Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 września 2021 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 7 września 2021 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa D. B.

przeciwko Skarbowi Państwa- Komendzie Powiatowej Policji w T.

o ochronę dóbr osobistych i zadośćuczynienie

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda D. B. na rzecz pozwanego Skarbu Państwa- Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 3.617,00 (trzy tysiące sześćset siedemnaście 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia SO Alina Gąsior

S ygn. akt I C 1448/19

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 6 listopada 2019 roku powód D. B. wniósł o zasądzenie od Komendy Powiatowej Policji w T. jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa zadośćuczynienia w kwocie 40.000 zł tytułem rekompensaty oraz zasądzenie obowiązku przeprosin powoda.

W uzasadnieniu podał, że w dniu 26 listopada 2016 roku uczestniczył w libacji alkoholowej, w trakcie której został poszkodowany J. H..

W trakcie podejmowanych czynności funkcjonariusze Policji mieli według powoda używać wobec niego tortur, użyli środków przymusu bezpośredniego. Powód był w stanie upojenia alkoholowego, został doprowadzony do stanu bezbronności, był katowany, miał założone kajdanki, był bity pałką. Powód wskazał, że był podduszany i straszony oraz boleśnie ściskany. W efekcie tych działań doznał obrażeń w postaci rozległych stłuczeń, podbiegnięć krwawych kolana prawego oraz prawego pośladka. Powód podał też, że był skrępowany, miał zadawane ciosy pałką, był rzucony na podłogę. Podczas pobytu „na sankcji” powód zaczął doznawać rozstroju emocjonalnego, w postaci agresji i stanów lękowych. Powód został umieszczony w celi monitorowanej, był często przenoszony.

W piśmie złożonym w dniu 10 grudnia 2019 roku powód podał, że domaga się zarówno zadośćuczynienia jak i przeprosin o treści: „ Pozwany Skarb Państwa oraz Komenda Policji w T. jako oficjalny organ stróżujący prawu Rzeczypospolitej Polski przeprasza D. B. za wyrządzone niezgodne z literą prawa w kraju krzywdy”. Ewentualna publikacja miałaby się ukazać na stronie internetowej Sądu i Dzienniku (...).

W odpowiedzi na pozew pozwany zastępowany przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pozwany wskazał, że powód nie wykazał przesłanek uzasadniających odpowiedzialność Skarbu Państwa. Samo twierdzenie powoda, że naruszenie dóbr osobistych miało miejsce nie jest dowodem, a twierdzenie to jako dotyczące istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności powinno być przez powoda udowodnione.

Pozwany przedstawił przebieg interwencji z dnia 26 listopada 2016 roku, w trakcie której powód został zatrzymany przez funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w T.. Przed osadzeniem w policyjnym pomieszczeniu dla osób zatrzymanych powód został przebadany przez lekarza (...) Centrum (...), zgodnie z którym nie posiadał zewnętrznych obrażeń ciał. W chwili zatrzymania był pod wpływem alkoholu ( 1.02 mg/l). D. B. był informowany o przyczynach zatrzymania i przysługujących mu uprawnieniach i w chwili wykonywania z nim czynności oświadczył, że z przysługujących mu praw nie będzie korzystał.

Powód złożył zawiadomienie o możliwości przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy dokonujących czynności zatrzymania, tj. J. F. oraz S. M.. Śledztwo w tej sprawie było prowadzone przez Prokuraturę Rejonową w Piotrkowie Trybunalskim i zostało umorzone w dniu 21 marca 2017 roku. Po rozpoznaniu zażalenia przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim postanowienie zostało utrzymane w mocy.

Pozwany zaznaczył, że działanie funkcjonariuszy Policji podejmowane w związku z zatrzymaniem powoda miało umocowanie w przepisach prawa. Działanie funkcjonariuszy polegające na zatrzymaniu powoda miało podstawę w art. 244 k.p.k.

W dniu 26 listopada 2016 roku istniały przesłanki do dokonania zatrzymania powoda.

