie wymiaru kary, która w konsekwencji sięgnęła dolnej granicy na poczynione naruszenia. Ustalając wysokość kary pieniężnej Prezes URE miał ponadto na uwadze możliwości finansowe przedsiębiorcy, który przekazanych przez niego informacji Prezesowi URE, osiągnął w roku 2018 przychody z działalności objętej koncesją w wysokości(...) zł, a rok zamknął z zyskiem na poziomie (...) zł.

W ocenie Sądu, wymierzona w wysokości 831.000 zł kara pieniężna spełni swoje podstawowe cele w zakresie odziaływania szczególnego na powoda, jak również funkcję prewencji ogólnej. Tak ustalona kara nie przekracza również możliwości płatniczych powoda, który odnotowuje zyski ze swojej działalności. Warto w tym miejscu podkreślić, że kara administracyjna posiada charakter środka przymusu służącego zapewnieniu realizacji wykonawczo – zarządzających zadań administracji agregowanych przez pojęcie interesu publicznego (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 31 marca 2008 r., sygn. akt SK 75/06, OTK-A 2008, Nr 2, poz. 30). Kara w tej wysokości, adekwatna do zakresu stwierdzonego naruszenia, będzie również odpowiednio odczuwalna i na tyle dolegliwa, aby spełniła swoje funkcje. Należało zatem przyjąć, iż kara w powyższej wysokości będzie na tyle odczuwalna dla powoda, aby spełniła swoją funkcję represyjną i zapobiegawczą sprawiając, że powód, jako podmiot ukarany będzie stosował się w przyszłości do obowiązującego porządku prawnego, a także wychowawczą oddziałując zniechęcająco na innych przedsiębiorców do podejmowania działań niezgodnych z prawem.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. odwołanie powoda.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Powoda należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 720 zł w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 265).

Sędzia SO Bogdan Gierzyński