Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

X ka 741/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 6 marca 2020 r., sygn. akt II K 1931/18

Oskarżony A. M., czyn z art. 209 § 1 k.k.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

A. M.

Wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego w okresie od lipca 2018 r. do 16 października 2020 r. w znacznie większym zakresie niż w okresie zarzutu

Potwierdzenia przelewów za w/w okres

j.w.

Możliwość zatrudnienia oskarżonego w wojsku po odbyciu szkolenia oficerskiego

Zaświadczenie z dnia 6.11.20 r.

j.w.

Oskarżony jest osobą niekaraną

Informacja KRK

378

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

potwierdzenia przelewów

Brak podstaw do kwestionowania autentyczności dokumentów

zaświadczenie

Dokument wydany przez osobę do tego upoważnioną

Informacja KRK

Dokument urzędowy, nie kwestionowany.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.rażącej obrazy przepisów prawa procesowego, tj. art. 17 § 1 pkt 10 k.p.k. poprzez niezastosowanie i nieumorzenie postępowania przeciwko A. M., podczas gdy Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w P. nie był uprawniony w dniu 3.04.2018 r. do złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, co w konsekwencji winno doprowadzić do umorzenia postępowania, a nie skazania A. M., tym samym zaistniała bezwzględna przesłanka odwoławcza określona w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k.,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2.rażącej obrazy przepisów prawa procesowego, tj. art. 17 § 1 pkt 10 k.p.k. poprzez niezastosowanie i nieumorzenie postępowania przeciwko A. M., podczas gdy po wpłynięciu aktu oskarżenia do Sądu brak było wniosku M. M. matki reprezentującej nieletnie dzieci o ściganie i ukaranie oskarżonego, co w konsekwencji winno prowadzić do umorzenia postępowania, a nie skazania A. M., tym samym zaistniała bezwzględna przesłanka odwoławcza w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k.,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

3.rażącej obrazy przepisów prawa procesowego, tj. art. 41 § 1 k.p.k. w zw. z art. 42 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. poprzez niezastosowanie i niewyłączenie sędziego prowadzącego postępowanie, podczas gdy zaistniała ewidentna przesłanka stronniczości sędziego w stosunku do M. M. reprezentującej nieletnie dzieci, co w konsekwencji winno doprowadzić do wyłączenia sędziego od prowadzenia sprawy i wyznaczenia nowego składu orzekającego w celu rozpoznania sprawy przy uwzględnieniu zasady bezstronności i prawa do obrony oskarżonego, a nie kontynuowania postępowania implikując niezasadnym skazaniem A. M..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

4.rażącej obrazy przepisów prawa procesowego, tj. art. 410 k.p.k. poprzez niezastosowanie i pominięcie okoliczności faktycznych wynikających z wyjaśnień oskarżonego, karty rozliczeniowej komornika sądowego, zeznań M. M. z etapu postępowania rozwodowego, alimentacyjnego oraz sądowego, co doprowadziło do uznania, że A. M. nie łożył na dzieci, a w konsekwencji do błędów w ustaleniach faktycznych i niezasadnego skazania oskarżonego zamiast uniewinnienia,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

5.rażącej obrazy przepisów prawa procesowego, tj. art. 7 k.p.k. poprzez błędne zastosowanie i uznanie za wiarygodne zeznań M. M., podczas gdy nie korespondują ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, co w konsekwencji doprowadziło do błędów w ustaleniach faktycznych i niezasadnego skazania oskarżonego, zamiast uniewinnienia,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

6.rażącej obrazy przepisów prawa procesowego, tj. art. 7 k.p.k. poprzez błędne zastosowanie i uznanie za niewiarygodne wyjaśnień oskarżonego w zakresie uiszczania alimentów na rzecz dzieci, problemów ze zdrowiem, pomimo iż korespondują z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, co doprowadziło do błędów w ustaleniach faktycznych, a w konsekwencji do niezasadnego skazania oskarżonego, zamiast uniewinnienia,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

7.rażącej obrazy przepisów prawa procesowego, tj. art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k. poprzez niezasadne zastosowanie i oddalenie wniosku dowodowego z opinii nowego biegłego ortopedy – traumatologa, podczas gdy opinia była niepełna, tj. nie zawierała całokształtu schorzeń oskarżonego, a w szczególności tych stwierdzonych przed czasookresem opisanym w zarzucie, co w konsekwencji doprowadziło do

błędnego uznania, że oskarżony był zdolny do pracy, mógł normalnie spełniać obowiązek alimentacyjny i na tej podstawie skazania, zamiast uniewinnienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

8.rażącej obrazy przepisów prawa materialnego, tj. art. 209 § 1 k.k. poprzez błędne zastosowanie i uznanie, że oskarżony dopuścił się ww. czynu, podczas gdy nie została spełniona przesłanka uchylania od obowiązku alimentacyjnego, co winno prowadzić do uniewinnienia oskarżonego od zarzucanego mu czynu, a nie skazania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty z pkt 1 i 2

Wbrew stanowisku obrońcy, w niniejszej sprawie nie występuje negatywna przesłanka procesowa określona w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k.

