Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

3 listopada 2021 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Kosicka

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie 3 listopada 2021 r. w Warszawie

odwołania B. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

z 9 kwietnia 2021 r., znak (...)

o wysokość podstawy wymiaru składek

zmienia zaskarżoną decyzję w części w ten sposób, że stwierdza, że podstawa wymiaru składek B. M. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od 1 stycznia 2021 r. uzależniona jest od dochodu, zgodnie z tytułem ubezpieczenia oznaczonym kodem (...).

UZASADNIENIE

31 maja 2021 r. B. M. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 9 kwietnia 2021 r. znak: (...) zarzucając jej naruszenie art. 61 i art. 58 k.p.a. w zw. z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, skutkujące zmianą przedmiotu złożonego przez nią żądania oraz brak orzeczenia w sprawie złożonego przez nią wniosku o przywrócenie terminu do zgłoszenia tzw. „Małego ZUS plus”. Odwołująca wskazała, że mimo złożenia przez nią wniosku o przywrócenie terminu na powyższe zgłoszenie, skarżoną decyzją organ rentowy orzekł o podstawie wymiaru składek
na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej. Wyjaśniła przy tym, że dokument zgłoszeniowy do Małego ZUS plus złożyła po upływie ustawowego terminu, tj. 12 lutego 2021 r. Odwołująca nie kwestionowała złożenia przedmiotowego dokumentu po upływie terminu ustawowego. Wskazała natomiast,
iż wynikało to z przyczyn obiektywnych, gdyż jej pełnomocnik nie złożyła stosownego dokumentu w terminie, o czym poinformowała ją w dniu 12 lutego 2021 r. Po powzięciu tej informacji niezwłocznie złożyła wniosek o przywrócenie terminu, spełniając tym samym przesłanki określone w art. 58 § 2 k.p.a. Odwołująca wskazała również, że zgłoszenie
do Małego ZUS plus umożliwi jej skorzystanie z ograniczenia obciążeń wynikających ze składek na ubezpieczenie społeczne w ramach ułatwień dla wsparcia małych firm osiągających niskie przychody, co też uzasadniła szczególnymi okolicznościami spowodowanymi trwającą pandemią (...)19 (odwołanie k. 3-4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z 25 czerwca 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 1 k.p.c.
Organ rentowy wyjaśnił, że odwołująca zgłosiła się do ubezpieczeń społecznych od 1 stycznia 2021 r. jako osoba prowadząca działalność gospodarczą niemająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawa wymiaru składek jest uzależniona
od dochodu, z kodem ubezpieczenia 0590 00. Dokumenty zgłoszeniowy ZUS ZUA wpłynął
do Zakładu 12 lutego 2021 r., czyli po obowiązującym terminie. W związku z powyższym organ rentowy pismem z 23 lutego 2021 r. udzielił odwołującej odpowiedzi, że z uwagi
na zrezygnowanie z korzystania z Małego ZUS plus poprzez niedokonanie zgłoszenia
w określonym terminie, od 1 stycznia 2021 r. podlega ona do ubezpieczeń społecznych
i ubezpieczenia zdrowotnego z ww. tytułu z podstawą wymiaru składek stanowiącą kwotę nie niższą niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Rozpoznając wniosek odwołującej organ rentowy skarżoną decyzję ustalił jej podstawę wymiaru składek z tego tytułu w sposób określony powyżej, jednocześnie określając kwoty tej podstawy na przełomie września 2009 i stycznia 2021 r. W ocenie organu rentowego skarżona decyzja jest zasadna
i zgodna z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którymi warunkiem skorzystania z uprawnienia, dla którego podstawa wymiaru składek uzależniona
od dochodu (Mały ZUS plus) jest dokonanie przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą zgłoszenia z właściwym kodem i w ustawowo określonym terminie (odpowiedź na odwołanie k. 7 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca się B. M. podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba prowadząca działalność gospodarczą od 5 października 2009 r. do 31 lipca 2017 r.,
od 1 września 2017 r. do 30 kwietnia 2018 r., od 2 listopada 2018 r. do 31 stycznia 2019 r.,
od 1 marca 2019 r. do 31 marca 2019 r., od 1 maja 2019 r. do 31 maja 2019 r., od 1 sierpnia 2019 r. do 31 sierpnia 2019 r., od 1października 2019 r. do 30 listopada 2019 r., od 1 stycznia 2020 r. do 31 stycznia 2020 r., od 1 marca 2020 r. do 31 maja 2020 r. oraz od 1 lipca 2020 r.
Z tego tytułu odwołująca była zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych
i ubezpieczenia zdrowotnego:

‒

od 5 października 2009 r. do 31 października 2011 r. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności
do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 30% kwoty minimalnego miesięcznego wynagrodzenia z kodem ubezpieczenia 0570 00;

‒

w pozostałych okresach ubezpieczenia do 31 grudnia 2020 r. – jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty minimalnego miesięcznego wynagrodzenia z kodem ubezpieczenia 0510 00.

(pismo ZUS z 23.02.2021 r., dane o zgłoszeniach ubezpieczonego – akta rentowe, okoliczności bezsporne).

W ramach działalności gospodarczej B. M. korzysta z usług księgowo-rachunkowych świadczonych przez firmę (...), prowadzone przez A. D.. W styczniu 2019 i 2020 r. A. D. analizowała czy B. M. może skorzystać z uprawnień przewidzianych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych związanych z tzw. „Małym ZUS plus”. Do tego czasu B. M. nie korzystała z tych uprawnień z uwagi na przegrodzenie progu przychodu. Rok 2021 był pierwszym rokiem,
w którym B. M. mogła skorzystać z „Małego ZUS plus” z uwagi na fakt, że jej przychody z tytułu działalności gospodarczej zmalały poniżej progu (oświadczenie A. D. z 3.08.2021 r. k. 14 a.s.; zeznania świadek A. D. k. 32-33 a.s.).

W styczniu 2021 r. A. D. stan zdrowia jej najstarszej córki A. uległ pogorszeniu. 6 stycznia 2021 r. uzyskała pozytywny wynik testu w kierunku (...)19. Choroba miała trudny przebieg z uwagi na towarzyszące inne schorzenia, cukrzycę i celiakię, w związku z czym córka A. D. wymagała stałej opieki. Ponadto rodzina A. D. została poddana obowiązkowej kwarantannie trwającej od 6 do 22 stycznia 2021 r. (oświadczenie A. D. z 3.08.2021 r. k. 14 a.s.; informacja o pobycie w izolacji i na kwarantannie k. 15-16 a.s.; wniosek o zasiłek chorobowy z urzędowym poświadczeniem przedłożenia k. 17-19 a.s.; zeznania świadek A. D. k. 32-33 a.s.).

W związku z powyższym A. D. do końca stycznia 2021 r. nie dokonała weryfikacji, czy B. M. spełnia warunki do skorzystania z uprawnień w ramach Małego ZUS plus. Pozytywną weryfikację w tym zakresie A. D. przeprowadziła dopiero 12 lutego 2021 r. W tym samym dniu A. D. skontaktowała się telefonicznie z B. M. i poinformowała ją o możliwości zgłoszenia do Małego ZUS plus (oświadczenie A. D. z 3.08.2021 r. k. 14 a.s.; zeznania świadek A. D. k. 32-33 a.s.).

12 lutego 2021 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wpłynęło zgłoszenie B. M. na druku ZUS P ZWUA wyrejestrowania z ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 0510 00 od 1 stycznia 2021 r. i jednocześnie zgłoszenie na druku ZUS P ZUA do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 0590 00 od 1 stycznia 2021 r.
(druki ZUS P ZWUA i ZU P ZUA – akta rentowe, okoliczności bezsporne). Następnie, 16 lutego 2021 r. do ww. organu rentowego wpłynął wniosek B. M. o przywrócenie terminu zgłoszenia do Małego ZUS p.us, w którym wskazała, że uchybienie terminowi nastąpiło
z powodu niedopełnienia obowiązków przez jej pełnomocnika do spraw rachunkowo-księgowych. Ponadto odwołująca wyjaśniła, że przychód uzyskany w 2020 roku z prowadzonej przez nią działalności wyniósł 57.177 zł, przy czym limit przychodu ustalony z uwzględnieniem okresów, w których zawiesiła prowadzoną działalność (2 miesiące), wynosi 10 .655 zł,
co oznacza, że uzyskany przez nią przychód był tylko nieznacznie wyższy niż połowa limitu uprawniającego do skorzystania z Małego ZUS plus (wniosek o przywrócenie terminu – akta rentowe, karta nienumerowana).

W odpowiedzi na powyższy wniosek ZUS (...) Oddział w W. pismem z 23 lutego 2021 r. poinformował odwołującą, że zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych – dokument ZUS ZUA z kodem tytułu 0590 00 wpłynęło do Zakładu 12 lutego 2021 r.,
czyli po obowiązującym terminie. W związku z powyższym organ rentowy wskazał,
że od 1 stycznia 2021 r. odwołująca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym
i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty minimalnego miesięcznego wynagrodzenia z kodem ubezpieczenia 0510 00.
Na tej podstawie organ rentowy wezwał odwołującą do złożenia prawidłowych dokumentów ubezpieczeniowych (pismo ZUS z 23.02.2021 r. – akta rentowe, karta nienumerowana).

11 marca 2021 r. odwołująca złożyła w (...) Oddziale ZUS w W. wniosek o wydanie decyzji w sprawie przywrócenia terminu zgłoszenia do Małego ZUS plus. W odpowiedzi
na powyższe ZUS (...) Oddział w W. wydał w dniu 9 kwietnia 2021 r. decyzję
nr (...) na podstawie której stwierdził, że podstawę wymiaru składek
na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzenia przez odwołującą pozarolniczej działalności gospodarczej stanowią kwoty:

‒

od 09/2009 r. do 12/2009 r. – 382,80 zł;

‒

od 01/2010 r. do 12/2010 r. – 395,10 zł;

‒

od 01/2011 r. do 10/2011 r. – 415,80 zł;

‒

od 11/2011 r. do 12/2011 r. – 2.015,40 zł;

‒

od 01/2012 r. do 12/2012 r. – 2.115,60 zł;

‒

od 01/2013 r. do 12/2013 r. – 2.227,80 zł;

‒

od 01/2014 r. do 12/2014 r. – 2.247,60 zł;

‒

od 01/2015 r. do 12/2015 r. – 2.375,40 zł;

‒

od 01/2016 r. do 12/2016 r. – 2.433,00 zł;

‒

od 01/2017 r. do 12/2017 r. – 2.557,80 zł;

‒

od 01/2018 r. do 04/2018 r. – 2.665,80 zł;

‒

za 11/2018 r. – 2.576,94 zł;

‒

za 12/2018 r. – 2.665,80 zł;

‒

za 01/03/05/08/10/11/2019 r. – 2.859,00 zł;

‒

za 01/2020 r. – 3.136,20 zł;

‒

od 03/202 r. do 05/2020 r. – 3.136,20 zł;

‒

od 08/2020 r. do 12/2020 r. – 3.136,20 zł;

‒

od 01/2021 r. – 3.155,40 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że pismem z 23 lutego 2021 r. udzielił odwołującej odpowiedzi na wniosek z 12 lutego 2021 r. o przywrócenie terminu na zgłoszenie do Małego ZUS plus, wskazując, że z uwagi na zrezygnowanie przez nią ze zgłoszenia do korzystania z Małego ZUS plus poprzez niedokonanie zgłoszenia w określonym terminie od dnia zaistnienia zmiany, tj. do 1 lutego 2021 r., odwołująca podlega od 1 stycznia 2021 r. odwołująca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty minimalnego miesięcznego wynagrodzenia (wniosek odwołującej z 11.03.2021 r., decyzja ZUS z 09.04.2021 r. – akta rentowe, karty nienumerowane).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach rentowych odwołującej, jak również w oparciu o zeznania świadek A. D.. Zdaniem Sądu powołane wyżej dowody, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie było uzasadnione.

Spór w niniejszej sprawie koncentrował się na kwestii podstawy wymiaru składek odwołującej B. M. z tytułu ubezpieczenia jako osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą począwszy od 1 stycznia 2021 r. z zastosowaniem zasad przewidzianych w ramach instytucji tzw. „Małego ZUS plus”. Powyższa instytucja, przewidziana wprowadzonym 1 stycznia 2019 r. przepisem art. 18c ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 423), dotyczy najniższe podstawy wymiaru składek. Stosownie do ust. 1 tego przepisu podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonego, o którym mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, którego roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 000 złotych, uzależniona jest od dochodu
z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym
od osób fizycznych, zwanego dalej „dochodem z pozarolniczej działalności gospodarczej”, uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. Podstawa wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku (ust 2). Podstawę wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, ubezpieczony ustala na dany rok kalendarzowy, mnożąc przeciętny miesięczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym, obliczony zgodnie z ust. 4, przez współczynnik 0,5. Otrzymany wynik jest zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa (ust 3). Ubezpieczony, o którym mowa w ust. 1, może zadeklarować jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kwotę wyższą niż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustalona zgodnie z niniejszym artykułem (ust. 8). Ubezpieczony przekazuje informację o zastosowanych formach opodatkowania obowiązujących tego ubezpieczonego w poprzednim roku kalendarzowym, o rocznym przychodzie z pozarolniczej działalności gospodarczej i rocznym dochodzie z tej działalności uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym, w tym o przychodzie i dochodzie uzyskanych w okresie obowiązywania danej formy opodatkowania, oraz o podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustalonej na dany rok kalendarzowy w:

1)  imiennym raporcie miesięcznym albo

2)  w deklaracji rozliczeniowej - w przypadku, o którym mowa w art. 47 ust. 2, składanych za styczeń danego roku kalendarzowego lub za pierwszy miesiąc rozpoczęcia lub wznowienia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w danym roku kalendarzowym (ust 9).

Z kolei stosownie do art. 47 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż do 10 dnia następnego miesiąca - dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie.

Z bezspornych okoliczności sprawy wynika, że B. M. podjęła działania w celu zgłoszenia się do tzw. „Małego ZUS plus”, zgłaszając w dniu 12 lutego 2021 r. w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na druku ZUS P ZWUA wyrejestrowanie z ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 0510 00 od 1 stycznia 2021 r. i jednocześnie zgłoszenie na druku ZUS P ZUA do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 0590 00 od 1 stycznia 2021 r., dodatkowo składając wniosek o przywrócenie terminu na dokonanie ww. zgłoszeń. Organ rentowy stanął na stanowisku, zgodnie z którym dokonanie powyższych czynności nastąpiło po terminie w myśl przepisów art. 36 ust. 13-14a oraz art. 18c ust. 10 ustawy systemowej, co w konsekwencji prowadziło do przyjęcia, że odwołująca zrezygnowała z możliwości skorzystania z uprawnienia do zadeklarowania niższej podstawy wymiaru składek na zasadach przewidzianych w ramach instytucji „Małego ZUS plus”.

Zgodnie z art. 36 ust. 10 ustawy systemowej zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych zawiera w szczególności następujące dane dotyczące osoby zgłaszanej: dane, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 1, nazwisko, imiona, datę urodzenia, nazwisko rodowe, obywatelstwo i płeć, tytuł ubezpieczenia, stopień niepełnosprawności, posiadanie ustalonego prawa do emerytury lub renty, wykonywany zawód, adres zameldowania na stałe miejsce pobytu, adres zamieszkania, jeżeli jest inny niż adres zameldowania na stałe miejsce pobytu, adres do korespondencji, jeżeli jest inny niż adres zameldowania na stałe miejsce pobytu i adres zamieszkania. O wszelkich zmianach w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniach,
o których mowa w ust. 10-12, płatnik składek zawiadamia Zakład w terminie 7 dni od zaistnienia zmian, stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez Zakład (ust. 13). O zmianach w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniu, o którym mowa w ust. 10, dotyczących tytułu ubezpieczenia oraz rodzajów ubezpieczeń i terminów ich powstania, płatnik składek zawiadamia Zakład poprzez złożenie zgłoszenia wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych zawierającego prawidłowe dane (ust. 14). Przy tym, zgodnie z art. 36 ust. 14a ustawy systemowej, o zmianie w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniu,
o którym mowa w ust. 10, dotyczącej tytułu ubezpieczenia związanego ze sposobem obliczania podstawy wymiaru składek, o którym mowa w art. 18c ust. 1, ubezpieczony zawiadamia Zakład przez złożenie zgłoszenia wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych zawierającego prawidłowe dane w terminie:

1)  do końca stycznia danego roku kalendarzowego, jeżeli zmiana w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniu następuje w styczniu tego roku, przy czym jeżeli termin ten jest krótszy niż 7 dni, ubezpieczony dokonuje zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych w terminie 7 dni od zaistnienia zmiany;

2)  7 dni od zaistnienia zmiany - w pozostałych przypadkach.

Zdarzeniem powodującym powstanie prawa do ubezpieczeń społecznych na zasadach określonych w art. 18c u.s.u.s jest przekazanie informacji o rocznym dochodzie wraz z deklaracją ubezpieczeniową, składaną za miesiąc styczeń w przypadku kontynuowania działalności. Zdarzenie to ma charakter konstytutywny do uzyskania uprawnienia, o którym mowa w art. 18c ust. 1 u.s.u.s. (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego z 16 października 2020 r.,
III AUa 452/20).

Treść powyższych przepisów nie pozostawia wątpliwości, że płatnik składek chcący skorzystać w danym roku kalendarzowym z uprawnienia do preferencyjnego obniżenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przewidzianego w art. 18c ustawy systemowej jest zobowiązany do złożenia stosownych zgłoszeń do końca stycznia danego roku kalendarzowego. W przypadku odwołującej – co wprost przyznała w treści odwołania – bezspornie złożenie takich zgłoszeń nastąpiło po upływie ustawowego terminu, tj. 12 lutego 2021 r. Powyższe skutkowało przyjęciem przez organ rentowy, że od 1 stycznia 2021 r. odwołująca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty minimalnego miesięcznego wynagrodzenia z kodem ubezpieczenia 0510 00, co znajduje odzwierciedlenie w skarżonej decyzji z 9 kwietnia 2021 r.

Sąd zważył jednak, że istniały podstawy do zmiany skarżonej decyzji na korzyść odwołującej. Z dokonanych przez sąd ustaleń wynika bowiem, że do uchybienia przez odwołującą terminowi na zgłoszenie zmiany kodu ubezpieczenia przez odwołującą doszło bez jej winy. Sąd ustalił, że odwołująca w ramach działalności gospodarczej korzysta z usług księgowych firmy (...) prowadzonej jednoosobowo przez A. D.. Z załączonego do akt sprawy oświadczenia ww. świadek, załączonych do niego dokumentów oraz jej zeznań wynika jednoznacznie, że z uwagi na pozytywny wynik testu w kierunku (...)19 oraz związaną z tym konieczność przebywania na kwarantannie wespół z potrzebą sprawowania opieki nad chorą córką, A. D. nie miała możliwości realizacji ciążących na niej zobowiązań, w tym dokonania w imieniu odwołującej zgłoszenia preferencyjnej podstawy wymiaru składek na zasadach przewidzianych w art. 18c ustawy systemowej. O uchybieniach w tym zakresie odwołująca została poinformowana dopiero 12 lutego 2021 r., w efekcie czego niezwłocznie dokonała zgłoszenia wyrejestrowania z ubezpieczeń z dotychczasowym kodem 0510 00 od 1 stycznia 2021 r. przy jednoczesnym zgłoszeniu do ubezpieczeń z kodem 0590 00 od ww. daty. W tych okolicznościach sąd uznał, że do opóźnienia zgłoszenia odwołującej doszło z przyczyn obiektywnie niezależnych od odwołującej, a tym samym usprawiedliwionych. Za takie okoliczności zdaniem sądu należało uznać błędy popełnione przez biuro rachunkowe prowadzone przez A. D., z którego usług odwołująca korzystała w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Wprawdzie w orzecznictwie wskazuje się, że prawidłowe realizowanie zobowiązań przez płatnika składek obciąża go osobiście, co też co do zasady wyłącza możliwość powoływania się na błąd w działaniu osób trzecich (pełnomocnika, biura rachunkowego), jednakże w ocenie sądu odnoszenie tej zasady niejako automatycznie do każdej sytuacji, w którym nieprawidłowości w realizacji zobowiązań przez płatników wynikały z błędów popełnionych przez biuro rachunkowe byłoby nadmiernie rygorystyczne - w szczególności, że również uchybienia ze strony samego biura wynikały z okoliczności obiektywnych, dotykających ogółu społeczeństwa, zaś odwołująca niezwłocznie po otrzymaniu informacji o uchybieniach biura podjęła stosowne czynności w celu ich naprawy. Na tym tle, zdaniem sądu, nie można również pominąć, na co odwołująca powołała się w treści odwołania, że wraz ze złożeniem w ZUS stosownych zgłoszeń złożyła dodatkowo wniosek o przywrócenie terminu na dokonanie ww. czynności na zasadach przewidzianych w art. 58 § 1 i 2 k.p.a. Wprawdzie sąd ubezpieczeń społecznych nie jest uprawniony do rozstrzygać w zakresie prawidłowości stosowania przepisów Kodeksu postepowania administracyjnego przez organ rentowy, niemniej jednak nie uszło uwadze sądu, że szczególne okoliczności wskazane w tym wniosku zostały przez ZUS w istocie zignorowane, o czym świadczy brak wydania w tym przedmiocie decyzji odmownej oraz – w ślad za pismem ZUS z 23 lutego 2021 r. skierowanym do odwołującej w następstwie ww. wniosku – jednoznaczne uznanie zgłoszenia za dokonane po terminie.

W ocenie sądu należało również zwrócić uwagę, że choć wprawdzie termin na zgłoszenie do „Małego ZUS plus” na zasadach określonych w art. 18c ustawy systemowej został określony na tle przepisów art. 36 tej ustawy – zawierającego regulacje dotyczące zgłoszenia do ubezpieczeń – to zgłoszenie powyższego jest ściśle związane z zadeklarowaniem przez płatnika podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia. Z tej perspektywy należy też zwrócić uwagę na art. 48 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, że jeżeli płatnik składek nie złoży w terminie deklaracji rozliczeniowej, nie będąc z tego obowiązku zwolniony, Zakład dokonuje wymiaru składek z urzędu w wysokości wynikającej z ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej, bez uwzględnienia wypłaconych zasiłków oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych, zawiadamiając o tym płatnika. Jeżeli po wymierzeniu składek z urzędu płatnik składek złoży deklarację rozliczeniową, Zakład koryguje wymiar składek do wysokości wynikającej ze złożonej deklaracji rozliczeniowej, z uwzględnieniem wskazanych w deklaracji zasiłków oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych. Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie zwraca się uwagę, że obligatoryjne wymierzenie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych składek w wysokości przyjętej w deklaracji rozliczeniowej ostatnio złożonej przez płatnika stanowi swoistą sankcję, której stosowanie ma na celu zdyscyplinowanie opieszałych/nierzetelnych płatników i nakłonienie ich do terminowego rozliczania składek (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 10 grudnia 2018 r., III AUa 284/18). W tym też kontekście, zdaniem sądu, złożenie deklaracji rozliczeniowej z przekroczeniem terminu przy jednoczesnym spełnieniu przez odwołującą pozostałych warunków wskazanych w ustawie – co nie było kwestionowane przez organ rentowy – nie uzasadnia przyjęcia rezygnacji z zamiaru skorzystania z ulgi przez odwołującą.

Mając na względzie powyższe okoliczności sąd przyjął, iż dokonanie przez odwołującą zgłoszenia do „Małego ZUS plus” i zadeklarowanie przez nią tytułu ubezpieczenia z kodem 0590 00 od 1 stycznia 2021 r., choć dokonane z uchybieniem terminu, należy uznać za skuteczne. W konsekwencji sąd uznał odwołanie za zasadne i na podstawie
art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił skarżoną decyzję z 9 kwietnia 2021 r. w ten sposób, że stwierdził, że podstawa wymiaru składek B. M. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od 1 stycznia 2021 r. uzależniona jest od dochodu zgodnie z tytułem ubezpieczenia oznaczonym kodem 0590 00.