Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy w Płocku, I Wydział Cywilny

w składzie następującym

Przewodniczący sędzia Radosław Jeznach

po rozpoznaniu w dniu 29 stycznia 2021 r. w Płocku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko (...) COMPANY z siedzibą w D. (Irlandia)

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) COMPANY z siedzibą w D. (Irlandia) na rzecz powódki A. K. kwotę 170 966,11 zł (sto siedemdziesiąt tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt sześć złotych jedenaście groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 marca 2016 r. do dnia zapłaty oraz tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 5 917 zł (pięć tysięcy dziewięćset siedemnaście złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

2.  nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) COMPANY z siedzibą w D. (Irlandia) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Płocku kwotę 11 082,25 zł (jedenaście tysięcy osiemdziesiąt dwa złote dwadzieścia pięć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

sędzia Radosław Jeznach

zarządzenie : odpis wyroku doręczyć pełnomocnikom stron.

Sygn. akt I C 2390/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 30 października 2018 r. powódka A. K. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego (...) z siedzibą w D. (Irlandia) kwoty 170 966,11 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01 marca 2016 r. do dnia zapłaty, a kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 16 lutego 2015 r. jej ojciec K. K. zawarł umowę pożyczki gotówkowej z Bankiem (...) SA w W. – umowa ta została ubezpieczona na wniosek pożyczkobiorcy, przy czym umowę ubezpieczenia zawarto z pozwanym; wykupiony został wariant ubezpieczenia PLUS za dodatkową opłat w wysokości 29 400 zł – wariant ten obejmował wypłatę świadczenia z tytułu śmierci w wysokości kwoty zadłużenia brutto istniejącego na dzień śmierci. W dniu 18 grudnia 2015 r. K. K. zmarł, w karcie zgonu jako przyczynę zgonu wskazano zatrzymanie krążenia. Po zgłoszeniu zdarzenia objętego ubezpieczeniem decyzją z dnia 31 marca 2016 r. pozwany odmówił wypłaty świadczenia wskazując, że zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia Grupowego (...) ubezpieczyciel jest uprawniony do odmowy wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego z tytułu śmierci ubezpieczonego jeżeli zgon został spowodowany bezpośrednio lub pośrednio wskutek chorób, schorzeń, stanów chorobowych, urazów lub innych stanów ubezpieczonego, rozpoznanych, leczonych lub w związku z którymi zasięgano porady lekarskiej w okresie 12 miesięcy poprzedzających datę rozpoczęcia ochrony ubezpieczeniowej – zdaniem powódki pozwany tymczasem w sposób całkowicie dowolny ustalił, że przyczyną śmiercią K. K. był cukrzyca. Powódka wskazała, że na dzień śmierci K. K. saldo zadłużenia z tytułu umowy pożyczki wynosiło 170 966,11 zł, zaś jej zdaniem śmierć K. K. była zdarzeniem ubezpieczeniowym w rozumieniu OWU; według powódki zgon ojca mógł nastąpić niezależnie od powoływanych przez ubezpieczyciela chorób, które mogły co najwyżej zwiększyć prawdopodobieństwo zgonu, ale nie były jego przyczyną – nagłe zatrzymanie krążenia nie zawsze musi mieć związek z wcześniejszymi przewlekłymi chorobami. Ponadto powódka podkreśliła, że to na ubezpieczycielu jako profesjonalnej stronie umowy ubezpieczenia ciąży obowiązek uzyskania informacji dotyczących ryzyka ubezpieczeniowego i jego oceny : jeżeli ubezpieczyciel poprzestaje jedynie na przedłożeniu ogólnych warunków ubezpieczenia, a odstępuje od podjęcia jakichkolwiek czynności zmierzających do ustalenia ryzyka ubezpieczeniowego, to należy przyjąć, że ewentualne okoliczności dotyczące ubezpieczonego istniejące przed zawarciem umowy ubezpieczenia nie wpływają na zakres jego odpowiedzialności – ubezpieczyciel powinien zadbać o rozpytanie o okoliczności dotyczące zdrowia ubezpieczonego istniejące w dacie zawarcia umowy, a skoro tego zaniechał, to nie powinien korzystać z ochrony w tym zakresie.

W odpowiedzi na pozew z dnia 26 lutego 2019 r. (...) COMPANY z siedzibą w D. – wskazując, iż poprzednia nazwa brzmiała (...)) – wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany zaprzeczając, aby był zobowiązany do zapłaty na rzecz powódki kwoty dochodzonej pozwem wskazał, że bezspornym pozostaje fakt zawarcia przez K. K. umowy pożyczki gotówkowej z (...) SA w W. w dniu 16 lutego 2015 r., a także zawarcia przez (...) SA w W. grupowej umowy ubezpieczenia z (...) LTD oraz przystąpienia przez K. K. do umowy ubezpieczenia. Pozwany podniósł, że w oparciu o uzyskaną dokumentację medyczną oraz zapisy w karcie zgonu K. K. ustalono, iż zgon w/w był następstwem choroby leczonej w okresie 12 miesięcy poprzedzających datę rozpoczęcia ochrony ubezpieczeniowej – w szczególności K. K. w okresie od dnia 16 lutego 2014 r. do 16 lutego 2015 r. leczył się z powodu cukrzycy oraz zasięgał porady lekarskiej z powodu tej choroby, która została w karcie zgonu wskazana jako wtórna przyczyna zgonu – występujące u ubezpieczonego choroby wskazane w karcie zgonu skutkowały wystąpieniem zatrzymania krążenia. Zdaniem pozwanego notoryjnie znaną jest wiedza, że choroby serca to najczęstsze powikłania cukrzycy, odpowiadające za 2/3 zgonów wśród diabetyków.

Postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2019 r. sprostowano oznaczenie strony pozwanej oznaczając pozwanego jako (...) COMPANY z siedzibą w D..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 16 lutego 2015 r. K. K. zawarł umowę pożyczki gotówkowej z Bankiem (...) SA w W.; umowa pożyczki nie była zawarta przez K. K. jako przedsiębiorcy (umowa pożyczki k. 18-20). Pożyczkobiorca przystępując do umowy złożył wniosek ubezpieczeniowy (...) według zaoferowanej opcji PLUS za dodatkową opłatą w wysokości 29 400 zł – wariant ten obejmował wypłatę świadczenia z tytułu śmierci w wysokości kwoty zadłużenia brutto istniejącego na dzień śmierci; składając wniosek ubezpieczeniowy K. K. podpisał oświadczenie o wyrażeniu zgody na objęcie go ochroną ubezpieczeniową w ramach grupowych umów ubezpieczenia zawartych pomiędzy bankiem a ubezpieczycielami oraz na wysokość sumy ubezpieczenia w maksymalnej kwocie 150 000 zł (wniosek k. 21-22). Umowa pożyczki objęta została ochroną ubezpieczeniową w związku z opłaceniem przez pożyczkobiorcę składki ubezpieczeniowej w wysokości 36 750 zł (§ 2 punkt 15 umowy pożyczki) zapewnianą w związku z zawarciem umowy ubezpieczenia pomiędzy (...) SA a (...) LTD. Zgodnie z treścią Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (...) (rozdział 12., punkt 1., podpunkt e]) dla osób, które nie ukończyły 65 roku życia, zakład ubezpieczeń był uprawniony do odmowy wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego m. in. jeżeli zdarzenie ubezpieczeniowe zostało spowodowane bezpośrednio lub pośrednio w następstwie chorób, schorzeń, stanów chorobowych, urazów lub innych stanów ubezpieczonego, rozpoznanych, leczonych lub w związku z którymi zasięgano porady lekarskiej w okresie 12 miesięcy poprzedzających datę rozpoczęcia ochrony ubezpieczeniowej; zgodnie z rozdziałem 2. pkt 2. suma ubezpieczenia z tytułu śmierci to kwota stanowiąca sumę kwoty zadłużenia brutto, kwoty nie wyższej niż równowartość dwóch ostatnich zaległych rat miesięcznych oraz odsetek – nie większa niż 250 000 zł (owu k. 34-40).

W dniu 18 grudnia 2015 r. K. K. zmarł, w karcie zgonu jako przyczynę zgonu wskazano zatrzymanie krążenia o charakterze nagłym, zaś jako wtórną przyczynę zgonu wpisano „niewydolność krążenia, choroba niedokrwienna mięśnia sercowego, cukrzyca typu II”, określając w przybliżeniu odstęp między wystąpieniem przyczyny a zgonem na okres lat (karta zgonu k. 23-24).