Bezwzględnej przyczyny odwoławczej obrońca upatruje w naruszeniu przez sąd meriti art. 17 § 1 pkt 10 k.p.k. poprzez nieumorzenie postępowania, w sytuacji gdy Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w P. nie był uprawniony do złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oraz wniosku o ściganie, a M. M. reprezentująca małoletnie pokrzywdzone dzieci nie złożyła wniosku o ściganie po wpłynięciu aktu oskarżenia do sądu.

Kwestia obowiązku powiadomienia organów ścigania o przestępstwie ściganym z urzędu uregulowana została w art. 304 k.p.k. (obowiązek społeczny - art. 304 § 1 k.p.k., obowiązek prawny - art. 304 § 2 k.p.k.).

Stosownie do treści art. 304 § 2 k.p.k. instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Z przepisu tego wynika więc nie tylko uprawnienie, ale i obowiązek instytucji państwowych i samorządowych do złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu, o którym dowiedziały się w związku z prowadzoną działalnością.

W niniejszej sprawie nie było konieczności uzyskania wniosku o ściganie, gdyż postępowanie mogło toczyć się z urzędu, wobec istnienia przesłanek z art. 209 § 3 k.k.

Według powyższego przepisu, ściganie przestępstwa niealimentacji następuje z urzędu, jeśli pokrzywdzonemu przyznano świadczenia rodzinne lub świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów. Wbrew stanowisku apelującego, warunkiem koniecznym tego trybu nie jest całkowita bezskuteczność egzekucji ani wydanie przez komornika postanowienia o bezskuteczności egzekucji. Jedynym warunkiem jest przyznanie i wypłacanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Z akt sprawy wynika, że tego rodzaju świadczenia zostały przyznane L. i G. M. ( decyzja z dnia 2.10.2017 r. na okres od 1.10.2017 r. do 30.09.2018 r., akt komornicze Kmp (...), k-243 ). Ponieważ jednak następnie, decyzją z dnia 25 maja 2017 r., świadczenia przyznane za okres od października 2016 do 30 września 2017 r. uznane zostały za nienależne i M. M. zobowiązano do ich zwrotu ( k- 235 akt komorniczych ), wniosek o ściganie mógł dotyczyć tylko okresu od 1 czerwca 2017 r. do 30 września 2017 r.

Niezłożenie przez przedstawicielkę ustawową małoletnich dzieci wniosku o ściganie oznaczałoby zatem jedynie ograniczenie czasokresu zarzutu. Nie ma jednak żadnych wątpliwości, że jej wola ścigania i ukarania oskarżonego za niealimentację w toku procesu była jednoznaczna, skoro zdecydowała się działać w charakterze oskarżycielki posiłkowej i uprawnienie to aktywnie realizowała. Poza tym, wniosek o ściganie M. M. złożyła ( przez pełnomocnika k- 260v, osobiście k-381 ). Nie ma znaczenia, na którym etapie postępowania wniosek taki jest składany, bowiem jest to możliwe do czasu przedawnienia karalności czynu.

Zarzut z pkt 3

Czynności sędziego polegającej na zwróceniu się do pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej o zajęcie stanowiska w kwestii wniosku o ściganie ( rozprawa z dnia 10 lutego 2020, k.260 v ), nie sposób rozważać jako przejaw braku jego bezstronności.

Przypomnieć wypada, że – zgodnie z treścią art. 16 k.p.k., organ prowadzący postępowanie ma obowiązek pouczania uczestników postępowania o ich prawach i obowiązkach, nawet gdy ustawa takiego obowiązku nie stanowi wprost.

Zarzuty z pkt 4 - 6

Nie zasługiwały na uwzględnienie zarzuty dotyczące sfery gromadzenia i oceny dowodów, jak i wywodzone z nich zarzuty błędnych ustaleń faktycznych.

