Sygn. akt X Ka 835/21
Dnia 14 października 2021 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie X Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SO Piotr Bojarczuk
Protokolant: protokolant sądowy Karolina Popowska
Przy udziale Prokuratora: Andrzeja Piasecznego
po rozpoznaniu w dniu 14 października 2021 r.
sprawy: W. B.
oskarżonego o czyn z art. 209 § 1 k.k.
na skutek apelacji obrońcy oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie
z dnia 24 czerwca 2021 r., sygn. akt VIII K 187/20
orzeka:
I. zaskarżony wyrok uchyla i postępowanie karne przeciwko W. B., na podstawie art. 66 § 1 k.k. i art. 67 § 1 k.k. warunkowo umarza na okres próby 3 (trzech) lat;
II. na podstawie art. 67 § 3 k.k. orzeka od W. B. obowiązek naprawienia szkody w części na rzecz pokrzywdzonych: M. B. i A. B. w kwocie po 22 000 zł (dwadzieścia dwa tysiące złotych);
III. na podstawie art. 72 § 1 pkt 3 k.k. w zw. z art. 67 § 3 k.k. zobowiązuje oskarżonego W. B. do wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie M. i A. B.;
IV. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów postepowania przed Sądami obu instancji, obciążając nimi rachunek Skarbu Państwa.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
X Ka 835/21 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie z dnia 24 czerwca 2021 r. (sygn. akt VIII K 187/20). |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
1.5. Ustalenie faktów |
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.1.1. |
W. B. |
Dane o karalności |
KRK |
457 |
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.2.1. |
NIE DOTYCZY |
NIE DOTYCZY |
NIE DOTYCZY |
1.6. Ocena dowodów |
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.1.1.1 |
KRK |
Dowód pochodzi z obiektywnego źródła jakim jest Krajowy Rejestr Karny. |
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
NIE DOTYCZY |
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
Obrońca zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażącą obrazę prawa materialnego to jest art. 209 § 1 k.k. poprzez nieprawidłowe zastosowanie tego przepisu wskutek błędnej jego wykładni przy prawidłowo dokonanych ustaleniach faktycznych przez bezpodstawne przyjęcie że częściowe zrealizowanie obowiązku o alimentacyjnego wobec małoletnich dzieci przez oskarżonego wyczerpują znamiona przestępstwa stypizowanego w art. 209 § 1 k.k. w sytuacji gdy partykularna realizacja świadczeń alimentacyjnych przez oskarżonego (i przy pomocy jego rodziny) uzasadnione było obiektywnymi niezależnymi od oskarżonego przesłankami które to obiektywne przyczyny braku pełnej realizacji świadczeń alimentacyjnych winny być brane pod uwagę do przypisania winy i sprawstwa oskarżonego o prawidłowo ocenione powinny prowadzić sąd I instancji do przekonania iż mimo trudnej sytuacji ekonomicznej W. B. przy pomocy finansowej swojego ojca dokłada wszelkich starań by zrealizować ciążący na nim obowiązek alimentacyjny w jak najwyższym stopniu a zatem nie można mówić o realizacji znamion zarzucanego mu przestępstwa w postaci uchylania się od obowiązku alimentacyjnego z powodu nieistnienia ziszczenia się tej przesłanki natury podmiotowo przedmiotowej wymaganej dla stwierdzenia bytu zarzucanego mu przestępstwa. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Apelacja obrońcy nie zasługiwała na uwzględnienie, niemniej jednak kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku doprowadziła do jego zmiany poprzez warunkowe umorzenie postępowania przeciwko W. B.. Wywiedziony przez obrońcę środek odwoławczy sprowadza się w istocie do gołosłownego zakwestionowania ocen, wniosków i konkluzji Sądu pierwszej instancji. Taka konstrukcja środka odwoławczego nie mogła doprowadzić do postulowanego uniewinnienia oskarżonego. Przyjęcie wyrażonych w uzasadnieniu apelacji autorskich wniosków obrońcy prowadziłoby do oparcia orzeczenia na polemicznych stwierdzeniach wbrew regułom płynącym z art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k.. Nadto wnioski te nie odpowiadają zasadom logiki, prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego. Sąd pierwszej instancji trafnie ocenił materiał dowodowy i poczynił rzeczywiste ustalenia faktyczne polegające na prawdzie. Wskazać w tym miejscu należy, że wymowa apelacji sprowadza się do zakwestionowania zasadności wysokości wymagalnych świadczeń alimentacyjnych. Okoliczność ta pozostaje jednak irrelewantna z punktu wypełnienia ustawowych znamion przestępstwa stypizowanego w art. 209 k.k.. Sąd Rejonowy doszedł do trafnych wniosków w tym zakresie. Przeciwne twierdzenia obrońcy nie mogły zyskać akceptacji sądu odwoławczego. Podobnie bez znaczenia pozostaje sposób gospodarowania budżetem domowym byłem małżonki A. W.. W ocenie Sądu Okręgowego okoliczności sprawy, a w szczególności uchylanie się od spełniania świadczeń alimentacyjnych oraz powstania negatywnych konsekwencji po stronie uprawnionych nie budziły najmniejszych wątpliwości, podobnie jak pejoratywne nacechowanie zaniechania łożenia na małoletnie dzieci. Sąd pierwszej instancji trafnie uznał, że oskarżony jest zdrową osobą w wieku produktywnym. Okres objęty zarzutem nie obejmuje czasu wybuchu epidemii w skali