Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSO Bogdan Gierzyński

protokolant: st.sekretarz sądowy Joanna Preizner

po rozpoznaniu 30 września 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa P. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 26 czerwca 2017 r. znak: (...)

I.  uchyla zaskarżoną decyzję;

II.  zasądza od pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz powoda P. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w K. kwotę 820 zł (osiemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Bogdan Gierzyński

Sygn. akt XVII AmE 240/17

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 26 czerwca 2017 r., znak: (...), na podstawie art. 56 ust. 2 i art. 56 ust. 1 pkt 3a, w związku z art. 11 i art. 11d ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2017 r., poz. 220 z późn. zm.), w związku z § 5 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (Dz.U. z 2007 r., Nr 133, poz. 924), oraz na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2016 r., poz. 23 z późn. zm.) w związku z art. 30 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne, po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu w dniu 23 czerwca 2016 r., na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 3a ustawy - Prawo energetyczne, postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia Panu P. S. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą P. S. (...) (...) z siedzibą w K. kary pieniężnej za niestosowanie się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wprowadzonych w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. orzekł, że:

1. P. S. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P. S. (...) (...) z siedzibą w K. w dniu 10 sierpnia 2015 r., w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w K. przy ul. (...), naruszył obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy.

2. za działanie wymienione w punkcie 1 wymierzył Panu P. S.
prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą P. S. (...) (...) z siedzibą w K. karę pieniężną w kwocie 1.221 zł (słownie: jeden tysiąc dwieście dwadzieścia jeden złotych).

Od powyższej decyzji odwołanie złożył P. S. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P. S. (...) (...) z siedzibą w K. zaskarżając ją w całości, wnosząc o:

1)  uchylenie decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 26 czerwca 2017 r. nr (...) w całości

ewentualnie w razie nieuwzględnienia przez Sąd powyższego wniosku wnoszę o:

2)  zmianę decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 26 czerwca 2017 r. nr (...) poprzez odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej, nałożonej zaskarżoną decyzją na P. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...).

Odwołujący wniósł ponadto o:

3)  wstrzymanie wykonania decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 26 czerwca 2017 r. nr (...) do czasu rozstrzygnięcia sprawy;

4)  zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

5)  dopuszczenie dowodów wskazanych w uzasadnieniu niniejszego pisma na okoliczności tam powołane;

6)  rozpoznanie sprawy również pod nieobecność skarżącego.

Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji:

1)  naruszenie art. 56 ust. 1 pkt 3a ustawy — Prawo energetyczne poprzez dokonanie nieprawidłowej oraz rozszerzającej wykładni polegającej na uznaniu, iż zaistniały przesłanki do nałożenia przez Prezesa URE kary pieniężnej na mocy powyższego przepisu;

2)  naruszenie art. 11d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne poprzez niewłaściwe zastosowanie, polegające na uznaniu, iż podstawą wprowadzenie przez OSP ograniczeń był właśnie ten przepis, a w konsekwencji powyższego uznanie, iż zaistniała podstawa prawna do nałożenia kary pieniężnej;

3)  naruszenie art. 23 ust. 2 pkt 13 ustawy prawo energetyczne w zw. z art. 61 § 1 i § 4 k.p.a. poprzez przyjęcie, iż naruszenie ograniczeń wprowadzonych na mocy art. 11c ust. 2 pkt 2 ustawy — Prawo energetyczne podlega kontroli Prezesa URE co uzasadnia wszczęcie postępowania administracyjnego w tym zakresie;

4)  naruszenie art. 56 ust. 6a ustawy — Prawo energetyczne po przez jego nieprawidłowe zastosowanie, błędne i niepełne ustalenie stanu faktycznego w niniejszej sprawie, skutkujące przyjęciem, że waga naruszonych przez skarżącego obowiązków jest znacząca, a w konsekwencji nie zachodzą przesłanki uzasadniające odstąpienia od wymierzenia skarżącemu kary;

5)  naruszenie art. 6 k.p.a. poprzez podjęcie działań niezgodnych z prawem polegających na wszczęciu postępowania administracyjnego oraz nałożenia kary pieniężnej w sytuacji gdy nie istniała podstawa prawna do takiego działania;

6)  naruszenie art. 7 k.p.a. poprzez wyprowadzenie przez organ wniosków sprzecznych ze zgromadzonym materiałem dowodowym w sprawie, w szczególności pominięcie przez Oran wniosków płynących z wyjaśnień skarżącego, wskazujący na znikomy charakter stwierdzonych naruszeń.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes URE wniósł o oddalenie odwołania, przeprowadzenie dowodu z dokumentów zgromadzonych przez Prezesa URE w toku przedmiotowego postępowania administracyjnego – na okoliczność prawidłowości zaskarżonej decyzji oraz zasadzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) S.A. w związku z obniżeniem dostępnych rezerw zdolności wytwórczych poniżej niezbędnych wielkości spowodowanych m.in. wyjątkowo wysokimi temperaturami i niskimi stanami wód w zbiornikach wodnych i rzekach, stwierdziły wystąpienie zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w rozumieniu postanowień art. 3 pkt 16 d ustawy - Prawo energetyczne wprowadzając, na podstawie art. 11 c ust. 2 pkt 2 tej ustawy, od godz. 10:00 dnia 10 sierpnia 2015 r. ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. /okoliczność bezsporna/

W dniu 10 sierpnia 2015 r. (...) S.A., działając na podstawie art. 11 c ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, powiadomiły Ministra Gospodarki (obecnie: Minister Energii) i Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o wystąpieniu zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, podjętych działaniach i środkach w celu usunięcia tego zagrożenia i zapobieżenia jego negatywnym skutkom oraz zgłosiły Ministrowi Gospodarki konieczność wprowadzenia ograniczeń na podstawie art. 11 ust 7 ustawy - Prawo energetyczne w trybie wydania przez Radę Ministrów rozporządzenia o wprowadzeniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej do dnia 31 sierpnia 2015 r. /okoliczność bezsporna/

Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku Ministra Gospodarki, Rada Ministrów wydała w dniu 11 sierpnia 2015 r. rozporządzenie w sprawie wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. /okoliczność bezsporna/

Rozporządzenie to zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw pod poz. 1136 i wprowadziło wskazane wyżej ograniczenia w okresie od dnia 11 sierpnia 2015 r. od godz. 24:00 do dnia 31 sierpnia 2015 r. do godz. 24:00. /okoliczność bezsporna/

Na wezwanie Prezesa URE, (...) S.A. z siedzibą w K., do której sieci jest przyłączony P. S. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P. S. (...) (...) z siedzibą w K. (Odbiorca), przedstawił zbiorcze dane wskazujące na stopień niedostosowania się odbiorców ujętych w „Planie wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej” obowiązującym w dniach od 10 do 31 sierpnia 2015 r. do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. Na podstawie powyższych danych zostały wygenerowane informacje wskazujące na stopień niedostosowania się Odbiorcy do wprowadzonych w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w odniesieniu do punktu poboru energii elektrycznej zlokalizowanego w K. przy ul. (...). /k. 3-4 akt adm./

W wyniku analizy ww. dokumentów Prezes URE powziął podejrzenie, że Odbiorca, we wskazanym obiekcie Odbiorcy, nie dostosował się do wprowadzonych w dniach 10 - 31 sierpnia 2015 r. ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, co może skutkować wymierzeniem kary pieniężnej, o której mowa jest w art. 56 ust 1 pkt 3a ustawy - Prawo energetyczne. /k. 1-2, k. 3-4, k. 28 akt adm./

Przekroczenia przez Odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy miało miejsce 10 sierpnia 2015 r., i wyniosło łącznie 0,407167MW (MW w godzinie).

Przychody (przychody netto ze sprzedaży i pozostałe przychody operacyjne) Odbiorcy osiągnięty w roku podatkowym 2016, wyniosły (...) zł. /k. 41 akt adm./

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane. Powód nie kwestionował w odwołaniu faktu naruszenia obowiązku stosowania się do ograniczeń.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje.

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 56 ust. 3a ustawy - Prawo energetyczne, karze pieniężnej podlega ten, kto nie stosuje się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, wprowadzonych na podstawie art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3.

Wskazany wyżej przepis daje podstawę do nałożenia kary pieniężnej wyłącznie w przypadku nie stosowanie się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, wprowadzonych na podstawie wymienionych enumeratywnie przepisów tj.: art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne.

Bezspornym w sprawie jest, że (...) S.A. stwierdziły wystąpienie zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w rozumieniu art. 3 pkt 16 d ustawy - Prawo energetyczne i wprowadziły, na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 tej ustawy od godziny 10:00 dnia 10 sierpnia 2015 r. ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej.

Uprawnienia określone w art. 11 c ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne i art. 11d ust. 3 tej ustawy nie są, zdaniem Sądu, tym samym uprawnieniem.

Przepis art. 11 c ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne stanowi, że w przypadku powstania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego może wprowadzić ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części do czasu wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust. 7, lecz nie dłużej niż na okres 72 godzin.

Z kolei art. 11d ust. 3 ww. ustawy stanowi, że w okresie występowania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej operatorzy systemu elektroenergetycznego mogą wprowadzać ograniczenia w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, w zakresie niezbędnym do usunięcia tego zagrożenia.

Treść powyższych przepisów nie pozostawia wątpliwości, że w odniesieniu do ich podstaw prawnych różny pozostaje zakres podmiotowy uprawnionych oraz zakres przedmiotowy uprawnienia.

Przepis art. 11 c ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne uprawnia wyłącznie operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego do wprowadzenia ograniczenia wyłącznie w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. Natomiast przepis art. 11d ust. 3 tej ustawy daje wszystkim operatorom systemu elektroenergetycznego (a więc również operatorom systemu dystrybucyjnego) uprawnienie do wprowadzania ograniczenia w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, a więc nie w zakresie dostarczania i poboru.

W świetle powyższego należało uznać, że naruszenie ograniczenia wprowadzonego art. 11 c ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne nie jest równoznaczne z naruszeniem ograniczenia wprowadzonego na podstawie art. 11d ust. 3 tej ustawy.

W ocenie Sądu brak jest zatem podstaw do nałożenia na powoda kary na podstawie art. 56 ust. 3a ustawy Prawo energetyczne za naruszenia ograniczenia wprowadzone na innej podstawie niż wymienione w niniejszym przepisie.

Sąd podziela stanowisko zajęte przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 października 2008 r., III SK 3/08, że skoro kara pieniężna stanowi sankcję, dolegliwość, i to znaczną, dla przedsiębiorcy, to odnoszą się do niej pewne najbardziej podstawowe zasady stosowania sankcji. Nie jest w związku z tym dopuszczalne stosowanie wykładni rozszerzającej w zakresie definiowania czynu, za który przewidziana jest sankcja w postaci kary pieniężnej.

Uwzględnienie powyższego zarzutu skutkuje równocześnie tym, że zarzuty podniesione przez powoda w odwołaniu stały się bezprzedmiotowe.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 479 ⁵³ § 2 k.p.c. decyzję należało uchylić jako wydanej bez podstawy prawnej.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sporu, zasądzając na rzecz powoda koszty postępowania, na podstawie art. 98 k.p.c.

SSO Bogdan Gierzyński