Wbrew stanowisku obrońcy, Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy, co z kolei pozwoliło mu na wyprowadzenie trafnych ustaleń faktycznych w zakresie sprawstwa oskarżonego A. M. w odniesieniu do przypisanego mu czynu, czemu dał wyraz w sporządzonym uzasadnieniu.

Poczynione przez sąd meriti ustalenia faktyczne, także dotyczące przyjęcia, że oskarżony uchylał się od obowiązku alimentacyjnego, znajdują odpowiednie oparcie w zebranym materiale dowodowym, który został poddany należytej analizie oraz ocenie, respektującej wymogi art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k.

Nie są więc trafne zawarte w apelacji zarzuty obrazy art. 410 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k.

Skuteczne postawienie zarzutu obrazy art. 7 k.p.k. wymaga od apelującego wykazania, jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego. Wymogom tym apelujący nie sprostał. Dążąc do zakwestionowania dowodów stanowiących podstawę wyroku, zanegował ocenę dowodów dokonaną przez sąd I instancji, nie wykazując przy tym skutecznie, by dokonujący tej oceny sąd dopuścił się błędów logicznych lub też nie uwzględnił zasad doświadczenia życiowego.

Sąd Okręgowy nie stwierdził sprzecznej z dyspozycją art. 7 k.p.k. oceny zakwestionowanego w apelacji materiału dowodowego, przede wszystkim wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań pokrzywdzonej M. M..

Podkreślić trzeba, że Sąd Okręgowy w pełni aprobuje przyjęte w judykaturze stanowisko, iż kontrola instancyjna oceny dowodów nie obejmuje sfery przekonania sędziowskiego, jaka wiąże się z bezpośredniością przesłuchania, sprowadza się natomiast do sprawdzenia, czy ocena ta nie wykazuje błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodu, pominięcia pewnych dowodów) lub logicznej (błędności rozumowania i wnioskowania) albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy. Tak więc dokonanie przez sąd odwoławczy nowej, odmiennej oceny dowodów jest uzasadnione tylko wówczas, gdy w wyniku kontroli odwoławczej stwierdzona zostanie dowolność oceny poczynionej przez sąd meriti (pomijając kwestię nowych dowodów), w przeciwnym wypadku nie ma podstaw do jej zakwestionowania.

W realiach przedmiotowej sprawy nie sposób dopatrzeć się przekroczenia przez Sąd Rejonowy granic swobodnej oceny dowodów, ponieważ ocena ta nie wykazuje błędów natury faktycznej bądź logicznej, które stanowią podstawę sformułowanych zarzutów.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, dlaczego dał jedynie częściowo wiarę wyjaśnieniom oskarżonego, natomiast uznał za wiarygodne zeznania pokrzywdzonej M. M..

Brak jest wystarczających podstaw do podważenia wiarygodności zeznań oskarżycielki posiłkowej, także w kontekście argumentów wskazywanych w apelacji.

Ponadto, zeznania te nie mają decydującego znaczenia dla ustalenia odpowiedzialności oskarżonego za czyn z art. 209 § 1 k.k. Obrońca zapomina, że penalizowane jest w powyższym przepisie jedynie uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego przez osobę zobowiązaną do alimentacji. Sytuacja materialna matki dzieci, jej zarobki i dochody pozostają więc bez jakiegokolwiek wpływu na ustalenie sprawstwa oskarżonego. Okoliczności te mają natomiast znaczenie, gdy zarzutem jest czyn z art. 209 § 1a k.k.

Zeznania M. M. miały więc związek z ustaleniem odpowiedzialności oskarżonego tylko pośrednio i w sposób ogólny, to jest w części, w której świadek odnosiła się do jego potencjalnych możliwości zarobkowych. Sytuacja materialna A. M. w okresie zarzutu nie była oskarżycielce dostatecznie znana, ponieważ w tym czasie mieszkali oni osobno, w różnych miejscowościach.

Bez znaczenia z punktu odpowiedzialności karnej oskarżonego A. M. pozostaje również wielokrotnie podnoszona w apelacji okoliczność uzyskiwania przez pokrzywdzoną środków pieniężnych z tytułu wynajmu połowy mieszkania.

Dla prawidłowego rozstrzygnięcia, czy doszło ze strony oskarżonego do uchylania się od obowiązku alimentacyjnego, czy też częściowe ich regulowanie było wynikiem okoliczności obiektywnych, uniemożliwiających pełne wywiązanie się z tego obowiązku, najistotniejsze znaczenie ma właściwa ocena jego wersji. To oskarżony bowiem przedstawiał powody zaistniałej sytuacji.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł błędów w ocenie powyższego dowodu, jaką przeprowadził sąd I instancji. W szczególności, zasadnie Sąd Rejonowy uznał, że oskarżony nie wykorzystywał możliwości, by znaleźć zatrudnienie, które pozwalałoby mu na regulowanie alimentów w znacznie wyższej wysokości. Obrońca nie zdołał natomiast w apelacji podważyć prawidłowości oceny wyjaśnień A. M..

Zauważyć należy, iż wyjaśnienia te – w przeważającej części – stanowią oskarżenia pod adresem M. M.. Oskarżony wywodził szeroko różnorakie pretensje pod jej adresem, również finansowe. Oskarżony zapomina przy tym, że w niniejszej sprawie pokrzywdzonymi są jego dzieci, a nie była żona. Koncentrując się na konflikcie z byłą żoną, na wytykaniu jej zachłanności, twierdzeniu, że jest ,,wrabiany”, by uzyskała ona jak najwięcej korzyści majątkowych ( k- 136 ), oskarżony wystawia sobie niechlubne świadectwo jako ojciec L. i G..

Ponadto, oskarżony, jednostronnie i samowolnie ,,zalicza” sobie na poczet alimentów kwotę 1200 zł z tytułu rzekomego wynajmu części wspólnego mieszkania ( sprawa o podział majątku wspólnego jest w toku ), utrzymując, że jeśli płaci do komornika kwoty kilkusetzłotowe, wyczerpuje to – łącznie - należność alimentacyjną.

Tego rodzaju stanowisko jednoznacznie negatywnie definiuje jego stosunek do obowiązku alimentacyjnego.

Negatywny stosunek do obowiązku alimentacyjnego potwierdza również postępowanie oskarżonego, który podejmował prace dorywcze, przez co ograniczał egzekucję alimentów do dobrowolnych własnych wpłat ( np. szybka rezygnacja z pracy w E.).

Należy w pełni zgodzić się z argumentacją sądu I instancji, iż oskarżony, przy właściwej postawie i zaangażowaniu, bez wątpienia mógłby znaleźć zarówno stałe zatrudnienie, jak dodatkowe zajęcia, pozwalające na alimentowanie dzieci w znacznie wyższej, jeśli nie pełnej kwocie. Posiada on wyższe wykształcenie, mógłby pracować nie tylko w szkole jako nauczyciel w-f, ale i w klubach sportowych lub fitness, itp. ( okres zarzutu obejmował okres przed pandemią koronawirusa ). Mieszka w okolicy W., gdzie rynek pracy jest najszerszy w Polsce.

Słusznie też Sąd Rejonowy uznał, opierając się na opinii biegłego, że nie istniały wówczas przeciwskazania zdrowotne do podejmowania przez A. M. tego rodzaju pracy, jak i innej. Skoro bowiem oskarżony starał się o pracę w służbach mundurowych, podejmował też dorywczo pracę w wojsku, to jest oczywistym, iż jego stan zdrowia nie mógł być tak zły, jak twierdził.

Reasumując, omawiane zarzuty nie zdołały podważyć sądowej oceny materiału dowodowego. Obrońca, poza wyłącznie polemicznymi twierdzeniami o dowolnej ocenie dowodów, nie przedstawił przekonującej argumentacji mogącej świadczyć o popełnionym przez sąd I instancji przy ocenie zebranych w sprawie dowodów błędzie, skutkującym nieprawidłowym odtworzeniem stanu faktycznego. Odmienna ocena dowodów korzystna dla oskarżonego A. M. jest naturalnie jego prawem, nie wynika z niej jednak, by ocena dokonana przez sąd I instancji charakteryzowała się dowolnością.

Zarzut z pkt 7

Nie doszło do obrazy ,,art. 170 § 1 ust. 5 k.p.k.” przez oddalenie wniosku obrońcy o przeprowadzenie dowodu z opinii ,,nowego biegłego ortopedy – traumatologa”.

Po pierwsze, wniosek dotyczył dowodu z uzupełniającej opinii biegłego z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii został, bowiem, oddalony przez Sąd Rejonowy (k- 259), po drugie, podstawę oddalenia tego wniosku stanowił art. 170 § 1 pkt 3 k.p.k., nie zaś art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k.

Wprawdzie podstawa prawna wskazana przez sąd I instancji jest niewłaściwa, gdyż, zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem judykatury, kwestie związane z niepełnością opinii biegłego, a taki był zarzut obrońcy wobec opinii biegłego lekarza L. J. (1), należy rozważać w oparciu o przepis art. 201 k.p.k.

Opinia jest niepełna, jeżeli nie udziela odpowiedzi na wszystkie postawione biegłemu pytania, na które zgodnie z zakresem posiadanych wiadomości specjalnych i udostępnionych materiałów dowodowych może oraz powinien udzielić odpowiedzi lub jeżeli nie uwzględnia wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia konkretnej kwestii okoliczności, albo też nie zawiera uzasadnienia wyrażonych w niej ocen oraz poglądów.

Opinia biegłego z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii L. J. (k- 256) nie budziła żadnych zastrzeżeń Sądu Rejonowego co do logicznej poprawności i merytorycznej słuszności zawartych w niej wniosków. W konkretnych okolicznościach tej sprawy trudno uznać ją za niepełną, skoro została sporządzona m. in. na podstawie dokumentacji dostarczonej przez samego oskarżonego.

Jeżeli opinia biegłego jest przekonywająca dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, że opinia nie jest przekonywająca (niepełna) dla stron procesowych, nie jest przesłanką dopuszczenia kolejnej opinii na podstawie art. 201 k.p.k. (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 31 stycznia 2017 roku, II AKa 204/16).

Sąd Rejonowy, pomimo błędnej podstawy prawnej postanowienia, przekonywająco uzasadnił swoje stanowisko co do braku potrzeby uzyskania opinii uzupełniającej (k-259), zatem uchybienie to nie ma wpływu na treść rozstrzygnięcia.

Treść apelacji uzasadnia natomiast przekonanie, że podstawę podważenia wartości tego dowodu stanowi wyłącznie okoliczność, iż wnioski w niej zawarte są niekorzystne dla oskarżonego A. M..

Zarzut z pkt 8

Obrońca błędnie podnosi zarzut obrazy prawa materialnego, tj. art. 209 § 1 k.k., w sytuacji, gdy jednocześnie kwestionuje ustalenia faktyczne, które maja być efektem nieprawidłowej oceny materiału dowodowego.

Obraza prawa materialnego polega na wadliwym zastosowaniu lub niezastosowaniu określonego przepisu prawa materialnego w orzeczeniu, które jest oparte na trafnych

i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych. Nie można natomiast mówić o obrazie prawa materialnego w sytuacji, gdy wadliwość orzeczenia w tym zakresie miałaby wynikać z błędnych ustaleń faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia lub naruszenia przepisów procesowych. Formułowanie wówczas takiego zarzutu, z jednoczesnym kwestionowaniem przepisów postępowania lub błędu w ustaleniach faktycznych, w tym samym zakresie, jest nieskuteczne.

Z taką zaś sytuacją mamy właśnie do czynienia w niniejszym przypadku. Z jednej strony bowiem obrońca stawia szereg zarzutów dotyczących naruszenia przepisów postępowania, które miały doprowadzić do błędnego ustalenia, że oskarżony uchylał się od obowiązku alimentacyjnego, z drugiej strony natomiast podnosi zarzut obrazy art. 209 § 1 k.k.

Niezależnie jednak od powyższego uchybienia w konstrukcji środka odwoławczego, brak jest podstaw do przyjęcia, że Sąd Rejonowy dokonał nieprawidłowej prawnokarnej oceny zachowania A. M..

Wniosek

1.o uchylenie wyroku i umorzenie postępowania lub uniewinnienie oskarżonego,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

3.o zmianę orzeczenia poprzez warunkowe umorzenie postępowania względem oskarżonego.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek nr 1

Wobec niezasadności zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy oskarżonego wniosek o uchylenie wyroku i umorzenie postępowania lub uniewinnienie oskarżonego nie zasługiwał na uwzględnienie.

Wniosek nr 2

Wobec braku podstaw wskazanych w art. 439 § 1 k.p.k., art. 454 k.p.k. oraz braku konieczności przeprowadzenia na nowo przewodu w całości, wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji w celu jej ponownego rozpoznania jest bezpodstawny.

Wniosek 3

Wobec istnienia przesłanek do zastosowania instytucji z art. 66 k.k. wniosek o warunkowe umorzenie postępowania należało uznać za zasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu, stopnia winy, właściwości i warunków osobistych oskarżonego prowadząca do uznania, że utrzymanie w mocy części wyroku dotyczącego orzeczenia o karze byłoby rażąco niesprawiedliwe, skoro istnieją przesłanki do warunkowego umorzenia postępowania ( obrońca wnioskował o warunkowe umorzenie postępowania, ale wniosku tego w ogóle nie uzasadnił )

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Stosownie do treści art. 66 § 1 k.k., sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

W ocenie Sądu Okręgowego, powyższe przesłanki zostały wobec A. M. spełnione.

Sąd Rejonowy, uzasadniając orzeczenie o karze wskazał na niekaralność oskarżonego, częściowe wypełnianie obowiązku alimentacyjnego oraz okres uchylania się od alimentacji, jak też potrzebę mobilizacji oskarżonego do łożenia na utrzymanie dzieci. Uzasadnienie to, jak widać, jest lakoniczne i nie uwzględnia wszystkich okoliczności.

Biorąc pod uwagę, że okres nie alimentacji nie był długi a oskarżony częściowo obowiązek wypełniał, stopień społecznej szkodliwości czynu nie był znaczny. Stopień zawinienia również należy uznać za nie znaczny. Nie można bowiem pomijać tego, iż oskarżonemu urodziło się dziecko z nowego związku, zmuszony był opuścić wspólne mieszkanie, w którym pozostała była żona i dzieci, jak też stanął przed problemem znalezienia nowego zajęcia, by utrzymać rodzinę i płacić dość wysokie alimenty. Była to trudna sytuacja, która wprawdzie nie uwalnia oskarżonego od odpowiedzialności, ale – ogólnie - wpływa na ocenę jego zachowania, w kontekście zastosowania właściwej reakcji prawnokarnej.

Prognoza kryminologiczna kształtuje się wobec A. M. pozytywnie.

Jest on osobą dotychczas niekaraną. Jego stosunek do obowiązku alimentacyjnego uległ pozytywnej zmianie, czego dowodem są potwierdzenia przelewów za ostatnie 2 lata. Oznacza to, że prowadzenie postępowania karnego już częściowo osiągnęło cel wychowawczy.

Oskarżony ma szansę zdobycia zatrudnienia, które polepszy jego sytuację materialną, co będzie miało wpływ na realizację obowiązku alimentacyjnego.

Powyższe okoliczności stały się podstawą tego, iż Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, iż oskarżony A. M. zasługuje na skorzystanie z instytucji warunkowego umorzenia postępowania, w związku z czym uchylił wyrok i na podstawie art. 66 § 1 k.k. i art. 67 § 1 k.k. warunkowo umorzył w niniejszej sprawie postępowanie karne przeciwko oskarżonemu.

Sąd Okręgowy dał oskarżonemu szansę na dalszą poprawę jego nastawienia do obowiązku alimentacyjnego oraz na podjęcie zatrudnienia ( jak wiadomo, skazanie bywa często przeszkodą do podjęcia pracy w wielu zawodach ), od niego będzie zależało, czy szansę tę należycie wykorzysta. Niespełnienia wymogów okresu próby spowoduje podjęcie na nowo warunkowo umorzonego postępowania.

Dwuletni okres próby pozwoli skutecznie zweryfikować założenia, co do prognozowanej postawy oskarżonego A. M..

Sąd Okręgowy, warunkowo umarzając postępowanie wobec oskarżonego zobowiązał go do wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie dzieci – L. M. i G. M. ( art. 67 § 3 k.k. w zw. z art. 72 § 1 pkt 3 k.k.) oraz oddał go pod dozór kuratora ( art. 67 § 2 k.k.).

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Uznanie oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa z art. 209 § 1 k.k.

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

Ustalenia Sądu Rejonowego w zakresie popełnienia przez A. M. czynu z art. 209 § 1 k.k. uznane zostały za trafne, zaś zarzuty apelacyjne kwestionujące te ustalenia nie zostały uwzględnione, o czym szerzej w pkt 3 niniejszego uzasadnienia.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Uchylono skazanie oskarżonego na karę ograniczenia wolności i umorzono warunkowo postępowanie karne

Zwi ęź le o powodach zmiany

Dokonana przez Sąd Okręgowy ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu, stopnia zawinienia oraz warunków i właściwości osobistych oskarżonego uzasadnia zmianę wyroku skazującego na warunkowo umarzający postepowanie karne.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

W związku z treścią wyroku ( zmiana wyroku sądu I instancji ) zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 430,04 zł tytułem wydatków poniesionych przed sądem I instancji, kwotę 100 zł tytułem opłaty za obie instancje oraz kwotę 50 zł tytułem wydatków poniesionych postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana