Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 24 listopada 2021 r.

Sygn. akt VI Ka 1017/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:SSO Michał Bukiewicz

protokolant: protokolant sądowy – stażysta Ilona Kancik

przy udziale prokuratora Wojciecha Groszyka

po rozpoznaniu dnia 24 listopada 2021 r.

sprawy K. K., syna M. i E., ur. (...) w B.

oskarżonego o przestępstwo z art. 180a kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie

z dnia 17 czerwca 2021 r. sygn. akt VIII K 1014/20

zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że ustala, iż oskarżony prowadził pojazd mechaniczny nie stosując się do decyzji Starosty (...) z dnia 5 stycznia 2015 r. (...); w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 200 zł tytułem opłaty oraz kwotę 50 zł tytułem pozostałych kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 1017/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 17 czerwca 2021 roku, sygn. akt VIII K 1014/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

K. K.

Sytuacja majątkowa oskarżonego

Informacja e - (...)

k. 97

2.1.1.2.

K. K.

Niekaralność oskarżonego

Aktualna Karta Karna

k. 98

2.1.1.3.

K. K.

Figurowanie przez oskarżonego
w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego

Dokument wydany przez Komendę Stołeczną Policji

k. 100 - 101

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Informacja e - (...)

Załączony dokument urzędowy został sporządzony w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony. Stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały wiarygodności dokumentu.

2.1.1.2

Aktualna Karta Karna

Załączony dokument urzędowy został sporządzony w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony. Stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały wiarygodności dokumentu.

2.1.1.3

Dokument wydany przez Komendę Stołeczną Policji

Załączony dokument został sporządzony przez uprawniony do tego organ. Stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały wiarygodności dokumentu.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, w szczególności błędne przyjęcie, że oskarżony swym działaniem, w miejscu i czasie objętym zarzutem, wypełnił znamiona czynu zabronionego z art. 180a k.k., podczas gdy oskarżony nie wypełnił znamion owego występku, a jedynie popełnił wykroczenie z art. 94 § 1 k.w.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przeprowadzona przez Sąd Okręgowy kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia pozwala na stwierdzenie, że ustalenia Sądu Rejonowego były prawidłowe. Sąd I instancji słusznie zakwalifikował czyn zabroniony, o popełnienie którego oskarżony został K. K., jako występek z art. 180a k.k. Sąd Okręgowy podziela argumentację Sądu Rejonowego tym przedmiocie.

Czyn zabroniony określony w art. 180a k.k. polega na prowadzeniu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu, pojazdu mechanicznego, nie stosując się do decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami. Dokonana przez Sąd Okręgowy analiza prowadzi do wniosku, że właśnie taka sytuacja miała miejsce w realiach przedmiotowej sprawy, a K. K. zrealizował znamiona przestępstwa określonego w art. 180a k.k. W stosunku do oskarżonego, dnia 5 stycznia 2015 roku została bowiem wydana decyzja administracyjna numer (...) o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami kat. A. Decyzję tę wydał Starosta (...) na podstawie art. 103 ust. 1 pkt. 1 lit. c ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku o kierujących pojazdami, w związku z uzyskaniem przez podsądnego negatywnego wyniku egzaminu kontrolnego sprawdzającego kwalifikacje do kierowania pojazdami kat. A. Pomimo związania K. K. powyższym aktem administracyjnym, prowadził on dnia
2 maja 2020 roku motocykl na drodze publicznej, co nie budzi żadnych wątpliwości.

Nie można zgodzić się ze stanowiskiem skarżącego, jakoby znamiona przestępstwa
z art. 180a k.k. wypełnić mogła jedynie osoba, wobec której wydana została decyzja administracyjna o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami z jednoczesnym określeniem okresu, w którym nie może ona ich odzyskać, w trakcie trwania tego okresu. Wobec powyższego, zdaniem obrońcy, osoba, która potencjalnie może odzyskać swoje uprawnienia w każdym czasie, po spełnieniu określonych warunków, nie może popełnić przestępstwa z art. 180a k.k., a jedynie wykroczenie z art. 94 § 1 k.w., polegające na prowadzeniu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu pojazdu, nie mając do tego uprawnienia.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2020 roku, sygn. akt VKK 429/20, na które powołuje się obrońca, odnosi się do zupełnie innego stanu faktycznego niż ten, który zaistniał w przedmiotowej sprawie.
W sprawie zawisłej przed Sądem Najwyższym, decyzja administracyjna cofająca uprawnienia do kierowania pojazdami wydana została na podstawie art. 182 § 2 k.k.w.,
w związku z prawomocnym orzeczeniem przez sąd środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres roku. Cofnięcie uprawnień na mocy tego typu decyzji ze swej istoty orzeczone musi być na okres tożsamy
z okresem obowiązywania w stosunku do adresata aktu środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów. W momencie, gdy kończy się czas trwania owego środka karnego, kończy się także okres, na który cofnięto uprawnienia do prowadzenia pojazdów na mocy decyzji wydanej na podstawie art. 182 § 2 k.k.w. W przedmiotowej sprawie natomiast, decyzja o cofnięciu uprawnień była konsekwencją uzyskania przez oskarżonego negatywnego wyniku egzaminu kontrolnego sprawdzającego kwalifikacje do kierowania pojazdami kat. A., do którego przystąpił on w związku z przekroczeniem 24 punktów karnych za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Decyzja taka z samej swojej istoty,
w przeciwieństwie do decyzji wydawanej na podstawie art. 182 § 2 k.k.w., cofa uprawnienia do kierowania pojazdami bez określenia terminu. Przywrócenie uprawnień zależy tu bowiem od zachowania samego adresata decyzji, mianowicie od przystąpienia i uzyskania przez niego pozytywnego wyniku egzaminu kontrolnego sprawdzającego kwalifikacje do kierowania pojazdami. W przypadku spełnienia tego warunku, starosta, zgodnie z art. 103 ust. 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku o kierujących pojazdami, wydaje decyzję administracyjną o przywróceniu uprawnień do kierowania pojazdami. Jeżeli natomiast powyższe nie zostanie zrealizowane, decyzja cofająca uprawnienia pozostaje w obrocie prawnym. Decyzja cofająca uprawnienia do kierowania pojazdami, wydana w niniejszej sprawie, nie jest zatem związana, tak jak to miało miejsce w stanie faktycznym rozpatrywanym przez Sąd Najwyższy, z wykonywaniem orzeczonego przez sąd na określony czas środka karnego. Stanowi ona wyłącznie konsekwencję uzyskania negatywnego wyniku egzaminu kontrolnego sprawdzającego kwalifikacje do kierowania pojazdami i, jako ściśle powiązana z tą okolicznością, zostanie wyeliminowana z obiegu prawnego nie w związku
z upływem określonego czasu, a w przypadku uzyskania pozytywnego wyniku powyższego egzaminu. Skoro natomiast przystąpienie do egzaminu i uzyskanie pozytywnego wyniku leży po stronie adresata decyzji i zależne jest od jego określonego zachowania, to cofnięcie uprawnień, jak już wyżej wskazano, musi być w takim przypadku, z samej swej istoty, bezterminowe. W przedmiotowej sprawie K. K., mimo obowiązywania względem niego decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami, nie przystąpił do właściwego egzaminu i nie zdał go, wobec czego nie mogła zostać wydana decyzja o przywróceniu uprawnień, a decyzja Starosty (...) numer (...) o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami kat. A wciąż była dla niego wiążąca. Nie stosując się do niej, podsądny zrealizował znamiona przestępstwa z art. 180a k.k.

W związku z powyższym, podniesiony w apelacji argument, że możliwość odzyskania przez podsądnego uprawnień w każdym momencie, bez określenia w treści decyzji administracyjnej okresu, w którym nie mógłby on owych uprawnień odzyskać, świadczy
o niezrealizowaniu przesłanek przestępstwa z art. 180a k.k., uznać należy za niezasadny. Raz jeszcze podkreślić należy, że warunkiem wydania decyzji o przywróceniu uprawnień jest tutaj uzyskanie pozytywnego wyniku egzaminu kontrolnego, co jest okolicznością leżącą całkowicie po stronie podsądnego i nie ma tu znaczenia upływ żadnego terminu.
W przypadku decyzji cofającej uprawnienia z przyczyn takich, jak w przedmiotowej sprawie, funkcjonuje ona w obrocie prawnym z całą swoją mocą prawną, do czasu, aż zostanie z tego obrotu wyeliminowana w związku z wydaniem decyzji przywracającej uprawnienia, gdy adresat uzyska pozytywny wynik egzaminu kontrolnego. Istotą takiego rozwiązania prawnego jest eliminacja z ruchu osób nie posiadających wymaganych kwalifikacji, które swoim zachowaniem dały wyraz lekceważenia bezpieczeństwa innych uczestników ruchu, pod rygorem odpowiedzialności karnej za niezastosowanie się do decyzji o cofnięciu uprawnień. Traktowanie ich wyłącznie jako osób nie posiadających uprawnień do prowadzenia pojazdów w rozumieniu art. 94§1 kw byłoby sprzeczne z ratio legis ustawy.

W oparciu o przedstawione powyżej argumenty stwierdzić należy zatem, że zarzut skarżącego jest niezasadny, a Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej kwalifikacji prawnej czynu popełnionego przez K. K..

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku w całości i uniewinnienie oskarżonego od zarzutu popełnienia czynu z art. 180a k.k. lub uchylenie skarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na powyższe rozważania, wnioski obrońcy oskarżonego uznać należy za niezasadne.

Lp.

Zarzut

3.2.

Obraza przepisów prawa materialnego, polegająca na błędnej kwalifikacji prawnej czynu popełnionego przez oskarżonego
i niewłaściwej kwalifikacji jego działania jako występku z art. 180a k.k., podczas gdy był on sprawcą wykroczenia z art. 94 § 1 k.w.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z przyczyn opisanych powyżej, zarzut uznać należało za niezasadny. K. K., prowadząc na drodze publicznej pojazd mechaniczny – motocykl do którego prowadzenia uprawnia prawo jazdy kategorii A, nie stosując się do funkcjonującej
w obiegu prawnym decyzji Starosty (...) o cofnięciu uprawnienia do kierowania tego rodzaju pojazdami, zrealizował znamiona przestępstwa z art. 180a k.k.

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku w całości
i uniewinnienie oskarżonego od zarzutu popełnienia czynu z art. 180a k.k. lub uchylenie skarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na powyższe rozważania, wnioski obrońcy oskarżonego uznać należy za niezasadne.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Omyłkowe wskazanie Sądu Rejonowego, że decyzja, do której nie zastosował się oskarżony, wydana została przez Prezydenta Miasta L., a nie przez Starostę (...).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Błędne wskazanie Sądu Rejonowego, na które sąd ten sam zwrócił uwagę w treści swojego uzasadnienia, zostało poprawione przez Sąd Okręgowy tak, aby wyrok
w całości odpowiadał okolicznościom prawnym i faktycznym zaistniałym w przedmiotowej sprawie.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 17 czerwca 2021 roku, sygn. akt VIII K 1014/20, z wyjątkiem części wyroku, w której Sąd Rejonowy ustalił , że decyzja, do której nie zastosował się oskarżony, wydana została przez Prezydenta Miasta L..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Podniesiona w apelacji argumentacja obrońcy oskarżonego nie mogła podważyć słusznych i uzasadnionych wniosków wywiedzionych przez Sąd Rejonowy. Z tego względu, wnioski skarżącego nie zostały uwzględnione, a wyrok w swojej zasadniczej części utrzymano w mocy.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Część wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 17 czerwca 2021 roku, sygn. akt VIII K 1014/20, w której Sąd Rejonowy podaje, że decyzja, do której nie zastosował się oskarżony, wydana została przez Prezydenta Miasta L..

Zwięźle o powodach zmiany

Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia wykazała, że przedmiotową decyzję wydał nie Prezydent Miasta L., a Starosta (...), co jest zgodnie z art. 103 ust. 1 pkt. 1 lit. c ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku o kierujących pojazdami. Sąd Rejonowy, myląc w toku wyrokowania organy administracji , popełnił omyłkę, na co sam wskazał w treści swojego uzasadnienia, przywołując w ustaleniach faktycznych właściwy organ.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd Okręgowy kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciążył oskarżonego. Zgodnie bowiem z art. 636 § 1 k.p.k., w sprawach z oskarżenia publicznego, w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego, wniesionego wyłącznie przez oskarżonego, koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi na ogólnych zasadach ten, kto wniósł środek odwoławczy. W dacie wyroku istniejącymi kosztami była opłata oraz wydatki wyłożone w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana