Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 października 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2020 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko G. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 24 stycznia 2019 r. sygn. akt I C 1697/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego G. K. na rzecz strony powodowej (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej

w W. kwotę 8 100zł (osiem tysięcy sto złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie na rzecz adwokata L. P. kwotę 6 642 zł ( sześć tysięcy sześćset czterdzieści dwa złote) w tym 1 242 zł podatku od towarów

i usług, tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną pozwanemu z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Paweł Czepiel SSA Grzegorz Krężołek SSA Jerzy Bess

Sygn. akt : I ACa 402/19

UZASADNIENIE

(...) Bank (...) S.A. w W., w pozwie skierowanym przeciwko G. K. - jako dłużnikowi rzeczowemu- domagała się zasądzenia od kwoty 207.916,82 zł w tym kwoty 183.342,13 zł tytułem należności głównej, odsetek umownych liczonych od dnia 28 lipca 2016 r. do dnia 20 kwietnia 2018 r. w kwocie 24.529,69 zł, kwoty 45 zł z tytułu kosztów, opłat i prowizji bankowych z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od kwoty należności głównej od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Uzasadniając żądanie bank argumentował , iż dniu 30 stycznia 2013 r. I. K. zawarła z nim umowę o kredyt nr (...).

Tytułem zabezpieczenia wierzytelności banku ustanowiono hipotekę umowną w kwocie 330.340 zł na nieruchomości położonej w miejscowości T., objętej księgą wieczystą nr (...), której właścicielem jest pozwany G. K..

Wobec niedotrzymania przez dłużnika osobistego warunków umowy w zakresie terminowej spłaty zobowiązania kredytowego, w dniu 28 lipca 2017 r. zostało skierowane do pozwanego , jako dłużnika rzeczowego, wezwanie do zapłaty należności, które zostało mu skutecznie doręczone w dniu 11 sierpnia 2017 r.

Wierzytelność dochodzona pozwem jest wymagalna, a pozwany mimo wezwania do zapłaty , przed wytoczeniem powództwa dobrowolnie jej nie zaspokoił.

W dniu 30 maja 2018 r. Sad I instancji wydał nakaz w postępowaniu nakazowym, którym uwzględnił żądanie strony powodowej w całości.

Pozwany w zarzutach od tego orzeczenia zaskarżył je w całości.

Motywując swoje stanowisko wskazał , że nieruchomość w T. nabył na podstawie umowy darowizny w 2015r i od tego momentu usiłował zakończyć polubownie spór co do zapłaty kredytu hipotecznego.

Jego propozycje prowadzące do tego celu były przez bank odrzucane . Zwracał się również do strony powodowej z prośbą o skorzystanie z programu dobrowolnej sprzedaży nieruchomości. Przyznając , iż nieruchomość obciążona jest hipoteką na rzecz strony powodowej, będącą zabezpieczeniem kredytu, w kwocie należności głównej wskazanej w pozwie twierdził , że brak jego spłaty został spowodowany chorobą kredytobiorcy- I. K., co skutkowało ogłoszeniem jej upadłości jako osoby fizycznej postanowieniem Sądu z dnia 17 sierpnia 2017 r.

Podnosił że podejmowane próby zbycia nieruchomości na wolnym rynku okazały się nieskuteczne a jej aktualna wartość , określona na sumę 210.640 zł, jest istotnie niższa od rozmiaru obciążenia hipotecznego.

Wyrokiem z dnia 24 stycznia 2019r , Sąd Okręgowy w Krakowie :

-utrzymał w całości w mocy nakaz zapłaty wydany przez Sąd Okręgowy w K. w dniu 30 maja 2018 roku sygn. akt (...) z tym, że zastrzegł pozwanemu ograniczenie odpowiedzialności do nieruchomości objętej KW nr (...), do wysokości hipoteki umownej w kwocie 330.340 zł, ustanowionej na niej na rzecz strony powodowej [pkt I ],

- zasądził od G. K. na rzecz (...) Bank (...) S.A. w W. kwotę 3.600 zł , tytułem kosztów procesu[ pkt II]

- nieuiszczonymi kosztami sądowymi od których pozwany był zwolniony obciążył Skarb Państwa[ pkt III] oraz

- przyznał adwokatowi L. P. od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie, kwotę 8.856zł/ brutto/, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu[ pkt IV sentencji orzeczenia. ].

Ustalając fakty istotne dla rozstrzygnięcia, za niesporne pomiedzy stronami Sąd I instancji uznał to , że w dniu 30 stycznia 2013 r. I. K. zawarła z (...) Bank (...) S.A. w W. umowę kredytu hipotecznego z oprocentowaniem zmiennym (...)nr (...).

Spłata kredytu został zabezpieczona poprzez ustanowienie hipoteki umownej w kwocie 330.340 zł na nieruchomości, położonej w miejscowości T., dla której Sąd Rejonowy w M. prowadzi księgę wieczystą nr (...). Jej właścicielem jest G. K..

W zakresie okoliczności spornych Sąd Okręgowy ustalił , że w księdze wieczystej nr (...), prowadzonej dla nieruchomości położonej w miejscowości T., której właścicielem jest pozwany, wpisana jest hipoteka umowna w kwocie 330.340 zł na rzecz strony powodowej celem zabezpieczenia kredytu z dnia 30 stycznia 2013 r.

Pismem z dnia 28 lipca 2017 r. strona powodowa poinformowała pozwanego, iż w związku z ustanowieniem zabezpieczenia w postaci hipoteki umownej w wysokości 330.340 zł na nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...) z tytułu zabezpieczenia wierzytelności (...) Banku (...) S.A. wobec I. K. wynikającej z umowy kredytu: kredyt mieszkaniowy (...)hipoteczny z oprocentowaniem zmiennym nr (...) – wobec zadłużenia kredytobiorczyni, stał się dłużnikiem rzeczowym (...) Banku (...) S.A. zobowiązanym do zapłaty kwoty 194.555,45 zł; przysługującej z tytułu:

- kapitału: 183.342,13 zł;

- odsetek: 11.168,32 zł;

- opłat i prowizji: 45 zł.

W odpowiedzi pozwany pismem z dnia 18 sierpnia 2017 r. zwrócił się do banku o przesłanie informacji o możliwości zawarcia ugody, warunkach czy też odsprzedaży nieruchomości na rzecz kredytodawcy. Wskazał, iż wyraża zgodę na odsprzedaż nieruchomości zabezpieczonej hipoteką, jak również wyraża wolę współpracy w celu dobrowolnej sprzedaży nieruchomości jako alternatywę egzekucji komorniczej z niej.

Strona pozwana odnosząc się do tego wniosku wskazywała, iż w celu sprzedaży nieruchomości winien skontaktować się syndykiem kredytobiorczyni I. K.. W przypadku chęci sprzedaży nieruchomości i znalezienie konkretnej oferty należy złożyć do banku wniosek restrukturyzacyjny z przedwstępną umowa kupna-sprzedaży.

Ponadto Sąd Okręgowy ustalił , że wymagalne zadłużenie obciążające pozwanego jako dłużnika rzeczowego , według stanu na dzień 20 kwietnia 2018 r. wynosiło 207.916,82 zł, w tym:

-

należność główna w wysokości 183.342,13 zł,

-

odsetki za okres od dnia 28.07.2016 r. do dnia 20.0.2018 r. w wysokości 24.529,69 zł,

-

koszty, opłaty i prowizje bankowe w wysokości 45 zł.

Postanowieniem z dnia 17 sierpnia 2017 r. Sąd Rejonowy dla K. w K. Wydział VIII Gospodarczy dla spraw upadłościowych i restrukturyzacyjnych, sygn. akt(...) ogłosił upadłość I. K., będącej osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej

W ramach oceny prawnej roszczenia zgłoszonego w pozwie , Sąd I instancji uznał je za usprawiedliwione w całości.

Odwołał się do tego , iż niespornym pomiedzy stronami było , że w dniu 30 stycznia 2013 r. I. K. zawarła z (...) Bank (...) S.A. w W. umowę kredytu hipotecznego (...)z oprocentowaniem zmiennym nr (...). Kredyt został zabezpieczony poprzez ustanowienie hipoteki umownej zwykłej w kwocie 330.340 zł na nieruchomości położonej w miejscowości T., której właścicielem jest G. K..

Powołując się na brzmienie art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe oraz art. 65 ustawy o księgach wieczystych i hipotece wskazał , że istota hipoteki jako ograniczonego prawa rzeczowego polega na tym, aby w sytuacji nieuzyskania zaspokojenia od dłużnika osobistego wierzyciel mógł uzyskać zaspokojenie od dłużnika rzeczowego – do wysokości hipoteki – pomimo tego, że żaden stosunek obligacyjny pomiędzy nimi nie istnieje.

Jeżeli zobowiązany osobiście- jak w rozstrzyganej sprawie - nie spełnia obciążającego go świadczenia, wierzyciel może wszcząć egzekucję przeciwko dłużnikowi rzeczowemu, przedtem jednak musi uzyskać przeciwko niemu tytuł wykonawczy. Przy czym dłużnik rzeczowy odpowiada tylko z obciążonej nieruchomości do wysokości hipoteki.

G. K. jest takim dłużnikiem , którego odpowiedzialność za zobowiązanie w warunkach , gdy [ co nie sporne ] dłużnik osobisty banku - I. K. - go nie spłaca jest -w tych granicach - za ten dług odpowiedzialny.

Zdaniem Sądu I instancji strona powodowa wykazała przy tym złożonymi do akt dokumentami zarówno podstawę jak i rozmiar ilościowy dochodzonej pozwem wierzytelności oraz to , że poprawnie w korespondencji z G. K. informowała go o jego odpowiedzialności za dług oraz jego wymagalności [ czego pozwany w sporze nie kwestionował].

Sąd Okręgowy wskazał także , iż fakt ogłoszenia upadłości konsumenckiej wobec dłużnika osobistego było pozbawione znaczenia dla oceny zasadności roszczenia skierowanego przeciwko dłużnikowi rzeczowemu.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 98 § 1 i 3 k.p.c. przy czym na rzecz banku od przerywającego pozwanego Sąd przyznał je w wysokości różnicy kwot należnego wynagrodzenia pełnomocnika procesowego będącego radcą prawnym w postępowaniu nakazowym oraz zwykłym, wobec utrzymania nakazu w mocy , także w odniesieniu do rozstrzygnięcia o nich.

O kosztach pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu Sąd I instancji orzekł na podstawie §2, §4 ust. 1 i 3 i §8 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu ( jedn. tekst Dz. U. z 2019, poz. 18).

O nieuiszczonych kosztach sądowych, od których uiszczenia pozwany był zwolniony, rozstrzygnął w oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( jedn. tekst Dz. U. z 2018 r., poz. 300).

Apelację od tego orzeczenia złożył G. K. i zaskarżając je w całości , w pierwszej kolejności domagał się wydania przez Sąd II instancji rozstrzygnięcia reformatoryjnego , którym :

Nakaz zapłaty z dnia 30 maja 2018r zostanie uchylony , kwota dochodzona pozwem zostanie od skarżącego zasądzona zgodnie z żądaniem pozwu z równoczesnym jej rozłożeniem na 298 miesięcznych rat , każda w wysokości 700 zł , za wyjątkiem ostatniej, w wymiarze 16, 82 zł, a skarżący nie zostanie obciążony na rzecz strony przeciwnej kosztami procesu.

Pełnomocnik pozwanego wnosił także o przyznanie na jej rzecz , ze środków budżetowych, wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną G. K. w postępowaniu apelacyjnym,

Jako wniosek ewentualny zostało sformułowane żądanie uchylenia orzeczenia oraz przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu w Krakowie do ponownego rozpoznania.

Środek odwoławczy został oparty na następujących zarzutach:

- naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści zaskarżanego wyroku istotne znaczenie , a to :

a/ art. 227 kpc i 233 kpc , wobec niedokonania przez Sąd niższej instancji ustaleń faktycznych dotyczących możliwości finansowych i majątkowych pozwanego , w konsekwencji tego braku oceny zasadności jego wniosku o rozłożenie świadczenia na raty,

b/ art. 320 kpc , jako następstwa niezastosowania tego przepisu , w warunkach nie poczynienia jakikolwiek ustaleń istotnych dla odwołania się do tej normy mimo , że żądanie rozłożenia świadczenia na raty zostało przez obecnie skarżącego złożone na rozprawie z dnia 24 stycznia 2019r ,

c/ art. 328 §2 kpc , w sytuacji nie odniesienia się przez Sąd do tego wniosku w ramach motywów orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej,

d/ art. 98 kpc i art. 102 kpc , w następstwie jego niezastosowania drugiego z wymienionych przepisów wobec obowiązku zwrotu kosztów procesu przez skarżącego na rzecz banku mimo , że jego aktualna sytuacja materialna uzasadniała nie obciążanie go nim,

- naruszenia prawa materialnego - nie zastosowania przy ocenie roszczenia strony powodowej - art. 5 kc i nie uznanie , że w okolicznościach ustalonych w sprawie wskazujących , że bank nie był skłonny do podjęcia negocjacji z dłużnikiem rzeczowym na temat warunków zaspokojenia długu , dochodzenie roszczenia stanowi nadużycie przez stronę powodową prawa podmiotowego.

Odpowiadając na apelację bank domagał się jej oddalenia jako pozbawionej usprawiedliwionych podstaw oraz obciążenia G. K. kosztami postępowania apelacyjnego.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 28 lutego 2020r / 186-198 akt / pełnomocnik pozwanego zmienił wnioski apelacji , domagając się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia powództwa oraz przyznania na jej rzecz wynagrodzenia z urzędu wobec ich nie pokrycia przez reprezentowanego.

Domagała się także przeprowadzenia dowodu z załączonych dokumentów z których wynikało , że :

a/ na podstawie umowy darowizny z dnia 29 listopada 2019r zawartych pomiedzy I. K. i G. K. a W. N.- jako obdarowaną - pozwany przestał być właścicielem nieruchomości położonej w T. objętej księgą wieczysta nr(...) która była obciążona hipoteką na rzecz banku , stanowiącą zabezpieczenie rzeczowe spłaty zobowiązania kredytowego zaciągniętego przez dłużnik osobistego I. K. oraz

b/ pozwany złożył wobec banku wniosek o umorzenie odsetek już po dacie tego zbycia.

Odnosząc się do tej zmiany bank podtrzymał swoje stanowisko procesowe zawarte w odpowiedzi na apelację, przekładając dokumenty wskazujące , że postulat pozwanego nie został przez bank uwzględniony. / k.205 akt /

Rozpoznając apelację, Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy G. K. nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.

Żaden z zarzutów na których opiera się jego konstrukcja nie możne zostać podzielony. W szczególności bez znaczenia dla oceny odwoławczej wyroku Sądu I instancji pozostaje fakt , że po wydaniu tego orzeczenia doszło do zmiany osoby właściciela nieruchomości składającej się z działek nr (...), położonej w T. , objętej księgą wieczysta nr (...) która obciążona jest hipoteką na rzecz banku. [ o powodach takiego wniosku będzie bliżej mowa w końcowej części uzasadnienia].

Nie ma racji skarżący podnosząc zarzuty procesowe .

Zarzut tego rodzaju jest uzasadniony jedynie wówczas , gdy spełnione zostaną równocześnie dwa warunki.

Strona odwołująca się do niego wykaże , że rzeczywiście sposób postępowania Sądu naruszał indywidualnie oznaczoną normę [ normy ] formalne. Jednocześnie nieprawidłowości te prowadziły do następstw , które miały istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia. Nieco inaczej kwestię tę ujmując zarzut procesowy jest usprawiedliwiony jedynie wówczas, jeżeli zostanie dowiedzione , że gdyby nie potwierdzone błędy proceduralne Sądu niższej instancji , orzeczenie kończące spór stron miałoby inną treść.

Niezasadnie skarżący stawia zarzut naruszenia art. 328 §2 kpc.

Zważywszy na to w jaki sposób jest on motywowany wystarczy wskazać , że rzeczywiście w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, Sąd I instancji nie odniósł się do wniosku G. K. o rozłożenie świadczenia należnego bankowi na raty.

Nieprawidłowość ta , jakkolwiek rzeczywista, nie miała żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia i już z tej przyczyny należy zarzut ten odeprzeć.

Materiał zgromadzony w sprawie wyklucza bowiem potwierdzenie tego , że pozwany dowiódł istnienia w jego sytuacji osobistej , w tym finansowej i majątkowej, podstaw do uwzględnienia takiego wniosku.

Należy nawet stwierdzić ,że nieco paradoksalnie , że argumentacja powołana w środku odwoławczym wskazująca na to , że znajduje się on w trudnej sytuacji materialnej , mającej usprawiedliwić żądania rozłożenia świadczenia na aż 298 rat oraz aby nie obciążać go kosztami procesu na rzecz strony przeciwnej, przemawia wprost za wnioskiem , iż ani w dacie orzekania przez Sąd I instancji ani w czasie kiedy o jego apelacji orzeka Sąd Apelacyjny, podstaw faktycznych do podzielenia jego wniosku opartego na art. 320 kpc nie było i nie ma.

Ta wyjątkowa w zakresie zastosowania norma nie służy tylko jednej stronie [dłużnikowi ] , a jej zastosowanie ma zapewnić wierzycielowi realną , pomimo zmiany sposobu i terminu zaspokojenia jego wierzytelności jej spłatę, bez potrzeby angażowania przymusu egzekucji.

Ubiegający się o jej zastosowanie dłużnik ma dowieść , że daje gwarancje osiągniecia takiego efektu.

G. K. podnosząc stawiany zarzut obecnie , jak również wcześniej, w postępowaniu rozpoznawczym przed Sądem I instancji takiemu obowiązkowi nie sprostał.

ZA chybiony należy uznać także zarzut naruszenia art. 227 i 233 kpc [ jak należy sądzić apelującemu chodzi o normę ujętą w pierwszej z jednostek redakcyjnych tego przepisu , skoro tylko ona dotyczy wprost oceny zgromadzonych w sprawie dowodów.

Skuteczne postawienie tego zarzutu wymaga od strony wykazania na czym , w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów, polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.

W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony, pozostając dowolną , nie doniosłą z tego punktu widzenia polemiką oceną i ustaleniami Sądu niższej instancji.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005 , sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

Ponadto nie można tracić z pola widzenia również , że swobodna ocena dowodów stanowi jeden z podstawowych elementów składających się na jurysdykcyjną kompetencję Sądu , który dowody bezpośrednio przeprowadza.

Ma to m. in. i takie następstwo , że nawet w sytuacji w której z treści dowodów można , w zakresie ustaleń , wyprowadzić równie logiczne , chociaż przeciwne do przyjętych przez Sąd I instancji wnioski , to zarzut naruszenia normy art. 233 §1 kpc , pomimo to , nie zostanie uznany za usprawiedliwiony.

Dopóty , dopóki ocena przeprowadzona przez Sąd ocena mieści się w granicach wyznaczonych przez tę normę procesową i nie doznały naruszenia wskazane tam jej kryteria , Sąd Odwoławczy obowiązany jest ocenę tę , a co za tym idzie także wnioski z niej wynikające dla ustalań faktycznych , aprobować .

To , w jaki sposób skarżący motywuje ten zarzut wyklucza uznanie go za trafny.

Z samych twierdzeń pozwanego , w tym tych zawartych w motywach apelacji , które nie odnoszą się wprost do żadnego z przeprowadzonych w sprawie dowodów [ które miałby być niepoprawnie przez Sąd I instancji ocenione ] wynika , że poza nieruchomością w T. na które nie znalazł pomimo, starań nabywcy , nie dysponuje żadnym innym majątkiem, mogącym pozwolić na realną spłatę zobowiązania wobec strony pozwanej .

To , że Sad I instancji nie odniósł się do żądania rozłożenia na raty ani nie uczynił częścią ustaleń faktycznych faktów które dotyczyły sytuacji ekonomicznej skarżącego, nie stanowi naruszenia normy procesowej odnoszącej się do oceny dowodów.

Ta , tak eksponowana przez G. K. jako trudna , sytuacja dochodowa i majątkowa, wyklucza zasadność kolejnego zarzutu - naruszenia art. 320 kpc.

O czym była już uprzednio mowa, przeczy ona istnieniu podstaw do zastosowania tego przepisu jako źródła zmiany sposobu i terminu spełnienia świadczenia przez apelującego na rzecz kredytodawcy.

Niezasadnie skarżący powołuje naruszenia norm art. 98 oraz 102 kpc.

Aby strona mogła skorzystać z wyjątkowego w zakresie zastosowania dobrodziejstwa nie obciążania jej kosztami przegranego sporu , celowo poniesionymi przez drugą stronę, przemówić za tym muszą nie tylko sytuacja osobista tego , który miałby z niego skorzystać ale także charakter samej sprawy , której cechy decydowałyby o takich racjach , które usprawiedliwiałyby odejście od generalnej zasady odpowiedzialności za wynik sporu na rzecz zasad słuszności i sprawiedliwości. Do tych cech pozwany nawet nie odwołuje się. Sąd II instancji także ich nie dostrzega.

Niezasadnie również G. K. powołuje zarzut materialny naruszenia art. 5 kc.

Fakt , że w warunkach , gdy wobec dłużnika osobistego została ogłoszona upadłość konsumencka , bank dochodzi nie spłaconej wymagalnej wierzytelności od dłużnika rzeczowego , który co należy podkreślić, w procesie nie negował ani wymagalności pretensji finansowej banku ani jej rozmiaru ilościowego , nie może być uznane za przejaw nadużycia prawa podmiotowego.

W tej sytuacji o kwalifikacji działania banku , chroniącego swój usprawiedliwiony prawnie interes majątkowy , jako sprzecznego z zasadami współżycia społecznego nie może dostatecznie świadczyć to , że nie chce przystać na propozycje zaspokojenia wierzytelności formułowane przez pozwanego.

Odmowa tym propozycjom może wynikać z różnych przyczyn , w tym ekonomicznych . Nie sposób przy tym w sposób usprawiedliwiony mówić o tym , iż jest to przejaw szykany wobec pozwanego. Do takiego wniosku brak jest dostatecznych podstaw faktycznych.

Uznanie , że żaden z zarzutów procesowych nie jest usprawiedliwiony ma m. in to następstwo , że ustalenia , które Sąd I instancji uczynił podstawą faktyczna wydanego orzeczenia , jako kompletne i poprawne z punktu widzenia zgodności ze zgromadzonym materiałem dowodowym , Sąd II instancji przyjmuje za własne.

Wymagają one uzupełnienia o fakty , które wynikają z dokumentów przedłożonych przez strony podczas postępowania przed Sądem Apelacyjnym.

Z uwagi na ich daty [ późniejsze niż zamknięcie rozprawy przed Sądem Okręgowy ] oraz istotność ich treści dla rozstrzygnięcia, skoro w oparciu o ich część G. K. zmienił swoje stanowisko procesowe, postulując zmianę wyroku i oddalenie powództwa , Sąd II instancji przeprowadził z nich dowody.

Uzupełnienie to przedstawia się następująco.

Na podstawie umowy darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego z dnia 29 listopada 2019r , rep. (...) właścicielką nieruchomości w T. , składającej się z działek ewidencyjnych nr (...) o łącznej powierzchni 0, 38 ha , objętej księgą wieczystą nr (...) obciążonej hipoteką na rzecz strony pozwanej jest- w miejsce pozwanego- W. N..

G. K. nadal , już po dacie utraty tytułu do tej realności, bezskutecznie ubiegał się o umorzenie należności odsetkowej w ramach zobowiązania kredytowego

/ dowód : umowa darowizny z dnia 29 listopada 2019r / k. 187 – 193 , akt , odpis z księgi wieczystej według stanu na dzień 21 września 2020r , wniosek pozwanego skierowany do banku w dniu 24 stycznia 2020r i odpowiedź strony powodowej z 14 lutego 2020r k. 196 i k. 205 akt /

Ustalenia te zostały oparte na treści dokumentów , których wiarygodności żadna ze stron nie kwestionowała.

Te dodatkowe okoliczności w powiązaniu z treścią skorygowanego przez pozwanego wniosku środka odwoławczego wymagają oceny tego , czy i w jaki sposób zmiana osoby właściciela nieruchomości obciążonej hipoteką , wpływa na ostateczny wynik sporu stron.

Nie może budzić wątpliwości to , że Sąd Apelacyjny rozpoznając apelację G. K. , przy obowiązywaniu systemu apelacji pełnej , w dalszym ciągu rozpoznaje tę samą sprawę , a nie tylko kontroluje poprawność rozstrzygnięcia Sądu niższej instancji o roszczeniu procesowym banku skierowanym przeciwko pozwanemu.

Zmiana osoby właściciela nieruchomości obciążonej rzeczowo , w ocenie Sądu II instancji mogła doprowadzić do tego , że na podstawie art. 192 pkt 3 kpc w zw z art. 391 §1 kpc , W. N. mogła wstąpić do postępowania w miejsce G. K. , przy czym mogło to nastąpić tylko za zgodą strony pozwanej.

Ponieważ taki wniosek o zmianę podmiotową po stronie biernej sporu nie został nawet sformułowany okoliczność , że skarżący utracił poprzez zbycie nieruchomości przymiot dłużnika rzeczowego strony pozwanej pozostaje bez wpływu na to , że nadal pozostaje strona sporu , zachowując w nim bierną legitymację procesową.

Skutek taki wynika wprost z brzmienia art. 192 pkt 3 kpc.

W konsekwencji dokonanie przez niego czynności prawnej z dnia 29 listopada 2019r [na którą strona powodowa nie miała żadnego wpływu ] nie zmienia w jakikolwiek sposób oceny zasadności apelacji G. K..

Pozostaje ona bezzasadną.

W szczególności brak jest podstawy aby fakt wyzbycia się przez niego w trakcie postępowania [ apelacyjnego ] nieruchomości, mógł prowadzić do oddalenia wobec niego powództwa.

Zbycie takie może stanowić natomiast podstawę do tego , aby wobec kolejnego nabywcy nieruchomości obciążonej rzeczowo wyrok odniósł skutek poprzez rozstrzygniecie o wniosku dla którego podstawą jest art. 788 §1 kpc.

/ por. w tej kwestii prezentujące takie samo stanowisko judykaty Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2008 , sygn. III CSK 54/08 oraz z 8 grudnia 2016r , sygn. III CZP 81/16 , obydwa powołane za zbiorem Legalis , a także uwagi A. Marciniaka w komentarzu do kodeksu postępowania cywilnego – wydanie z 2019r /

Z podanych przyczyn , w uznaniu apelacji za niezasadną, Sąd Apelacyjny orzekł o jej oddaleniu na podstawie art. 385 kpc w zw z art. 65 § ustawy z dnia 6 lipca 1982 o księgach wieczystych i hipotece[ jedn. tekst DzU z 2019 poz. 2204]

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd II instancji orzekł na podstawie art. 98 §1 i 3 w zw. z art. 99 oraz 108 §1 i 391 §1 kpc i wynikającej z niego dla wzajemnego rozliczenia stron z tego tytułu , zasady odpowiedzialności za wynik sprawy.

Zważywszy na wartość przedmiotu zaskarżenia i fakt , że po stronie banku koszty te odpowiadały wynagrodzeniu pełnomocnika będącego radcą prawnym , zostały ustalone na podstawie §2 pkt 7 w zw. z §10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015r [ jedn. tekst DzU z 2018 poz. 265].

Wynagrodzenie dla adwokata z urzędu , reprezentującego G. K. w postępowaniu apelacyjnym, wobec jego wyniku zostało przyznane ze środków budżetowych.

Jego wysokość została ustalona na podstawie §8 pkt 7 w zw. z §16 ust. 1 pkt 2 oraz §4 pkt 3 Rozporządzenia MS w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 [ jedn. tekst DzU z 2019 poz. 18 ].

SSA Paweł Czepiel SSA Grzegorz Krężołek SSA Jerzy Bess