W ocenie pozwanego brak jest podstaw do zasądzenia na rzecz powoda zadośćuczynienia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 listopada 2016 roku o godzinie 17:36 do Komendy Policji w T. wpłynęła informacja dotycząca zdarzenia w miejscowości (...). Z uzyskanej w zgłoszeniu informacji wynikało, że J. H. miał zostać na ulicy dźgnięty nożem w okolicy szyi, po czym udał się do osoby zgłaszającej, aby zadzwonić po pomoc. Na miejsce zdarzenia zostało również wezwane pogotowie ratunkowe. Do interwencji zostały zaangażowane dwa patrole funkcjonariuszy. Na miejscu interwencji ustalono, że sprawcą ugodzenia nożem był D. B.. Opis przebiegu zdarzenia został ujęty w telefonogramie. W dniu 26 listopada 2016 roku D. B. został zatrzymany przez funkcjonariuszy Komendy Policji w T., tj. st. sierż. J. F. i sierż. szt. S. M. w związku z podejrzeniem usiłowania zabójstwa. W trakcie interwencji funkcjonariusze zatrzymali powoda, przy którym ujawnili nóż typu finka, który zabezpieczyli. Podczas zatrzymania powód został poinformowany o przyczynach zatrzymania i o przysługujących mu prawach. D. B. oświadczył, że nie korzysta z żadnego z nich. Jednocześnie odmówił podpisu na pouczeniu o uprawnieniach.

(dowód: protokół zatrzymania osoby – k. 32, pouczenie o uprawnieniach zatrzymanego – k. 35, telegram (...) (...)- (...), dodatkowe informacje – k. 39)

Funkcjonariusze Policji, którzy przybyli na miejsce interwencji, dokonali zatrzymania D. B., którego obezwładnili i założyli mu kajdanki. Innych środków przymusu nie stosowali wobec zatrzymanego. W trakcie zatrzymania sytuacja była dynamiczna. Jeden z mężczyzn, był ranny, miał problem z oddychaniem, natomiast powód zabarykadował się i funkcjonariusze wchodzili do domu od tyłu.

(dowód: zeznania świadków S. M. – protokół k. 64, 64v, J. F. – protokół k. 64v)

W dniu zatrzymania powód został zbadany przez lekarza z (...) Centrum (...), który stwierdził, że pacjent przyjęty do (...) pod wpływem alkoholu, bez zewnętrznych obrażeń ciała, w pełnym kontakcie logicznym, brak przeciwwskazań do transportu.

(dowód; zaświadczenie lekarskie – k. 34)

Po przyjęciu do Aresztu Śledczego w P. pracownik działu ochrony sporządził notatkę, w której stwierdził, że w trakcie kontroli osobistej u nowo przyjętego D. B. stwierdził krwiak na lewym pośladku oraz na prawym ramieniu, o czym powiadomił służbę zdrowia i dowódcę zmiany. Powód był też konsultowany przez psychologa, który stwierdził, że D. B. wykazuje silne napięcie emocjonalne, deklaruje podejmowane leczenie psychiatryczne w okresie pobytu na wolności, deklaruje też diagnozę organicznych zaburzeń osobowości, agresję na tle lękowym.

(dowód: notatka służbowa – k. 137, opinia psychologa – k. 136)

W dniu 21 grudnia 2017 roku powód złożył do Prokuratury Rejonowej w Tomaszowie Mazowieckim ( data wpływu 03.01.2017r) zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez funkcjonariuszy KPP w T.. Powód wskazał, że podczas zatrzymania w dniu 26 listopada 2016 roku, w związku z czynnościami Policji spowodowano u powoda liczne obrażenia ciała w postaci krwiaków, które są wynikiem pobicia. Powód podał też, że był rzucany na podłogę, co spowodowało uraz kolan, miał zadawane ciosy w okolicy pośladka, nerki oraz łokcia ręki. W trakcie podjętych czynności z powodem został sporządzony protokół z przyjęcia zawiadomienia o przestępstwie.

(dowód: dokumenty w aktach Ds. 256/2017 – zawiadomienie – k. 1, protokół z dnia 16.01 2017 r)

Powód zaliczony jest do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, ze wskazaniem, że jest niezdolny do pracy.

(dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 139, k. 140)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych dowodów. Sąd pominął dowód z zeznań świadków M. R. i P. Ł. wobec nie wskazania przez powoda adresów świadków oraz nie podania okoliczności na które mieliby zeznawać. Sąd pominął również wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych lekarzy wskazanych przez powoda, tj. chirurga, patomorfologa, traumatologa, uznając że przeprowadzenie tych dowodów nie przyczyni się do rozstrzygnięcia sprawy i jest zbędne. Sąd odmówił wiary zeznaniom powoda w części dotyczącej przebiegu jego zatrzymania i rzekomo odniesionych wówczas obrażeń jak również potraktowania powoda przez funkcjonariuszy uczestniczących w jego zatrzymaniu. Zeznania powoda pozostają w sprzeczności z dokumentami zebranymi w sprawie Ds. 256/2017, w trakcie której ustalono, że funkcjonariusze Policji przy zatrzymaniu D. B. nie przekroczyli uprawnień, nie spowodowali u zatrzymanego obrażeń ciała w postaci podbiegnięć krwawych na pośladkach oraz kolanie i śledztwo w sprawie zostało umorzone. Zeznający w niniejszej sprawie świadkowie – S. M. i J. F. potwierdzili, że w trakcie zatrzymania powoda obezwładnili go i założyli kajdanki, natomiast innych środków przymusu nie stosowali wobec zatrzymanego.

Należy również wskazać, że w dniu zatrzymania powód został zbadany przez lekarza z (...) Centrum (...), który stwierdził, że pacjent przyjęty do (...) jest pod wpływem alkoholu, bez zewnętrznych obrażeń ciała.

Zdaniem Sądu, stwierdzenie u powoda, po przyjęciu do Aresztu Śledczego, w dniu 28 listopada 2016 roku, krwiaka na lewym pośladku i prawym ramieniu nie dowodzi, iż ślady te powstały w wyniku działania funkcjonariuszy, a tym bardziej nie dowodzi, że wobec powoda stosowano tortury, że powód był rzucany na podłogę, miał wykręcane ręce, był bity po żebrach.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie. Przedmiotem żądania powoda było zadośćuczynienie oraz żądanie przeproszenia za krzywdę jakiej miał doznać w trakcie czynności podejmowanych przez funkcjonariuszy Policji w trakcie zatrzymania powoda w dniu 26 listopada 2016 roku. Powód żądał zadośćuczynienia za naruszenie jego dóbr osobistych.

Zgodnie z art. 448 zd. 1 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

W myśl art. 24 k.c. ochrona przysługuje jedynie przed bezprawnym zagrożeniem lub naruszeniem dobra osobistego.

Za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę, na podstawie art. 417 k.c. Przesłanką tej odpowiedzialności jest przede wszystkim bezprawność, którą należy rozumieć jako niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie. A zatem o naruszeniu dóbr osobistych można mówić dopiero wówczas, gdy dobra te zostają naruszone przede wszystkim wskutek działań sprzecznych z porządkiem prawnym, a w szczególności działań nieprzewidzianych procedurą regulującą pozbawienie wolności.

W przypadkach uregulowanych w art. 448 k.c. do zaistnienia odpowiedzialności odszkodowawczej niezbędna jest ponadto szkoda w rozumieniu art. 361 § 2 k.c.

Powód próbował wykazać, że w trakcie zatrzymania, do którego doszło w dniu 26 listopada 2016 roku poniósł szkodę polegającą na uszkodzeniu ciała, do którego doszło w następstwie działań funkcjonariuszy Policji.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, że funkcjonariusze biorący udział w zatrzymaniu powoda działali w ramach porządku prawnego, nie przekroczyli swoich uprawnień, nie podejmowali wobec powoda żadnych czynności, poza koniecznymi do jego zatrzymania, jak obezwładnienie i założenie kajdanek. W trakcie zatrzymania powód nie był poddawany „torturom”, nie był rzucany, ani też nie był bity. Bezpośrednio po zatrzymaniu powód był badany przez lekarza, który nie stwierdził u niego żadnych obrażeń. Jak już Sąd zaznaczył wcześniej, stwierdzone u powoda krwiaki, dwa dni po zatrzymaniu nie stanowią dowodu na bezprawne działanie funkcjonariuszy.

W kontekście przytoczonych okoliczności Sąd uznał, że powód nie wykazał, aby w trakcie zatrzymania doszło do naruszenia jego dóbr osobistych, a samo twierdzenie powoda, że takie naruszenie miało miejsce nie jest dowodem.

Podkreślenia wymaga również, że czynności podejmowane przez funkcjonariuszy, związane z koniecznością zatrzymania powoda, który dopuścił się przestępstwa, z natury i założenia są środkami skutkującymi ograniczeniami w sferze funkcjonowania osoby zatrzymanej i subiektywne odczucia powoda w tym zakresie nie mogą być podstawą do skutecznego formułowania zarzutów co do bezprawności działania organów państwa, o ile nie naruszają przepisów prawa.

Mając na uwadze przytoczone powyżej rozważania Sąd uznał, że powód nie wykazał, aby funkcjonariusze pozwanego dopuścili się naruszenia dóbr osobistych powoda i oddalił powództwo jako niezasadne.

Jednocześnie Sąd na podstawie art. 98 k.p.c. obciążył powoda kosztami procesu, zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.617,00 zł, na którą składają się koszty zastępstwa procesowego wynoszące 3.600,00 zł i opłata skarbowa za pełnomocnictwo wynosząca 17 zł.

SSO Alina Gąsior

z/ odpisy doręczyć powodowi i pełnomocnikowi pozwanego co do punktu 1