Sygn. akt IX Ka 618/19
Dnia 5 marca 2020 roku
Sąd Okręgowy w Toruniu IX Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: sędzia SO Jarosław Sobierajski
Protokolant: sekretarz sądowy Mateusz Holc
przy udziale przedstawiciela (...) w T. I. D.
po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2020 roku
sprawy A. G., oskarżonego z art. 54 § 2 kks
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w T. z dnia 20 maja 2019 roku sygn. akt (...)
I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;
II. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w T.) kwotę 800 (osiemset) złotych tytułem opłaty za II instancję i obciąża go wydatkami poniesionymi w postępowaniu odwoławczym w kwocie 20 (dwadzieścia) złotych.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IX Ka 618/19 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
0 |
||
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
wyrok Sądu Rejonowego w T. w sprawie (...) z dnia 20 maja 2019 r. |
Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
Granice zaskarżenia |
Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
Ustalenie faktów |
Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.1.1. |
||||
Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.2.1. |
Ocena dowodów |
Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
Zarzut zmierzający do wykazania, że sąd meriti błędnie przyjął, że olej napędowy, w związku z nieopodatkowaniem którego postawiono oskarżonemu zarzut, był olejem, od którego nie została wcześniej uiszczona akcyza. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Skarżący niezasadnie wywodził, że ustalenie, iż ww. olej nie został nabyty przez oskarżonego – zgodnie z tym, co mówił – w firmie (...), było wynikiem błędnej oceny zgromadzonych dowodów. Jego zastrzeżeń co do prawidłowości analizy dowodowej, która legła u jego podstaw, nie sposób było podzielić. Sąd meriti prawidłowo ocenił zarówno wiarygodność wszystkich przeprowadzonych dowodów, jak i ich znaczenie dla rozstrzygnięcia o tym, czy polegały na prawdzie wyjaśnienia oskarżonego, z których wynikało, że olej sprzedany D. S., który nie spełniał wymogów jakościowych dla oleju napędowego, nabył w (...) przed październikiem 2013 roku. Rozumowanie, które dało sądowi asumpt do przyjęcia, że były one niewiarygodne nie wykazywało błędów logicznych, ani nie pozostawało w sprzeczności ze wskazaniami wiedzy czy doświadczenia życiowego. Skarżący nie miał racji twierdząc, że dokonując ustaleń co do pochodzenia przedmiotowego oleju sąd winien był pominąć dokument WZ, gdyż na jego podstawie nie można było kategorycznie wykluczyć tego, że oskarżony nabył go przed 1 października 2013 r. od (...), aby zdążyć przed zmianą przepisów podatkowych i dnia 9 października 2013 r. jedynie go odbierał. Doświadczenie życiowe faktycznie uczy, że nie jest niemożliwym, by wydanie towaru następowało w innym miejscu, niż sprzedający zazwyczaj prowadzi sprzedaż i by nie dokonywał tego osobiście. Rzecz jednak w tym, że to, iż w przedmiotowej sprawie miała miejsce taka właśnie sytuacja pozostawało w sprzeczności nie tylko z treścią samego dokumentu WZ, ale i z pozostałymi dowodami ocenianymi zgodnie z regułami wynikającymi z art. 7 kpk. Z wyjaśnień samego oskarżonego wynikało, że nigdy nie dokonywał żadnych transakcji ze spółką (...). Kategorycznie wskazał on, że również w transakcji z dnia 9 października 2013 r. nie brała udziału ta spółka, tylko spółka (...). Opisując jej okoliczności oskarżony nie tylko nie mówił nic o tym, by miała miejsce taka sytuacja, że wydanie mu towaru miało nastąpić przy udziale innego niż sprzedający podmiotu, ale wręcz twierdził, że polecił kierowcy, który występował w jego imieniu, odebranie paliwa od firmy (...). Gdyby jednak rzeczywiście tak było i w K. nastąpiło wydanie paliwa, które oskarżony zakupił wcześniej od (...), to na dokumencie WZ nie pojawiłaby się spółka (...). Co więcej, jeśli prawdą byłoby twierdzenie oskarżonego, że nakazał kierowcy odbiór paliwa od (...), to ów kierowca wykonujący dla niego zleconą usługę transportową, będąc poinformowanym, że ma przetransportować paliwo z firmy (...), w ogóle nie odebrałby wówczas towaru. Z uwagi na powyższe oraz okoliczność, że z zebranych dowodów nie wynikało, by oskarżony zakwestionował prawidłowość wykonania usługi transportowej przez S. K., by posiadając wiedzę o tym, że pobrał on w K. paliwo od innego podmiotu niż spółka (...), dążył do jego zwrotu, to twierdzenia S. K., że nie kojarzył nazwy (...), a nie słowa oskarżonego, że nie polecił mu odbioru paliwa od spółki (...), jawiły się jako wiarygodne. Temu, że (...) pojawiła się na dokumencie WZ dlatego, że spółka (...) korzystała z jej pośrednictwa, czy pomocy przy wydaniu swojego oleju sprzedanego oskarżonemu, który na terenie jej bazy paliw w K. przechowywała, a więc że wydanie oleju nastąpiło w ramach działalności spółki (...), przeczyła także okoliczność, że spółka (...) zaprzestała prowadzenia działalności w lipcu 2013 roku i nie złożyła deklaracji podatkowej za październik 2013 roku. Wbrew temu, co twierdził skarżący, sugerowana w apelacji wersja wydarzeń, że kto inny był sprzedającym paliwo, a kto inny wydającym towar, nie znajdowała też oparcia w zeznaniach Ł. D. ze spółki (...). Mimo, że rzeczywiście od początku wskazywał on, że w jej działalność zaangażowany był też jego ojciec (notabene jego zaangażowanie, o którym mówił podczas pierwszego przesłuchania, miało dotyczyć zakupu paliwa, które odsprzedawane było w ramach działalności spółki), a na rozprawie podał, że paliwo spółki magazynowane było w różnych miejscach i zdarzało się, że towar był wysłany później niż wystawiana była faktura VAT w związku z jego sprzedażą - a więc w istocie stwierdził, że w K. dnia 9 października 2013 r. mogło dojść do wydania mu paliwa zakupionego o wiele wcześniej i to nawet przy udziale spółki (...), jeśli wziąć pod uwagę, że jako pośrednika mógł ją bez jego wiedzy nająć jego ojciec - to wcale nie uzasadniało to przyjęcia, że transakcja z dnia 9 października 2013 r. dotyczyła paliwa ze spółki (...). Wspomniane zeznania ww. świadka z rozprawy słusznie zostały przez sąd meriti ocenione jako niemogące stanowić miarodajnej podstawy ustaleń. W postępowaniu przygotowawczym całkowicie odmiennie, i to w sposób kategoryczny, tj. nie dopuszczając możliwości, że w wypadku transakcji z dnia 9 października 2013 r. mogły mieć miejsce jakieś odstępstwa, opisywał on wszak ogólne zasady funkcjonowania swojej spółki: twierdził, że spółka magazynowała paliwo wyłącznie w zbiornikach w L., a wydanie towaru następowało bezpośrednio po jego zakupie z uwagi na to, że spółka nie miała możliwości jego przechowywania. Nagłej zmiany stanowiska świadek w żaden sposób nie wyjaśnił. W stanie dowodowym sprawy sugerowana w apelacji wersja wydarzeń, z której wynikało, że mieliśmy do czynienia z sytuacją, że kto inny wydał w K. w dniu 9 października 2013 r. paliwo, a kto inny je sprzedał, miała zatem w rzeczywistości czysto hipotetyczny charakter. Zarzut jej pominięcia przy dokonywaniu oceny wyjaśnień oskarżonego był zatem chybiony. Zgromadzone dowody, oceniane logicznie z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, jednoznacznie świadczyły o tym, że oskarżony nie mówił prawdy twierdząc, że skontrolowane paliwo pobrane na stacji paliw u D. S. nabył w (...) i w związku z tym została już od niego uiszczona akcyza. Pozwalały one na szczegółowe odtworzenie okoliczności konkretnej transakcji z dnia 9 października 2013 r. I bez dokonywania szczegółowej analizy tego, jak dużych zakupów paliwa dokonał on w (...) w okresie ją poprzedzającym i zbadania, czy ilość sprzedanego paliwa nie odpowiadała tym zakupom, można było zatem stwierdzić, że konkretne paliwo sprzedane D. S. nie pochodziło ze wskazanego przez oskarżonego źródła, a to było zadaniem sądu. |
||
Wniosek |
||
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
3.2. |
Zarzut błędnego przyjęcia, że oskarżony działając z zamiarem bezpośrednim nie ujawnił przed organem podatkowym, że od oleju napędowego wymienionego w zarzucie należy uiścić podatek akcyzowy. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Skarżący nie miał racji twierdząc, że w realiach sprawy dowolnym było przypisanie oskarżonemu działania z zamiarem bezpośrednim zabarwionym celem uchylania się od opodatkowania, skoro to dopiero kolejne badania próbek pobranych na stacji paliw D. S. ujawniły nieprawidłowości w zakresie jakości paliwa i skutkowały wszczęciem postępowania podatkowego. Jasnym było, że skoro oskarżony dysponował paliwem, którego źródła pochodzenia nie potrafił wykazać, to od samego początku, tj. już od momentu wejścia w jego posiadanie, musiał zdawać sobie sprawę z tego, że w związku z wprowadzeniem go do obrotu ciąży na nim obowiązek zapłaty podatku akcyzowego. Pomimo, że ostateczne decyzje podatkowe zapadły dopiero w 2017 roku, to nie było tak, że po upływie terminu do złożenia deklaracji podatkowej został on zaskoczony tym, że musi uiścić podatek. Już 9 października 2013 r. świadomy był, że w związku z niemożnością wykazania przez niego pochodzenia paliwa niemożliwe jest stwierdzenie, że podatek akcyzowy od sprzedanego przez niego paliwa został uiszczony, a więc że powstała konieczność uiszczenia przez niego akcyzy. |
||
Wniosek |
||
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
3.3. |
Zarzut błędnego przyjęcia, że zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona przestępstwa art. 54 § 2 kks. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Skarżący niezasadnie kwestionował prawidłowość prawnej oceny zachowania oskarżonego. Nie miał on racji twierdząc, że uznanie, że jego zachowanie wypełniało znamiona przestępstwa z art. 54 § 2 kks było wynikiem błędnej wykładni prawa materialnego i doprowadziło do usankcjonowania niedopuszczalnej praktyki organów skarbowych, które na siłę dążyły do ukarania oskarżonego, mimo iż nie były w stanie wykazać, że paliwo pochodziło z czynów z art. 63 kks, art. 64 kks bądź art. 73 kks. Z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym jednoznacznie wynika, że przedmiotem opodatkowania akcyzą jest nabycie i posiadanie wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, od których nie została uiszczona akcyza w należnej wysokości, jeśli w toku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony. Postępowanie dowodowe przeprowadzone w przedmiotowej sprawie wykazało, że w posiadaniu oskarżonego pozostawały takie wyroby akcyzowe, jednakże nie uczynił on zadość ciążącemu na nim obowiązkowi ujawnienia przedmiotu opodatkowania. Podkreślając bezsporne różnice między czynem z art. 54 § 2 kks a czynem z art. 65 kks, skarżący błędnie wywodził, że przyjęcie pomimo tego, że zachowanie jego wypełniło znamiona czynu z art. 54 § 2 kks było niemożliwe z uwagi na to, że posiadanie przypisane oskarżonemu nie prowadziło do zaistnienia skutku wymaganego dla bytu przestępstwa z art. 54 § 2 kk, a mianowicie narażenia podatku na uszczuplenie. Rzecz w tym, że w przedmiotowej sprawie - pomimo, iż nie odzwierciedlał tego tak wyraźnie jak można by tego oczekiwać opis zarzucanego mu czynu - oskarżonemu postawiono zarzut w związku z takim posiadaniem w dniu 9 października 2013 r., znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyrobów akcyzowych, od których nie została uiszczona akcyza, które wiązało się z ich sprzedażą D. S.. Zgromadzone dowody nie pozostawiały wątpliwości, że oskarżony nie tylko nabył i przechowywał olej napędowy, którego pochodzenia nie był w stanie wykazać, udowadniając, że została od niego wcześniej uiszczona akcyza, ale i w dniu 9 października 2013 r. faktycznie wprowadził go do obrotu. Mieliśmy zatem do czynienia ze zgoła inną sytuacją, niż ta, o której pisał obrońca oskarżonego porównując go do podmiotu posiadającego wyroby akcyzowe w taki sposób, który nie stwarzał w ten sposób żadnego zagrożenia dla podatku akcyzowego. |
||
Wniosek |
||
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
4.1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Rozstrzygnięcie o sprawstwie i winie oskarżonego Rozstrzygnięcie o konsekwencjach popełnienia czynu, które sąd odwoławczy zobowiązany był skontrolować stosownie do art. 447 § 1 kpk |
|
Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy |
|
Na uwzględnienie nie zasługiwały zarzuty skarżącego zmierzające do wykazania, że sąd niesłusznie przyjął, że oskarżony posiadał wyroby akcyzowe, których pochodzenia nie można było ustalić i błędnie przyjął, że zachowanie takie wypełniało znamiona przestępstwa z art. 54 § 2 kks. Zarówno dokonanie ustalenia faktyczne, jak i ich prawa ocena były prawidłowe. Na pełną aprobatę zasługiwało również orzeczenie o konsekwencjach popełnienia przypisanego oskarżonemu czynu. Wymierzona mu zaskarżonym wyrokiem kara 100 stawek dziennych grzywny w żadnym razie nie mogła zostać oceniona jako rażąco surowa dla uprzednio karanego oskarżonego. Wcześniej nie odpowiadał on wprawdzie za naruszenie przepisów podatkowych, niemniej jednak okoliczność, że już po raz kolejny naruszył on porządek prawny, tym razem popełniając czyn, którego z uwagi na wysokość uszczuplenia podatkowego nie sposób było określić mianem błahego występku, powodowała, że wykluczone było orzeczenie wobec niego kary w jeszcze niższym wymiarze. Wysokość pojedynczej stawki grzywny ustalona została w kwocie oscylującej wokół najniższej przewidzianej przez prawo. Ponieważ Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w zaskarżonym orzeczeniu żadnych uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze, będących podstawą do uchylenia wyroku z urzędu, dlatego też – jako słuszny - został on w całości utrzymany w mocy. |
|
Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwi ęź le o powodach zmiany |
|
Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
5.3.1.1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
5.3.1.4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
II |
Na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 636 § 1 kpk oraz art. 3 ust. 1 w zw. z art. 8 w zw. z art. 21 pkt 1 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j.Dz.U.1983.49.223 ze zm.), § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (t.j.Dz.U.2013.663) sąd odwoławczy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 800 zł tytułem opłaty za drugą instancję oraz obciążył go wydatkami postępowania odwoławczego w kwocie 20 zł (ryczałt za doręczenia). |
PODPIS |