Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Dariusz Półtorak

Protokolant:

st. sekretarz sadowy Paulina Jarczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 735/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z 25.06.2021 r. sygn. akt II K 607/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Zarzut

Apelacja prokuratora:

Obraza przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 4 kpk, art. 7 kpk i art. 410 kpk poprzez uwzględnienie, wbrew zasadzie obiektywizmu i w sposób wykraczający poza ramy swobodnej oceny dowodów, jedynie okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego Z. G. przy jednoczesnym pominięciu dowodów przemawiających za jego winą, w szczególności spójnych i konsekwentnych zeznań pokrzywdzonych E. i J. O. a przez to błędną ocenę materiału dowodowego, co doprowadziło do uniewinnienia w/wym. od popełnienia zarzucanego mu czynu, podczas gdy prawidłowa i wszechstronna analiza całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, dokonana w zgodzie ze wskazaniami logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego, powinna doprowadzić do wniosku, że Z. G. swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa określonego w art. 190 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk.

Zarzuty zawarte w apelacji oskarżyciela posiłkowego:

1.  obraza przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, a w szczególności art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej i sprzecznej z zasadami logicznego rozumowania oceny dowodów w postaci zeznań pokrzywdzonych E. i J. O.. Nie danie wiary przez Sąd tym zeznaniom, które są logiczne i spójne oraz prowadzą do wniosku, że wina oskarżonego nie budzi najmniejszych wątpliwości. Tymczasem Sąd nawet w najmniejszym stopniu nie uzasadnił powodów tego błędnego stanowiska;

2.  błąd w ustaleniach fabrycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, polegający na błędnym uznaniu, iż oskarżony nie dokonał zarzucanego mu przestępstwa, przyjmując bezkrytycznie jego kłamliwe wyjaśnienia;

3.  z naruszeniem przepisów postępowania Sąd odstąpił od ustalenia stanu faktycznego opartego na zarzucie z art. 190 kk lecz skupił swoją uwagę nad opiekuńczą rolą oskarżonego w zakresie bezprawnej odbudowy iluzorycznej tamy bobrów;

4.  naruszenie praw oskarżyciela posiłkowego przez odrzucenie i nie wzięcie pod uwagę dowodów złożonych na rozprawie w dniu 15 czerwca 2021 r. a są to dowody o niezwykle istotnym znaczeniu bowiem obalają tezę żerowania bobrów w rejonie działki rolnej nr ewid. 102/4 którą Sąd wspólnie z oskarżonym forsował praktycznie podczas całego przewodu.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na fakt, iż zarzuty zawarte w obu apelacjach częściowo są tożsame (dotyczy to w szczególności dokonania biernej za niewłaściwej oceny dowodów oraz poczynienie na tej podstawie błędnych ustaleń faktycznych) Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku odniesie się do nich łącznie. Niemniej wcześniej rozważyć należało zarzut, który wprawdzie nie został expresiś verbis sformułowany w apelacji oskarżyciela posiłkowego, niemniej można i należy go wydedukować z uzasadnienia tego środka odwoławczego.

Rozstrzygając przedmiotowo sprawę Sąd nie uwzględnił ostatecznych rozstrzygnięć jakie zapadły w sprawie II W 942/20 i zebranego tam materiału dowodowego. W sprawie tej w charakterze obwinionych występował Z. G. (2), któremu zarzucano popełnienie 3 czynów (z art. 476 pkt 1 i art. 478 pkt 1, art. 478 pkt 2 ustawy z dnia 20.07.2017 r. Prawo wodne oraz J. O. (z art. 131 ust. 13 ustawy z dnia 16.04.2001 r. o Ochronie przyrody). W sprawie tej orzekał s. M. Zboina, który postanowieniem z 14.12.2020 r. umorzył wobec Z. G. (1) postępowanie w zakresie czynów z art. 476 ust. 1 i art. 478 pkt 1 ustawy Prawo wolne uznając, że działanie jego nie było społecznie szkodliwe, ponieważ ukierunkowane było na niesienie pomocy chronionym zwierzętom (postępowanie to uprawomocniło się w I instancji). Ponadto wyrokiem nakazowym z 13 stycznia 2021 r, Sąd w tym samym składzie personalnym, skazał Z. G. (1) za czyn z art. 478 pkt 2 Prawo wodne, a J. O. za wykroczenie z art. 131 ust. 13 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, który miał polegać na zniszczeniu tamy bobrów (od oby tych skazań obwinieni wnieśli sprzeciwy). Zbieżność sprawozdawcy w oby tych sprawach zauważył zarówno referent składając wniosek o wyłączenie po od rozpoznania sprawy, jak i oskarżyciel posiłkowy składając analogiczny wniosek. Oba te wnioski nie zostały uwzględnione albowiem Sąd je rozpoznający nie dopatrzył się okoliczności o jakich mowa w art. 41 § 1 kk tj. takich, które mogłyby wywołać uzasadnione wątpliwości co do bezstronności s. M. Zboiny przy rozstrzyganiu sprawy II K 607/20. Wprawdzie apelacja oskarżyciela posiłkowego nie zawiera wprost zarzutu naruszenia akt. 41 § 1 kpk, niemniej w uzasadnieniu apelacji podkreślony jest fakt orzekania przez s. M. Zboine w sprawie II W 942/20, dlatego Sąd Okręgowy zobligowany jest do ustosunkowania się do tej kwestii.

Oczywistym jest, że podstawę do wyłączenia sędziego nie może być okoliczność, iż rozstrzygał on już uprzednio z udziałem tych samych stron inne sprawy, w których zapadały niekorzystne dla nich rozstrzygnięcia. Jednakże w przypadku niniejszego postępowania mamy do czynienia z inną sytuacją. Jak wynika bowiem z uzasadnienia wyroku Sąd dokonując oceny wiarygodności wyjaśnień oskarżonego z jednej strony, a zeznań pokrzywdzonych z drugiej, posiłował się ustaleniami jakie były podstawą rozstrzygnięć zapadłych pod tym samym przewodnictwem w sprawie II W 942/20. Dotyczy to postanowienia o umorzeniu postępowania przeciwko Z. G. (1) w zakresie czynów z art. 476 ust. 1 i art. 478 pkt 1 ustawy z dnia 20.07.2017 r. Prawo wodne (założeniem tego rozstrzygnięcia było uznanie, że obwiniony wspomaga bobry przy budowie tamy), a także wyroku nakazowego skazującego J. O. za występek z art. 131 ust. 13 (w tym przypadku podstawę skazania było ustalenie, że obwiniony dokonał zniszczenia tamy zbudowanej przez bobry. Skoro swoje przekonanie o wiarygodności jednych dowodów, a jej braku w odniesieniu do innych, Sąd w przedmiotowej sprawie wywiódł w oparciu o orzekanie w poprzedniej sprawie, z udziałem tych samych stron, w zdarzeniu które wydarzyło się w tożsamym miejscu i czasie, to można mieć w tym przypadku uzasadnione wątpliwości co do bezstronności sędziego. Zgodnie bowiem z art. 8 § 1 kpk w zw. z akt. 8 kpw Sąd orzekając w sprawach wykroczeniowych nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu. Zresztą w sprawie II W 942/20, w następstwie sprzeciwu wniesionego przez oskarżyciela posiłkowego od wyroku nakazowego zapadł prawomocny wyrok, który uniewinnił go od wykroczenia polegającego na niszczeniu tamy bobrów, co podważa przyjęte w przedmiotowej sprawie przez Sąd przy ocenie dowodów założenia.

Dlatego, reasumując dotychczasowe rozważenia istniały w ocenie Sądu Okręgowego określone w art. 41 § 1 kpk podstawy do wyłączenia s. M. Zboiny, w związku z uprzednim orzeczeniem przez niego w sprawie II W 942/20. Treść uzasadnienia apelacji, która musi być oceniana również jako źródło ewentualnych zarzutów wskazuje, że skarżący konstatuje również negatywne rozstrzygnięcia Sądu I instancji w zakresie wniosków o wyłączenie sędziego i zarzut ten podziela instancja odwoławcza uznając, że mógł on mieć wpływ na ocenę dowodów, a tym samym na treść zapadłego wyroku uniewinniającego. Zgodnie z ustalonym orzecznictwem skarżący może skutecznie kwestionować naruszenie akt. 41 § 1 kpk poprzez uwzględnienie wniosku o wyłączenie sędziego w sytuacji gdy w postępowaniu I instancyjnym wniosek składał, a także sytuacji zmowy do czynienia w tej sprawie.

Już tylko stwierdzenie tego uchybienia skutkować musiało uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania celem przeprowadzenia na nowo w całości postępowania dowodowego. Jednakże już na obecnym etapie postępowania stwierdzić należy, że w znacznej części Sąd II instancji podzielił zarzuty zawarte w obu sprawach odwoławczych zgodnie z którymi ocena dowodów dokonana przez Sąd meriti nie spełnia wymogów akt. 7 pkp a przez to może być uznana za dowolną. Jak wynika z uzasadnienia wyroku Sąd nie dał wiary pokrzywdzonym, co do wskazywanego przez nich wypowiadania gróźb karalnych pod ich adresem przez Z. G. (1) uznając jednocześnie za przekonywującą pokazaną przez oskarżonego wersję zdarzenia z 12 czerwca 2020 r., jednakże w ocenie Sądu Odwoławczego na poparcie swojego stanowiska nie przedstawił przekonywującej argumentacji.

Niekwestionowaną jest okoliczność, iż pomiędzy stronami, które zamieszkują sąsiednie działki istnieje ostry konflikt, który nasilił się z końcem 2019 r., po emisji programu telewizyjnego zatwierdzającego wypowiedź oskarżonego dotyczącą oskarżyciela posiłkowego. Odzwierciedleniem tego jest wykaz interwencji i zgłoszeń zdarzeń na policję (466), którego wynika, że zarówno jedna, jak i druga strona składały zawiadomienia o niewłaściwym postępowaniu sąsiadów. Dlatego argumentem przeważającym za wiarygodnością twierdzeń oskarżanego) nie może być okoliczność, że to on jako pierwszy w dniu 12 czerwca zgłosił na policję zajście z oskarżycielem posiłkowym, który analogiczny telefon wykonał bezpośrednio potem.

W trakcie oceny wyjaśnień oskarżonego miał będzie Sąd na uwadze niekwestionowaną przez niego okoliczność, że w trakcie był on w posiadaniu śrubokręta, którego – przynajmniej według relacji małżonków O. – użyciem groził. Czy była jakaś racjonalna (poza ewentualnymi groźbami) przyczyna, dla której oskarżony przybiegł w miejsce pobytu trzymając w dłoni ten, w sumie niebezpieczny przedmiot. Oceniając także zeznania oskarżyciela posiłkowego oraz jego małżonki Sąd oceni jakie znaczenie nadać okoliczności (wynikającej nie tylko z ich twierdzeń ale również z wyjaśnień oskarżonego, że J. O. zademonstrował posiadany przez siebie pistolet, czy faktycznie zaistniał jakiś stan zagrożenia, który skłonił go do takiego działania. Dokonując oceny zeznań policjantów biorących w dniu 12.06.2019 r. udział w interwencji nie można pominąć, że pierwotnym źródłem tej interwencji była kwestia związana z budową tamy przez oskarżonego, wynikającym z tego zalaniem przez wody rzeki nieruchomości oskarżyciela posiłkowego oraz podjętymi przez niego działaniami w celu udrożnienia biegu nurtu rzeki – z tej też przyczyny telefonicznie policję zawiadomił oskarżony. Zapewne dlatego w notatce urzędowej opisującej przebieg interwencji i wypowiedzi obu stron (499) znalazła się tylko ta kwestia i nie musi ona wcale obrazować przebiegu całego zajścia. Dotyczy to bowiem nie tylko ewentualnych gróźb jakie musiał wypowiadać oskarżony ale również tak istotnego, a niekwestionowanego faktu jakim była demonstracja broni palnej przez oskarżyciela posiłkowego. Jeden ze świadków (B. K.) potwierdziła zresztą, że pokrzywdzony zgłaszał kierowane pod jego adresem ze strony oskarżonego gróźb karalnych. Nie była jedynie pewna kiedy to miało miejsce, a oskarżyciel posiłkowy niezwłocznie, bo już 15.06.2019 r. złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa na jego szkodę.

Jeżeli chodzi o pozostałe zarzuty zawarte w apelacji oskarżyciela posiłkowego (z pkt 3 i 4) to z uwagi na uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania ustosunkowanie się do nich przez Sąd Okręgowy byłoby przedwczesne.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zasadność zarzutów skutkowała uwzględnieniem wniosków

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Brak

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Brak

7.  PODPIS