Na dzień śmierci K. K. saldo zadłużenia z tytułu w/w umowy pożyczki wynosiło 170 966,11 zł (zaświadczenie k. 41).

Po zgłoszeniu przez córkę J. K. śmierci K. K. jako zdarzenia objętego ubezpieczeniem (k. 25-28), decyzją z dnia 31 marca 2016 r. (...) LTD odmówił wypłaty świadczenia wskazując, że zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia Grupowego (...) ubezpieczyciel jest uprawniony do odmowy wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego z tytułu śmierci ubezpieczonego jeżeli zgon został spowodowany bezpośrednio lub pośrednio wskutek chorób, schorzeń, stanów chorobowych, urazów lub innych stanów ubezpieczonego, rozpoznanych, leczonych lub w związku z którymi zasięgano porady lekarskiej w okresie 12 miesięcy poprzedzających datę rozpoczęcia ochrony ubezpieczeniowej – w uzasadnieniu decyzji wskazano, że jedną z przyczyn zgonu K. K. była cukrzyca jako choroba mająca związek z przyczyną śmierci, leczona w okresie 12 miesięcy przed rozpoczęciem ochrony ubezpieczeniowej (decyzja k. 29). Decyzję odmowną co do przyznania świadczenia z umowy ubezpieczenia podtrzymano w piśmie z dnia 22 kwietnia 2016 r. (k. 31).

W dniu 09 października 2018 r. BANK (...) SA w W. (cedent) zawarł z J. D. (cesjonariusz) umowę przelewu praw z umowy ubezpieczenia w zakresie prawa dochodzenia wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego wobec Towarzystwa (...) LTD z tytułu umowy grupowego ubezpieczenia (...) (nr polisy (...)) zawartej w dniu 16 lutego 2015 r. pomiędzy (...) SA a (...) (umowa cesji k. 13-14).

W dniu 12 października 2018 r. J. D. jako cedent zawarła umowę dalszej cesji wierzytelności z tytułu umowy ubezpieczenia zawartej pomiędzy (...) SA a (...) z A. K. jako cesjonariuszem (umowa cesji k. 15-16). Pismem z dnia 29 października 2018 r. J. D. zawiadomiła (...) LTD o dokonaniu cesji wierzytelności na rzecz A. K. (k. 17).

K. K. był hospitalizowany w okresie od 30 marca 2014 r. do 14 kwietnia 2014 r. w Wojewódzkim Szpitalu (...) w P. na Oddziale Kardiologicznym z rozpoznaniem niestabilnej choroby wieńcowej, niewydolności serca, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2., nieutrwalonych częstoskurczów komorowych, otyłości i przerostu gruczołu krokowego; był leczony ambulatoryjnie w POZ- (...) Centrum Medyczne (...) w P., POZ (...) w P. w Poradni Diabetologicznej; leczył się od 2011 r. z powodu cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, dny moczanowej i kamicy (dokumentacja medyczna k. 82-109, 160-177, opinia zespołu biegłych k. 205-209). W chwili śmierci K. K. miał 62 lata, prowadził działalność gospodarczą.

Pożyczka zaciągnięta przez K. K. została w całości spłacona po jego śmierci przez spadkobierców.

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie wyżej wskazanych dokumentów, opinii zespołu biegłych specjalistów kardiologa i diabetologa (opinia podstawowa k. 205-209, opinia uzupełniając k. 227-229), zeznań świadków : J. D. (00:22 rozprawy z dnia 10 kwietnia 2019 r.) i W. K. (00:12-22 rozprawy z dnia 10 kwietnia 2019 r.).

Z treści podstawowej opinii pisemnej biegłych wynika, że najbardziej prawdopodobnym mechanizmem śmierci K. K. była śmierć sercowa – od 2014 r. występowały dwa schorzenia zwiększające ryzyko takiego zdarzenia, tj. choroba wieńcowa i niewydolność serca, przy czym nie ma pewności, czy do zgonu doszło w ich wyniku, ale jest to prawdopodobne; biegli wskazali, że jakkolwiek cukrzyca nie była bezpośrednią przyczyną śmierci to nie można wykluczyć jej pośredniego wpływu na stan naczyń krwionośnych poprzez nasilenie zmian miażdżycowych, a co za tym idzie pogorszenia przebiegu choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego, niewydolności krążenia – rozpoznana w 2011 r. cukrzyca typu 2., była zdaniem biegłych w związku z tym pośrednią przyczyną zgonu. Biegli wskazali jednocześnie, że choroba wieńcowa i niewydolność serca to jednostki chorobowe w których ryzyko nagłego zatrzymania krążenia jest wysokie, występowanie tych chorób ryzyko to zwiększa; szereg czynników może zwiększać ryzyko nagłego zatrzymania krążenia (stres, wysiłek fizyczny) – możliwe też są teoretycznie inne przyczyny nagłego zatrzymania krążenia; możliwe jest także NZK u osoby zdrowej. W świetle opinii biegłych nie można ustalić, że przyczyną nagłego zatrzymania krążenia skutkującego śmiercią K. K., były zdiagnozowane u niego wcześniej i leczone schorzenia.

Brak podstaw do kwestionowania spójnych i wzajemnie potwierdzających się zeznań świadków – świadkowie będący członkami najbliższej rodziny K. K. zapewniali o jego dobrym stanie zdrowia; zeznania świadków mają ograniczone znaczenie dowodowe z uwagi na podstawowe znaczenie opinii biegłych dla ustalenia stanu zdrowia K. K. oraz przyczyny jego śmierci.

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo należało uwzględnić w całości.

Zgodnie z art. 805 §§ 1 i 2 kc przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę; świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie przy ubezpieczeniu osobowym umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Zgodnie z art. 808 kc ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek; ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia; ubezpieczony jest uprawniony do żądania należnego świadczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela, chyba że strony uzgodniły inaczej; jeżeli umowa ubezpieczenia nie wiąże się bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową ubezpieczonej osoby fizycznej, art. 385 ¹ -385 ³ kc stosuje się odpowiednio w zakresie, w jakim umowa dotyczy praw i obowiązków ubezpieczonego.

Zgodnie z art. 829 § 1 pkt 1) kc ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć przy ubezpieczeniu na życie śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku. Ubezpieczający obowiązany jest podać do wiadomości ubezpieczyciela wszystkie znane sobie okoliczności, o które ubezpieczyciel zapytywał w formularzu oferty albo przed zawarciem umowy w innych pismach; (…) w razie zawarcia przez ubezpieczyciela umowy ubezpieczenia mimo braku odpowiedzi na poszczególne pytania, pominięte okoliczności uważa się za nieistotne; w razie zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek obowiązki określone w paragrafach poprzedzających spoczywają zarówno na ubezpieczającym, jak i na ubezpieczonym, chyba że ubezpieczony nie wiedział o zawarciu umowy na jego rachunek; ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności za skutki okoliczności, które z naruszeniem paragrafów poprzedzających nie zostały podane do jego wiadomości (art. 815 §§ 1, 2 ¹ i 3 kc).

W sprawie niniejszej kwestią fundamentalną pozostawało rozstrzygnięcie, czy zdarzenie ubezpieczeniowe w postaci zgonu K. K. było objęte ochroną ubezpieczeniową wynikającą z umowy ubezpieczenia grupowego, do której K. K. przystąpił zawierając umowę pożyczki gotówkowej z (...) SA w dniu 16 lutego 2015 r., w szczególności w kontekście brzmienia postanowień zawartych w rozdziale 12., punkt 1., podpunkt e) Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (...), w świetle których dla osób, które nie ukończyły 65 roku życia, zakład ubezpieczeń był uprawniony do odmowy wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego m. in. jeżeli zdarzenie ubezpieczeniowe zostało spowodowane bezpośrednio lub pośrednio w następstwie chorób, schorzeń, stanów chorobowych, urazów lub innych stanów ubezpieczonego, rozpoznanych, leczonych lub w związku z którymi zasięgano porady lekarskiej w okresie 12 miesięcy poprzedzających datę rozpoczęcia ochrony ubezpieczeniowej. Celem ustalenia okoliczności faktycznych wymagających wiedzy specjalistycznej w tym zakresie, należało przeprowadzić postępowanie dowodowe w zakresie opinii biegłych lekarzy – jak wskazano wyżej, przedstawione opinie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich fachowości i rzetelności, natomiast wnioski i ustalenia z nich wynikające należało poddać ocenie procesowej. Sąd uzyskał po przeprowadzeniu postępowania dowodowego materiał odnoszący się do ustaleń faktycznych, który podlegał ocenie w kontekście przesłanek odpowiedzialności ubezpieczeniowej pozwanego. Zastrzec należy wyraźnie, że nie zachodzi żadna sprzeczność pomiędzy ostatecznym rozstrzygnięciem merytorycznym sprawy, a treścią opinii, albowiem to Sąd, a nie biegli, decyduje o wystąpieniu materialnej przesłanki zasadności powództwa – biegli mają jedynie przedstawić swoje, wymagające specjalistycznej wiedzy, ustalenia co do określonych faktów, sąd zaś na podstawie takich ustaleń musi zbadać zasadność roszczenia w odniesieniu do przepisów prawa oraz wiążących strony zobowiązań. Stwierdzić należy, że w świetle opinii biegłych nie sposób stanowczo ustalić, że zgon K. K. był wynikiem (bezpośrednim, czy pośrednim) występujących u niego schorzeń – biegli wskazali jedynie, że tego rodzaju schorzenia zwiększają ryzyko nagłego zatrzymania krążenia (jako przyczyny zgonu); ustalone schorzenia nie są warunkiem koniecznym NZK, tak samo jako NZK nie jest każdorazowo wynikiem cukrzycy, nadwagi, nadciśnienia, czy choroby wieńcowej. Prawdą jest, że występujące u K. K. schorzenia sprzyjają wystąpieniu NZK, ale nie można przesądzić na gruncie sprawy niniejszej, że spowodowały jego zgon, który był ich następstwem – nieuprawnionym jest wyciągnięcie takiego wniosku na podstawie przedstawionych opinii biegłych. Tym samym nie została wykazana przez pozwanego przesłanka umożliwiająca uchylenie się od odpowiedzialności ubezpieczeniowej; zważyć należy, że na pozwanym będącym profesjonalną stroną umowy grupowego ubezpieczenia spoczywał obowiązek ukształtowania takiej procedury weryfikacji stanu zdrowia osoby przystępującej do ubezpieczenia, które w sposób precyzyjny pozwoliłoby na ocenę ryzyka ubezpieczeniowego – tymczasem ubezpieczonemu nie przedstawiono jakiegokolwiek formularza, czy deklaracji, w których mógłby w sposób pełny i pod określonymi skutkami prawnym przedstawić dane dotyczące swojego zdrowia. Skoro pozwany zaniechał takiej procedury weryfikacyjnej, ograniczając się jedynie do wskazania w istocie ogólnikowo podanych okoliczności umożliwiających uchylenie się od odpowiedzialności, to wobec niewykazania w postępowaniu sądowym takich okoliczności w jednoznaczny sposób, jest zobowiązany do wywiązania się z umowy wobec wystąpienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem w okresie trwania umowy (rozdział 2. pkt 31. ppkt d] OWU).

Zgodzić należy się ponadto z tezami stawianymi przez stronę powodową co do abuzywności wskazanego wyżej zapisu w OWU dotyczącego ograniczenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń wypadku a zawartego w rozdziale 12. pkt 1e OWU. Zgodnie z art. 385 ¹ kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne); nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny; jeżeli postanowienie umowy nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie; nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu - w szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta, przy czym ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje. Kwestionowany przez stronę powodową zapis odpowiada klauzuli, która została wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 12 czerwca 2012 r. w sprawie XVII AmC 1039/09 (MSiG 2015/89/5981) uznana za niedozwoloną. Fakt wpisania klauzuli do rejestru UOKiK po przeprowadzeniu abstrakcyjnej kontroli danego postanowienia umownego nie przesądza oczywiście o automatycznym eliminowaniu tego rodzaju klauzul ze wszystkich umów w ramach incydentalnej kontroli klauzuli używanej w danym wzorcu umownym, aczkolwiek niewątpliwie w praktyce stawia konsumenta na uprzywilejowanej pozycji procesowej, już tylko w konsekwencji zasady rozkładu ciężaru dowodu. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2013 r. (IV CSK 142/13, LEX nr 1385868) postępowanie w sprawie abstrakcyjnej kontroli klauzul używanych we wzorcach umownych ma bowiem na celu wyeliminowanie pewnych postanowień wzorców, a nie postanowień umów, jednak nie oznacza to, iż stosowanie określonych sformułowań lub unormowań jest wyłączone w ogóle w obrocie cywilnym, zaś legalność ich stosowania w konkretnej umowie może być badana w trybie kontroli incydentalnej, z uwzględnieniem postanowień całej umowy, rozkładu praw i obowiązków stron, czy ryzyka, jakie ponoszą; ostatecznie może się hipotetycznie okazać, że treść klauzuli wzorca, wpisana do rejestru klauzul niedozwolonych, była przedmiotem negocjacji i ustaleń stron konkretnej umowy, co wyłączy takie postanowienie spod działania art. 385 ¹ § 1 kc. W sprawie niniejszej strona pozwana nie zaoferowała materiału dowodowego wskazującego na prowadzenie indywidualnych negocjacji w zakresie spornego zapisu w umowie.

Odnosząc się do kwestii ograniczenia sumy ubezpieczenia wskazać należy, że twierdzenia pozwanego w tym zakresie opierają się wyłącznie o treść wniosku ubezpieczeniowego (k. 22 akt), gdzie zawarto oświadczenie podpisane przez K. K. dotyczące wyrażenia zgody na objęcie ochroną ubezpieczeniową oraz maksymalnej kwoty sumy ubezpieczenia. Zdaniem Sądu wskazany dokument nie może stanowić podstawy ustalenia zakresu udzielonej ochrony ubezpieczeniowej na podstawie grupowej umowy ubezpieczenia – w szczególności wskazać należy, że strony łączy stosunek obligacyjny o zakresie zobowiązań wynikających z podpisanej umowy. Wskazać należy na rozbieżność w zakresie treści wniosku ubezpieczeniowego co do wysokości opłaty za ubezpieczenie (29 400 zł) oraz całkowitego kosztu pożyczki i ubezpieczenia (93 137,43 zł) oraz treści umowy pożyczki – gdzie wysokość opłaty za ubezpieczenie ustalono na kwotę 36 750 zł, zaś całkowity koszt pożyczki na kwotę 97 355,81 zł; rozbieżności te nie zostały wyjaśnione przez pozwanego, zaś zdaniem Sądu nie sposób jedynie na podstawie wskazanego oświadczenia (co do swej treści rozbieżnego z postanowieniami umowy) ustalić, że węzeł obligacyjny między stronami ograniczony został w zakresie odpowiedzialności pozwanego do kwoty niższej, niż wynikająca z treści punktu 21 rozdział 2. OWU (k. 34).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie w/w przepisów należało orzec jak w sentencji wyroku, o kosztach procesu rozstrzygając na podstawie art. 98 kpc. Na zasądzone na rzecz powódki koszty procesu w kwocie 5 917 zł składały się następujące elementy : uiszczona część opłaty od pozwu 500 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 5 400 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł; koszty zastępstwa prawnego ustalono w oparciu o stawkę minimalną wynikającą z dyspozycji § 2 pkt 6) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 265) – zdaniem Sądu w sprawie nie wystąpiły określone w § 15 Rozporządzenia przesłanki uzasadniające przyznanie wynagrodzenia w kwocie przewyższającej stawkę minimalną; sprawa nie miała precedensowego i zawiłego charakteru, nakład pracy pełnomocnika w ocenie Sądu miał wymiar standardowy, zaś zgromadzony materiał dowody nie był nadmiernie obszerny. Nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciążono pozwanego na podstawie art. 113 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2019, poz. 785) w zw. z art. 98 kpc : do rozliczenia pozostawały wydatki w kwocie 3 033,25 zł (po uwzględnieniu wykorzystanej zaliczki w kwocie 5 000 zł uiszczonej przez pozwanego; łączna wysokość należności biegłych wyniosła 8 033,25 zł) oraz część opłaty sądowej od pozwu, od której powódka nie została zwolniona (8 049 zł).

SSO Radosław Jeznach

Zarządzenie : odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.