Sygn. akt II AKa 223/20
Dnia 27 października 2021 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący SSA Katarzyna Capałowska (spr.)
Sędziowie SA Jerzy Leder
SA Anna Kalbarczyk
SA Przemysław Filipkowski
SO (del.) Sławomir Machnio
Protokolant: sekr.sądowy Adriana Hyjek
przy udziale prokuratora Jacka Pergałowskiego
i oskarżyciela posiłkowego P. B. (1)
po rozpoznaniu w dniu 27 października 2021 r.
sprawy
P. M. syna C. i T.
urodz. (...) w W.
oskarżonego z art. 148 §1 kk w zw. z art. 64 §1 kk
na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora
od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie
z dnia 24 marca 2020 r. sygn. akt V K 268/19
1. zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
2. kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa;
3. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. Ł. S. kwotę 720 zł plus VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu udzielonej oskarżycielowi posiłkowemu w postępowaniu odwoławczym.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 223/20 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 24 marca 2020 r. o sygn. V K 268/19. |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
Nie prowadzono postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym. |
|||||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
Nie prowadzono postepowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym. |
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
Prokurator w apelacji zawarł następujące zarzuty: 1. obrazy art. 7 k.p.k. mającą wpływ na treść wyroku poprzez dowolną ocenę wyjaśnień P. M. i uznanie za wiarygodne wyjaśnień oskarżonego w zakresie braku zamiaru bezpośredniego pozbawienia życia P. B. (2) pomimo ustalenia, że do zdarzenia doszło w wyniku sprzeczki, oskarżony nie miał żadnego celu w zabieraniu noża z blatu kuchennego do miejsca, w którym miał rzekomo otwierać butelkę wódki i zadać cios, sprzeczności z zeznaniami K. R. (1) uznanymi za wiarygodne w całości co do miejsca i okoliczności prowadzenia przez oskarżonego rozmowy telefonicznej, treścią zarejestrowanych nagrań rozmów z dyspozytorami numeru alarmowego i stwierdzonej ewolucji wyjaśnień w toku postępowania pozostającej w korelacji ze stopniem zapoznania się przez oskarżonego z materiałem dowodowym oraz podawania przez oskarżonego nieracjonalnych wytłumaczeń co do zmiany ubrania i sposobu wzywania pomocy, sprzątania mieszkania i obecności przedmiotów wartościowych pomimo pozostawania w cugu alkoholowym; 2. błędu w ustaleniach faktycznych mającego wpływ na treść orzeczenia polegający na uznaniu, że oskarżony działał w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia P. B. (2) pomimo uznania za wiarygodne i stanowiące podstawę ustaleń faktycznych dowodów wskazujących na świadome zadanie przez oskarżonego pokrzywdzonemu ciosu nożem w serce w wyniku sprzeczki oraz wskazujących na prowadzenie przez oskarżonego rozmowy telefonicznej w wejściu do mieszkania, co wykluczało możliwość jednoczesnego udzielania P. B. (2) pomocy zgłaszanej dyspozytorowi, a także pominięcie okoliczności wskazujących na pozorność wzywania pomocy przez oskarżonego i spożywania alkoholu po dokonaniu zarzuconego mu czynu; 3. błędu w ustaleniach faktycznych mającego wpływ na treść orzeczenia polegający na uznaniu, że dopuszczenie się kolejnego przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, również z użyciem noża, w stanie po spożyciu alkoholu, w okresie próby określonym w związku z warunkowym przedterminowym zwolnieniem z odbycia reszty kary pozbawienia wolności i w warunkach powrotu do przestępstwa, a także zacieranie śladów popełnionego przestępstwa w celu uniknięcia odpowiedzialności nie stanowią okoliczności świadczących o stopniu zdemoralizowania oskarżonego uzasadniającym wymierzenie mu kary dożywotniego pozbawienia wolności oraz uznanie za okoliczności łagodzące stwierdzonego uzależnienia od alkoholu, osobowości dysocjalnej i spożycia nadmiernej ilości alkoholu oraz posiadania dwójki dzieci. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Sąd Apelacyjny uznał, że zarzuty przedstawione w apelacji prokuratora nie są zasadne, a argumentację przedstawioną w środku odwoławczym należy uznać za polemiczną. Ad 1/ Należy mieć na uwadze, że do zdarzenia doszło w mieszkaniu, a uczestnikami zdarzenia były tylko dwie osoby tj. oskarżony i pokrzywdzony P. B. (2), który w wyniku ugodzenia go nożem zmarł. Zatem materiał dowodowy, oprócz dowodów rzeczowych, protokołów oględzin, opinii biegłych, stanowiły wyjaśnienia oskarżonego – w zakresie wydarzeń poprzedzających sprzeczkę oskarżonego i pokrzywdzonego oraz obejmujących sam moment ugodzenia nożem P. B. (2). Wyjaśnienia złożone przez P. M. w toku postępowania karnego ewoluowały w kierunku jak najbardziej korzystnym dla oskarżonego jednak zostały prawidłowo ocenione przez