uzasadniającej zaniechanie spełniania świadczeń alimentacyjnych i w tym zakresie apelację obrońcy należy uznać za oderwaną od realiów sprawy, a tym samym za oczywiście bezzasadną. Niezależnie od powyższego, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok zgodnie z kierunkiem zaskarżenia poprzez warunkowe umorzenie postępowania wobec W. B.. Słusznie wskazał Sąd pierwszej instancji, że w niniejszej sprawie najistotniejszym jest aby kara motywowała oskarżonego do łożeni na utrzymanie dzieci. Zgodnie z art. 66 k.k. sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku potwierdziła, że w niniejszej sprawie zachodzą wszystkie wskazane wyżej przesłanki zastosowania dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania. Nie można bowiem tracić z pola widzenia okoliczność przedmiotowo - podmiotowych, które przemawiają za przyjęciem nieznacznego stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu. W ocenie tut. Sądu skazanie oskarżonego doprowadziłoby jedynie do pogłębienia zaległości alimentacyjnych z uwagi na trudność w znalezieniu źródła dochodu. Faktem notoryjnym jest bowiem, że osoby skazane prawomocnym wyrokiem sądu karnego mają utrudnioną pozycję na rynku pracy, zaś jak już wspomniano - celem niniejszego postępowania jest takie ukształtowanie reakcji wymiaru sprawiedliwości, by zmotywować W. B. do łożenia na utrzymanie małoletnich dzieci. Oskarżony jest osobą w średnim wieku i dotychczas nie miał konfliktu z prawem. W ocenie Sądu Okręgowego postawa W. B., jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo warunkowego umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni więcej przestępstwa. W ocenie Sądu Okręgowego oskarżony podejmie niezbędne działania w celu uregulowania zaległości alimentacyjnych, zaś w przypadku pozbawienia go wolności, suma tych zaległości uległaby jedynie bezzasadnemu powiększeniu, czego negatywne konsekwencje odcisnęłyby swe piętno na uprawnionych do rzeczonego świadczenia. Takie działanie mogłoby działać deprawująco i przeczyłoby poczuciu sprawiedliwości społecznej. Sposób życia, zarobki oskarżonego i jego warunki osobiste uzasadniają przypuszczenie, że podejmie niezbędne działania w celu ustabilizowania swojej sytuacji. W ocenie Sądu Okręgowego rozstrzygnięcie w zakresie naprawienia szkody możliwe jest do realizacji w pełnej wysokości. Deklarowane dochody oskarżonego , jego możliwości zarobkowe i stan zdrowia pełni uzasadniają takie przypuszczenie. Sąd Okręgowy bacząc na całokształt okoliczności sprawy uznał, że wymierzenie oskarżonemu kary w istocie nie jest konieczne, a cele postępowania zostaną osiągnięte poprzez warunkowe umorzenie postępowania. Jednocześnie wyznaczony okres próby - orzeczony na podstawie art. 67 § 1 k.k. - umożliwi wgląd w proces kształtowania się właściwych postaw w życiu oskarżonego oraz umożliwi stałą kontrolę nad przestrzeganiem przez niego norm społecznie akceptowanych. W celu wzmocnienia funkcjo wychowawczej i stabilizacji prawidłowej postawy u oskarżonego wobec wartości i dóbr chronionych prawem, Sąd Okręgowy orzekł w stosunku do niego obowiązek łożenia na utrzymanie dzieci poprzez regularne spełnianie świadczeń alimentacyjnych. Konkludując, w ocenie tut. Sąd tak ukształtowane orzeczenie przyczyni się do przestrzegania przez oskarżonego porządku prawnego w przyszłości. |
||
Wniosek |
||
Obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Zarzut apelacji okazał się bezzasadny w stopniu oczywistym niemniej jednak kompleksowa analiza akt sprawy doprowadziła do przekonania, że niezbędnym jest zmiana kontrolowanego wyroku i warunkowe umorzenie postępowania wobec oskarżonego W. B.. Tym samym kierunek apelacji uznać należało za zasadny. |
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
4.1. |
NIE DOTYCZY |
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
NIE DOTYCZY |
|
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
NIE DOTYCZY |
|
Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy |
|
NIE DOTYCZY |
|
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie z dnia 24 czerwca 2021 r. (sygn. akt VIII K 187/20) |
|
Zwi ęź le o powodach zmiany |
|
Z przyczyn wskazanych w punkcie 3.1 niniejszego formularza zaskarżony wyrok należało uchylić a postępowanie przeciwko W. B. warunkowo umorzyć. |
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
5.3.1.1.1. |
NIE DOTYCZY |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
NIE DOTYCZY |
|||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
NIE DOTYCZY |
|||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
NIE DOTYCZY |
|||
5.3.1.4.1. |
NIE DOTYCZY |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
NIE DOTYCZY |
|||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
NIE DOTYCZY |
|||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
IV |
Sąd Okręgowy mając na uwadze sytuację ekonomiczną oskarżonego oraz prymat łożenia na utrzymanie małoletnich dzieci, kosztami postępowania odwoławczego obciążył rachunek Skarbu Państwa. |
PODPIS |
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie z dnia 24 czerwca 2021 r. (sygn. akt VIII K 187/20) w całości. |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |