Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 1226/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi -Południe w Warszawie z dnia 18 sierpnia 2020r. sygn. akt III K 964/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

A. B.

Oskarżony jest osobą niekaraną;

Karta karna

158

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Karta karna

Dane uzyskane z Krajowego Rejestru Karnego nie wzbudzają wątpliwości odnośnie wiarygodności;

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut w apelacji obrońcy

1.

Naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk oraz art. 5 § 2 kpk polegające na błędnej i sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania ocenie ujawnionego w sprawie materiału dowodowego oraz dokonanie błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegających na bezzasadnym przyjęciu, że oskarżony w okresie od 6 października 2018 roku do 22 grudnia 2018 roku kierował groźby karalne do A. R. podczas gdy ustalenie takiej okoliczności nie ma oparcia w żadnym z ujawnionych dowodów w sprawie, poza zeznaniami tej osoby od wielu lat skonfliktowanej z oskarżonym na tle finansowym i jej córki.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Rację ma obrońca podnosząc, że Sąd Rejonowy dokonał dowolnej oceny dowodów z wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań świadków, co skutkowało błędnym ustaleniem stanu faktycznego, że oskarżony popełnił czyn z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

Tymczasem analiza wyjaśnień oskarżonego w aspekcie ujawnionych na rozprawie dowodów nie pozwala na odrzucenie wersji wyjaśnień oskarżonego jako niewiarygodnych.

W ocenie Sądu Okręgowego materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie pozwala, jak to uczynił Sąd Rejonowy, przypisać oskarżonemu A. B. sprawstwa czynu z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. popełnionego w okresie od dnia 6 października 2018r. do dnia 22 grudnia 2018r.

Sąd Rejonowy dokonując ustalenia stanu faktycznego w zakresie czynu przypisanego w pkt I oparł się w głównej mierze na zeznaniach pokrzywdzonej A. R. oraz jej córki K. R.. Sąd Rejonowy wskazał, iż oceniając materiał dowodowy miał na uwadze istniejący od 2010r. konflikt na tle majątkowym dotyczący odmowy partycypacji w kosztach związanych z korzystaniem ze wspólnej drogi przez pokrzywdzoną oraz odmowy zgody współwłaścicieli nieruchomości na przeprowadzenie kabla energetycznego przez działkę celem zasilenia budynku należącego do pokrzywdzonej (k.106). Przy stwierdzeniu istnienia między stronami tak długotrwałego konfliktu na podłożu majątkowym, Sąd Rejonowy winien bardzo uważnie analizować wyjaśnienia oskarżonego, jak i zeznania pokrzywdzonej oraz świadka K. R. stanowiącej osobę bliską, pod względem ich kontekstu, podczas określonych zachowań obydwu stron, a tym samym szczegółowo dokonać ustaleń czy zachowanie oskarżonego można zakwalifikować jako wywołujące u pokrzywdzonej realne obawy.

Wskazać należy, iż określone w art. 190 § 1 k.k. przestępstwo groźby karalnej godzi w wolność człowieka w sferze psychicznej (wolność od strachu, zastraszenia). Jego treścią jest grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa (zbrodni lub występku) na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej. Dla bytu przestępstwa groźby karalnej nie jest istotny rodzaj przestępstwa, którego popełnieniem sprawca grozi ani cel, w jakim to czyni, a nawet rzeczywisty zamiar spełnienia groźby. Sąd Najwyższy trafnie uznał, że groźba karalna może być wyrażona przez każde zachowanie się sprawcy (zapowiedź słowna, zawarta w piśmie, wyrażona gestem, np. mierzeniem z broni palnej itp.), jeżeli uzewnętrznia ono w sposób niewątpliwy groźbę popełnienia przestępstwa (zob. wyrok SN z dnia 24 sierpnia 1987 r., I KR 225/87, OSNKW 1988, nr 3, poz. 21). Warunkiem przestępności czynu jest, aby groźba wzbudzała uzasadnioną obawę, że będzie spełniona. Decydować więc będą przesłanki odwołujące się do okoliczności i sposobu wyrażenia groźby, które mogą uzasadniać realną obawę, iż będzie spełniona. Pozwala to wyeliminować z zakresu karalności groźby, których nikt rozsądny nie potraktowałby poważnie jak groźby dla żartu, ośmieszenia osoby naiwnej, dokuczania partnerowi podczas kłótni małżeńskiej itp. ( Marek A., Komentarz… Lex, 2010r).

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy zeznania pokrzywdzonej obdarzył wiarą w całości, wskazując, iż zeznania jej są spójne, stanowcze i konsekwentne, a także zgodne z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym. Tymczasem rację ma obrońca, że analiza wykazu interwencji policyjnych (k.24-26,57-62) wskazuje na konflikt sąsiedzki o wzajemnym charakterze. Z wydruku wynika, że oskarżony w dniu 27.05.2019r. powiadomił KP o uporczywym nękaniu go przez sąsiadkę A. R. przez obrzucanie wyzwiskami oraz robieniem zdjęć zgłaszającemu w czasie życia prywatnego na swojej posesji (k.62). Powyższą tezę potwierdza w swoich zeznaniach dzielnicowy P. I., który relację oskarżonego i A. R. uznał za konflikt o wzajemnym charakterze, w którym obie strony kierowały wobec siebie oskarżenia. Świadek nie pamiętał aby A. R. skarżyła się, że boi się oskarżonego (k.128v).

Rację ma skarżący, że nie ma żadnych dowodów obiektywnych mogących potwierdzić zarzuty kierowane przez pokrzywdzoną, która zeznała, że oskarżony odgrażał się, iż zrobi jej krzywdę, „zajebie”. Przesłuchana w toku dochodzenia córka pokrzywdzonej K. R. w ogóle nie wspomina o tych groźbach, a zeznaje jedynie o rzucaniu petardami na ich posesję, krzykach, przekleństwach i zakłócaniu spokoju (k.20v). Dopiero na rozprawie przed Sądem po upływie ponad roku od tych zdarzeń K. R. przypomniała sobie i zeznała, że słyszała jak oskarżony wyzywał mamę i groził jej, że ją zabije używając słów „zajebie” -k.111.

Sąd Rejonowy nie odniósł się w żaden sposób do tych rozbieżności i ocenił zeznania pokrzywdzonej i jej córki za spójne, logiczne i konsekwentne oraz zbieżne z innym dowodami. Nie można jednak z taką oceną się zgodzić, skoro świadek K. R. tylko potwierdziła odczytane na rozprawie zeznania, ale w żaden sposób nie odniosła się do tych rozbieżności, a Sąd Rejonowy nie starał się ich wyjaśnić. Nie można przecież logicznie uznać, że świadek lepiej pamiętała te groźby po upływie ponad roku od pierwszego przesłuchania w trakcie którego w ogóle o nich nie wspomina.

Rację ma obrońca, że z uwagi na długotrwały konflikt sąsiedzki dotyczący odmowy ponoszenia kosztów utrzymania wspólnej drogi należy uznać, iż pokrzywdzona i jej córka mogą kierować się zwykłą złośliwością i chęcią odwetu wobec sąsiada, który zwraca im często uwagę z powodu samochodów przyjeżdżających na ich posesję i korzystających ze wspólnej drogi.

Wskazać należy, że żaden ze świadków tj. P. I., S. J. (1), P. K. i M. B., nie potwierdzili aby oskarżony kierował groźby pobicia lub pozbawienia życia wobec pokrzywdzonej, czy rzucał w ich kierunku petardami. Świadek S. J. (2) słyszał, że to pokrzywdzona w sposób wulgarny życzyła oskarżonemu aby sobie złamał nogę. Sąd Rejonowy wprawdzie zdeprecjonował wiarygodność zeznań tego świadka, który opisywał kłótnię związaną z przyjazdem szambiarki, a to ze względu na brak bezstronności i rozbieżności w zakresie umiejscowienia tego zdarzenia w okresie letnim, a nie zimowym. Tym niemniej pozostali świadkowie także nie potwierdzili aby oskarżony kierował wobec pokrzywdzonej groźby i rzucał w jej kierunku petardami.

Świadek M. B. nie była świadkiem bezpośrednim kłótni między mężem a sąsiadką. Wprawdzie świadek jest osobą najbliższą dla oskarżonego, ale treść jej zeznań wskazuje na zachowanie obiektywizmu, skoro zeznała, że nie słyszała aby pokrzywdzona wulgarnie odzywała się do męża. Świadek nie starała się więc obciążyć pokrzywdzonej pomawiając ją o wulgarne zachowania, które wynikały z depozycji świadka S. J. (2).

Z kolei świadek P. K. zeznał, że oskarżony używał hukowego pistoletu do odstraszania dzików niszczących trawnik, co nie wszystkim się podobało. Świadek nic nie wiedział na temat konfliktu pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzoną i nie słyszał żadnych gróźb wobec pokrzywdzonej, nie był też świadkiem agresji słownej ze strony oskarżonego wobec pokrzywdzonej.

Płyta z nagraniami przesłanymi drogą mailową przez pokrzywdzoną A. R. jest uszkodzona (k.126) i nie jest możliwe jej odtworzenie na rozprawie odwoławczej, a Sąd Rejonowy nie odtworzył na rozprawie tych nagrań przesłanych linkiem na adres biura obsługi interesanta, w związku z powyższym brak jest innych dowodów, które pozwalają w sposób obiektywny zweryfikować wiarygodność zeznań pokrzywdzonej A. R. i jej córki K. R..

Rację ma zatem obrońca, że nie można zgodzić się z ustaleniami Sądu, iż oskarżony jest osobą konfliktową czy agresywną wobec sąsiadów, a w szczególności wobec pokrzywdzonej i jej córki. Tezy takiej nie potwierdził zeznający w tej sprawie dzielnicowy, ani żaden ze świadków, w tym sąsiad P. K.. Świadkowie potwierdzili, że oskarżony używa pistoletu hukowego do odstraszania dzików, które niszczą trawnik i wzbudzają lęk u żony oskarżonego wracającej do domu z pracy po zmierzchu. Żaden ze świadków nie potwierdził aby oskarżony używał pistoletu hukowego czy petard aby zastraszyć pokrzywdzoną A. R. i jej córkę.

W ocenie Sądu na uwzględnienie zasługuje zatem argumentacja obrońcy, że zeznania A. R. i K. R.-osób od lat skonfliktowanych z oskarżonym, nie były obiektywne i bardziej wiarygodne niż wyjaśnienia oskarżonego, zeznania jego żony czy zeznania pozostałych świadków, którzy nie byli w ten konflikt zaangażowani jak dzielnicowy P. I. i sąsiad P. K..

Sąd Okręgowy uważa, iż zeznania pokrzywdzonej winny zostać ocenione w sposób bardziej rygorystyczny pod kątem ustalenia zaistnienia realnej obawy spełnienia gróźb wypowiedzianych rzekomo przez oskarżonego. Dokonana przez Sąd Okręgowy analiza dowodów ujawnionych w toku rozprawy pozwala stwierdzić, iż zeznaniom pokrzywdzonej w zakresie zaistnienia u niej takiej obawy nie można przypisać wiarygodności.

Wykaz interwencji policyjnych inicjowanych z obu stron (oskarżonego i pokrzywdzoną) z k. 57-62 dowodzi, iż konflikt pomiędzy stronami zaostrzył się od 1 października 2018r., kiedy zaczynają się wzajemne doniesienia na policję dotyczące gróźb pozbawienia życia i uszkodzenia samochodu pokrzywdzonej oraz uporczywego nękania oskarżonego.

Należy więc podzielić zarzut z apelacji obrońcy oskarżonego odnośnie dowolnej oceny dowodu z zeznań pokrzywdzonej A. R. i jej córki K. R. poprzez uznanie, iż oskarżony groził pozbawieniem życia kierując do pokrzywdzonej słowa, że ją „zajebie” i zrobi jej krzywdę, czym wzbudził u pokrzywdzonej uzasadnioną obawę ich spełnienia. Rację ma obrońca, że ujawniony w sprawie materiał dowodowy tego nie potwierdza. Zarzuty wysunięte przez osoby, które znajdują się w wieloletnim konflikcie na tle finansowym i nie poparte żadnymi innymi obiektywnymi dowodami, nie mogą stanowić wystarczającego i pewnego dowodu na skazanie oskarżonego.

Mając na względzie powyższe oraz wobec tego, że oskarżony A. B. nie przyznał się do popełnienia przypisanego mu czynu stwierdzić należy, że materiał dowodowy, ujawniony w toku postępowania w niniejszej sprawie, nie dostarczył wystarczających dowodów na wypowiadanie przez oskarżonego gróźb karalnych wobec pokrzywdzonej.

Wniosek o uniewinnienie oskarżonego zasługuje na uwzględnienie, albowiem zaistniałe w sprawie wątpliwości nie pozwoliły na stwierdzenie, że oskarżony kierował wobec pokrzywdzonej A. R. groźby karalne pozbawienia życia. Dlatego też, przy zastosowaniu zasady określonej w art. 5 § 2 k.p.k., wątpliwości te należało rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego i wydać wyrok uniewinniający go od popełnienia przypisanego mu czynu, bo wydanie wyroku uniewinniającego jest konieczne nie tylko wówczas, gdy wykazano niewinność oskarżonego, lecz również wtedy, gdy nie udowodniono mu, że jest winny popełnienia zarzuconego mu przestępstwa. W tym ostatnim wypadku wystarczy zatem, że twierdzenia oskarżonego, negującego tezy aktu oskarżenia, zostaną uprawdopodobnione. Co więcej, wyrok uniewinniający musi zapaść jednak również i w takiej sytuacji, gdy wykazywana przez oskarżonego teza jest wprawdzie nieuprawdopodobniona, ale też nie zdołano udowodnić mu sprawstwa i winy (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2008 r. V KK 267/2008).

Wobec tego apelację wniesioną przez obrońcę oskarżonego Sąd Okręgowy uznał za uzasadnioną i zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że uniewinnił oskarżonego od popełnienia czynu z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku w jego pkt I i uniewinnienie oskarżonego w całości od popełnienia zarzucanego mu czynu oraz zmianę pkt II wyroku poprzez zasądzenie na rzecz oskarżonego kosztów postępowania wg norm przepisanych, względnie uchylenie wyroku w jego pkt I i II i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Okręgowy uznał, że materiał dowodowy nie wskazuje w sposób niebudzący wątpliwości, że oskarżony kierował groźby karalne pozbawienia życia do A. R., czym wzbudził w niej uzasadnioną okolicznościami obawę ich spełnienia. W tej sytuacji Sąd Okręgowy uniewinnił A. B. od zarzucanego mu czynu.

Stan nie dających się usunąć wątpliwości jest stanem niemożności poczynienia niewątpliwych ustaleń pomimo wykorzystania wszystkich przewidzianych prawem metod i w tym znaczeniu jest kategorią obiektywną. W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia właśnie z powyższą sytuacją.

Mając na względzie niejednoznaczne dowody z zeznań pokrzywdzonej i jej córki, a także wobec braku innych dowodów obciążających oskarżonego stwierdzić należy, że materiał dowodowy, ujawniony w toku postępowania w niniejszej sprawie, nie dostarczył wystarczających dowodów na popełnienie przez oskarżonego tego przestępstwa.

W zaistniałej sytuacji, nie tyle uprawnieniem, co obowiązkiem Sądu Okręgowego, wynikającym z treści art. 5 § 2 k.p.k. było wydanie orzeczenia uniewinniającego.

Brak podstaw do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, gdyż nie jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości, jak również nie zaistniała żadna z przesłanek wymienionych w art. 439 § 1 kpk, art. 454 kpk oraz art. 440 kpk.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1uniewinnienie oskarżonego A. B.;

Zwięźle o powodach zmiany

Zdaniem Sądu Okręgowego ujawnione na rozprawie dowody nie wskazują ponad wszelką wątpliwość, że oskarżony dopuścił się przypisanego mu przestępstwa. Oprócz zeznań skonfliktowanych z oskarżonym pokrzywdzonej i jej córki, w sprawie nie ma innych obiektywnych dowodów obciążających oskarżonego.

Wobec braku możliwości usunięcia zaistniałych wątpliwości należało je rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego.

Zasada prawdy materialnej obowiązująca w procesie karnym, nakazuje dokonać prawdziwych ustaleń faktycznych, a co za tym idzie – wykorzystania wszystkich dostępnych środków dowodowych dla jej realizacji, natomiast działanie zasady in dubio pro reo należy ograniczyć jedynie do tych wątpliwości, którym można przypisać cechę nieusuwalności. W ocenie Sądu zaistniałe wątpliwości odnośnie wiarygodności zeznań pokrzywdzonej A. R. i jej córki mają jednak charakter nieusuwalny. Żaden z przesłuchanych świadków nie potwierdził wersji przedstawionej przez pokrzywdzoną i K. R., Sąd Odwoławczy rozstrzygnął zatem wątpliwości w kierunku wskazanym w art. 5 § 2 k.p.k. Z tychże przyczyn obowiązkiem Sądu Okręgowego była zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie A. B. od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Brak numeracji

Zgodnie z treścią art. 632 pkt 2 kpk w sprawach z oskarżenia publicznego w razie uniewinnienia oskarżonego koszty procesu ponosi Skarb Państwa. W skład kosztów procesu wchodzą również zgodnie z art. 616 § 1 pkt 2 kpk uzasadnione wydatki strony z tytułu ustanowienia w sprawie jednego obrońcy. Wysokość tych wydatków w obu instancjach Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o § 11 ust 1 pkt 3 i 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015r. poz. 1800 ze zm.)

7.  PODPIS