Sąd Okręgowy, z zachowaniem należytej ostrożności oraz logiki. W ocenie Sądu odwoławczego, zebrany materiał dowodowy został przez sąd meriti oceniony w sposób prawidłowo z zachowaniem reguły zapisanej w art. 7 kpk. Skoro prokurator twierdzi, że oskarżony P. M. chciał spowodować śmierć P. B. (2), nie logicznym stałoby się takie zachowanie oskarżonego, którym równocześnie przeczył zamiarowi bezpośredniemu i wywołaniu zamierzonego skutku albowiem: oskarżony poprzestał na jednym ugodzeniu nożem, starał się zawezwać pomoc, zostawił otwarte drzwi do mieszkania po telefonie na numer alarmowy. Zeznania K. R. i zapis rozmowy z numerem alarmowym, a następnie próba zmycia podłogi przez oskarżonego - na które powołuje się prokurator w apelacji miały miejsce już po zdarzeniu, zatem trudno na ich podstawie wyciągać wnioski co do istnienia zamiaru bezpośredniego u oskarżonego, bowiem zachowanie może być interpretowane jako (początkowo) chęć pomocy pokrzywdzonemu, a po jego zgonie - jako chęć oskarżonego umniejszenia własnej odpowiedzialności karnej. Charakteryzowało to także postawę oskarżonego zmieniającego na własną korzyść wyjaśnienia w toku postępowania karnego, celem złagodzenia odpowiedzialności karnej. Wcześniejsza karalność oskarżonego, z uwagi na dynamikę zdarzeń tempore criminis była irrelewantna dla powodu sprzeczki pomiędzy pokrzywdzonym a oskarżonym, i jej przebiegu. Wcześniejsza karalność oskarżonego z art. 159 kk ( na co wskazuje prokurator) równocześnie może być argumentem za tym, iż oskarżony wcale nie działał z zamiarem bezpośrednim, ale w pewien sposób „kalkował” wcześniejsze zachowanie. Ad.2 i 3/ Powyższe rozważania dotyczące oceny dowodów równocześnie dotyczą niezasadności zarzutów w zakresie błędów w ustaleniach faktycznych zarzuconych orzeczeniu Sądu I instancji. Ocena dowodów została bowiem dokonana w sposób prawidłowy, a wnioski wyciągnięte na ich podstawie stworzyły logiczny ciąg ustaleń faktycznych. W uzupełnieniu powyższych rozważań – i podnoszonej w apelacji argumentacji przez prokuratora ( vide: s. 5 apelacji)- można jedynie dodać, iż krwawy ślad na butelce wódki, nie może być jednoznacznym probierzem, ile alkoholu oskarżony wypił po stwierdzeniu, że pokrzywdzony nie żyje (a ile przed sprzeczką). Sąd I instancji w sposób prawidłowy dostrzegł siłę z jaką ugodzono pokrzywdzonego nożem i kierunek zadanego ciosu w klatkę piersiową ( z góry na dół) oraz wywiódł logiczny wniosek, odmawiając wiary wyjaśnieniom oskarżonego, że pokrzywdzony jakoby „nadział się” na narzędzie kuchenne. Wreszcie podzielić należy konstatacje Sądu Okręgowego w zakresie okoliczności łagodzących i obciążających oskarżonego przy ustalaniu wymiaru kary orzeczonej wobec oskarżonego. Okoliczności wskazane w apelacji prokuratora Sąd dostrzegł i prawidłowo je rozważył. Kluczowym w sprawie wymiaru kary był ustalony zamiar ewentualny. Przyjęcie działania przez oskarżonego z zamiarem ewentualnym, uczyniło stopień zawinienia nieco niższym ( vide: s.21 uzasadnienia Sadu Okręgowego) – na tej podstawie zdaniem Sądu odwoławczego wymierzona oskarżonemu kara 15 lat pozbawienia wolności jest karą adekwatną, spełniająca wymogi prewencji ogólnej i indywidualnej, a także inne dyrektywy wymiaru kary opisane art. 53 kk. |
||
Wniosek |
||
O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, że oskarżony P. M. dopuścił się popełnienia zarzuconego mu czynu w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia P. B. i wymierzenie mu kary dożywotniego pozbawienia wolności. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Ponieważ zarzuty wskazane w apelacji okazały się niezasadne – w konsekwencji również nie uwzględniono wniosku zawartego w środku odwoławczym. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 24 marca 2020 r. o sygn. V K 268/19 skazujący oskarżonego P. M.. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Przyczyny utrzymania w mocy wyroku Sądu I instancji są tożsame z argumentacją w wyniku której nie uwzględniono zarzutów przedstawionych w apelacji prokuratora. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
2 i 3. |
Oskarżony został zwolniony od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, z uwagi na stan majątkowy, brak dochodów i fakt, że pozostawał w izolacji jako tymczasowo aresztowany a także z uwzględnieniem rozmiaru orzeczonej kary pozbawienia wolności. O kosztach pomocy prawnej świadczonej z urzędu oskarżycielowi posiłkowemu w postępowaniu odwoławczym - Sąd orzekł na podstawie art. 618 §1 kpk przejmując je na rachunek Skarbu Państwa. |
7. PODPIS |
Katarzyna Capałowska Jerzy Leder Anna Kalbarczyk Przemysław Filipkowski Sławomir Machnio |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
prokurator |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Orzeczenie o winie i karze. |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |