Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 16 listopada 2020 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2020 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z wniosku Z. P.

z udziałem (...) Spółki (...) (...)w W.

o ustanowienie służebności przesyłu

postanawia:

Oddalić wniosek.

SSR Marek Makowczenko

Sygn. akt I Ns 461/18

UZASADNIENIE

Wnioskodawca Z. P. wniósł o ustanowienie na rzecz uczestnika (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. odpłatnej służebności przesytu na nieruchomości stanowiącej działki ewidencyjne numer (...) położonej w obrębie miejscowości O., dla której Sąd Rejonowy w. (...) prowadzi księgę wieczystą o nr (...) polegającą na prawie utrzymywania i korzystania z uprzedzenia przesyłowego w postaci linii gazowej średnioprężnej i średniego ciśnienia o łącznej deklarowanej długości 115 mb oraz linii gazowej podziemnej średnioprężnej i średniego ciśnienia o łącznej deklarowanej długości 25 m i wykonywania z jego wykorzystaniem przesyłu na czas nieokreślony za jednorazowym wynagrodzeniem w kwocie 18.500 zł. Nadto wnioskodawca wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania wnioskodawca podniósł, iż jest właścicielem nieruchomości opisanej w księdze wieczystej nr (...), na której terenie usytuowane są urządzania przesyłowe tj. na działce o nr ew.(...) - linia gazowa średnioprężna i średniego ciśnienia o łącznej deklarowanej długości 115 mb oraz na działce o nr ew. (...) linii gazowej podziemnej średnioprężnej i średniego ciśnienia o łącznej deklarowanej długości 25 m. Twierdził, iż ustanowienie służebności przesyłu jest niezbędne i konieczne do korzystania przez uczestnika z ww. urządzeń przesyłowych.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik postępowania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł o oddalenie wniosku oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.. Uczestnik potwierdził, że na działkach wnioskodawcy oznaczonych nr ew. (...) znajdują się należące do uczestnika urządzenia przesyłowe. Urządzenia te zostały wybudowane przez poprzednia prawego uczestnika – (...) Zakłady (...) w W.. Przedmiotowy gazociąg został odebrany i przyjęty do eksplantacji w dn. 31 lipca 1979 r. i począwszy od dnia następnego tj. 1 sierpnia 1979 uczestnik i jego poprzednicy prawny w sposób czynny i nieprzerwany korzystają z nieruchomości objętej wnioskiem. Wobec powyższego należy uznać, że wniosek jest bezzasadny, gdyż uczestnik nabył przez zasiedzenie odpowiednią służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu na nieruchomościach wnioskodawcy. Odnośnie urządzeń zlokalizowanych na działacie wnioskodawcy oznaczonej nr ew. (...) uczestnik wskazał, że nie znajdą się tam urządzenia przesyłowe stanowią jego własność. W obrębie ww. działki znajduje się wyłącznie przyłącze gazowe tj. instalacja zewnętrza od szafki gazowej w linii ogrodzenia, która stanowi własność wnioskodawcy. Z ostrożności procesowej uczestnik postępowania zakwestionował wskazaną przez wnioskodawców wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Sąd ustalił, co następuje:

Wnioskodawca Z. P. jest właścicielem nieruchomości położonej w O. gmina W. składającej się z działek o numerach geodezyjnych (...), zapisanej w księdze wieczystej (...). Działki o numerze geodezyjnym (...)//(...)/7 zostały utworzone w wyniku podziału działki oznaczonej numerem (...)

( dowód : odpis księgi wieczystej (...)– k. 9-13)

Na działce o nr geod. (...) i znajduje się gazociąg średniego ciśnienia ST DN 125 o długości L = 61,13 m (powierzchnia pasa służebność przesyłu wynosi 61,539 cm ²). Natomiast na działce o nr geod. (...) znajduje gazociąg średniego ciśnienia ST DN 125 o długości L = 61,12 m (powierzchnia pasa służebność przesyłu wynosi 62,480 m ²). Przedmiotowy gazociąg został wybudowany w latach 1977-78 przez poprzednika prawnego uczestnika – (...) Zakłady (...) w W.. Urządzenia te zostały odebrane i przyjęte do eksploatacji protokołem przekazania – przejęcia do eksploatacji inwestycji (...) z dnia 31 lipca 1979 r. Do chwili obecnej przebieg linii gazociągu na nieruchomości wnioskodawcy nie uległ zmianie.

( dowód : decyzja z dnia 28 marca 1977 r. – k.53 , protokół przekazania – przyjęcia do eksploatacji inwestycji z 31 lipca 1979 r. – k. 56-58v, projekt techniczny gazociągu – k. 60-71, dziennik budowy - k. 81)

Na działce o nr geod. (...) Znajduje się znajduje się wyłącznie przyłącze gazowe tj. instalacja zewnętrzna od szafki gazowej w linii ogrodzenia, która stanowi własność wnioskodawcy

( dowód : projekt budowlany- k.84-85v, protokół z odbioru technicznego –k. 89-90 )

Uczestnik dokonuje regularnych oględzin gazociągu. Polegają przede wszystkim na kontroli szczelności gazociągu. Przeglądy oraz naprawy są wykonywane w razie potrzeby. Instalacja gazowa jest oznaczona naziemnie - na każdym załamaniu gazociągu posadowiony jest słupek.

( dowód : zeznania świadka L. W.– k. 186, raport z kontroli –k. 162-167v, raport z kontroli –k. 168, raport z kontroli –k. 169, raport z kontroli –k. 170, raport z kontroli –k. 168, raport z kontroli –k. 171),

Urządzenia przebiegające przez przedmiotową nieruchomość stanowiły własność przedsiębiorstwa państwowego (...) w W., któremu podporządkowany był Zakład (...). Zarządzeniem nr 56 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 1 sierpnia 1982 r. (...) Zakłady (...) w W. weszły w skład przedsiębiorstwa państwowego (...).

( dowód : decyzja z dnia 28 marca 1977 r. – k.53 , protokół przekazania – przyjęcia do eksploatacji inwestycji z 31 lipca 1979 r., zarządzenie nr 56 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 1 sierpnia 1982 r., k. 141-145v.)

W dniu 30 października 1996 r. nastąpiło przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego (...) z siedzibą w W. w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa.

( dowód : postanowienie Sadu Rejonowego dla (...) W. z dnia 30 października 1996 r. k. 113-115)

(...) spółka akcyjna w W. aktem notarialnym z dnia 31 grudnia 2002 r. przeniosła na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. między innymi prawo własności przedmiotowego gazociągu.

( dowód : akt notarialny z dnia 31 grudnia 2002 r. - k. 98-100)

Z dniem 1 lipca 2013 roku nastąpiła konsolidacja spółek dystrybucyjnych, w wyniku czego powstała spółka - (...) (...) z siedzibą w W.. Ww. spółka przejęła wszelkie prawa i obowiązki m.in. (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.. Następnie (...) (...) w W. zmieniła firmę na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

( dowód : odpis KRS - k. 150-158)

Wnioskodawca zwracał się do uczestnika postępowania o zawarcie umowy w przedmiocie ustanowienia służebności przesyłu za odpowiednim wynagrodzeniem. Uczestnik odmówił zawarcia umowy powołując się na zasiedzenie służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu.

( dowód : pismo z 14 kwietnia 2014 r. – k. 14-15v, pismo z 30 września 2014 r. – k. 17 )

Sąd zważył, co następuje:

Wnioskodawca oparł swe roszczenie na treści art. 305 ² § 2 k. c., zgodnie, z którym jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowieniu służebności przesyłu, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za jej ustanowienie, jeżeli jest ona konieczna do korzystania z urządzeń służących do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazów, energii elektrycznej oraz innych urządzeń podobnych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.

W sprawie bezspornym było, iż na nieruchomości należącej do wnioskodawcy, a oznaczonej nr ew. (...), znajdują się urządzenia przesyłowe wchodzące w skład przedsiębiorstwa uczestnika postępowania. Wobec jednak podniesionego przez uczestnika postępowania zarzutu zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu należy wskazać, że jego uwzględnienie czyni żądanie wnioskodawcy bezpodstawnym. Od daty zasiedzenia, bowiem przedsiębiorstwo przesyłowe nabywa prawo do nieodpłatnego korzystania z nieruchomości, na której posadowione jest urządzenie przesyłowe. Wskazać należy, że przed wprowadzeniem instytucji służebności przesyłu (art. 305 ¹ - 305 ⁴ k. c.), przedsiębiorstwo przesyłowe mogło zasiedzieć służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu na mocy art. 292 k.c., zgodnie z którym przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 292 k.c. w zw. z art. 305 ⁴ k. c. służebność przesyłu może być nabyta przez zasiedzenie, jeżeli polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia a przepisy o nabyciu własności nieruchomości stosuje się odpowiednio do zasiedzenia służebności. Art.172 §1 k.c. stanowi, że posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu, jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

W niniejszej sprawie bezspornym było, iż uczestnik postępowania oraz jego poprzednicy prawni korzystali z urządzeń posadowionych na nieruchomości wnioskodawcy. Zarówno w przypadku gazociągu średniego ciśnienia ST DN 125 o długości L = 61,13 m posadowionego działce o nr ew. (...)oraz gazociągu średniego ciśnienia ST DN 125 o długości L = 61, 12 m znajdującego się na działce o nr ew. (...) w sposób niezmieniony i nieprzerwany korzystanie trwa od 1979 r. Potwierdzają to przedłożone przez uczestnika postępowania dokumenty w postaci projektów budowy linii gazociągu i raporty z kontowali gazociągów i przyłączy oraz zeznania świadka L. W.. Dowody te nie były przez strony kwestionowane.

Dla oceny zgłoszonego zarzutu zasiedzenia istotne znaczenie ma także ocena charakteru posiadania. Dobra wiara polega bowiem na usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu posiadacza, że przysługuje mu takie prawo do władania rzeczą, jakie faktycznie wykonuje. Posiadaczem w złej wierze pozostaje natomiast ten, kto wie albo wiedzieć powinien, że prawo nie przysługuje jemu, a innej osobie. W orzecznictwie dobrą wiarę rozumie się jako błędne, ale usprawiedliwione w danych okolicznościach przeświadczenie posiadacza służebności o przysługującym mu prawie do korzystania z cudzej nieruchomości. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 14 listopada 2012 r. sygn. akt .II CSK 120/12 państwowe osoby prawne, które w okresie przed dniem 31 stycznia 1989 r., w wyniku realizacji inwestycji przesyłowych, przebiegających przez nieruchomości nie należące do przedsiębiorstwa przesyłowego, co do których wydane były decyzje administracyjne o przebiegu linii przesyłowej i pozwolenia budowlane, objęły w dobrej wierze posiadanie służebności, jako korzystanie z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści tej służebności (art. 172 § 1 w związku z art. 292 i art. 352 k.c.)”. Sąd podziela powyższy pogląd w całości. Dlatego też bieg terminu zasiedzenia służebności przesyłu na gruntach wnioskodawcy rozpoczął się dla poprzedników prawnych uczestnika postępowania będących w dobrej wierze. Należy również wskazać, iż momentem istotnym dla przyjęcia dobrej lub złej wiary jest chwila objęcia rzeczy w posiadanie (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2016 r., sygn. akt II CSK 512/15). Późniejsze zmiany świadomości posiadacza pozostają bez wpływu na tę ocenę i w konsekwencji na długość okresu niezbędnego do tego pierwotnego sposobu nabycia prawa rzeczowego. Ponadto, w odniesieniu do kwestii dobrej wiary posiadania służebności, Sąd zauważa, iż art. 7 k.c. ustanawia domniemanie dobrej wiary, którego wnioskodawca nie obalił.

Zaznaczenia wymaga, iż nieruchomość należąca obecnie do wnioskowany była własnością Skarbu Państwa do momentu jej „komunalizacji” albowiem na podstawie decyzji z dnia 8 stycznia 1991 r. jej właścicielem stała się Gmina W. ( akta księgi wieczystej (...) k. 8.). Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 stycznia 2013r., I OSK - komunalizacja mienia ogólnonarodowego (państwowego) na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, nastąpiła z mocy prawa, z dniem wejścia w życie ustawy, to jest 27 maja 1990 r., a decyzja komunalizacyjna, która potwierdza jedynie przejście prawa własności danego składnika mienia ze Skarbu Państwa na właściwą gminę, ma charakter deklaratoryjny.

Mając na uwadze okoliczność, że nieruchomość należąca obecnie do wnioskodawcy przestała być własnością Skarbu Państwa z dniem 27 maja 1990 r. okres zasiedzenia służebności przesyłu w zakresie korzystania z gazociągu średniego ciśnienia ST DN 125 o długości L = 61,13 m oraz gazociągu średniego ciśnienia ST DN 125 o długości l = 61, 12 m - upłynął 27 maja 2010 r.

W związku z powyższym, żądanie wnioskodawcy ustanowienia służebności przesyłu na działkach o nr ew. (...) jest bezzasadne, bowiem uczestnik nabył służebność przesyłu przez zasiedzenie.

Odnosząc się do kwestii urządzeń przesyłowych posadowionych w obrębie działki (...). Sąd podziela stawisko uczestnika, że znajduje tam się wyłącznie przyłącze gazowe, które stanowi własność wnioskodawcy, potwierdzają to przedłożone przez uczestnika dokumenty.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił wniosek o czym na podstawie przywołanych przepisów, orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie.

SSR Marek Makowczenko