Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2021 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2021 r. w Piszu na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko Z. D. (1)

o zapłatę

o r z e k a :

I.  powództwo oddala,

II.  zasądza od powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz pozwanego Z. D. (1) kwotę 3 617 zł ( trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 311/20

UZASADNIENIE

W dniu 21 stycznia 2020 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wytoczyła powództwo przeciwko Z. D. (1) o zapłatę kwoty 44 458,06 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto powódka wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że dochodzona wierzytelność wynika z umowy kredytu gotówkowego numer (...), zawartej między stronami w dniu 18.06.2015r., na podstawie której pozwany otrzymał umówioną kwotę zobowiązując się jednocześnie do jej zwrotu na warunkach ściśle określonych w umowie. W związku z niewywiązywaniem się przez pozwanego z umowy i brakiem spłat, powódka wypowiedziała umowę kredytu, co spowodowało, że roszczenie o zwrot kredytu stało się natychmiast wymagalne. Powódka wskazała, że na dochodzoną pozwem kwotę składa się:

- należność główna w kwocie 41 069,30 złotych,

- skapitalizowane odsetki umowne w kwocie 1 824,82 zł naliczone od należności głównej za okres od dnia 15.01.2019r. do 14.08.2019r.,

- skapitalizowane odsetki karne umowne w kwocie 1 563,94 zł naliczone za okres od 15.08.2019r. do dnia wymagalności roszczenia, tj. 20.01.2020r.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym w niniejszej sprawie w dniu 24 marca 2020 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie nakazał pozwanemu zapłacić na rzecz powódki całość dochodzonego roszczenia wraz z kosztami postępowania.

Pozwany Z. D. (1) w przepisanym terminie wniósł sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. W uzasadnieniu podniósł, iż przedmiotowa umowa kredytu zawierała klauzule abuzywne w rozumieniu art. 385 ^{( 1)} k.c. oraz, że kredyt został udzielony bez uprzedniego poczynienia przez powódkę rzetelnych ustaleń w przedmiocie posiadania bądź nieposiadania przez pozwanych zdolności kredytowej. Na koniec pozwani podnieśli zarzut nie udowodnienia przez powódkę istnienia oraz wysokości dochodzonego roszczenia

Ewentualnie pozwani wnieśli o zawieszenie niniejszego postępowania z uwagi na ujawnienie się przestępstwa oszustwa popełnionego przez J. W. na szkodę wielu osób w postaci doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości, m.in. Z. D. (1), w związku z którym toczy się przed Prokuraturą Okręgową w Suwałkach postępowanie karne pod sygn. akt PO I Ds. 51.2019, którego ustalenie mogłoby wywrzeć istotny wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy cywilnej.

Po przekazaniu sprawy do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piszu i uzupełnieniu pozwu w trybie art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c., strona powodowa na potwierdzenie swojego stanowiska przedłożyła m.in. umowę kredytu gotówkowego, regulamin udzielania kredytów konsumpcyjnych dla osób fizycznych, regulamin przyjmowania i rozpatrywania reklamacji, regulamin otwierania i prowadzenia bankowych rachunków dla osób fizycznych, warunki udzielania kredytu gotówkowego, zestawienie operacji na rachunku przedmiotowego kredytu, ostateczne wezwanie do zapłaty z dnia 16.04.2019r. wraz z dowodem nadania i dowodem doręczenia, pismo z 15.05.2019r. zawierające oświadczenie o wypowiedzeniu umowy wraz z dowodem nadania i dowodem doręczenia, wyciąg z ksiąg bankowych.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 18 czerwca 2015 roku pomiędzy (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W., a Z. D. (1) zawarta została umowa kredytu gotówkowego o numerze (...), na podstawie której Z. D. (1) przyznany został kredyt w wysokości 72 004,03 złotych obejmujący środki przeznaczone na dowolny cel konsumpcyjny w wysokości 52 950,28 złotych, środki przeznaczone na sfinansowanie składki z tytułu ubezpieczenia 12 217,64 złotych, środki przeznaczone na sfinansowanie prowizji banku 6 836,11 złotych.

Z. D. (1) zobowiązał się spłacić powyższą kwotę wraz z odsetkami umownymi w 84 równych miesięcznych ratach, płatnych do 12-ego dnia każdego miesiąca, począwszy od sierpnia 2015 roku.

Zgodnie z umową, kredytodawca został uprawniony do naliczania odsetek karnych od przeterminowanego zadłużenia, a także do wypowiedzenia umowy z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia - w przypadku nieuregulowania przez kredytobiorcę rat kredytu w umówionym terminie.

Z. D. (1) nie wywiązał się z warunków ww. umowy o kredyt.

Pismem z dnia 16 kwietnia 2019 roku kredytodawca wezwał Z. D. (1) o zapłaty wymagalnych rat kredytu wraz z odsetkami w nieprzekraczalnym terminie 14 dni roboczych od daty otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenia umowy i postawienia całego zobowiązania w stan natychmiastowej wykonalności. Wezwanie, doręczone kredytobiorcy w dniu 23 kwietnia 2019 roku, pozostało bezskuteczne.

Pismem z dnia 15 maja 2019 roku, doręczonym Z. D. (1) w dniu 23 maja 2019 roku, (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wypowiedziała umowę o kredyt gotówkowy nr (...) zawartą 18 czerwca 2015 roku, z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia.

Na dzień wniesienia pozwu w przedmiotowej sprawie, do spłaty na rzecz kredytodawcy pozostał kapitał w wysokości 41 069,30 zł wraz z odsetkami umownymi.

(dowód: umowa z dnia 18.06.2015r. k. 36-43; historia operacji na rachunku kredytu k. 65-67 i 102-107; wezwanie do zapłaty z 16.04.2019r. wraz z dowodem nadania i doręczenia k. 68-71; pismo stanowiące wypowiedzenie umowy wraz z dowodem nadania i doręczenia k. 72-75; zeznania pozwanego k. 116v-117)

Sąd zważył, co następuje:

W myśl ogólnej zasady wyrażonej w art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na tym, kto z faktu tego wywodzi skutki prawne. Mając powyższe na uwadze, w przedmiotowej sprawie to na powódce spoczywał więc ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jej roszczenie. Nadto, wskazać należy, iż w sprawach cywilnych sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy czy też do uzupełnienia postępowania dowodowego o dowody, na których istnienie wskazują strony, lecz których nie przedstawiły. Obowiązek dowodzenia spoczywa bowiem na stronach.

Nie budzi wątpliwości Sądu, że w dniu 18 czerwca 2015 roku pomiędzy stronami zawarta została umowa o kredyt gotówkowy o numerze (...). Strona pozwana nie kwestionowała, że na ww. umowie, która załączona jest do akt sprawy, widnieje podpis pozwanego.

Ponieważ strona pozwana zakwestionowała roszczenie powoda zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, Sąd w pierwszej kolejności ustalił, czy dochodzone roszczenie było wymagalne w dacie wniesienia pozwu. Ustalenie braku wymagalności czyniłoby bowiem zbędnym rozpoznawanie dalszych zrzutów zgłoszonych w odpowiedzi na pozew.

Zgodnie z art. 75c ust. 1-6 ustawy Prawo bankowe, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. W wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Restrukturyzacja, o której mowa w ust. 1, dokonywana jest na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę. Bank, w przypadku odrzucenia wniosku kredytobiorcy o restrukturyzację zadłużenia, przekazuje kredytobiorcy, bez zbędnej zwłoki, szczegółowe wyjaśnienia, w formie pisemnej, dotyczące przyczyny odrzucenia wniosku o restrukturyzację.

Z uwagi na treść cytowanego wyżej przepisu uznać należy, że bank nie może swobodnie wypowiedzieć umowy kredytowej, gdy kredytobiorca popadł w opóźnienie ze spłatą kredytu. W pierwszej kolejności bank winien doręczyć kredytobiorcy wezwanie oraz odczekać do upływu dodatkowego terminu, wyznaczonego w wezwaniu (nie krótszego niż 14 dni roboczych), na spłatę zadłużenia. Dopiero po upływie tego terminu może złożyć wobec kredytobiorcy oświadczenie woli w sprawie wypowiedzenia umowy. W przypadku, gdy powyższe przesłanki nie zostały spełnione, czynność prawna banku polegająca na wypowiedzeniu umowy jest nieważna (art. 58 § 1 k.c.). W szczególności nie prowadzi ona do wymagalności wierzytelności banku o spłatę tej części kredytu, co do której kredytobiorca nie pozostawał w opóźnieniu. Procedura wynikająca z art. 75c ustawy nie może być przeprowadzona także po złożeniu oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu. Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący, tym samym wypowiedzenie umowy kredytu nie może być konwalidowane poprzez późniejsze działania. Wskazany przepis prawa bankowego stanowi w całości przepis semidyspozytywny. Może zostać zmieniony w umowie kredytu albo osobnym porozumieniu jedynie na korzyść kredytobiorcy, na przykład przez wydłużenie terminu na złożenie wniosku w sprawie restrukturyzacji kredytu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 15.04.2019r. w sprawie V ACa 663/18, Legalis; podobnie wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstokuy z 19.07.2018r. w sprawie I ACa 285/18).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy zauważyć, iż powódka przedłożyła Sądowi skierowane do pozwanego i skutecznie mu doręczone pismo z dnia 16 kwietnia 2019 r. wzywające do zapłaty w terminie 14 dni przeterminowanego zadłużenia, jednak z treści tego pisma nie wynika poinformowanie pozwanego o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia na podstawie uprawnień wskazanych w art. 75c ustawy prawo bankowe (vide k. 68 akt sprawy).

Konsekwencją powyższego jest uznanie przez Sąd, iż powódka dokonała wypowiedzenia umowy w wadliwy sposób, bez wdrożenia procedury wynikającej z przepisu art. 75c ustawy Prawo bankowe.

Podkreślić należy, że od banku jako profesjonalisty należy oczekiwać, aby działania upominawcze były zgodne z dyspozycją art. 75c prawa bankowego i tym samym poprzedzały właściwe wypowiedzenie umowy. Z samej istoty upomnienia wynika, że stanowi ono rodzaj skarcenia, napomnienia, przypomnienia, lecz nie ukarania. Sekwencja oświadczeń powodowego banku powinna być taka, że w pierwszej kolejności winien on wezwać kredytobiorcę do zapłaty, z poinformowaniem o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację, a następnie, w przypadku bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu, złożyć oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Wobec treści pisma z dnia 16 kwietnia 2019 roku, stwierdzić należy, iż w rozpatrywanym przypadku takiej sekwencji oświadczeń powodowego banku nie było.

Ponieważ zatem powódka nie udowodniła, że złożyła pozwanemu skuteczne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o kredyt, niemożliwe jest przyjęcie, iż nastąpił skutek w postaci wymagalności całego zobowiązania. Dlatego tez Sąd oddalił powództwo jako niezasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł mając na uwadze jego wynik na podstawie na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.), art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty procesu strony pozwanej składa się opłata za czynności adwokackie w kwocie 3 600 zł oraz oplata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.